1. Emine YILMAZLAR Sağlık Bakanlığı Fatih Kamu Hastaneler Birliği Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyabet Eğitim Hemşiresi

2. Ajanda  İ nsülin Tedavisi Endikasyonları  İnsülin Uygulama Araçları  İnsülin Enjeksiyon Teknikleri  Kısa İğne Ucu Tercih Sebepleri ve Destekleyen Klinik Çalışmalar  İnsülin Emilimini Etkileyen Faktörler  Vaka Sunumu  Hipoglisemi & Hiperglisemi

3.  Kan glikozunu açlıkta ve toklukta normoglisemi düzeylerine yakın tutmak  Akut komplikasyonları engellemek  Kronik komplikasyonların gelişimini ve ilerlemesini engellemek  Tip 1 diyabetli çocuklarda büyüme ve gelişmeyi sağlamak  Gebe diyabetlilerde komplikasyonları önlemek  Hayat kalitesini arttırmak İnsülin Tedavisinde Amaç

4.  Tip 1 diyabet  Tedavi gerektiren “gestasyonel diyabet”  Akut metabolik durumlar (diyabetik ketoasidoz, nonketotik hiperosmolar sendrom)  Kronik komplikasyonlar  Tip 2 diyabetli hastada geçici özel durumlar (enfeksiyon, travma, cerrahi girişim, stres, glukokortikoid kullanımı, gebelik)  Oral antidiyabetik tedaviye yanıt alınamayan tip 2 diyabet  Pankreatektomi, pankreatit İnsülin Tedavisi Endikasyonları

5.  İnsülin Enjektörü › 0,5 ml 50 üniteye karşılık gelir › 1 ml 100 üniteye karşılık gelir  Kartuş, flakon ve kalemlerde kullanılabilir İnsülin Uygulama Araçları

6.  İnsülin Kalemleri › Kullanıma hazır kalemler 3ml(300 ünite) insülin içerir. Tek kullanımlık iğne uçları takılarak kullanılır. Her hastanın kalemi ve iğne ucu ayrı olmalıdır. İnsülin Uygulama Araçları

7.  İnsülin Kalemleri › Kartuş takılarak kullanılan kalemler İnsülin Uygulama Araçları

8.  İnsülin pompası ile sürekli cilt altı insülin infüzyonu uygulanmaktadır. Pompa ile regüler insülin ve hızlı etkili insülin analogları kullanılmaktadır. İnsülin Uygulama Araçları

9.  Deri enjeksiyondan önce temiz ve kuru olmalıdır.  Dezenfeksiyona gerek yoktur. › Deri iyi kurutulmadığında enjeksiyon daha ağrılı olabilir › Düzenli dezenfeksiyon deriyi sertleştirebilir İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

10.  Kartuşlar bireysel kullanım içindir.  İğneyi takmadan kartuşu dezenfekte etmek gerekli değildir.  İğne uçları değiştirilmiş olsa bile bir kartuş birden fazla hastada kullanılmamalıdır. › Kullandıktan sonra kartuşta biyolojik materyal kalmaktadır.  İnsülin enjektörü ile kullanılabilirler. İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

11.  Bir defada yüksek doz insülin uygulaması durumunda: › İnsülin emilimini yavaşlatmaktadır. › Daha fazla ağrı olmaktadır. › Daha fazla sızıntı olmaktadır.  Fazla doz insülin uygulamalarında dozun bölünmesi önerilmektedir. İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

12.  Yapılan insülinin daha etkili olması için cildin yağ ve kas dokusu sağlıklı olmalıdır. Bu nedenle enjeksiyon bölgeleri değiştirilmelidir.  Ancak enjeksiyon bölgelerini sık değiştirmek kan şekerinde dalgalanmaya neden olabileceği için bir hafta boyunca aynı bölgede, haftada bir de bölgeler arasında rotasyon yapılmalıdır. İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

13.  İnsülin tipi, uygulama zamanı, insülin ve iğne ucunun son kullanma tarihi kontrol edilmelidir.  Giysi üzerinden insülin uygulanmamalıdır.  İnsülin sızmasını önlemek için iğne, insülin uygulandıktan sonra 10-20 saniye bekletilerek çıkarılmalıdır.  İnsülin uygulanan yere masaj yapılmamalıdır. İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

