1. آشنایی با قانون کار و تامین اجتماعی
آشنایی با قانون کار و تامین اجتماعی

2. قانون کار 2
«مصوب سال 1369»

3. قانون اساسی اجبار افراد به کار معین و بهره کشی از کار دیگری ممنوع است.
هرکس حق دارد شغلی را که به آن مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند.

4. WORK
تعریف کار WORK
هر فعالیت فکری یا بدنی که به منظور کسب درآمد(نقدی یا غیر نقدی) صورت پذیرد و هدف آن تولید کالا و یا ارایه خدمت باشد، کار محسوب می شود.
کار یکی از عوامل تولید است که برای تولید ثروت انجام می گیرد
هر نوع کوششی که خوشی ایجاد کند یا به خاطر لذتی صورت گیرد، کار نیست

5. تصویب این قانون نتیجه مبارزات «شورای متحده مرکزی اتحادیه های کارگری و زحمتکشان ایران» بود
تاریخچه قانون کار- 1
اولين بار در قانون مدني مصوب سال ١٣٠٧ در مواد ٥١٢ و ٥١٥ راجع به اجاره اشخاص خدمه و كارگر بحث گرديده است .
مجلس دو سال بعد از ارائه توسط دولت حاضر به بررسی آن شد
اولین قانون کار ایران در 1328 توسط مجلس شورای ملی در 21 ماده و 15 تبصره تصویب شد.
شرکت نفت انگلیس حاضر به پذیرش این قانون نشد و در پی آن با اعتصاب کارگران در بخش‌های مختلف صنعت نفت درگیریهای گستردهای میان کارگران و پلیس رویداد
دومین قانون کار در 60 ماده و 33 تبصره در سال 1337 توسط دولت منوچهر اقبال و با مشاوره سازمان بین‌المللی کار تهیه و پس از تصویب مجلس جایگزین قانون قبلی شد. 5

6. تاریخچه قانون کار- 2
قانون کار در منطقه آزاد کیش موضوعیت ندارد
سومین قانون کار، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1369 در 203 ماده و 121 تبصره در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید و به اجرا گذارده شد.
ممنوعیت تحصن و اعتصاب و تظاهرات و همچنین داشتن سندیکاهای کارگری از مهمترین رویدادهای پس از انقلاب در زمینه قوانین و شرایط کار بود.
در سال ١٣٧٨ كارگاه ها و مشاغل داراي ٥ نفر كارگر وكمتر تا پايان برنامه سوم توسعه از شمول قانون كار معاف شدند. 6

7. فصل ها و مباحث قانون کار فصل موضوع مباحث اول دوم سوم چهارم پنجم 1 2
تعاریف کلی و اصول 2
قرارداد کار
تعریف قرارداد کار و شرایط اساسی انعقاد آن
تعلیق قرارداد کار
خاتمه قرارداد کار
جبران خسارت از هر قبیل و پرداخت مزایای پایان کار 3
شرایط کار
حق السعی
مدت
تعطیلات و مرخصی ها
شرایط کار زنان
شرایط کار نوجوانان 4
حفاظت فنی و بهداشت کار
کلیات
بازرسی کار 5
آموزش و اشتغال
کاراموز و مراکز کارآموزی
اشتغال
اشتغال اتباع بیگانه 6
تشکل های کارگری و کارفرمایی 7
مذاکرات و پیمانهای دسته جمعی 8
خدمات رفاهی کارگران 9
مراجع حل اختلاف 10
شورای عالی کار 11
جرائم و مجازاتها 12
مقررات متفرقه

8. كارگران كارگاههاي خانوادگي كه انجام كار آنها منحصراً توسط صاحب كار و همسر و اولاد وي انجام مي شود مشمول مقررات اين قانون نخواهندبود.
كليه كارفرمايان، كارگران، کارآموزان، كارگاهها، موسسات توليدي، صنعتي، خدماتي و كشاورزي » مكلف به تبعيت از اين قانون مي باشند
قلمرو قانون کار
موسسات تولیدی و صنعتی
موسسات خدماتی
موسسات کشاورزی
کارآموزان
کارگاهها
کلیه کارفرمایان
کلیه کارگران
اشخاص مشمول قانون استخدام كشوري يا ساير قوانين و مقررات خاص استخدامي نیز از پوشش این قانون خارج هستند 8

