Milija Suknović, milija.suknovic@fon.bg.ac.rs SISTEM ZA KREIRANJE I SKLADIŠTENJE ISKUSTAVA KORISNIKA U PROCESU UČENJA NA DALJINU Vladimir Vujin, vladimir.vujin@fon.bg.ac.rs Marko Petrović, marko.petrovic@fon.bg.ac.rs Milija Suknović, milija.suknovic@fon.bg.ac.rs

Problem LMS sistemi pružaju korisnicima sve što je potrebno da bi stekli znanje U želji da prodube svoje znanje i zadovolje svoju znatiželju korisnici sve više tragaju za informacijama van granica LMS i pri tome koriste razne uređaje Aktivnosti korisnika nad takvim sadržajima LMS sistemi nisu u mogućnosti da prate

SCORM SCORM objektni referentni model deljenog sadržaja Obezbeđuje kompatibilnost materijala za učenje na različitim platformama za elektronsko učenje SCO (Sharable Content Object) osnovna jedinica materijala za učenje Trajnost, Prenosivost, Ponovna upotrebljivost, Dostupnost

Nedostaci SCORM-a Svi materijali za učenje moraju se startovati i izvršavati u okviru LMS-a Sadržaji moraju da se nalaze u okviru istog domena SCORM materijali se moraju izvršavati u okviru veb brauzera Nemogućnost kreiranja aplikacija za mobilne uređaje Obavezna stalna konekcija na Internet Mogućnost hakovanja

Okruženje učenja na daljinu se menja Savremeni proces učenja na daljinu obuhvata sve veći broj različitih sadržaja kojima korisnici pristupaju sa različitih uređaja sa bilo koje lokacije Brzi rast mobilnih uređaja (BYOD) Socijalne mreže/Socijalno učenje Igre Simulacije YouTube Kako pratiti aktivnosti korisnika?

Experience API = xAPI = Tin Can API xAPI je tehnička specifikacija namenjena za implementaciju sistema RESTful arhitekture xAPI čine Learning Record Store (LRS) i Statement API, State API, Agent API i Activity Profile API xAPI omogućava praćenje i beleženje niza aktivnosti Nastavni sadržaji se mogu pokretati i van LMS xAPI ne zahteva upotrebu veb brauzera za pristup sadržajima Koristi modernu tehnologiju REST, JSON

Nastanak i razvoj 2008 : formirana Learning Education Training Systems Interoperability – LETSI SCORM 2.0 2010 : Advanced Distributed Learning (ADL) - Javni poziv za podnošenje predloga projekata - Rustici Software 2010-2011 : početak Projekta Tin Can 2012 : rezultat Tin Can API 2013 : Tin Can API version 1.0 – ADL zvanični naziv Experience API ili xAPI 2015 version 1.0.3

Tin Can API izjava xAPI interoperabilnost obezbeđuje konzistentnom strukturom podataka koja je u obliku izjave i standardizacijom API metoda prenosa izjava. Najjednostavniji oblik izjave je: “Subjekat, glagol, objekat” ukazuju na aktivnost koja se već dogodila. animacija https://tincanapi.com/

xAPI izjava xAPI izjava je nastala na osnovu koncepta Activity Streams Activity Streams koriste Facebook, Instagram, Twitter... za generisanje “niza aktivnosti” Primer: lajkovanje fotografije na Facebooku generiše “niz aktivnosti” Razlika: xAPI obuhvata Learning Record Store i četiri API-ja  (Statement, State, Agent Profile i Activity Profile)