14. İnsülin Enjeksiyon Bölgeleri

15.  Farklı uzunluklarda iğne uçları mevcuttur. 4 mm 5 mm 6 mm 8 mm 12 mm  İnsülin deri altı yağ dokuya yapılmalıdır. › İnsülin etkisinin hızlı olması isteniyorsa, 12 mm iğne ile intramüsküler uygulanabilir. İnsülin Kalem İğneleri

16. Dermis tabaka (Ortalama 1.8-2.5 mm) Subkutan tabaka Kas tabaka Gibney et al., Skin and subcutaneous adipose layer thickness in adults with diabetes at sites used for insulin injections: implications for needle length recommendations. CMRO 2010;26(6):1519-1530. İnsülin Deri Altı Yağ Dokuya Yapılmalıdır

17. IM Subkutan Vaag A, et al., Diabetes care 1990;13 (1):74-6. Kas İçine Yapılan İnsülin Hızlı Emilerek Hipoglisemi Riskini Arttırır

18. 4 mm kalem iğneleri deri altı yağ dokuya ulaşacak kadar uzun mudur ? Her hastada kullanılabilir mi?

19. Diyabetli Yetişkin Hastalarda Enjeksiyon Bölgelerindeki Deri ve Subkutan Yağ Dokusu Kalınlığı 2010

20. HastaTümü Sayı388 Yaş aralığı18-85 BMI kg/m²19,4-64,5 Erkek50% Tip 128% Beyaz40% Siyah16% Asyalı25% Hispanik14% Demografi

21. mm CinsiyetIrk Yaş BKI Yaş, cinsiyet, ırk ve BKI dan bağımsız ortalama 2 mm dir. Yetişkinlerde Deri Kalınlığı

22. Subkutan doku kalınlığı enjeksiyon bölgelerinde ve aynı enjeksiyon bölgesi içinde bile farklılık gösterir. Gibney et al., Skin and subcutaneous adipose layer thickness in adults with diabetes at sites used for insulin injections: implications for needle length recommendations. CMRO 2010;26(6):1519-1530. BKİ yüksek hastalarda artar. Kadınlarda daha kalın (erkeklere kıyasla 5.1mm daha kalın) % 95 güven aralığı: 7.0 – 18.5 mm Ortalama subkutan doku kalınlığı KOL < UYLUK < ABDOMEN < KALÇA Kişiden Kişiye Değişen Subkutan Doku Kalınlığıdır

23. Çocuklarda Deri Kalınlığı Nasıldır?

24. Pediatrik Diyabetlilerde Deri ve Subkutan Doku Kalınlığı 2012

25. N = 101 Tip 1 DM Pediatric Diabetes Center, U of Catania Hospital, Sicily, Italy 2 Ocak – 1 Ekim, 2011 2-6 yaş7-13 yaş 14-17 yaş n314921 Erkek/Kız18/1329/2010/11 Ortalama yaş5.410.615.8 Ortalama BMI16.919.921.4 Ortalama HbA1c7.587.487.51 Demografi

26. (mm ±SD) 2-6 yaş 7-13 yaş 14-17 yaş KOL1.58 ±0.231.71 ±0.291.92 ±0.42 UYLUK1.71 ±0.251.89 ±0.302.14 ±0.35 KARIN1.71 ±0.272.07 ±0.312.18 ±0.50 KALÇA1.97 ±0.272.11 ±0.352.29 ±0.41 1.58 mm-2.29 mm Deri Kalınlığı Çocuklarda Çok Daha İncedir

27. ✔ Çocuklarda ortalama deri kalınlığı 1.58 mm-2.29 mm. ✔ Kas içi enjeksiyon riskini önlemek ve glisemik kontrolü sağlamak için kısa iğne kullanmalıdır. ✔ En kısa kalem iğnesi 4mm dir. Özet

28. 4mm kalem iğnesi kas içi enjeksiyon riskini azaltır mı?