9. عوامل کار
کارگر
کارفرما
قرارداد کار
کارگاه 9

10. کارگر:
كسي است كه به هر عنوان در مقابل دريافت حق السعي اعم از مزد، حقوق، سهم سود و ساير مزايا به درخواست كارفرما كار مي كند.
ماده 2 قانون کار 10

11. کارفرما:
شخصي است حقيقي يا حقوقي كه كارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دريافت حق السعي كار مي كند.
ماده 3 قانون کار
مديران و مسئولان و به طور عموم كليه كساني كه عهده دار ادارة كارگاه ها هستند، نماينده كارفرما محسوب مي شوند
در صورتي كه نمايندة كارفرما خارج از اختيارات خود تعهدي بنمايد وكارفرما آن را نپذيرد، در مقابل كارفرما ضامن است و کارفرماباید به تعهدات ایجاد شده عمل نماید. 11

12. کارگاه:
محلي است كه كارگر به درخواست كارفرما يا نمايندة او درآنجا كار مي كند
ماده 4 قانون کار
نمازخانه
شیرخوارگاه و مهدکودک ها
کلیه تأسیساتی که متعلق به کارگاهند نیز جزء کارگاه محسوب می شوند
نهارخوری، درمانگاه و ورزشگاه
تعاونی ها
حمام
کلاسهای سواد آموزی، آموزشگاه حرفه ای و قرائت خانه و سایر مکانهای آموزشی
اماكن مربوط به شورا و انجمن اسلامي و بسيج كارگران
وسایل ایاب و ذهاب

13. قرارداد کار: شرایط قرارداد کار
در كارهائي كه طبيعت آنها جنبه مستمردارد، درصورتي كه مدتي در قرارداد ذكر نشود، قرارداد دائمي تلقي مي شود
در چهار نسخه تنظیم می شود
عبارت است از قرارداد كتبي يا شفاهي كه به موجب آن كارگر در قبال دريافت حق السعي كاري را براي مدت موقت يا غير موقت براي كارفرما انجام مي دهد
ماده 7 قانون کار
بر خلاف قوانین و مقررات و شرع مقدس اسلام نباشد 1
موضوع کار به طور مشخص در قرارداد آورده شود 2
شرایط قرارداد کار
طرفین اهلیت داشته باشند و انجام کار برای آنها ممنوع نباشد 3
نباید شروط قرارداد کار امتیازاتی کمتر از قانون کار را برای کارگر در نظر بگیرد

14. ارکان قرارداد کار مشخصات دقیق کارگر، کارفرما و کارگاه
حقوق مبنا، مزايا، اضافه كاري،حق اولاد و حق همسر، حق مسكن، پاداش و لباس كار و امثال آن..
ارکان قرارداد کار
نوع کار، حرفه و یا وظیفه ای که کارگر باید انجام دهد
ساعات كار ، تعطيلات و مرخصي ها
مدت قرار داد
تاريخ انعقاد قرارداد
محل انجام كار
عرف و عادت شغل يا محل

15. دوره آزمایشی
خاتمه قراداد کار
قرارداد کار
تعلیق قرارداد کار

16. دوره آزمایشی مدت دوره آزمایشی
كارگر و كارفرما مي توانند با توافق يكديگر مدتي را به نام دوره آزمايشي كار تعيين نمايند كه در خلال اين دوره هر يك از طرفين بدون اخطار قبلي وبدون آن كه الزام به پرداخت خسارت داشته باشد، مي تواند رابطه كار را قطع كند
قطع ارتباط کاری در دوره آزمایشی
اگر كارگر رابطه كار را قطع نمايد، فقط مستحق دريافت حقوق مدت انجام كار خواهد بود
اگر قطع رابطه كار از طرف كارفرما باشد وي ملزم به پرداخت حقوق تمام دوره آزمايشي خواهد بود
مدت دوره آزمایشی
حداکثر یک ماه
حداکثر سه ماه
كارگران ساده و نيمه ماهر
كارگران ماهر و داراي
تخصص سطح بالا

