1. Cvećarstvo 2
vežbe

2. Arecaceae (palme)

3. familija Arecaceae
(nekadašnja familija Palmae)
obuhvata oko 200 rodova,
sa oko 2600 vrsta
Rasprostranjenje –
tropska i suptropska područja.
Monopodijalni rast,
ne obrazuju stablo
ili se stablo formira u toku rasta biljke
i prekriveno je ožiljcima opalih listova,

4. Listovi formiraju rozetu na vrhu stabla.
Ponekad - bočni izdanci,
obično u osnovi debla - ''žbunast'' habitus.
Listovi - krupni,
zimzeleni,
perasti ili lepezasti,
spiralno raspoređeni na vrhu izdanka.
Korenov sistem - dug,
osovinski,
-posebne,
duboke i uske saksije.

5. Areca lutescens Syn. Chrysalidocarpus lutescens
Česta vrsta u enterijeru.
Poreklo - sa Madagaskara. .
Listovi mladih biljaka
- nepravilno, slabo perasti,
stariji listovi - pravilno perasti,
čvrsti

7. Stabljike –
žuto zelene
prekrivene crnim tačkama
Uslovi:
dosta toplote i svetlosti.
min. temp. - 15°C.
Zalivanje
- redovno i obilno
mekom vodom
približno sobne temperature
hladna voda smeta biljci.

8. Cocos nucifera Poreklo - sa Kariba.
Poreklo - sa Kariba.
Gajenje - plodovi (kokosovo mleko, brašno)
delovi plodova - ''kokosova vlakna''
(proizvodnja supstrata).
U prodaji - mladi klijavci
kokosov orah koji je tek počeo da klija.
ne mogu da prežive dugo
u uslovima enterijera

10. Uslovi:
dosta toplote,
svetlosti i
relativne vlage u vazduhu.
suv vazduh (centralno grejanje) - listovi požute.
Zalivanje - redovno,
supstrat uvek vlažan,
voda ne sme da se zadržava.
Listovi - redovno orošavanje

11. Howeia forsteriana Poreklo - ostrvo istočno od Australije
(Lord Howe Island)
endemit
spororastuća vrsta
visina m,
u enterijeru znatno manje.
Listovi - dugi (dužine i do 3 m),
perasti,
lučno povijeni.
Liske su linearne,
duge,
čvrste
sa povijenim vrhovima.

13. Sporo raste - ređe presađivanje
Podnosi donekle sušu,
ne treba da se zemljište potpuno osuši
ne sme se preterati ni sa zalivanjem
(Phytophthora).
Uslovi:
- toplota
min. temp. 10°C,
kratkotrajno do 5 °C
dosta svetlosti,
mlade biljke,
mlađe od 5 godina
štititi od direktnih sunčevih zraka (polusenka).

14. Supstrati
različiti,
neutralne, kisele
ili blago alkalne reakcije,
glinoviti,
najbolje - bogata, hranljiva baštenska zemlja
obavezna dobra drenaža.
Prihrana - tokom vegetacije
standarna NPK đubriva ( )
ili spororazlažuća đubriva za palme
Moguć nedostatak magnezijuma i kalijuma.

15. Slična - Howeia belmoreana,
manjih dimenzija,
visina do 7 m,
listovi lučno povijeni,
a listići uspravni,
kod H. forsteriana
- listovi više uspravni,
a listići povijeni na niže.

17. Howeia belmoreana

18. Licuala grandis
Rod vrsta
poreklom iz Australije.
niske palme,
L. grandis - visina oko m.
Listovi lepezasti,
sa tankim drškama.
Mlade biljke - listovi uži,
stariji listovi - široko lepezasti.

22. Uslovi:
- dosta difuzne svetlosti
toplote i vlage.
Temp. min. 15°C.
Redovno orošavanje
Zalivanje mekom,
odstajalom vodom približno sobne temperature.
Zemljište - plodno, dobro drenirano, aerisano
Predlog:
smeša jednakih delova
baštenske zemlje,
krupnog peska ili perlita
treseta ili lisnjače.
Prihranjivanje - jednom mesečno tečnim đubrivom.
alternativa - spororazlažuće đubrivo
jednom godišnje, rano u proleće.

