1. Cvećarstvo 2
vežbe

2. Araliaceae (aralije)

3. Familija Araliaceae
oko 70 rodova
sa oko 700 vrsta,
pretežno drveća i žbunja,
manje lijana i zeljastih biljaka,
rasprostranjenih u tropskim predelima.
Listovi
obično sa zaliscima,
naizmenični,
retko naspramni,
perasto ili prstasto složeni,
ređe prosti.

4. Cvetovi
aktinomorfni,
najčešće jednopolni,
u glavicama ili štitastim cvastima.
Plod
bobica ili koštunica

5. Uslovi
uglavnom dosta svetlosti
porozan i ocedit supstrat.
nedostatak svetlosti - stabljike tanke i izdužene
Zalivanje -
redovno, ali ne previše često
Biljke u senci i polusenci - zalivati i prihranjivati ređe
Podnose orezivanje
Opadanje listova -
suviše suv vazduh,
ili prekomerno zalivanje
ili nagle temperaturne promene
Nedostatak vlage - posmeđavanje oboda listova
posmeđavanje - i zbog prekomernog prihranjivanja
ili izlaganja promaji, klima uređaju i sl.

6. Dizygotheca elegantissima
syn. Aralia elegantissima,
Schefflera elegantissima
Engleski naziv: False Aralia,
Spider Aralia
Poreklo - ostrva Južnog Pacifika.
žbunasta biljka
visina do 6 m - u prirodi
dva tipa listova -
juvenilni i adultni

7. mlade biljke
(u saksijama prečnika do 30 cm)
samo juvenilni listovi,
starije, veće biljke
(u saksijama prečnika preko 35 cm)
- + fertilni listovi

8. Listovi
-prstasto složeni,
- sa desetak dugih,
linearnih listića
krupno nazubljeni po obodu.
sjajni,
tamnozelenog lica
crvenkastog naličja,
sa svetlim,
žutozelenim glavnim nervom

9. Adultni listovi
slični juvenilnim,
tamniji,
veći,
širi i duži listići
režnjevitiji i kožastiji
na starijim biljkama
- i juvenilni i adultni listovi
cveta u uslovima enterijera,
cvetovi su žućkasto zeleni,
plodovi su crni.

11. Uslovi
zahtevna vrsta
svetlost umerenog intenziteta
t °C, i više
dosta difuzne svetlosti
ili dopunsko osvetljenje
dovoljno vlage,
supstrat se blago prosuši
između dva zalivanja
Listove orošavati

12. Ukoliko je t. malo niža od 15°C,
listovi opadaju,
prvo donji, stariji listovi,
kasnije mlađi.
Listovi opadaju
i ako je vlažnost vazduha suviše niska
ili je voda za zalivanje tvrda,
ili u slučaju nedovoljnog ili prekomernog zalivanja
ili se biljke premeštaju
Razmnožavaju se reznicama.

14. Fatsia japonica syn. Aralia japonica, Aralia sieboldii
Engleski naziv: Fatsia, Japanese aralia
Poreklo - priobalna područja Japana
i Južne koreje
U Evropi - početkom 19. veka
Ime roda (Fatsia)
potiče od stare japanske reči
za broj osam,
odnosi se na osam režnjeva listova.
U početku Aralia, kasnije poseban rod

15. zimzeleni žbun,
visine 3-6 m,
čvrste, slabo razgranate stabljike
Listovi
spiralno raspoređeni,
krupni,
20-50 cm široki,
na drškama do 50 cm,
kožasti,
tamno zeleni,
prstasto režnjeviti,
sa 7-9 režnjeva,
usečeni do 1/2 - 2/3 liske
Režnjevi - tupo nazubljeni

19. Cvetovi -
sitni,
beli,
gusti
u terminalnim štitastim cvastima,
cveta krajem jeseni ili tokom zime
Plodovi - sitni, crni.

22. Uslovi
plodan, humusan, ocedit supstrat,
blago kisele reakcije
zalivanje - redovno
supstrat ne sme da se previše isuši
između dva zalivanja
Prihranjuje se tokom perioda vegetacije
Požutelost listova - moguć nedostatak gvožđa.
Najbolje uspeva u polusenci.
Kod starijih biljaka potpora stabljikama
ili ih orezati na početku vegetacije,
u proleće,
ujedno se podstiče bokorenje.
Razmnožava se reznicama, rano u proleće.

