1. NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, PRZYCZYNY I SKUTKI – PRAWIDŁOWY POMIAR

2. Nadciśnienie tętnicze, hipertensja, w węższym znaczeniu choroba nadciśnieniowa to schorzenie układu krążenia krwi charakteryzujące się okresowo lub stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym, zarówno skurczowym (górnym), jak i rozkurczowym (dolnym).

3. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) przyjęło w 2003 klasyfikację nadciśnienia tętniczego zgodną z opublikowanymi w tym samym roku wytycznymi European Society of Hypertension (ESH) i European Society of Cardiology (ESC).

4. Wyróżniamy następujące rodzaje nadciśnienia tętniczego w zależności od jego przyczyny:

5. NADCIŚNIENIE TĘTNICZNE PIERWOTNE Nadciśnienie pierwotne, zwane też samoistnym to takie które nie ma dających się ustalić jednoznacznych przyczyn. Nadciśnienie to dotyczy 90-95 proc. wszystkich osób z nadciśnieniem. Osoby z takim nadciśnieniem są ogólnie zdrowe ich reakcje fizjologiczne są poprawne, stan układu nerwowego jest prawidłowy, a pomimo to wysokość ciśnienia jest zbyt duża. Jako potencjalnych sprawców nadciśnienia wymienia się: dziedziczenie, menopauzę, która przyśpiesza miażdżycę, złą dietę pełną np. słonych potraw, stres, otyłość.

6. NADCIŚNIENIE WTÓRNE Znacznie rzadziej występuje nadciśnienie wtórne, ale to nadciśnienie jest wysoce niebezpieczne dla zdrowia. Powinno być jak najwcześniej wykryte. Przyczyną jest zwykle pewna substancja wydzielana przez chore nerki, która silnie obkurcza naczynia krwionośne i tym samym podnosi ciśnienie krwi. Ponadto przyczyną mogą być zaburzenia czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz choroby dużych naczyń.

7. CZYNNIKI RYZYKA NADCIŚNIENIA TĘTNICZNEGO Na rozwój nadciśnienia tętniczego ma ogromny wpływ nasz styl życia. Czynniki, które mogą wywołać wysokie ciśnienie, to: nadwaga lub otyłość, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, złe odżywianie oraz spożywanie dużej ilości soli. Szczególnie narażone są osoby, u których występuje otyłość brzuszna. Wiąże się to z działaniem hormonów, które zwiększają poziom tłuszczów we krwi. Otyłość brzuszna dotyka panów i pań w okresie przekwitania. W rozwoju nadciśnienia tętniczego mają znaczenie także czynniki genetyczne. Jeżeli ktoś w rodzinie choruje na nadciśnienie, zwiększa się ryzyko zachorowania.

9. CZYM GROZI NADCIŚNIENIE? Zbyt długo nieleczone nadciśnienie doprowadza do uszkodzenia serca, mózgu, nerek czy oczu. Przyspiesza rozwój miażdżycy: krew wyrzucana z serca z większą siłą uderza mocno w ściany tętnic i powoduje ich twardnienie. Tracą elastyczność i łatwiej w ich ścianach odkładają się złogi cholesterolu (tzw. blaszki miażdżycowe). Zwiększa ryzyko zawału serca: zwężonymi tętnicami do serca dociera mniej krwi. Ich twarde ściany łatwiej pękają, a w miejscach pęknięć mogą się tworzyć skrzepy. Gdy skrzep zablokuje zwężoną tętnicę, dochodzi do zawału serca. Grozi udarem mózgu: albo skrzep wędruje tętnicą szyjną do mózgu i sprawia, że krew nie dopływa do komórek mózgowych, albo na skutek nagłego skoku ciśnienia pęka jakaś tętniczka w mózgu i dochodzi do wylewu (udaru krwotocznego). Prowadzi do niewydolności nerek, które, na skutek uszkodzenia tętniczek nerkowych, nie oczyszczają krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii. Może nastąpić zatrucie całego organizmu. Uszkadza wzrok: zakrzepy, które tworzą się w naczyniach zaopatrujących gałki oczne w krew, blokują jej dopływ i dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Skraca życie: średnio o 15 lat, gdy wysokie nadciśnienie jest nieleczone i długotrwałe. Dzieje się tak przede wszystkim na skutek niekorzystnych zmian zachodzących w układzie krwionośnym.

11. Technika pomiaru ciśnienia Pomiaru ciśnienia tętniczego w warunkach gabinetu lekarskiego powinno się dokonywać po zapewnieniu pacjentowi kilku minut odpoczynku w pozycji siedzącej. Dokonuje się 2 pomiarów z zachowaniem dwuminutowej przerwy, a jako wynik zapisuje wartość średniej arytmetycznej. Przy pierwszej wizycie wskazany jest pomiar na obu ramionach. U pacjentów z obwodem ramienia 22–32 cm stosuje się mankiet standardowy, u pozostałych osób makiet odpowiedni do wielkości ich ramienia. Użycie zbyt wąskiego mankietu może fałszywie zawyżyć wartość ciśnienia. W warunkach domowych pacjenci powinni wykonywać po 2 odczyty rano i wieczorem przez 3 dni w tygodniu. Samokontrola ciśnienia pozwala na uniknięcie "efektu białego fartucha" (podniesienie ciśnienia przy kontakcie z lekarzem). Średnie ciśnienie z kilku pomiarów mniejsze niż 135/85 przyjmuje się w tej metodzie za normę.

12. Zapobieganie – zmiana stylu życia Normalizacja masy ciała Ograniczenie spożycia soli Zwiększenie spożycia potasu (obniża ciśnienie) Umiarkowane spożycie alkoholu Zaprzestanie palenia tytoniu Aktywność fizyczna Uspokojenie trybu życia

13. Koniec Przygotowały: Natalia Muszyńska Weronika Narczyńska Paulina Ignaczak