17. مرخصي تحصيلي و مرخصي بدون حقوق
چنانچه انجام تعهدات يكي از طرفين بر اساس موارد ذيل موقتًا متوقف شود، قرار داد به حال تعليق در مي آيد و پس از رفع آنها قرار داد كار به حالت اول بر مي گردد.
موارد تعلیق کار
در دوران خدمت نظام وظيفه قرارداد كار به حالت تعليق درمي آيد، ولي كارگر بايد حداكثر تا دو ماه پس از پايان خدمت، به كار سابق خود بر گردد
خدمت وظيفه عمومي
درمواردي بروز حوادث غير قابل پيش بيني(سیل، زلزله، جنگ،..) كه وقوع آن از اراده طرفين خارج است، تمام يا قسمتي از كارگاه تعطيل شود، قراردادهاي كار با كارگران به حال تعليق در مي آيد
حوادث غير قابل پيش بيني
قرار داد كار كارگراني كه مطابق اين قانون از مرخصي تحصيلي يا مرخصي هاي بدون حقوق استفاده مي كنند، درطول مرخصي و به مدت ٢سال به حال تعليق درمي آيد
مرخصي تحصيلي و مرخصي بدون حقوق
قرارداد كارگري كه توقيف مي گردد و توقيف وي منتهي به حكم محكوميت نمي شود در مدت توقيف به حال تعليق در مي آيد و كارگر پس از رفع توقيف به كار خود باز مي گردد
توقيف و بازداشت 17

18. خاتمه قرارداد کار فوت بازنشستگی از کار افتادگی کلی انقضاء مدت
در صورت خاتمه قرارداد کار، کارفرما مکلف است برای هر سال سابقه و براساس آخرین حقوق معادل سی روز حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید
فوت
بازنشستگی
از کار افتادگی کلی
انقضاء مدت
پایان کار
استعفاء
اگر خاتمه قرارداد در نتيجه كاهش توانايي هاي جسمي و فكري ناشي از كار كارگر
باشد، كارفرما مكلف است به نسبت هر سال سابقه خدمت، معادل دو ماه
آخرين حقوق به وي پرداخت كند
هرگاه قرارداد كار براي مدت موقت و يا براي انجام كاري معين، منعقد شده باشد هيچ يك از طرفين به تنهايي حق فسخ آن را ندارد
خاتمه قرارداد کار
هرگاه، كارگر در انجام وظايف محوله قصور ورزد و آئين نامه هاي انضباطي كارگاه را پس از تذكرات نقض نمايد، كارفرما حق دارد درصورت اعلام نظر مثبت شوراي اسلامي كار پس از تسویه کامل با کارگر، قرار داد كار را فسخ نمايد
اخراج

19. شرایط کار مدت حق السعی کار زنان خدمات رفاهی تعطیلات و مرخصی ها
شرایط کار
حق السعی
مدت
کار زنان
کار نوجوانان
تعطیلات و مرخصی ها
خدمات رفاهی

20. كليه دريافت هاي قانوني كه كارگر به اعتبار قرارداد كار دريافت مي نمايد
حق السعی
كليه دريافت هاي قانوني كه كارگر به اعتبار قرارداد كار دريافت مي نمايد
مزد ثابت
(مبنا)
مزد متغیر
حق السعی
کمک عائله مندی
هزینه مسکن
خواروبار
ایاب و ذهاب
مزایای غیر نقدی
پاداش و سود
مزد متغیر
مزاياي رفاهي و انگيزه اي از قبيل كمك هزينه مسكن ، خوارو بار و كمك عائله مندي، پاداش افزايش توليد و سود سالانه جز ء مزد ثابت (مبنا) محسوب نمي شود .

21. مزد مزد شغل مزد ساعتی کارمزد کارمزد ساعتی
عبارت است از وجوه نقدي يا غيرنقدي و يا مجموع آنها كه در مقابل انجام كار به كارگر پرداخت مي شود
مزد شغل
مزایای ثابت به تبع شغل
مزد ثابت
(مبنا)
مزد ساعتی
براساس ساعات انجام كار
کارمزد
براساس ميزان انجام كار و يا محصول توليد شده
کارمزد ساعتی
براساس محصول توليد شده و يا ميزان انجام كار در زمان معين
مزد
در صورتي كه پرداخت مزد به صورت ماهانه باشد، اين پرداخت بايد در آخر ماه صورت گيرد كه در اين حالت مزد مذكور حقوق ناميده مي شود .