23. Hedera canariensis Engleski naziv: Algerian Ivy, North African Ivy,
Canary Island Ivy,
Poreklom - sa Kanarskih
i Azorskih ostrva,
iz Portuglije,
i iz Severne Afrike.
Često u eksterijeru - tropska
i suptropska klima
zimzelena biljka
sa puzavim stablom
dužine 5-10 m,
penjačica ili pokrivač tla

24. Listovi
spiralno raspoređeni,
režnjeviti,
podsećaju na listove bršljana
(Hedera helix),
sa plićim režnjevima,
sjajniji su
i krupniji su.
Lisne drške - crvene,
listovi
- debeli,
kožasti,
sa 5-7 režnjeva.

26. Uslovi
različita zemljišta,
najbolje - bogata,
drenirana,
umereno vlažna
polusenka ili senka
podnosi i osvetljen položaj.
Ne podnosi t. ispod 10°C.
Brže raste od Hedera helix.
formira vazdušne korenove,
može da se koristi za vertikalno ozelenjavanje

27. brojni kultivari sa panaširanim listovima
H. canariensis ‘Variegata’
listovi žućkasto krem boje po obodu,
sa zelenim pegama
u središnjem delu liske
plavo zeleni ili sivkasto zeleni.
Razmnožava se reznicama
krajem leta
ili poleganjem izbojaka.

29. Hedera helix (bršljan)
Engleski naziv:
Common Ivy, English ivy
Poreklo - iz Evrope i jugozapadne Azije.
zimzelena
puzavog stabla,
dužine i do m

30. Listovi
spiralno raspoređeni
Juvenilni listovi - režnjeviti,
najčešće sa 5 režnjeva,
fertilni listovi srcastog oblika,
na stabljikama
koje su izložene
direktnoj sunčevoj svetlosti,
najčešće na vrhu krošnje drveta
uz koje se bršljan penje.
brojni varijeteti
sa panaširanim listovima
ili listovima različitog stepena režnjevitosti
ili različite veličine.

31. u enterijeru
- u visećim korpama
ili se sadi
uz odgovarajuću
podlogu

32. podnosi niske temperature,
najbolje t °C.
polusenka ili senka,
može da podnese
i indirektnu sunčevu svetlost
slabijeg intenziteta
Supstrat - dobro dreniran,
može se dodati pesak ili perlit
preporuka:
baštenska zemlja,
krupan pesak ili perlit
treset ili lisnjača
u jednakim količinama
i tome doda malo izmrvljenog krečnjaka

34. Zalivanje - odstajalom vodom
približno sobne t.
Listove povremeno orošavati.
Zakidanje izbojaka
Prihranjuje se dva puta mesečno
tečnim đubrivom
u periodu vegetacije.
Razmnožava se reznicama.

36. Fatshedera lizei hibrid - Fatsia japonica 'Moseri'
i Hedera helix var. hibernica
u Francuskoj,
u rasadniku,
1910. godine
Ima osobine oba roditelja

37. Listovi
zimzeleni,
sjajni,
prstasto režnjeviti,
sa 5 režnjeva (ređe 3 ili 7)
kao kod bršljana,
žbunasti habitus
je nasledila od aralije
veći nego kod bršljana,
do cm širine,
stabljike duge
nemaju vazdušne korenove kao bršljan

38. Mladi izdanci - rđasto dlakavi i savitljivi,
kasnije odrvene
Cveta u jesen,
cvetovi sitni,
beli
u okruglim štitastim cvastima,
sterilni
ne obrazuje plodove.
različiti kultivari
sa talasastim obodom listova ('Pia'),
sa panaširanim listovima
('Variegata', 'Anna Mikkels')

40. Najbolje uspeva u polusenci,
podnosi senku.
redovno zalivati i orošavati listove,
podnosi kratkotrajnu sušu.
Dobro podnosi uslove enterijera
i zagađen vazduh.
Najbolje prezimljava u hladnijim prostorijama,
min. temperatura oko 10°C,
uz smanjeno zalivanje.
Nije izbirljiva u pogledu supstrata.