29. Gibney et al., Skin and subcutaneous adipose layer thickness in adults with diabetes at sites used for insulin injections: implications for needle length recommendations. CMRO 2010;26(6):1519-1530.

30.  Deri kalınlığı yaş, cinsiyet, ırk ve BKI dan bağımsız enjeksiyon bölgelerinde ortalama 2 mm dir.  Kişiden kişiye değişkenlik gösteren subkutan doku kalınlığıdır. Subkutan doku kalınlığı enjeksiyon bölgelerinde ve aynı enjeksiyon bölgesi içinde bile farklılık gösterir.  4 mm kalem iğneleri 90˚lik dik açıyla, tek el ile deri kıvrımı yapmadan enjeksiyon yapma kolaylığı sağlar.  4 mm kalem iğneleri deriyi geçip subkutan dokuya ulaşacak kadar uzun, kasa ulaşamayacak kadar kısa tasarlanmıştır.  Uzun iğnelerde 90˚lik dik açıyla enjeksiyonda kas içi enjeksiyon riski oldukça fazladır. Micro-Fine TM + 4 mm kalem iğnesi IM enjeksiyon riskini azaltır. Diyabetli Yetişkin Hastalarda Enjeksiyon Bölgelerindeki Deri ve Subkutan Yağ Dokusu Kalınlığı

31. 4mm kalem iğneleri etkili ve güvenli midir ?

32. Diyabetli yetişkinlerde 4mm x 32G kalem iğnesi ile glisemik kontrol, güvenlik ve hasta tercihi karşılaştırması 2010

33. 4 mm x 32G Kalem İğnesi ile 5mm-8mm Kalem İğneleri ile Karşılaştırıldığında Benzer glisemik kontrol 40 üniteye kadar, BMI dan bağımsız Benzer güvenlilik profili Daha az sızıntı bildirimi Yüksek hasta tercihi  Kolay kullanım, daha az ağrı, genel tercih

34. Kısa iğneler obez hastalar için de etkili ve güvenli midir ?

35. Obez ve Obez Olmayan Diyabetli Hastalarda, 4 mm x 32G Kalem İğnesiyle Glisemik Kontrol, Ağrı ve Sızıntı Çalışması 2012

36. 4 mm x 32G ile obez ve obez olmayan hastalarda benzer glisemik kontrol sağlanır. Obez hastalar kalem iğnesinden bağımsız olarak daha çok sızıntı bildiriyor. 4 mm obez hastalarda daha az ağrılıdır. 4 mm x 32G hem hekimler hem eğitmenler tarafından hastaları için avantajlı bir tercih olarak görülmelidir Özet

37. Subkutan dokuda enjeksiyonun derinliği emilimi etkiler mi?

38. Enjeksiyon derinliğinin İnsülin emilimi üzerine etkisi 1992

39. Abdomende insülin emilimi bacağa göre daha hızlıdır Aynı bölgede enjeksiyon derinliği emilimi etkilemez ABDOMEN > BACAK Frid et al., Intraregional Differences in the Absorption of Unmodified Insulin from the Abdominal Wall_Diabetic Medicine 1992; 9; 236-239

40.  İnsülin enjeksiyonu subkutan dokuya yapılmalıdır.  İğne uzunluğu ve kişinin kilosuna göre enjeksiyon tekniği değiştirilmelidir. İnsülin Enjeksiyonu Yaparken 8 mm / 6 mm iğne Deri kıvrımı yapılarak enjeksiyon 4 mm / 5 mm iğne Deri kıvrımı yapmaksızın enjeksiyon

41.  İğneler bir defa kullanılmalıdır. Tekrar kullanılması; › İğne ucunda körelmesine ile ağrılı enjeksiyona › Derinin daha hızlı zarar görmesine neden olabilir  İğne enjeksiyondan hemen sonra kalemden çıkarılmalıdır. › Nedeni insülin sızmasını ve kartuşa hava girişini engellemektir İnsülin Enjeksiyonu Yaparken

42. Doğru kalem iğnesi seçimi ve enjeksiyon tekniğinin doğru uygulanması Deri kıvrımı tekniğin kendisinin yanı sıra doğru sıralama açısından özel bir eğitim gerektirir.

