1. nazlita@um.edu.my 1 Bab 7 Teknik Penilaian Rekabentuk

2. nazlita@um.edu.my2 Apa itu Penilaian? untuk menilai rekabentuk dan membuat ujian kepada sistem - memastikan sistem berfungsi seperti yang dikehendaki dan memenuhi keperluan pengguna. Penilaian - sepanjang proses rekabentuk; keputusan penilaian dapat digunakan untuk membuat perubahan kepada sistem. Penilaian berkait rapat dengan teknik prototaip bagi proses pembangunan sistem.

3. nazlita@um.edu.my3 Tujuan Penilaian 1. Untuk menilai tahap fungsian sistem.  rekabentuk sistem mesti membenarkan pengguna menjalankan kerja dengan mudah. 2. Untuk menilai kesan antaramuka (interface) kepada pengguna. 3. Untuk mengenalpasti masalah tertentu bagi sistem.  samada keputusan dari sistem salah atau tidak dijangkakan atau mengelirukan pengguna.

4. nazlita@um.edu.my4 Cara Penilaian 1. Kajian penilaian di dalam makmal. 2. Kajian penilaian tempat.

5. nazlita@um.edu.my5 Kajian penilaian di dalam makmal. Pereka akan menilai rekabentuk tanpa adanya pengguna. Dengan adanya kemudahan peralatan komputer didalam makmal seperti audio/visual recording, sistem mungkin dapat beroperasi didalam persekitaran yang tiada gangguan.

6. nazlita@um.edu.my6 Tetapi dengan tidak ada fail kabinet, kalender, buku dan lain-lain seperti dunia sebenar akan menyebabkan penilaian yang tidak tepat. Cara ini selalu dilakukan pada sistem yang akan diletak di tempat bahaya atau tiada lokasi tertentu.  Contohnya di angkasa lepas.

7. nazlita@um.edu.my7 Kajian penilaian tempat. Cara ini menilai sistem ditempat persekitaran pengguna untuk memerhatikan pengoperasian sistem. Bunyi yang bising, pergerakan dan gangguan bunyi telefon di tempat tersebut dapat menunjukkan keadaan sebenar tempat sistem tersebut akan digunakan. Cara ini membenarkan pereka mengkaji interaksi antara sistem dengan pengguna di dalam penggunaan yang sebenar.

8. nazlita@um.edu.my8 Penilaian Rekabentuk Terdapat 4 pendekatan untuk penilaian rekabentuk iaitu: 1. Cognitive walk-through. 2. Penilaian heuristic. 3. Penilaian review-based. 4. Penggunaan model.

9. nazlita@um.edu.my9 1. Cognitive walk-through. Teknik ini menjejaki jujukan tindakan atau langkah bagi antaramuka yang perlu pengguna buat untuk menyelesaikan sesuatu kerja. Penilai akan menjejaki jujukan tindakan untuk menyemak masalah fungsian yang mungkin akan berlaku.

10. nazlita@um.edu.my10 Fokus utama teknik ini ialah menentukan samada mudah ataupun tidak untuk mempelajari sistem tersebut. Teknik ini juga fokus kepada belajar menggunakan sistem dengan meneroka (exploration) sistem.

11. nazlita@um.edu.my11 4 perkara bagi teknik cognitive walkthrough : 1. Penerangan mengenai prototaip sistem. 2. Penerangan mengenai kerja yang harus dilakukan oleh pengguna terhadap sistem. 3. Senarai yang lengkap mengenai tindakan yang perlu untuk menyelesaikan kerja bagi prototaip tersebut. 4. Penerangan mengenai siapa pengguna sistem dan apakah pengalaman dan pengetahuan pengguna supaya penilai (evaluator) sistem lebih memahami mengenai fungsi sistem.

12. nazlita@um.edu.my12 Setiap tindakan (action), penilai harus menjawap 4 soalan berikut: 1. Adakah pengguna akan menghasilkan sesuatu dari tindakan yang dibuat? samada jangkaan pengguna terhadap hasil tindakan adalah betul. 2. Adakah pengguna dapat mengenalpasti tindakan yang sedia ada? samada pengguna nampak butang atau menu yang ada. 3. Setelah pengguna menjumpai tindakan yang betul pada antaramuka. adakah pengguna tahu tindakan yang betul itu akan digunakan untuk menyelesaikan kerja? 4. Selepas tindakan dilakukan adakah pengguna faham tindak balas yang diterima?