41. Raste uspravno do visine oko 2 m,
zatim se stabljike povijaju - orezati ili pričvrstiti
Dobro podnosi orezivanje.
Razmnožava
se reznicama.

42. Schefflera arboricola
syn. Heptapleurum arboricolum
Engleski naziv:
Dwarf Umbrella Tree
Poreklo - sa Tajvana
Ime roda - botaničar J.C.Scheffler
zimzeleni žbun
visine m,
stabljike
tanke
savitljive
blago povijene
formiraju okruglu krošnju
na staništu susedne biljke - potpora

43. Listovi
gusto rasporedjeni,
tamnozeleni
sjajni,
prstasto složeni,
sa 7-9 listića,
dužine cm
širine 4-10cm,
u kulturi znatno sitniji
Cvetovi
u složenoj cvasti
Plodovi
žuto narandžasti

44. Grananje - zakidanjem
čime se formira gusta,
žbunasta forma.
Orezivanjem - oblik minijaturnog drveta.
vazdušni korenovi
ukorenjuju se kada dopru do tla,
dajući biljci
interesantan habitus.
formiraju se
kada biljka dovoljno poraste,
a korenov sistem
slabo razvijen
(mala posuda npr.)
i povećana vlažnost vazduha

47. Uslovi
skromna
dosta svetao položaj,
podnosi polusenku
dosta vlage,
voda se ne sme
zadržavati u posudi
Supstrat
vlažan, ali ne mokar
blago kiseo, neutralan
do blago alkalan
ocedit sa dodatkom peska
Podnosi neredovno zalivanje

48. brojni panaširani kultivari
razlikuju se prema
boji i obliku šara na listovima,
najčešće krem bele ili žute boje,
postoje patuljaste sorte.

53. može se gajiti
kao bonsai.

57. Schefflera actinophylla
syn. Brassaia actinophylla
Engleski naziv: Umbrella Tree,
Octopus Tree
Etimologija:
listići se radijalno prostiru
iz jedne centralne tačke
poreklo - tropske šume Australije,
Nove Gvineje i Jave
zimzeleno drvo
često razgranato od osnove
na staništu - h oko 15 m
Ponekad - epifita

58. Listovi
prstasto složeni,
gusto raspoređeni
u gornjim delovima grana

60. Cvetovi
sitni,
crveni,
u razgranatim cvastima
na vrhovima grana,
dužine i do 2 m.
Cveta leti.

63. Uslovi
plodan,
porozan supstrat
Zemljište se blago prosuši
između dva zalivanja
Prihrana - jednom mesečno
tečnim đubrivom
tokom vegetacije
povremeno - orošavati.

64. Rod Polyscias Engleski naziv: Ming aralias oko 80 tropskih vrsta,
poreklom sa Pacifičkih ostrva
i iz jugoistočne Azije,
5-6 vrsta u enterijeru

65. Listovi
složeni,
različitog oblika
veličine,
zavisno od vrste,
najčešće duboko režnjeviti.

66. Uslovi
skromne
malih zahteva
supstrat sa dosta treseta,
različite vrste supstrata,
bitno je da su ocediti
prihrana jednom mesečno
đubrivima na bazi azota

68. Neredovno i retko zalivanje
- opadanje listova,
podnose kraći period bez vode
brzo se regenerišu
ne podnose duže zadržavanje
vode u supstratu
dobro se zalije biljka
pa ostavi da se supstrat
prosuši do sledećeg zalivanja
t. iznad 15°C,
kratko do 4°C.

69. Polyscias fruticosa uspravan, razgranat žbun oblikuje se i orezivanjem
zakidanje vrhova izdanaka
Internodije kratke,
stabljike su cik-cak oblika,
gusto obrasle listovima

70. Listovi
višestruko složeni,
dvostruko duboko režnjeviti
P. fruticosa 'Plumata'
ima sitnije,
kožastije
trostruko režnjevite listove,
pogodna za bonsai.
Uslovi
polusenka,
dobro podnose dosta svetlosti ili senku
Nisu izbirljive u pogledu supstrata
kupovina forsiranih biljaka - problem

73. Polyscias balfouriana
syn. P. pinnata
Listovi
okruglasti,
3-5 cm u prečniku,
u osnovi duboko usečeni,
po obodu blago nazubljeni,
sa sitnim trnovima.
Poznat kultivar 'Marginata'
sa belim šarama duž oboda lista.

