1. Klaviatura va sichqoncha bilan ishlash ko‘nikmalari

2. Ov manzarasi (toshga o‘yilgan rasm)
DASTLABKI
“MATNLI HUJJATLAR”
Ov manzarasi (toshga o‘yilgan rasm)
Dushman qabilalariga qarshi muvaffaqiyatli harbiy yurishlar haqida hikoya

3. Qadimgi davr yozuvlari
Qadimgi Xitoy iyerogliflari
Qadimgi Misr iyerogliflari
Qadimgi mixxat

4. Yozish buyumlari
Mil. avv. XIV asr. Qadimgi Misr
Hisob-kitob va yozuv ilohasi Seshat. mil. avv. XIII asr

5. Rim kitoblari

6. Yunon qo‘lyozma kitoblarining varag‘I, IX asr
Nestor xronikasi.
V. Vasnetsoy rasmi, 1919-y.
Yunon qo‘lyozma kitoblarining varag‘I, IX asr

7. Dastlabki chop etish uskunalari
Gutenberg bosmaxonasidan chiqqan «Turkiy taqvimning» birinchi sahifasi, 1455-y.
Iogann Gutenberg (1394–1468-yy.). Noma’lum rassom tomonidan chizilgan portret, XVI asr

8. O‘rta asrlar va yangi davr choragidagi kitob bosmaxonalaridagi holat

9. Dastlabki chop etish uskunalari
I. Fyodorovning bosmaxonasida bosilgan kitob varag‘i
Ivan Fyodorovga o‘rnatilgan yodgorlik (1510–1583) Mualliflar: S. Volnuxin va I. Mashkov, 1909-y.

10. Yozuv mashinalari Dastlabki yozuv mashinasi 1873-yilda yaratilgan.
Turli davrlarning yozuv mashinalari

11. Matn tayyorlash uchun eng yaxshi vosita
Kompyuter
Matn tayyorlash uchun eng yaxshi vosita

12. HUJJAT MATNINI YARATISH BOSQICHLARI
Kiritish
Tahrirlash
Formatlash

13. Matnni kiritish
Hujjat matnini kiritish (terish) klaviatura yordamida amalga oshiriladi.
Qog‘oz rolini monitor ekrani bajaradi.
Hujjat matnining keying belgisini kiritish joyi ekranda kursorning miltillovchi vertical chizig‘I bilan ko‘rsatiladi « | ».

14. Klavishlar guruhi Funksiyaviy klavishlar Maxsus klavishlar
Kursorni boshqaruvchi klavishlar
Qo‘shimcha klaviatura

15. Hujjat matnini kiritish qoidalari
Bosh harfni kiritish
Tiredan tashqari barcha tinish belgilari so‘z oxiridagi harfdan keyin qo‘yiladi. Barcha tinish belgilaridan keyin shu klavisha bosiladi:
Kursordan keyin joylashgan noto‘g‘ri belgi o‘ng tomondagi, kursordan oldin kelgan belgi esa chap tomondagi klavisha bilan o‘chiriladi.
Yangi xat boshiga o‘tish uchun o‘ng tomondagi klavisha bosiladi.

16. KLAVISHALAR KOMBINATSIYASI+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 = ! “ № ; % : ? * ( )

17. + + + + + + + + KLAVISHALAR KOMBINATSIYASI A C X V S Z P N
Hammasini belgilash (obyekt, matnlar) + A
Almashish buferiga ko‘chirish (оbyekt, matnlar) + C
Almashish buferiga qirqib olish (оbyekt, matnlar) + X
Almashish buferidan olib qo‘yish(оbyekt, matnlar) + V
Joriy hujjat, loyiha va hokazolarni saqlash + S
Oxirgi amalni bekor qilish + Z
Chop etish + P
Yangi hujjat, loyiha yaratish yoki shunga o‘xshash amallar + N

18. MATNNI TAHRIRLASH
Matnni tahrirlash jarayonida matnda hamma narsa to‘g‘ri ekanligiga ishonch hosil qilinadi.
Aniqlangan xatolar to‘g‘irlanadi va kerakli o‘zgartirishlar
kiritiladi.
Ushbu strelkalar yordamida kursorni ekran bo‘ylab harakatlantirish mumkin.
To‘liq matn bo‘yicha harakat qilish uchun maxsus klaviatura kombinatsiyalari ishlatiladi.

