1. SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI ABIDINOVA LAZIZA XOLMURODOVNA Erkin turistik zonalarni rivojlantirishning uslubiy asoslarini takomillashtirish 5A610101“Mehmonxona xo’jaligini tashkil etish” Magistr akademik darajasini olish uchun Ilmiy rahbar:i.f.n.dotsent R.S.Amriddinova Samarqand – 2022 1

2. 2 Mavzuning dolzarbligi Bugungi kunda, O'zbekistonda turizm sohasini jadal rivojlantirishga katta ahamiyat berilib, o'rta muddatli istiqbolda turizm sohasidagi davlat siyosatining maqsadli vazifalari va ustuvor yo‘nalishlaridan biri sifatida «...turizmga iqtisodiyotning strategik sektori maqomini berish, ushbu sohani barcha hududlarni va o'zaro bog'liq tarmoqlarni kompleks ravishda jadal rivojlantirishning yetakchi kuchiga aylanishi lozim bo'lgan iqtisodiyotni diversifikatsiyalash, tarkibiy o'zgartirish va barqaror rivojlanishning qudratli vositasiga aylantirish...» davlatimiz Prezidenti tomonidan muhim vazifa sifatida belgilandi.

3. 3 Mavzuning dolzarbligi O’zbekiston Respublikasining turli hududlarida, tabiati, iqlimi, infrastrukturasi, tarixiy obidalari va turistik resurslaridan kelib chiqgan holda erkin turistik zonalarni yaratish va bu orqali hududlarda yangi turistik xizmat turlari, zamaonaviy turistik marshrutlar, tematik yangi servis turlari taklif etish turizmni rivolantirsh konsepsiyasining asosiy yo’nalishlaridan biri hisoblanishi mazvuning naqadar dolzarbligini anglatadi. Bunda tematik turistik zonalar tashkil etilishi, klaster ko’rinishida turli xizmat turlarining bir hududda yagona turistik mashrutlarda shakllanishi, bo’sh ish o’rinlari tashkil etilishi va eng muhimi hudud jozibadorligini oshirish orqali investitsion muhit yaratishi muhim ahamiyatga ega.

4. TADQIQOT ISHINING MAQSADI: Iqtisodiyotning jadal rivojlanishi sharoitida erkin turistik zonalarni yaratish bo'yicha ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalarni ishlab chiqishdan iborat. 4

5. 1.«Turistik hudud», «Turistik mintaqa», «Turistik zona», «Destinasiya», kategoriyalarining mohiyatini nazariy jihatdan tushunchalarining mazmuni va mohiyatini yoritish 2. Alohida erkin turistik zonalarda turizm sohasining hudud ijtimoiy- iqtisodiy rivojlanishiga ta'sirini tahlil qilish 3. Raqamli iqtisodiyotni shakllantirish sharoitida erkin turistik zonalarni yaratish 4. Uslublarini takomillashtirish bo'yicha ilmiy-uslubiy va ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqish 5. Pandemiya davrida yangi turistik xizmat turlarini tashkil etish bo’yicha klasterlar tizimini tasarruf etish orqali hududlar imkoniyatlarini oshirish 5 DISSERTATSIYA ISHINING VAZIFALARI:

6. Obyekti Predmeti sifatida Samarqand viloyati turistik hududlaridagi yuritiladigan xo’jalik jarayonlari tanlangan turizm bozorida erkin turistik zonalarni yaratish va takomillashtirish bilan bog'liq bo'lgan ijtimoiy- iqtisodiy va tashkiliy-iqtisodiy munosabatlar majmuasidan iborat TADQIQOTNING OBYEKTI VA PREDMETI.