22. سختی شغل كارگاههاي داراي طرح طبقه بندي و ارزيابي مشاغل
مزایای ثابت به تبع شغل
كارگاههاي فاقد طرح طبقه بندي و ارزيابي مشاغل
مزايايي است كه برحسب ماهيت شغل يا محيط كار و براي ترميم مزد در ساعات عادي كارپرداخت مي گردد
سختی شغل
سرپرستی
فوق العاده شغل
مزایای ثابت به تبع شغل

23. نکاتی در رابطه با مزد 1
در ماههاي٣١ روزه مزايا و حقوق بايد براساس ٣١ روز محاسبه و به كارگر پرداخت شود 2
حداقل مزد كارگران بايد به صورت نقدي پرداخت شود 3
ميزان حداقل مزد كارگران براي نقاط مختلف كشور و يا صنايع مختلف همه ساله توسط
شوراي عالي کار تعیین مي گردد 4
مزد و مزاياي كارگران نيمه و قت يا كمتر از ساعات قانوني تعيين شده به نسبت ساعت هاي
كار انجام يافته محاسبه و پرداخت مي شود 5
كارگران كارمزد براي روزهاي جمعه و تعطيلات رسمي و مرخصي، استحقاق دريافت مزد را
دارند 6
کارفرما در قبال دیون کارگر تنها می تواند مازاد بر حداقل حقوق را برداشت نماید ، به شرط اینکه ازیک چهارم مزد کارگر بیشتر نباشد 7
به منظور استقرار مناسبات صحیح کار با مزد و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگران، کارفرمایان موظف هستند طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل خود را انجام دهند

24. كارفرما فقط در موارد ذيل مي تواند از مزد كارگر برداشت نمايد
موردي كه قانون صراحتًا اجازه داده باشد.
هنگامي كه كارفرما به عنوان مساعده وجهي به كارگر داده باشد.
اقساط وام هايي كه كارفرما به كارگر داده است.
چنانچه در اثر اشتباه محاسبه مبلغي اضافه پرداخت شده باشد.
اجاره خانه سازماني در صورتيكه اجاره اي باشد
وجوهي كه پرداخت آن از طرف كارگر براي خريد اجناس ضروري از شركت تعاوني مصرف همان كارگاه تعهد شده است.

25. مدت کار (ساعات كار ) انواع ساعات کار
در كارهاي سخت و زيان آور و زيرزميني ساعات كار نبايد از6ساعت در روز و ٣٦ ساعت در هفته تجاوز نمايد
مدت کار
(ساعات كار )
ساعات كار كارگران درشبانه روز نبايد از ٨ ساعت و در هفته از 44 ساعت تجاوز كند
مدت زماني كه كارگر نيرو يا وقت خود را به منظور انجام كار در اختيار كارفرما قرار ميدهد
روز کار
كارهائي كه زمان انجام آن از ساعت ٦ بامداد تا ٢٢ مي باشد
درشبها35% اضافه برمزد ساعتکار عادی
شب کار
كارهائي است كه زمان انجام آن بين ٢٢ تا ٦ بامداد قرار دارد
کار مختلط
كارهائي است كه بخشي از ساعات انجام آن در روز و قسمتي از آن در شب واقع است
انواع ساعات کار
كاري است كه نوعًا در ساعات متوالي انجام نمي يابد، بلكه در ساعات معيني از شبانه روز صورت مي گيرد
کار متناوب
نباید از 15 ساعت در روز بیشتر باشد
كاري است كه در طول ماه گردش دارد به نحوي كه نوبت هاي آن در صبح و عصر يا شب واقع مي شود
کار نوبتی

26. دركار نوبتي ممكن است ساعات كار از ٤٤ ساعت در هفته تجاوز كند ولي جمع ساعات كار در چهار هفته متوالي نبايد از ١٧٦ ساعت تجاوز كند
(1)کارگر نوبتکاری که نوبتهاي كار وي در صبح و عصر واقع مي شود، ١٠ % فوق العاده نوبت كاري علاوه بر مزد دريافت خواهد كرد
(2)کارگر نوبتکاری که نوبتهاي كار وي در صبح، عصر و شب واقع مي شود، 15 % فوق العاده نوبت كاري علاوه بر مزد دريافت خواهد كرد
(3)کارگر نوبتکاری که نوبتهاي كار وي در صبح و شب يا عصر و شب واقع مي شود، 22/5 % فوق العاده نوبت كاري علاوه بر مزد دريافت خواهد كرد
انواع نوبت کاری