13. nazlita@um.edu.my13 2. Penilaian heuristik Prinsip am sbg panduan:  kepada keputusan yang akan dibuat atau  digunakan untuk mengkritik keputusan yang telah dibuat. Kaedah untuk menstruktur kritik bagi sistem dengan mengunakan satu set heuristik am yang mudah. Teknik ini adalah untuk menilai sistem terhadap masalah penggunaan yang mungkin berlaku dan baik digunakan pada awal rekabentuk.

14. nazlita@um.edu.my14 Senarai heuristik asal : 1. Simple and natural dialog. 2. Speak the user’s language. 3. Minimize user memory load. 4. Be consistent. Senarai heuristik diperbaiki 1.Visibility of system status. -memberitahu penguna apa yang sedang berlaku. 2. Match between system and the real world. -mengguna bahasa pengguna. 3. User control and freedom. -ada fungsi exit yang fleksibel dan menyokong redo dan undo. 4. Consistency and standards. 5. Error prevention. -dapat elak pengguna membuat kesalahan. 6. Recognition rather than recall. -objek, tindakan dan pilihan mudah dikenalpasti dan dingat. 7. Flexibility and efficiency of use. -sistem boleh digunakan untuk oleh penguna yang kurang mahir dan pengguna mahir. 8. Aesthetic and minimalist design. -dialog tidak seharusnya mempunyai maklumat yang tidak berkaitan atau tidak diperlukan. 9. Help users recognize, diagnose and recover from errors. -mesej error dipaparkan dengan menggunakan bahasa yang mudah dan memberi cadangan menyelesaikan masalah. 10. Help and documentation. -maklumat mudah untuk dicari dan dapat menfokus kepada kerja yang dilakukan. 5. Provide feedback. 6. Provide clearly marked exits. 7. Provide short cuts. 8. Good error messages. 9. Prevent errors.

15. nazlita@um.edu.my15 3. Penilaian review-based Teknik ini ialah mencari bukti-bukti untuk menyokong aspek-aspek rekabentuk. Isu-isu yang dipertikaikan ialah isu-isu penggunaan jenis-jenis menu, cara mengingat arahan dan pilihan ikon.

16. nazlita@um.edu.my16 Penilaian ini perlu dibuat dengan betul, contohnya penilaian penggunaan ‘Help System’ dengan menggunakan pengguna kurang mahir akan memberi keputusan penilaian yang tidak tepat jika sistem tersebut untuk pengguna yang mahir.

17. nazlita@um.edu.my17 4. Penggunaan model Teknik ini menggunakan model yang menyediakan kombinasi spesifikasi rekabentuk dan penilaian didalam satu kerangka (framework).  Contohnya model GOMS ( Goals, Operators, Methods and Selection). Model GOMS akan menjangka bagaimana pengguna mengguna sesuatu antaramuka dan maklumat tersebut digunakan untuk merekabentuk.

18. nazlita@um.edu.my18 Penilaian implimentasi Teknik penilaian bagi implementasi adalah: 1. Penilaian Eksperimen (Experimental evaluation). 2. Teknik Pemerhatian (Observational techniques). 3. Teknik Soal-Jawab (Query techniques).

19. nazlita@um.edu.my19 1. Penilaian Eksperimen Teknik ini perlu ada subjek yang dipilih, manipulasi pembolehubah dan hipotesis. Subjek adalah sama seperti sasaran pengguna bagi sistem. Mereka mempunyai pengalaman dan pengetahuan seperti sasaran pengguna. Saiz atau jumlah subjek mestilah mencukupi untuk mewakili populasi yang dikaji.

20. nazlita@um.edu.my20 Pembolehubah diperlukan untuk menguji hipotesis. Terdapat 2 jenis iaitu  pembolehubah saling bargantungan.  pembolehubah tunggal.