7. 7 16.11.2022  Turizm rivojini takomillashtirish sharoitida hududlarda erkin turistik zonalarni tashkil etishning uslubiy asoslari takomillashtirish bo‘yicha ilmiy tavsiyalar ishlab chiqildi  Hududlarda erkin turistik zonalarni yaratish bo’yicha klaster yondashuvidan foydalanish tizimi bo’yicha jahon tajribasi takomillashtirildi  Yagona elektron ilovalar orqali aynan bir hududdagi turistik xizmat faoliyat turlari tizimlashtirish orqali yaxlit portal holatida foydalanish strukturasi ishlab chiqildi  Hududlarda erkin turistik zonalarni tashkil etish potensialini baholashning birlamchi elementlari uslubiy asoslari hududlar kesimida takomillashtirildi  Turizm rivojini takomillashtirish sharoitida hududlarda erkin turistik zonalarni tashkil etishning uslubiy asoslari takomillashtirish bo‘yicha ilmiy tavsiyalar ishlab chiqildi  Hududlarda erkin turistik zonalarni yaratish bo’yicha klaster yondashuvidan foydalanish tizimi bo’yicha jahon tajribasi takomillashtirildi  Yagona elektron ilovalar orqali aynan bir hududdagi turistik xizmat faoliyat turlari tizimlashtirish orqali yaxlit portal holatida foydalanish strukturasi ishlab chiqildi  Hududlarda erkin turistik zonalarni tashkil etish potensialini baholashning birlamchi elementlari uslubiy asoslari hududlar kesimida takomillashtirildi Ilmiy yangiligi Tadqiqot ishining ilmiy yangiligi

8. 8 6 davolovchi-sog’lomlashtiruvchi 7 qishloq 8 sanoat O’zbekiston Respublikasining xilma-xil hamda yilning turli fasllarida jozibador va raqobatbardosh turistik mahsulotlar,mamlakat hududlarida tematik turistik zonalari va klasterlarni yaratish orqali turizmning istiqbolli dastur turlarini ishlab chiqarish: 1 ziyorat 2 ekologik 3 etnografik 4 gastronomik 5 sport

9. Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati: Dissertatsiya ishining nazariy va amaliy ahamiyati shundaki, ishlab chiqilgan taklif va tavsiyalar erkin turistik zonalarni yaratish va takomillashtirish mexanizmini yanada samarali tarzda mavjud imkoniyatilardan oqilona foydalanish evaziga mamlakatimizda turizmni yangi turlarini hududlar kesimida rivojlantirishga xizmat qilishi mumkinligi bilan belgilanadi. Ishning natijalaridan erkin turistik zonalarni tashkil etish va boshqarishdagi uslubiy asos sifatida amalda foydalanish mumkin 9

10.  Internet tarmog‘idagi www.visit-samarkand.uz portalini rivojlantirish yaxlit markazlashgan resurslar hududlardagi xizmat turlarini yagona tizim orqali taklif berish imkonini beradiwww.visit-samarkand.uz 10

11. Samarqand viloyatining yaxlit turistik axborot tizimini shakllantirish modeli www.visit-Samarkand.uzwww.visit-Samarkand.uz Samarqand viloyatining yaxlit turistik axborot tizimini shakllantirish modeli www.visit-Samarkand.uzwww.visit-Samarkand.uz 11 Samarqand viloyati turizmni Rivojlnatirish departamenti Samarqand viloyatining INTERNET olamidagi vakolatxonasi www.visit-samarkand.uz Crowd sourcing Interaktiv xaritalar Portal tuzilmasini modernizasiyalash, xususan, kategoriyalar va teglar bo'yicha filtrlash imkonini beruvchi qo'shimcha novigasiya sxemalarini joriy etish. Mobil ilovalar tizimi Tashqi axborot tizimlari Interatktiv xizmatlar Turistik chat MehmonxonalarTarixiy obidalarRestoranlarTuristik xizmatlarTadbirlar doskasi Like /Share vidjedlari

12. 12 16.11.2022 Samarqand viloyatida yagona turistik axborot tizimini shakllantirish, turistik interaktiv axborotlardan foydalanish infratuzilmasini mobil ilovalar, turistik reestr, idoralararo elektron axborot ayriboshlash quyi tizimlari orqali takomillashtirish konsepsiyasi, hamda Samarqand shahri interaktiv turistik xaritasi dasturiy ta'minoti va ma'lumotlar bazasi ishlab chiqilgan Amaliy natija Samarqand viloyatida yagona turistik axborot tizimini shakllantirish, turistik interaktiv axborotlardan foydalanish infratuzilmasini takomillashtirish bo'yicha taklif va tavsiyalar Turizmni rivojlantirish Davlat qo'mitasi amaliyotiga joriy etilgan (O'zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish Davlat qo'mitasining 2020 yil 28 sentabrdagi 02- 16/4504-sonli ma'lumotnomasi). Ilmiy natijalar foydalanish milliy turistik mahsulotlarga bo'lgan xorijiy iste'molchilar sonining o'rtacha yillik 6 foizga ko'payishi imkonini bergan

13. E'tiborlaringiz uchun rahmat 13