Razlike između SCORM i xAPI Track completion Track time + Track time Track pass/fail Report a single score Report multiple scores Detailed test results Solid security No LMS required No internet browser required Keep complete control over your content No cross-domain limitation Use mobile apps for learning Platform transition (i.e. computer to mobile) Track serious games Track simulations Track informal learning Track real-world performance Track offline learning Track interactive learning Track adaptive learning Track blended learning Track long-term learning Track team-based learning Razlike između SCORM i xAPI izvor https://tincanapi.com/

xAPI glagoli Glagol predstavlja obavezni deo xAPI izjave “Objekat glagol” može sadržati samo “ID” atribut koji ukazuje URI odnosno IRI (Internationalized Resource Identifiers) { id: "http://adlnet.gov/expapi/verbs/experienced", display: { "en-US": "experienced" } } http://xapi.vocab.pub/datasets/adl/verbs/ abandoned, answered, asked, attempted... Mogućnost kreiranja kompleksnih izjava “On an iPad, while offline, John completed Sales Training 101 with a score of 100”

xAPI izjava JSON "actor": { "mbox": "mailto:learner@example.com", "name": "Example Learner", "objectType": "Agent" }, "verb": { "id": "http://adlnet.gov/expapi/verbs/answered", "display": { "en-US": "answered" } "object": { "id": "http://adlnet.gov/expapi/activities/example", "definition": { "name": { "en-US": "Example Activity" "description": { "en-US": "Example activity description" "objectType": "Activity"

Upotrebljivost xAPI-a Veći broj saznanja o iskustvima tokom učenja Veći broj saznanja o procesu izvođenja Korelacija učenja i procesa izvođenja Korelacija učenja i rezultata Korelacija procesa izvođenja i rezultata Omogućuje veći stepen personalizacije učenja Omogućuje učenje na iskustvima drugih Deljenje učenja sa drugima Dostupnost i praćenje učenja van LMS

LEARNING RECORD STORE (LRS) Predstavlja novu klasu u ekosistemu učenja na daljinu LRS je definisan kao deo xAPI specifikacije Koristi se za prihvatanje, skladištenje i vraćanje podataka o aktivnostima, iskustvima u procesu učenja LRS uključuje alate za izveštavanje i analitiku Prikupljene podatke moguće je deliti sa drugim sistemima i uz pomoć analitičkih alata upotrebiti za kreiranje adapativnog okruženja LRS može biti samostalni servis a može se integrisati u LMS Više LRS sistema mogu međusobno da komuniciraju

LRS Trenutno postoji veći broj komercijalnih i open-source LRS sistema ADL's Open Source Learning Record Store https://github.com/adlnet/ADL_LRS Open source Java based Learning Record Store https://github.com/Apereo-Learning-Analytics-Initiative/OpenLRS Learning Locker – the Open Source Learning Record Store http://learninglocker.net/ lxHiveLearning Record Store. http://www.lxhive.com/ LRS na lokalnim serverima i u Cloud okruženju Samostalan razvoj LRS

Tin Can API = 4 RESTful API Funkcija Statement API Osnovni komunikacioni mehanizam xAPI-ja Activity API Skladišti metapodatke određene aktivnosti u LRS State API Skladištenje parova ime/vrednost za svaku sesiju Agents API Koristi se za pronalaženje i identifikaciju određenog agenta ili korisnika

PRIMER Competency Based Learning and xAPI at Thomson Reuters

BUDUĆI RAZVOJ Unapređenje alata za analizu LRS podataka i izvešavanje Razvoj CMI5 specifikacije koja će koristiti xAPI kao komunikacioni i data lejer. Zamena za AICC/SCORM specifikaciju. Razvoj sopstvenih aplikacija koje mogu da rade u offline režimu a da sinhronizuju podatke sa LRS u online režimu

Milija Suknović, milija.suknovic@fon.bg.ac.rs SISTEM ZA KREIRANJE I SKLADIŠTENJE ISKUSTAVA KORISNIKA U PROCESU UČENJA NA DALJINU Vladimir Vujin, vladimir.vujin@fon.bg.ac.rs Marko Petrović, marko.petrovic@fon.bg.ac.rs Milija Suknović, milija.suknovic@fon.bg.ac.rs