76. Araceae

77. Scindapsus aureus syn. Epipremnum aureum syn. Philodendron nechodomii
syn. Pothos aureus
syn. Scindapsus pinnatus
syn. Epipremnum pinnatum
Poreklo - Solomonova ostrva, jugoistočna Azija i Nova Gvineja

79. povijuša
stablo - dugo i do 20 m
u enterijeru - stablo oko 2 ili više metara
Formira vazdušne korenove
kojima se pričvršćuje za podlogu

80. Listovi
zimzeleni,
naizmenični,
debeli,
sukulentni,
srcastog oblika,
tamno zelene boje
sa žutim šarama
Intenzitet žute boje - količina svetlosti
mlade biljke - enterijer
- listovi celog oboda,
dužine max 10 cm,
na staništu - listovi odraslih biljaka
- do 100 cm dužine,
širine do 45 cm
nepravilno režnjeviti

84. Uslovi
dosta dobro podnosi uslove enterijera
česta
brojni panaširani kultivari
sa belim, žutim ili svetlozelenim šarama
umereno osvetljen položaj,
podnosi dosta difuzne svetlosti
suviše dugo izlaganje direktnim sunčevim zracima
može oštetiti listove,
usled nedostatka svetlosti se gube šare
listovi postaju zeleni.

85. Opt. t.: od 15 do 30°C,
10-12°C - listovi požute ili se javljaju rđaste fleke.
zalivati kada se zemljište prosuši,
prihrana - obavlja tečnim đubrivima u proleće
smanjeno osvetljenje - zaliva se ređe
prekomerno zalivanje
- truljenje korena
i opadanje listova.
povremeno orošavati,
naročito u dosta svetlom i toplom okruženju.
Presađuje se svakih 2-3 godine.
Može se uzgajati i u vodenoj kulturi (''hidroponika'').

88. Rod Syngonium 36 vrsta iz tropskih kišnih šuma
Centralne i Južne Amerike
drvenaste penjačice,
stablo do m dužine,
nekad i više
Oblik listova - zavisi od starosti biljke
listovi starijih biljaka mnogo režnjevitiji
od juvenilnih listova
juvenilni - češći u enterijeru.

89. Uslovi
često gajene sobne biljke
min. t. oko °C
max. tokom vegetacije od 20 do 30°C
visoka relativna vlažnost,
redovno orošavanje,
dosta difuzne svetlosti,
podnose i polusenku
treba ih redovno zalivati tokom vegetacije,
zimi smanjeno.
Orezivanjem - žbunasta forma,
podmlađuje se biljka,
novi listovi tada više zašiljeni i strelasti
Presađuju se svake druge godine.

90. Listovi juvenilnih biljaka
strelasti ili kopljasti
dužine najviše do 30 cm,
širine oko 10 cm,
sa drškama dužine do 60 cm.
Listovi adultnih biljaka
režnjeviti,
starije biljke u enterijeru vremenom obrazuju adultne listove
sa obično 5
jasno diferenciranih,
uskih režnjeva

91. Syngonium podophyllum
Engleski naziv:
Arrowhead plant,
American evergreen
višegodišnja povijuša,
poreklom iz Meksika
Stablo dužine do 4 - 5m

92. brojni panaširani kultivari,
sa šarama bele,
roze ili žute boje
enterijer - retko cveta,
cvast je sa belom spatom
dužine oko 10 cm.
Mlade biljke - žbunaste forme
kasnije se stabljike povijaju
- vertikalno ozelenjavanje,
u visećim korpama,
ili oslonac za stablo
Svi delovi biljke su otrovni

97. Uslovi
Najbolje - dobro osvetljeno mesto
ili polusenka
- biljke sa dosta panaširanim listovima - više svetlosti,
ali im smetaju direktni sunčevi zraci
supstrat
bogat,
ocedit
Preporuka:
2 dela treseta,
2 dela baštenske zemljei
1 deo peska ili perlita.
zalivati obilno,
ali retko
tako da se supstrat prosuši između dva zalivanja
tokom zime - zalivanje smanjiti,
ne da se supstrat potpuno osuši
opt. t ºC,

98. malo niže t.
- smanjeno zalivanje
povremeno orošavati,
naročito ako je
suviše toplo
ili je vazduh suv.
Prihrana
- jednom mesečno
u periodu vegetacije.