43. Her Kalem İğnesi Aynı Mıdır?

44. VAKA SUNUMU ● 54 yaşında ● Kadın hasta ● 2 yıldır insülin kullanıcısı ● 2 x 1 – Premix insülin kullanıyor ● İlk Muayene Tarihi: 12.11.2012 ● Bulgu: Son 3 aydır farklı marka, 8 mm'lik iğne ucu kullanımına bağlı kaşıntı ve kızarıklık ● Tedavi: İnsülin iğne ucu BD Micro-Fine 4 mm ile değiştirilerek, 1 ay sonra kontrole çağırıldı. ● Sonuç: Kaşıntı ve kızarıklık tamamen ortadan kalktı.

45. İlk Muayene Görüntüleri

47. İyileşmiş Görüntü

48. İnsülin Kalemi Kullanımı

50.  Egzersiz › Emilimi hızlandırır › Aktif olarak kullanılacak bölgeye insülin yapılmaz. Örneğin yürüyüş planlanıyor ise bacaklar kullanılmamalı göbek tercih edilmelidir.  Yeterince karıştırmama › Karışım insülinler yeterince karıştırılmadığında etki süresi değişebilir. İnsülin Emilimini Etkileyen Faktörler

51.  Enjeksiyon bölgesi ve derinliği › Bölgelere göre emilim hızı › Kısa ve hızlı etkili insülinler emilimin hızlı olduğu bölgelerden, uzun etkili insülinler emilimin yavaş olduğu bölgelerden yapılmalıdır.  Ortam ve vücut sıcaklığı › Isı artışı emilim hızını arttırabilir, hipoglisemi açısından dikkatli olmak gerekir. Kalça Bacak Kol Göbek İnsülin Emilimini Etkileyen Faktörler

52.  Lipodistrofi › Sürekli aynı yere enjeksiyon yapılması sonucu gelişir, insülin emilimi bozulur.  İnsülin tipi ve dozu › Doz arttıkça emilim yavaşlar. › 50 ünitenin üzerindeki dozlar bölünerek yapılmalıdır. İnsülin Emilimini Etkileyen Faktörler

53.  İnsülinler 2-8 derecede buzdolabının kapağında saklanmalı.  Dondurulmamalı.  Donmuş insülin kullanılmamalı.  İnsülinde renk değişikliği / partiküller varsa kullanılmamalıdır.  Isı kaynaklarından uzak tutulmalı (kalorifer, soba, güneş…vs.).  Şiddetli çalkalanmamalıdır. İnsülin Saklama ve Taşıma Koşulları

54.  Açılmış insülinler oda sıcaklığında (24˚C) bir ay kullanılabilir.  Yolculuk esnasında insülinler buz aküsü ile el çantasında taşınmalı, bagaja verilmemelidir. İnsülin Saklama ve Taşıma Koşulları

55.  Somogy › Akşam yapılan insülin dozunun fazla gelmesi sonucu gece yarısı olan hipoglisemiye karşı sabah kan şekerinin yükselmesidir. › Akşam insülin dozunu azaltmak gerekir.  Down fenomeni › Gece ortaya çıkan büyüme hormonu artışı sonucu sabah hiperglisemisinin olmasıdır. › Akşam insülin dozu arttırılır ya da yatmadan orta etkili insülin yapılabilir. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

56. Hipoglisemi : Kan şekerinin 50 mg/dl altına düşmesidir. Nedenleri; › İnsülin dozunu fazla yapmak. › Öğün atlamak ya da az yemek. › Her zamankinden daha fazla fiziksel aktivite › Böbrek yetmezliği gelişmesi. › İnsülin etkisini arttıran ilaç başlanması. › İnsülin gereksinimini arttıran olayın gerilemesi. Hipoglisemi düzeyine göre tedavi edilir, nedenine yönelik eğitim verilir. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