23. Phoenix dactylifera
poznata još u starom veku
- simbol plodnosti
Ime roda - grčkog je porekla,
''phoenix'' - feničanski,
''dactylos'' - urma,
fero - nositi (onaj koji nosi urme).
visina do 30 m,
tanko, dugo stablo
prekriveno ostacima opalih listova

24. Listovi - u rozeti na vrhu stabla,
obično listova,
perasti
dugi i do 6 m
Gornji listovi uspravni,
donji povijeni.
Segmenti - čvrsti,
oštrih ivica,
zašiljeni,
plavo zelene boje.
U enterijeru se ređe gaji od
Ph. canariensis
odgovaraju joj slični uslovi.
Phoenix dactylifera

25. Phoenix canariensis Poreklo - sa Kanarskih ostrva, visina 10 - 20 m.
Poreklo - sa Kanarskih ostrva,
visina m.
Stablo - debelo,
prekriveno ožiljcima
opalih listova
Na vrhu debla - široka kruna,
preko 50
gusto raspoređenih,
lučno savijenih
perastih listova.

26. Listovi
- tamnozeleni
sa žućkastim drškama,
liske
- čvrste, linearne,
na vrhu zašiljene.
U kulturi
znatno manjih dimenzija,
-dobro podnosi uslove enterijera
-spororastuća vrsta
Phoenix canariensis

27. Uslovi:
dosta svetlosti i toplote,
kratkotrajno temp. do 5°C
Zemljište - dobro drenirano, plodno
Prihrana - tokom proleća i leta.

28. Washingtonia filifera
Poreklo
- pustinjski predeli SAD-a
(Arizona i Kalifornija)
noćne temp. dosta niske,
U enterijeru
dobro prezimljava
u hladnim prostorijama (oko 10°C)
uz smanjeno zalivanje,

29. Zemljište - ne bira
podnosi i alkalna
neophodna dobra drenaža,
voda se ne sme zadržavati u posudi.
Zalivanje - redovno
ali podnosi sušu.
Prihrana - tokom vegetacije
Mogu se koristiti i spororazlažuća đubriva.
Uslovi -
dosta svetlosti,
podnosi i direktnu sunčevu svetlost
može da raste i u polusenci.  

30. Washingtonia filifera

31. Dosta slična vrsti Washingtonia robusta
Razlika:
mlade lisne drške
braon boje
sa bodljama,
listići čvršći

33.  Chamaedorea elegans
Česta u enterijeru
Poreklo
- kišne šume Meksika i Gvatemale.
niska,
visina do m
sporo raste
Bokori se u korenovom vratu,
u prodaji
biljke sa žbunastim habitusom
- dobijen sadnjom više biljaka zajedno
(odnosno setvom više semena
u jednoj posudi)

34. ženski cvetovi
muški cvetovi

35. Listovi
- perasti,
sa mekim,
lancetastim segmentima.
Cveta i plodonosi
u uslovima enterijera.
Cvetna stabla razgranata,
crvenkasta u početku,
kasnije tamnija
. Plodovi - sitni,
seme se može sakupiti
i posejati neposredno
po sazrevanju.

37. Dobro podnosi uslove enterijera,
polusenku,
suv vazduh,
prekomerno zalivanje,
niže temperature
(kratkotrajno i do -4°C).
Uspešan razvoj
- tople prostorije
dosta difuzne svetlosti,
redovno zalivanje
dobro dreniran supstrat.
Vrhovi listova - smeđi - jaki, direktni sunčevi zraci

38. Chamaerops humilis Poreklo - Mediteran (Evropa i severna Afrika).
Poreklo - Mediteran
(Evropa i severna Afrika).
spororastuća vrsta
bokori se u korenovom vratu
niska - max. 6 m
Listovi
lepezasti,
širine do 1 m.
Uslovi:
dosta svetlosti,
podnosi polusenku.

41. Supstrat – dreniran
Predlog:
jednake količine
baštenske zemlje
i peska
Zalivanje - redovno
sačekati da se supstrat prosuši
između dva zalivanja
Prihrana - jednom mesečno tečnim đubrivom.
Mlade biljke se presađuju nakon 2 godine
kasnije na godina.
Ne podnose zadržavanje vode u posudi

43. Chamaerops humilis

44. Familija Cycadaceae Zamia furfuracea Danas - 30-40 vrsta u rodu
Zamia furfuracea
Danas vrsta u rodu
Rasprostranjene
u tropskim i suptropskim
predelima Amerike.
Z. furfuracea potiče iz Meksika
Zamia - dosta star rod,
postojao pre oko 200 miliona godina.

