Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
Published byJavlonbek Norbayev Modified over 2 years ago
1
Informatika va axborot texnologiyalari kafedrasi
Ma’lumotlar bazasi Informatika va axborot texnologiyalari kafedrasi Ma’ruzachi: Abduraimov J.G’
2
Ma`lumotlar bazasini rejalashtirish. Ma`lumotlar bazasini loyihalash.
5-Mavzu: Ma`lumotlar bazasini rejalashtirish, loyihalash, boshqarish (administratorlash). Режа Ma`lumotlar bazasini rejalashtirish. Ma`lumotlar bazasini loyihalash. Ma`lumotlar bazasini boshqarish.
3
Ma`lumotlar bazasini ishlab chiqishda hayot sikli
Tizim tavsifi; Talablarni yig`ish va tahlil qilish; Ma`lumotlar bazasini loyihalash; MBBTni tanlash; Interfeysning loyihalash; Prototiplash; Vazifani amalga oshirmoq; Ma`lumotlarni konvertatsiyalash va yuklash; Testlash; Amaliyotda qo`llash;
4
Interfeysning loyihalash
Talablarni yig`ish va tahlil qilish MBni rejalashtirish Tizim tavsifi Mbni konseptual loyihalash Mbni mantiqiy loyihalash Mbni fizik loyihalash Interfeysning loyihalash MBBTni tanlash Prototiplash Ma`lumotlarni konvertatsiyalash va yuklash Testlash Vazifani amalga oshirmoq Amaliyotda qo`llash
5
Ma`lumotlar bazasini rejalashtirish
Ma'lumotlar bazasi tizimini yaratish hayot siklini samarali tashkil etishga imkon beradigan boshqaruv faoliyati. Tashkillashtirishning axborot tizimi umumiylashtirilib integratsiyalanishi lozim. Ma`lumotlar bazasini rejalashtirish quyidagi boshqaruv standartlarini tashkil etishni o`z ichiga oladi: - ma`lumotlarni qay darajada to`planganligi; - qay darajada alohida formatga ega ekanligi; - qandaydir kerakli hujjatlarni to`planganligi; - qay darajada loyihalash va amalga oshirishganligi.
6
Ko`p sonli foydalanuvchilar ammallarini markazlashtirish.
7
Ko`p sonli foydalanuvchilar boshqarishning integratsiyalashgan ko`rinishi
8
Ma`lumotlarni loyihalash
Zarur ma`lumotlat bazasi tizimi uchun maqsadli vazifalar va korxona topshiriqlarini qo`llab - quvvatlashda ma`lumotlar bazasini loyihasini yaratish jarayonidir. Ma`lumotlar bazasini loyihalash quyidagi asosiy yondashuvlarni o`z ichiga oladi: Yuqoridan pastga Ostin-ustun Ichkaridan tashqariga Aralash
9
Ma`lumotlarni loyihalashning uch bosqichi
Konseptual ma`lumotlar bazasini loyihalash Logik ma`lumotlar bazasini loyihalash Fizik ma`lumotlar bazasini loyihalash - Korxanadagi barcha fizik mulohazalarni ma`lumotlar bazasi modelini qurish jarayoni. - Ma`lumot modeli bu foydalanuvchining alohida talablariga ma`lumotdan foydalanishni yaratish. - Konseptual model logik loyihalash bosqichi uchun axborotlarning asosi hisoblanadi.
10
Logik ma`lumotlar bazasini loyihalash
Korxonada ma`lum bir ma`lumot modeli asosida ma`lumot ishlatilgan modelini qurish jarayoni, lekin muayyan MBBT va fizik bo`limlar bundan mustasno. Konseptual model mantiqiy ma`lumotlar bazasi modeli uchun tartibga keltirilgan va tuzilgan model hisoblanadi.
11
Fizik ma`lumotlar bazasini loyihalash
Ikkilamchi saqlash bo'yicha ma'lumotlar bazasi amalga oshirishning tavsifini ishlab chiqarish jarayoni. Ma`lumotga samarali murojaatni tashkil qilishda bazalar o`zaro aloqasi fayl tuzilmalaridan foydalanishni tasvirlaydi. Bundan tashqari barcha o`zaro aloqadorlik chegaralari va xavfsizlik choralarini tasvirlaydi. Maxsus MBBTga mo`ljallangan.
12
Foreign key CREATE TABLE Mahsulot ( MahsulotID int NOT NULL, MahsulotMiqdori int NOT NULL, MijozID int, PRIMARY KEY (MahsulotID), FOREIGN KEY (MijozID) REFERENCES Mijozlar(MijozID) ); Yoki ALTER TABLE Mahsulot ADD FOREIGN KEY (MijozID) REFERENCES Mijozlar (MijozID);
13
Agregat funksiyalar AVG – Atributning o`rtacha qiymatini aniqlashda ishlatiladi. COUNT - Umumiy funksiya guruhdagi satrlar sonini, shu qatorda NULL qiymatli qatorlarni ham qaytaradi. MAX - agregat funktsiyasi NULL bo'lmagan qiymatlar to'plamidagi eng yuqori qiymatni (maksimal) qaytaradi.
14
Agregat funksiyalar MIN – MIN () agregat funktsiyasi NULL bo'lmagan qiymatlar to'plamidagi eng past qiymatni (minimal) qaytaradi. SUM - SUM () agregat funktsiyasi barcha NULL bo'lmagan qiymatlarning yig'indisini qaytaradi.
15
Agregat funksiyalar SELECT COUNT(*) as `mahsulot soni` FROM `mahsulotlar`;
16
Agregat funksiyalar SELECT MAX `mah_narxi as `eng qimmat mahsulot` FROM `mahsulotlar`;
17
Agregat funksiyalar SELECT * FROM `mahsulotlar` WHERE `mah_narxi(so``m)`=(SELECT MIN(`mah_narxi(so``m)`) FROM `mahsulotlar`);
18
Agregat funksiyalar SELECT SUM(`maoshi`) as `maoshlar `yig`indisi` FROM `xodimlar`;
19
Agregat funksiyalar SELECT * FROM `mahsulotlar` WHERE `mah_narxi(so``m)`=(SELECT MIN(`mah_narxi(so``m)`) FROM `mahsulotlar`);
20
“SUPERMARKET” predmet soha uchun so`rovlar tizimiga misollar.
Xodimlar jadvalidan eng ko`p maosh oladigan xodim haqida ma`lumot chiqarilsin. Xodimlar jadvalidan eng kam maosh oladigan xodim haqida ma`lumot chiqarilsin. Mahsulotlar jadvalidan narxi 20 ming yoki 18 minga teng bo`lgan mahsulotlar chiqarilsin. Mahsulotlar jadvalidan go`sht mahsulotidan tashqari barcha mahsulotlar chiqarilsin. Supermarketda nechta mahsulot borligi topilsin. Mahsulotlar ob`yektidan foydalanib saqlash muddati tugagan mahsulotlar ma`lum qilinsin. Xodimlarga beriladigan yillik maosh hisoblansin.
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com Inc.
All rights reserved.