21. nazlita@um.edu.my21 Pembolehubah tunggal adalah ciri-ciri eksperiman yang dimanipulasi untuk menghasilkan keadaan yang berbeza untuk perbandingan.Contohnya, gaya antaramuka, level bagi bantuan (help), bilangan item menu dan rekabentuk ikon. Pembolehubah saling bergantungan adalah pembolehubah yang boleh diukur. Contohnya: masa yang diambil untuk menyiapkan kerja, bilangan kesalahan yang dibuat, apa yang pengguna suka dan kualiti performance pengguna.

22. nazlita@um.edu.my22 Hipotesis adalah jangkaan hasil/keputusan eksperiman yang dibuat. Tujuan eksperimen adalah untuk menunjukkan jangkaan atau hipotesis yang dibuat adalah benar.

23. nazlita@um.edu.my23 Teknik Pemerhatian Teknik ini akan memantau pengguna menjalankan kerja ditempat pengguna. Pengguna dikehendaki menerangkan tindakan yang dilakukan dengan ‘thinking aloud’ iaitu pengguna menerangkan apa yang sedang berlaku, kenapa mereka membuat tindakan tersebut dan apa yang mereka cuba buat. Kaedah ‘thinking aloud’ adalah mudah, tidak memerlukan kepakaran dan dapat menyelami masalah antaramuka yang berguna.

24. nazlita@um.edu.my24 Kebaikan kaedah ‘Thinking aloud’ adalah: 1. Proses ini kurang kekangan jadi penilai lebih mudah untuk belajar menggunakannya. 2. Pengguna digalakkan untuk mengkritik sistem. 3. Penilai boleh jelaskan dimana kekeliruan berlaku jadi ia akan memaksimakan keberkesanan mengecam masalah. Keberkesanan ‘thinking aloud’ adalah kaedah yang digunakan untuk merekod sesi penilaian yang dibuat iaitu Analisis protokol.

25. nazlita@um.edu.my25 Kaedah untuk merekod tindakan pengguna adalah: 1. Kertas dan pensil. terhad untuk menulis secara terperinci. 2. Merekod audio. berguna : pengguna membuat ‘thinking aloud’. agar sukar untuk mengecam tindakan yang dilakukan. 3. Merekod video. boleh melihat apa yang berlaku. sukar untuk meletakkan kamera ditempat yang sesuai. 4. Computer logging -sistem secara automatik merekod tindakan pengguna. Terhad hanya maklumat pengguna dan sistem. 5. Buku log pengguna -pengguna dikehendaki merekod aktiviti dan masaalah yang dihadapi.

26. nazlita@um.edu.my26 Teknik Soal-Jawab (Query techniques.) Teknik ini dijalankan dengan bertanya kepada pengguna samada sistem memenuhi keperluan pengguna. Kebaikan- dapat pandangan pengguna secara terus, mudah dan murah. Keburukan-sukar untuk mendapatkan maklum balas yang tepat jika pengguna belum menggunakan sistem. 2 jenis: temuduga & soal selidik

27. nazlita@um.edu.my27 1. Temuduga Pengguna ditemuduga mengenai pengalaman mereka mengguna sistem mengikut struktur tertentu untuk pengumpulan maklumat. Kebaikan: pelbagai soalan boleh ditanya dan penilai boleh membangkitkan isu-isu tertentu. Temuduga boleh menjadi efektif dalam mendapatkan maklumat mengenai apa yang pengguna suka, tanggapan (impressions) dari pengguna dan kelakuan pengguna terhadap sistem. mestilah dirancang terlebih dahulu supaya dapat memfokus kepada tujuan sebenar temuduga tersebut dan juga konsisten bagi pengguna yang berbeza.

28. nazlita@um.edu.my28 2. Soalselidik Kurang fleksibel dari temuduga kerana sosalan-soalan telah ditetapkan. Teknik ini dapat dilakukan kepada lebih ramai sasaran pengguna, mengambil masa yang singkat dan keputusan boleh di analisa berulang kali. Teknik ini boleh dilakukan pada pelbagai peringkat proses rekabentuk iaitu semasa mendapatkan keperluan sistem, analisis kerja dan penilaian.