47. Mladi listovi - svetlo zeleni,
kasnije maslinasti
i prekriveni gustim braon dlakama.
Listovi - perasti,
dužine do 1 m,
listići su okruglasti.
Stablo je debelo,
jako skraćeno i podseća na gomolj. .
podnosi suv vazduh
Supstrat
- dobro dreniran.
Traži dosta svetlosti

50. Cycas revoluta Sago palma habitusom podseća na palme
Sago palma
habitusom podseća na palme
Listovi - dugi do 1m,
perasti,
kožasti,
formiraju rozetu
Stablo
-prekriveno ožiljcima
opalih listova
Postoje ženske i muške biljke.

56. Uslovi:
dosta toplote i svetlosti
Korenov sistem se razvija
blizu površine
-paziti da se korenje ne ošteti
Redovno zalivanje
- ali ne preterati.

57. Rod Ficus familija Moraceae oko 850 vrsta drveća, žbunja, penjačica,
familija Moraceae
oko 850 vrsta drveća,
žbunja,
penjačica,
epifita i poluepifita
Rasprostranjenje - tropski predeli,
malo vrsta - umerena područja
(Ficus carica – smokva)
Stabljike - gust, mlečni sok
Mnoge vrste - vazdušni korenovi

58. Karakteristična cvast,
osovina cvasti je proširena,
cvetovi - vrlo sitni
pričvršćeni za unutrašnji zid
Plodovi (syconium) - tip složenih plodova,
pojedinačan plod - mala orašica,
pričvršćena za zid osovine cvasti.

59. Pojedini fikusi imaju značaj u kulturi i tradiciji.
Ficus religiosa
- jedno stablo zasađeno 288. godine p.n.e.,
u hramu na ostrvu Šri Lanka,
gde se gaje i brojni njegovi vegetativni potomci
Smatra se da je Gotama Buda
doživeo ''prosvetljenje'' sedeći ispod tog drveta.
Neke vrste fikusa se spominju
u Kuranu, Hinduizmu, pa i u bibliji
(lišće smokve).

60. Ficus religiosa

61. Ficus benjamina Engleski naziv: Weeping Fig, Benjamin's Fig Poreklo
Engleski naziv:
Weeping Fig, Benjamin's Fig
Poreklo
- iz južne i jugoistočne
Azije i Australije.
Gusto razgranato drvo
– visina 30 m.
Grančice - tanke, povijene,

63. Listovi - kožasti,
sjajni
dužine 4-12 cm,
eliptičnog oblika
sa izvučenim vrhom.
Plodovi - sitni, jedu ih ptice.
Čest u drvoredima i parkovima
(topla područja)

64. Uslovi :
svetao,
sunčan položaj,
podnosi polusenku
i senku.

65. Zalivanje – leti umereno,
zimi smanjeno,
ali ne dozvoliti ni da se biljka osuši.
Orošavanje nije potrebno.
Osetljiv na hladnoću
i preteranu sušu.
Listovi - veoma osetljivi
na promene količine svetlosti.
Premeštanje – opadaju listovi
kasnije novi - prilagođeni novim uslovima.
‘Contorta’

66. Brojni kultivari
'Danielle',
'Exotica',
'Golden King' i dr.
Panaširani listovi,
različitih boja
i šara,
jednobojni
- od svetlo zelene
do tamnozelene.

68. Postoje i minijaturni kultivari
pogodni za bonsai
(npr. 'Too Little').

70. Presađivanje - debeo sloj drenaže.
svake 3 godine,
u proleće.
Promeniti gornji sloj supstrata
debljine oko 3 cm – svake godine
Prihranjivanje - u periodu vegetacije,
od proleća do jeseni,
tečna đubriva ili folijarno.
Tokom zime,
u enterijeru gubi do 30 % lišća.
Ne odgovara mu suv vazduh ni neredovno zalivanje.

71. Ficus elastica Engleski naziv: Rubber fig, Rubber plant
Engleski naziv: Rubber fig, Rubber plant
Poreklom je iz Indije i Indonezije
(Sumatra, Java).
Drvo visine m,
sa širokim deblom,
prečnika do 2 m.