27. اضافه کار
ساعات اضافی بر 44 ساعت در مورد کارهای غیر نوبتی در طول هفته و مازاد بر 176 ساعت در مورد کارهای نوبتکاری در طول ماه کار اضافه تلقی می شوند.
ساعت هاي كار اضافي به كارگران نبايد از ٤ ساعت در روز تجاوز كند مگر در موارد استثنايي
اعاده فعاليت كارگاه درصورتي كه فعاليت مذكور به علت حادثه يا اتفاق طبيعي از قبيل سيل، زلزله و يا اوضاع و احوال غير پيش بيني ديگر قطع شده باشد
جلوگيري از حوادث قابل پيش بيني و يا ترميم خسارتي كه نتيجه حوادث مذكور است
كارفرما مكلف است حداكثرظرف مدت ٤٨ ساعت، موضوع را به اداره كار و امور اجتماعي اطلاع دهد
ارجاع كار اضافي به كارگر با شرط موافقت كارگر و پرداخت ٤٠ % اضافه بر مزد هر ساعت كار عادي مجاز مي باشد

28. تعطيلات و مرخصي ها
مرخصي استحقاقي سالانه كارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعًا يك ماه است
مرخصي ساليانه كارگراني كه به كارهاي سخت و زيان آور اشتغال دارند ،پنج هفته مي باشد
كارگر نمي تواند بيش از ٩ روز از مرخصي سالانه خود را ذخيره كند .
روز جمعه، روز تعطيل هفتگي كارگران مي باشد كارگراني كه به هر عنوان در روزهاي جمعه كار مي كنند، در مقابل عدم استفاده از تعطيلي روز جمعه ٤٠ % اضافه بر مزد دريافت خواهند كرد .
كليه كارگران در موارد ( ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر، فرزندان )، حق بر خورداري از سه روز مرخصي با استفاده از مزد را دارند.
هر كارگر حق دارد به منظور اداي فرضيه حج واجب در تمام مدت كار خويش براي يك نوبت يك ماه بعنوان مرخصي استحقاقي يا مرخصي بدون حقوق استفاده نمايد
مدت مرخصي استعلاجي، با تائيد سازمان تامين اجتماعي جزء سوابق كار و بازنشستگي كارگران محسوب خواهد شد

29. کار زنان و نوجوانان
انجام كارهاي خطرناك، سخت و زيان آور و نيز حمل بار بيشتر از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسايل مكانيكي براي كارگران زن ممنوع است
مرخصي بارداري و زايمان كارگران زن جمعًا ٩٠ روز است و حتي الامكان ٤٥ روز از اين مرخصي بايد پس از زايمان مورد استفاده قرار گيرد. براي زايمان توأمان ١٤ روز به مدت مرخصي اضافه مي شود
حقوق ايام مرخصي زايمان طبق مقررات قانون تأمين اجتماعي پرداخت خواهد شد و اين مدت با تائيد سازمان تامين اجتماعي جزء سوابق خدمت وي محسوب مي شود.
كارفرما بايد به مادران شيرده تا پايان دو سالگي كودك پس از هر سه ساعت، نيم ساعت فرصت شيردادن بدهد
به كار گماردن افراد كمتر از ١٥ سال تمام ممنوع است و به كارگران بين سنين ١٥ تا ١٨ سال، كارگر نوجوان اطلاق مي شود
ساعات كار روزانه كارگر نوجوان، نيم ساعت كمتر از ساعت كار معمولي كارگران است
ارجاع هر نوع كار اضافي و انجام كار در شب و نيز كارهاي سخت و زيان آور و خطرناك و حمل بار با دست، بيش از حد مجاز و بدون استفاده از وسايل مكانيكي براي كارگر نوجوان ممنوع است
كارگر نوجوان بايد علاوه بر بدو استخدام، حداقل سالي يكبار تحت آزمايش هاي پزشكي قرار گيرد