57.  Kilo artışı › İnsüline bağlı olarak gelişen ve fark edilmeyen hipoglisemiler açlık hissini arttırarak fazla gıda alınmasına yol açar. › Kan şekerinin düzenli izlenerek hipogliseminin engellenmesi ve beslenmenin planlanması gerekir. › Hipoglisemi ataklarında uygun yiyecek/içecek alımı sağlanmalıdır. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

58.  İnsülin alerjisi › Genellikle ilk kez insülin uygulanan kişilerde görülür › Lokal alerjide kızarıklık, kabarma, hassasiyet, sertlik olabilir. › Sistemik alerjide ürtiker-kaşıntı, anjioödem, bronkospazm, larenks ödemi, çarpıntı olabilir. › Tedavide genellikle insülin tipi değiştirilir. › Sorun devam ederse anti histaminik ilaçlar verilebilir. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

59.  İnsülin ödemi › Genellikle insülin tedavisine başlandığında görülür. › Ellerde, ayaklarda, bacaklarda, yüzde olur. › İnsülin dozu azaltılıp diüretik verilir. › Tuz alımını azaltıp sıvı dengesini koruması için hasta eğitilmelidir. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

60.  Lipodistrofi: Lipoatrofi ve lipohipertrofi şeklinde görülür. › Lipoatrofi  Yağ dokusunun kaybıdır, ciltte çökmeler vardır. Hayvan kaynaklı insülinlerde daha sık görülür. › Lipohipertrofi  Uzun zaman aynı yere insülin yapılması sonucu oluşur.  Cilt altında sertlik, şişlik görünümü olur.  İnsülin emilimi değişkendir.  En sık görülen enjeksiyon komplikasyonudur. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

61. Lipoatrofi Lipohipertrofi

62. Lipohipertrofi

63. › Enjeksiyon bölgeleri düzenli olarak değiştirilmeli. › Lipodistrofi olan bölgelere enjeksiyon yapılmamalı. › Enjeksiyon bölgesi içinde ve bölgeler arasında rotasyon yapılmalı. › İki enjeksiyon arasında en az 2-3 cm aralık bırakılmalı. › Doku travmasını azaltmak için iğne uçları bir kez kullanılmalı. İnsülin Tedavisinin Yan Etkileri

64. NEDEN HİPOGLİSEMİYE GİRERİZ? ● Gereğinden fazla insülin yapmak veya şeker düşürücü hap almak. ● İnsülin enjeksiyonundan veya şeker düşürücü ilacı aldıktan sonra yemek yemeyi geciktirmek. ● Ana ve ara öğünleri düzensiz saatlerde yemek. ● Aşırı alkol almak. ● İlaçları yanlış zamanda kullanmak. ● Her zamankinden fazla egzersiz yapmak.

65. ● Normalden fazla egzersiz yapmak ve egzersizi aç karnına yapmak. ● Enjeksiyon yaptığınız bölgedeki kasları çalıştıran ve insülin etki hızını artıran bir egzersiz yapmak, kan şekerinin normal seviyelerin altına düşmesine neden olabilir (Örneğin; insülin enjeksiyonunuzu bacağınızdan yaptıktan sonra bisiklet kullanmak gibi). ● İnsülin enjeksiyonlarının yerini değiştirmek. ● Kadınlarda adet kanamasının başlaması. ● Sindirim güçlüğü, mide boşalmasının gecikmesi. ● Soğuk veya ılık ortamdan çok sıcak ortama geçmek.

66. Belirtiler: Açlık hissi Aşırı terleme ve huzursuzluk Güçsüzlük Çarpıntı/titreme Başağrısı Bulanık görme Sinirlilik/zihin bulanıklığı Uyku hali Bayılma/bilinç kaybı (koma)

67. HAFİF – Açlık – Titreme – Terleme – Dudakta ve dilde karıncalanma – Solukluk – Çarpıntı – Huzursuzluk

68. ORTA AĞIR Baş ağrısı Bilinç kaybı Karın ağrısı Havale geçirme Bulanık görme Uyuşukluk Konuşma bozukluğu Hızlı kalp atışı Sinirlilik Solukluk Terleme

69. DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN (HİPOGLİSEMİ) TEDAVİSİ Hafif Hipoglisemi: ● Ana ve ara öğünlerden 15-30 dk öncesinde hipoglisemi olmuşsa vakit geçirmeden yenilmesi gereken öğün yenilmelidir. ● Hipoglisemi öğün sonrası oluşmuş ise 1 çay bardağı meyve suyu veya limonata içilebilir.