72. Na stablu se razvijaju
adventivni vazdušni korenovi
koji se ukorenjuju
i podupiru deblo i teške grane,
kako ne bi došlo do
izvaljivanja stabla.

73. U nekim delovima Indije
ljudi upliću ove korenove - ''živi'' mostovi preko reka
Vremenom postaju čvršći jer korenje nastavlja sa rastom.

79. Listovi
- sjajni,
kožasti,
dužine cm
širine 5-15 cm,
krupniji su kod mladih biljaka
(dugi do 45 cm),
sitniji kod starih stabala
(do 10 cm).
Mlad list se formira unutar lisne sare
omotača koji štiti meristem
i raste zajedno sa listom
Kada se list dovoljno poraste,
lisna sara se otvara i opada,
unutar novorazvijenog lista
- novi pupoljak - sledeći list.

80. Plodovi - sitni,
žute boje,
prečnika oko 1cm.
U uslovima enterijera
–nema semena (nema oprašivanja)
Razmnožavanje
- reznicama
ili vazdušnim poleganjem
- margotiranjem.
mlečni sok - toksičan
alergija na koži,
kućni ljubimci – šteti im

81. Uslovi:
dobro drenirana zemljišta
izbegavati preterano zalivanje,
ne sme ni da se zemljište previše isuši
Simptomi
nedovoljnog i preteranog zalivanja
slični
- listovi žute i opadaju.
U proseku - zalivanje jednom nedeljno,
prilagoditi uslovima
Prihranjivanje
- jednom mesečno tečnim đubrivom
ili spororazlažuća đubriva - jednom godišnje
na početku vegetacione sezone (proleće).

82. Najpoznatija grupa kultivara
- F. elastica ’Decora’.

84. Neki kultivari - bonsai.

85. Ficus lyrata Engleski naziv: fiddle-leaf fig
Poreklo - iz zapadne Afrike,
tropske šume
Mlade biljke u početku - epifite,
visoko u krošnjama drveća,
zatim razvijaju
duge vazdušne korenove
kojima se učvršćuju za tlo
i kojima obavijaju stablo domaćina
i polako ga guše.

86. Ova vrsta raste i bez domaćina,
kao drvo visine 12-15m.

87. Listovi
- različitog oblika,
u gornjoj polovini širi i okruglasti,
u donjem delu uži
krupni,
dugi i do 45cm,
široki oko 30cm,
u kulturi znatno manji.
kožasti
tamnozelene boje,
grubi
po obodu blago talasasti.

90. Plodovi - zelene ’’smokve’’
prečnika 2.5 – 3 cm.

92. Uslovi:
sunce ili polusenka,
ocedito zemljište
i redovno zalivanje.
Razmnožavanje
- reznicama i vazdušnim poleganjem.
Područja sa tropskom i suptropskom klimom - čest u parkovima.

93. Ficus pumila Engleski naziv: creeping fig, climbing fig
poreklo - iz istočne Azije
- drvenasta, zimzelena povijuša.
Stablo - dugo,
razgranato
prekriva vertikalne površine,
do visine od nekoliko metara.
Stabljike - tanke,
gusto prekrivene
spiralno raspoređenim listovima.

94. Dva tipa listova,
juvenilni i fertilni.
Juvenilni listovi - srcasti,
dužine oko 2.5cm
širine oko 2 cm,
na 1cm od podloge
koju ravnomerno prekrivaju.
Fertilni listovi - na horizontalnim granama
kožasti,
čvršći od juvenilnih,
tamnozeleni,
dužine oko 3 cm,
raspoređeni naizmenično
u dva reda duž stabljika.

95. Fertilni listovi

97. Plodovi - oko 3 cm prečnik
bledozelene ’’smokve’’
samo na horizontalnim granama
sa fertilnim listovima.
brzorastuća vrsta
dobro podnosi uslove enterijera.
Uslovi:
plodan supstrat,
redovno zalivanje
dosta svetlosti,
uspeva i na siromašnijem,
suvljem zemljištu
i u polusenci i senci.

101. Ne treba da se supstrat
previše osuši između zalivanja.
Podnosi orezivanje.
Podloga - ne druge biljke
(oštećenja)
Razmnožavanje - reznicama i poleganjem.
Kultivari sa panaširanim listovima.