100. Rod Dieffenbachia Ime roda - nemački fizičar Ernst Dieffenbach
30 vrsta - u tropskim oblastima Amerike
mlečni sok
- izaziva iritaciju
i crvenilo kože

101. Listovi
eliptični,
zeleni ili često panaširani,
sa šarama različitog oblika i boja.
često - samo ime roda i kultivara
Exotica Compacta,
Australian,
Tropic Marianne,
Paradise,
Camille,
Tropic Snow

105. Uslovi
česte sobne biljke
malih zahteva
veliki broj kultivara i hibrida
dosta indirektne svetlosti,
podnose i polusenku
direktni sunčevi zraci - ožegotine na listovima
dosta toplote,
vlage
t. iznad 15˚C,
t. ispod 10˚C - propadaju

107. Redovno orošavanje
poželjno - podmetač sa vodom
podnose smanjenu vlažnost vazduha.
Prihrana - tečnim đubrivima ili folijarno
brzorastuće biljke - presađivanje jednom godišnje
Formiraju izdanke u osnovi
Razmnožavanje - reznicama,
vazdušnim poleganjem
ili bočnim izdancima.
donji listovi žute i opadaju - nedovoljno zalivanje
ili promaja

108. Najpoznatije - D. picta (syn. D. maculata)

111. D. amoena
(syn. D. seguine)

113. D. bowmannii

114. Rod Caladium Engleski naziv: Angel wings, Elephant ear Rod - 7 vrsta
rasprostranjenih u Južnoj i Centralnoj Americi.
tropski predeli - period kiša i suše,
na čistinama, obalama
Tokom sušne sezone imaju period mirovanja.

116. Lisne drške duge 15-30cm,
mesto spajanja lisne drške i liske
je malo pomereno ka sredini liske,
nije na samoj ivici.

117. niske biljke,
na prirodnom staništu visine 40-90cm,
sa listovima dužine 15-45cm.
U kulturi su visine oko 0.5 m
patuljaste sorte - niže
U Evropi su počele da se gaje u 18. veku.
podzemni izdanak - krtola
horizontalna, spljoštena
iz nje se direktno razvijaju listovi

121. Oblik,
veličina
i boja listova
se razlikuju zavisno od kultivara,
najčešće listovi srcasti,
lanceolasti ili strelasti,
dužine cm,
sa šarama različitog oblika i boje
(roze, crvena, siva ili bela).
Cvast - dužine oko 25 cm,
spata i spadiks su zeleni
Plodovi - male bele bobice
Svi delovi biljke su otrovni.

122. Caladium bicolor

123. Najpoznatija - Caladium bicolor,
veliki broj hibrida i kultivara (preko 1000)
Sorte sa lanceolastim listovima
uglavnom od C. schomburgkii.

124. Uslovi
Tokom vegetacije - obilno zalivati,
supstrat ne bi trebalo da se potpuno isuši
zalivanje puta nedeljno
u enterijeru - redovno orošavanje
Gomolji u fazi mirovanja moraju biti suvi.
Većini varijeteta odgovara polusenka ili senka,
neki kultivari - dosta svetlosti.
zemljište
ocedito, blago kiselo
bogato humusom.

125. U supstrat se može dodati malo treseta
ili ako se gaje napolju,
malo poluraspadnutog lišća.
u eksterijeru - gomolji se sade u proleće
kada nema opasnosti od mraza
u jesen,
pre početka prvih mrazeva
(min temperatura 15°C)
se vade, čiste i suše
Tokom zime se čuvaju
na temperaturi 13 °C - 16 °C
u proleće sledeće godine se ponovo sade.
Listovi - u svežim aranžmanima, traju nekoliko dana.