Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
Published byEugeniusz Drozd Modified over 9 years ago
1
. Życie Roksolany. Przyczynek do historii stosunków polsko- tureckich w epoce wczesnonowożytnej
2
„ Wiek szesnasty to rządy kobiet one go mącą, psują i kształcą” Jules Michelet, francuski historyk, żyjący w XIX w.
3
Kobiety Xvi wieku ← Katarzyna Aragońska Anna Boleyn → Maria Tudor →← Elżbieta Tudor
4
Maria stuart Katarzyna Medycejska
5
Historia kobiet jako odrębna dziedzina badań historycznych Badania nad historią kobiet mieszczą się w szerzej zakrojonym polu badań historii gender (tj. studiów nad rolą płci w procesach ogólnych przemian społecznych i kulturowych)
6
Roksolana „Dziwna to postać. Niewolnica, kupiona do sułtańskiego haremu, zostaje prawną wszechmocną małżonką padyszacha. Małżonką Wielkiego Suleimana, prawodawcy, zwycięzcy z pod Mohacza, zdobywcy Rhodosu, oniemal zdobywcy Wiednia. Pan nieprzystępny, srogi, wyniosły, jeden z naczelnych twórców potęgi osmańskiej, jeden z największych monarchów swej epoki, u którego szukał opieki Franciszek I, z którym zgody szukał Karol V, daje nad sobą władzę wyzwolonej giaurowej nałożnicy. Dla niej poświęca przyjaciela: w własnej sypialni wydaje w ręce swoich siedmiu niemych rzezańców umiłowanego Ibrahima, którego z skrzypka- przybłędy był uczynił wielkim wezyrem. Dla niej zostaje synobójcą: w milczeniu przysłuchuje się za zasłoną namiotu, jak niemi oprawcy duszą młodego księcia Mustafę. Postać tej kobiety nierozłącznie splotły legendy dalekiego Wschodu z sławnem panowaniem wielkiego sułtana…” Szymon Askenazy
7
Sulejman II Wspaniały 1520-1566 Zdobywca Podboje: Węgry Rodos Armenia Irak Algier Tunis Trypolitania zw. w Turcji Prawodawcą Poeta pseudonim artystyczny Muhibbi (Miłujący)
8
imię Roksolana oznacza Rusinkę (Ukrainkę); najprawdopodobniej była córką popa z Rohatyna; została wzięta przez Tatarów w jasyr i sprzedana na Niewieścim Targu w Stambule; w haremie otrzymała imię Churrem (tj. Radosna, Pogodna, Kwitnąca) ;
9
w roku 1521 urodziła sułtanowi syna Mehmeda, będąc dotąd nałożnicą została teraz pojęta przez Sulejmana oficjalnie za żonę – była to jedyna niewolnica w dziejach osmańskich, z którą sułtan zawarł kontrakt małżeński zgodnie z prawem muzułmańskim, tzw. szarijatem; Jej pozycję umocniły narodziny kolejnych dzieci sułtańskich: córki Mihrimah i synów: Abdułłaha, Selima (ur. 1524, przyszły sułtan Selim II, 1566-1574, zw. Sary, tj. Żółty bądź Jasnowłosy, albo Mest, tj. Opój), Bajezida i Dżihangira;
10
weneccy ambasadorzy w Stambule pisali, że Roksolana jest „młoda, nieładna, ale pełna wdzięku, nieduża” i że jest miła skromna i bardzo dobrze zna naturę sułtana”
11
„Jej to przywiązaniu do dawnej ojczyzny winniśmy, że mimo częstych z strony naszej dawanych Porcie zaczepek i najazdów, Soliman nierozerwaną przyjaźń z Polską zachował” Julian Ursyn Niemcewicz
12
W trójkącie: Polska, Habsburgowie, Turcja układ wiedeński (1515) z Habsburgami; bitwa pod Mohaczem (1526) – śmierć Ludwika Jagiellończyka; 1533 – pokój wieczysty pomiędzy Turcją i Królestwem Polskim popieranie Jana Zapolyi – węgierskiego „króla narodowego”, szwagra, a następnie zięcia Zygmunta I (brat pierwszej żony Zygmunta Barbary, mąż córki Zygmunta i Bony - Izabeli Jagiellonki od 1539 r.) 1545 – zniszczenie przez podległych Polsce Kozaków tureckiej twierdzy Oczaków nad Morzem Czarnym, Zygmunt I wypłacił Sulejmanowi odszkodowanie;
13
habsburskie małżeństwa Zygmunta Augusta - Elżbieta (1543) i Katarzyna (1553); 1549 – przymierze z Habsburgami; 1553 – traktat pokoju i przyjaźni z Sulejmanem Wspaniałym Ambasador wenecki pisał w 1555 r. w swej relacji: „król polski i jego państwo są połączeni z Turcją najściślejszą więzią przyjaźni, toteż w walce z Portą Habsburgowie nie mogą się z tej strony spodziewać żadnej pomocy”.
14
1549, Konstantynopol list Roksolany do króla Zygmunta II Augusta. Sułtanka zapewnia w nim, że wraz z Sulejmanem I pragną przyjaźni z królem. Posyła ona również królowi w prezencie spodnie z koszulą i pasem, chusteczki i ręcznik.
15
konteksty Anton Hickel, „Sulejman i Roksolana”, XVIII w. Symfonia Joseph Haydn, „C-dur La Roxelane”, 1777 Osyp Nazaruk, powieść „Roksolana” (1928-1929)
16
Wskazówki bibliograficzne Abrahamowicz Z., Roksolana, PSB, t. XXXI, Kraków 1988, s. 543-545. Askenazy Sz., Listy Roksolany, „Kwartalnik Historyczny”, R. 10, 1896, s. 113-117. Jačov M., Europa i Osmanie w okresie lig świętych. Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2003. Piątkiewicz-Łęska M., Portrety sułtana Sulejmana II Wspaniałego i jego małżonki Roksolany na kaflach polskich (Przyczynek do roli ikonografii kafli jako źródła historycznego), „Roczniki Sztuki Śląskiej”, XVII, Wrocław 1999, s. 45-51. Roksolana, „Przyjaciel Ludu” (Leszno), t. VII, 1841, nr 45, s. 3-4.
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com Inc.
All rights reserved.