102. Ficus rubiginosa syn. Ficus australis Engleski naziv: rusty fig,
Port Jackson Fig
Poreklo - iz istočnih delova Australije.
visina oko 30 m,
gusta, široka krošnja
Deblo okruženo
adventivnim korenovima,
prečnika do 1.5 m,
kora žućkasto braon boje.

103. Listovi - zimzeleni,
kožasti,
eliptični,
dužine 6-10cm,
sa drškama
dužine 1-4cm.
Naličje listova - rđaste dlake
Plodovi - žuti ili crvenkasti
Formira vazdušne korenove
koji rastu ka zemlji,
ukorenjuju se i odrvene.

105. Razmnožavanje
- reznicama
- vazdušnim poleganjem.
Uslovi:
umereno svetlo
ili polusenka,
panaširani listovi
- više svetlosti
Supstrat
- plodan
- dobro dreniran.

106. - Pogodan za bonsai

107. Ficus rubiginosa
‘Little Ruby’

108. Ficus deltoidea syn. Ficus diversifolia Engleski naziv:
Engleski naziv:
mistletoe (=imela)
rubber plant
U prirodi - zimzelen žbun,
ređe nisko drvo,
visina oko 5-7 m.
u kulturi - do 2 m
Ponekad – epifita
(engleski naziv biljke).

109. .
Listovi - kožasti,
objajasti
ili trouglasti,
dužine 4-8 cm,
sjajni,
zeleni – lice
rđaste ili braon dlake
- naličje.

112. Uslovi:
svetla mesta
zaštićena od direktnog sunca
temperature iznad 15°C.
Zemljište - rastresito, dobro drenirano.
Prihranjivanje: 1-2 puta mesečno,
tečnim đubrivom
na bazi azota i kalijuma.
Presađivanje - na 2-3 godine.
Zalivanje - redovno,
zemljište se prosuši između dva zalivanja
(obilno zaliti jednom nedeljno).
ne sme da se zadržava suvišna voda razvoj gljiva. 

113. Može se gajiti kao bonsai

114. Ficus maclellandii ’Alii’
syn. Ficus alii
hibrid - nastao u Holandiji
za kratko vreme popularan
- otporniji
na uslove enterijera
od drugih fikusa
Listovi - tamnozeleni,
dugi 7-25 cm,
uski
zašiljeni.
Mladi listovi - bronzane boje.

115. Uslovi:
dosta svetlosti,
svetlost sa jedne strane
- biljku okretati redovno,
retko - opadaju listovi
Zalivanje - redovno
mekom,
odstajalom vodom,
veoma važno da se supstrat prosuši između dva zalivanja.
u protivnom - opadanje i nekroza listova.
Voda se ne sme zadržavati u posudi.

116. Prihranjivanje
- jednom mesečno
u periodu vegetacije.
Temp °C,
kratkotrajno
- oko 8°C.

117. Ficus maclellandii

118. Ficus benghalensis Engleski naziv: Banyan tree Poreklo - iz Indije,
Šri Lanke i Pakistana.
Visina na staništu - do 30m,
široka krošnja
koju podupiru jaki,
odrveneli
adventivni korenovi,
tako da zauzima
veliku površinu.

119. Mladi listovi - dlakavi, crvenkasto braon boje,
kasnije postaju glatki,
sjajni, zeleni,
slabo, retko dlakavi
Plodovi
jarko crveni,
prečnika
oko 1.5 cm.

120. Prvenstveno se gaji kao bonsai

121. Ficus religiosa Engleski naziv: Bodhi Tree, Bo-Tree, Sacred Ficus
’’sveto’’drvo za Budiste i Jevreje.
pominje se u najstarijim nalazima
indijske umetnosti i literature.
Autohton - u Indiji, jugozapadnoj Kini,
Indokini i Vijetnamu.
U Bombaju - stablo visine oko 30 m,
prečnika 3 m,
starost gotovo 3000 godina.

122. Mladi listovi
- crveno ružičasti,
kasnije tamno zeleni
dugi cm.
S srcastog oblika,
lisne drške duge,
savitljive,
listovi trepere i šušte na vetru

123. U vreme dugih suša listovi opadaju.
deblo - nepravilnog oblika
- adventivni korenovi
koji vremenom debljaju i odrvene.
Plodovi - sitni,
oko 1 cm u prečniku,
u početku zeleni,
kad sazru postaju tamno purpurni.