19. + + + + + + Matn uchun tezkor klavisha kombinatsiyalari
Qatorning boshiga
Qatorning oxiriga
Yuqori ekran sahifasiga
Pastki ekran sahifasiga
Bir so‘z chapga +
Bir varaq tepaga +
Matn boshiga +
Bir so‘z o‘ngga +
Bir varaq pastga +
Matn oxiriga +

20. Sichqoncha bilan ishlash
Sichqonchaning o‘ng tugmachasi (SO‘T)
G‘ildirakcha
Sichqonchaning chap tugmachasi (SCHT)
Sichqoncha – bu grafik operatsion tizimdagi moslamalarni boshqarishingiz mumkin bo‘lgan qulay manipulyatsion qurilma.
Ko‘rsatkichlarning asosiy xususiyati bu – ularning shakli . Bu xususiyat “контекстная чувствительность” – kontekst sezgirligi deb ataladi. Bu narsa ishni soddalashtiradi, ya’ni ekranda obyekt bilan nima qilish mumkinligini aniq ko‘rsatib beradi.
Sichqoncha gilamcha ustida harakat qilsa, ekranda sichqoncha ko‘rsatkichi ham harakatlanadi.

21. Sichqoncha ko‘rsatkichi (kursor)
Standart kursor bu – o‘q. Bunday kursor ostidagi obyekt foydalanuvchini tashqi ko‘rinishini mustaqil ravishda xabardor qiladi, deb taxmin qilinadi.
Kesishuvchi (o‘zaro faoliyat) – asosan grafik belgilashda ishlatiladi.
Matn tanlash — ushbu maydonga matn kiritilishi mumkinligi va unda matn kiritish uchun xos tanlov va kontekst menyusi borligi to‘g‘risida signallar beradi.
Vertikal hajmni o‘zgartirish
Gorizontal hajmni o‘zgartirish
Hajmni diagonal bo‘yicha o‘zgartirish
Obyektlarni ko‘chirish

22. Sichqonchaning chap tugmachasi (SCHT)
SCHT – sichqonchaning chap tugmachasi
Sichqonchaning chap tugmachasi (SCHT)
Sichqonchaning chap tugmachasi obyekt ustida ishlaydi (masalan, faylda) hamda obyektni ajratib oladi (foydalanish uchun tayyorlayotganda).
Ikki marta bosish – bu SCHTni ketma-ket ikki marta bosish.
Bu usul bilan obyektlar ustida ishlanadi: dasturlar ishga tushiriladi, fayl ma’lumotlari ochiladi, ovozli yoxud video fayllar yoqiladi.

23. KO‘CHIRISH Obyektlarni ko‘chirish uchun:
sichqoncha ko‘rsatkichini faylga qaratamiz;
sichqonchaning chap tugmachasini bosamiz;
tugmachani qo‘yib yubormagan holatda istalgan joyga o‘tkazamiz.

24. Sichqonchaning o‘ng tugmachasi (SO‘T)
SO‘T – sichqonchaning o‘ng tugmachasi
PKM bir marta bosilganda, kontekst menyu ochiladi, u yerda ma’lum buyruqlar mavjud bo‘ladi.
Sichqonchaning o‘ng tugmachasi (SO‘T)
Kontekst menyuning muhim xususiyati – unda “Свойства” –“Tarkib” bo‘limining borligidir. Bu bo‘limda SCHT orqali biz obyektning tarkibi haqida ma’lumotlarni olish imkoniyatini qo‘lga kiritamiz.