70. Orta Hipoglisemi (Kan şekerinin 50-70 mg/dl arasında olması): ● Ilık suda eritilmiş 1-2 tatlı kaşığı şeker veya 4-5 adet kesme şeker. ● 1 çay bardağı meyve suyu.

71. Ağır Hipoglisemi (Kan şekerinin 50 mg/dl altında olması): ● Şuur açık, ağızdan gıda alınabilecek durumdaysa 1 su bardağı meyve suyu. ● Ağızdan gıda alınamayacak durumda şuur kaybı mevcutsa dilinin altına bal veya reçel sürülür, glukagon enjeksiyonu hasta yakını tarafından yapılır. ● Hasta acilen hastaneye kaldırılır.

72. Düşük Kan Şekeri Tedavisinde Alınması Gereken Tedbirler Nelerdir: ● Kişinin yanında, iş yerinde, çantasında, arabasında kesme şeker veya meyve suyu bulundurması. ● Kişinin ailesinin, iş yeri veya okul çevresindeki bireylerin hipoglisemi ve tedavisi hakkında bilgilendirilmesi. ● Diyabetli kişi yanında diyabet hastası kimlik kartını taşımalı.

73. Egzersize Bağlı Hipoglisemi Riski İçin Neler Yapılmalıdır? ● İnsülin kullanan diyabetlilerin egzersiz tipine ve süresine göre beslenme planlarına ilave olarak ek bir öğün almaları gerekir. ● Tip II diyabetli şişman kişilerin egzersiz öncesinde ilave bir öğün almaları gerekmez. ● Egzersiz öğünlerden 1-2 saat sonra yapılmalıdır. ● Kan şekeri 100 mg/dl'nin altında / 240 mg/dl'nin üstünde iken egzersiz önerilmez. ● Egzersizde aktif olarak kullanılacak vücut bölgesine insülin enjeksiyonu yapılmaz.

74. Kan Şekeri Düşüklüğünü (Hipoglisemi) Fark Etmemek Ne Demektir? ● Bazı diyabetliler hipoglisemiyi hissetmeyebilirler. Çok uzun yıllar diyabetli olan bireylerde nöropati (sinir hasarı), sıkı glisemik kontrolü, bazı kalp ve tansiyon ilaçları hipoglisemiyi fark etmeme nedeni olabilmektedir. ● Hipoglisemiyi fark etmeyen diyabetliler sık kan şekeri ölçümü yapmalı, belirti olmamasına karşın ölçüm sonucuna göre tedavisini kendisi uygulamalıdır.

75. Yalancı Hipoglisemi Nedir? ● Uzun dönem kan şekeri seviyeleri yüksek seyreden diyabetliler 70-140 mg/dl'de hipoglisemi belirtileri yaşayabilirler. ● Bunun saptanmasının en doğru yolu kan şekerini ölçmektir. ● Bu durumda hipoglisemi tedavisi uygulaması gerek yoktur.

76. YÜKSEK KAN ŞEKERİ (HİPERGLİSEMİ) Kandaki şeker miktarının normalin üstünde olması haline tıp dilinde hiperglisemi denir.

77. Kan Şekeri Yüksekliğinin Nedenleri ● Uygun dozda şeker düşürücü hap veya insülin kullanmamak. ● Başka bir nedenle hastalanmak. ● Enfeksiyon. ● Normal diyetinizden fazla yemek yemek. ● Herhangi bir stres durumu. ● Alkol alışkanlığı.

78. Yüksek Kan Şekerinin Belirtileri - Çok susama- Yorgunluk ve uyku hali - Çok acıkma- Bulanık görme - Sık idrara çıkmak- Deride kuruma ve kaşıntı - Gece idrara çıkmak - Yara ve kesiklerin geç iyileşmesi

79. Neler Yapılabilir? ● Mutlaka doktorunuzu arayarak ölçüm sonuçlarını ve şikayetlerinizi ileterek, doktorunuzun önerilerini uygulayınız. ● Dr'unuza ulaşamazsanız en yakın hastaneye gidiniz. ● Dinlenerek bol su içiniz. ● Diyetinizi doğru bir şekilde yapıp yapmadığınızı kontrol ediniz. ● Tedavinizi aynen devam ettiriniz. ● Daha sık kan şekeri ölçümü yapınız.

80. Engellemek İçin Bazı Öneriler ● Diyetinize titizlikle uymalısınız. ● Şeker düşürücü hap veya insülin enjeksiyonunu zamanında ve doğru olarak kullanmalısınız. ● Düzenli egzersiz yapmalısınız. ● Düzenli olarak kan şekerinizi ölçmelisiniz.

81. Evde Kendi Kendine Takip Nedir? ● Diyabette şeker kontrolünün sağlanması amacıyla diyabetlinin kendi kendine kan şekeri, idrar şekeri ve keton takibini yapması kendi kendini takip veya ev takibi olarak tanımlanmaktadır.

82. ● Bu yöntem kolay ve ucuz şeker kontrolü sağlar. ● Hipoglisemi ve hiperglisemi ataklarının tespit edilmesini ve önlem alınmasını sağlar. ● Komplikasyonların erken tanısı ve gelişiminin geciktirilmesini veya önlenmesini sağlar. ● Kendi kendine şeker takibi yapan ve ölçüm sonuçlarını, hekimi, diyetisyeni ve hemşiresiyle paylaşan diyabetlilerin hastanede yatış sıklığı ve yatış süresi azalır. Daha esnek ve güvenli bir yaşam sürdürmesini sağlar. ● Bu yöntem kısa ve uzun dönemde diyabetin takip ve tedavi maliyetini azaltır.

83. Evde Kan Şekeri Ölçümü Nasıl Yapılır? ● DM'li biri şeker ölçüm cihazları yardımı ile kan şekeri takibini kendisi yapabilir. ● Piyasada çeşitli kan şekeri ölçüm cihazları mevcut olduğundan cihazların seçiminde basitlik ve doğruluk esas alınmalıdır. ● Her cihazın kendine özel belirli bir stribi ve kullanma talimatı vardır. ● Striplerin son kullanma tarihine ve saklama koşullarına dikkat edilmesi gerekir.

84. Evde Kan Şekeri Ölçümü Ne Sıklıkla Yapılmalıdır? ● Bütün değerleri normal giden bir DM'li birey 3 ay sonraki kontrolüne ev ölçümlerini haftada bir gün 6 kere (sabah-öğle-akşam aç ve tok olmak üzere) diyabet günlüğüne kaydederek hekimine gitmelidir. Kan şekeri öğünlerden ve insülin enjeksiyonlarından önce alınan değerdir (Ara öğünden 3 saat sonrası da açlık kan şekeridir). ● Tokluk kan şekeri öğüne başladıktan 2 saat sonra alınan değerdir (yemek bittikten sonra değil, yemeğe başlanan ilk lokmadan itibaren). ● Bütün değerleri normal giden bir DM'li birey 3 ay sonraki kontrolüne ev ölçümlerini haftada bir gün 6 kere (sabah-öğle-akşam aç ve tok olmak üzere) diyabet günlüğüne kaydederek hekimine gitmelidir.

85. Hangi Durumlarda Daha Sık Kan Şekeri Ölçümü Yapılmaldır? ● Tedavi yeni başlamışsa veya değiştirilmişse. ● Kan glukoz kontrolü sağlanamamışsa. ● Gebelik varsa. ● Günde 4 kez insülin enjeksiyonu yapılıyor ise veya insülin pompası kullanıyorsa. ● Beslenme planı içinde farklı besinlerin kan şekeri düzeyine etkisi araştırılıyorsa. ● Araya giren bir enfeksiyon veya operasyon öncesi. ● Çok sık hipoglisemiye giren diyabetli bireylerin evde şeker takibini daha sık yapması gerekir.

86. TEŞEKKÜRLER