30. امکانات برگزاری شعائر مذهبی
خدمات رفاهی کارگران
مهم
كارفرمايان كارگاه هاي مشمول قانون كار مكلفند براساس قانون تامين اجتماعي نسبت به بيمه نمودن كارگران واحد خود اقدام نمايند
بیمه تأمین اجتماعی
تأمین مسکن
ورزش
سرویس ایاب و ذهاب
تشکیل شرکتهای تعاونی
سوادآموزی
غذای مناسب و خوابگاه
امکانات برگزاری شعائر مذهبی
در كارگاههايي كه براي مدت محدود به منظور انجام كاري معين دور از مناطق مسكوني ايجاد مي شوند، كارفرمايان موظفند سه وعده غذاي مناسب و ارزان قيمت براي كارگران خود فراهم نمايند كه حداقل يك وعده آن بايد غذاي گرم باشد . در اين قبيل كارگاهها بايد خوابگاه مناسب نيز براي كارگران ايجاد شود.

31. حفاظت فني و بهداشت و بازرسي كار

32. جهت جلوگيري از بيماري هاي حرفه اي و تامين بهداشت كار و محيط كار
جهت تأمين حفاظت فني
مصوبات شوراي عالي حفاظت فني
مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
در كارگاه هايي كه داراي ٢٥ نفر كارگر باشند، كارفرما مكلف است كميته حفاظت فني و بهداشت كار را با حضور اعضای ذیل تشكيل دهد
كميته حفاظت فني و بهداشت كار
مديرفني يا سراستادكاران
مسئول حفاظت بهداشت حرفه اي
مسئول حفاظت فني
نماينده كارگران
نماينده تام الاختيارکارفرما

33. حفاظت فني و بهداشت و بازرسي كار
در كارگاههايي كه كمتر از ٢٥ نفر كارگر دارند اين كميته براساس نظر مشترك بازرس كار و كارشناس بهداشت فني و حرفه اي محل، نماینده کارفرما و نماینده کارگران تشكيل مي گردد
كارفرمايان مكلفند براساس مصوبات شوراي عالي حفاظت فني براي تأمين حفاظت وسلامت و بهداشت كارگران در محيط كار، وسايل و امكانات لازم را تهيه و در اختيار آنان قرار دهند
كارفرما يا مسئولان واحدها بايد كليه حوادث ناشي از كار را در دفتر ويژه اي ثبت و مراتب را سريعًا به صورت كتبي به اطلاع اداره كل و امور اجتماعي محل برسانند
اشخاصی كه بخواهند كارگاه جديدي احداث نمايند مكلفند بدواً برنامه كار و نقشه هاي ساختماني و طرح هاي مورد نظر را از لحاظ پيش بيني در امر حفاظت فني و بهداشت كار براي اظهارنظر و تاييد به وزارت كار و امور اجتماعي ارسال دارند
كارفرمايان مكلفند پيش از بهره برداري از ماشين ها ، دستگاهها، ابزار و لوازمي كه آزمايش آنها ضروري شناخته شده است آزمايشهاي لازم را توسط آزمايشگاهها و مراكز مورد تاييد شوراي عالي حفاظت فني انجام داده و مدارك مربوط را براي اطلاع به وز ارت كار و امور اجتماعي ارسال نمايند
كارفرمايان بايد براي كليه شاغلين كه به اقتضاي نوع كار در معرض بروز بيماري هاي ناشي از كار قرار دارند، پرونده پزشكي تشكيل دهند و حداقل سالي يكبار توسط مراكز بهداشتي درماني از آنها معاينه و آزمايش هاي لازم را به عمل آورند
چنانچه با تشخيص شوراي پزشكي نظر داده شود كه کارگر معاينه شده به بيماري ناشي از كار مبتلا يا درمعرض ابتلا باشد ، كارفرما و مسئولين مربوطه مكلفند كار او را بر اساس نظريه شوراي پزشكي مذكور بدون كاهش حق السعي، در قسمت مناسب ديگري تعيين نمايد

34. بازرسان كار و كارشناسان بهداشت كار در حدود وظايف خويش حق دارند بدون اطلاع قبلي در هر موقع از شبانه روز به مؤسسات مورد نظر وارد شده و به بازرسي بپردازند
كارفرمايان و ديگر كساني كه مانع ورود بازرسان كار و كارشناسان بهداشت كار به كارگاههاي مشمول قانون گردند و يا مانع انجا م وظيفه ايشان شوند يا از دادن اطلاعات و مدارك لازم به آنان خودداري نمايند، حسب مورد به مجازات هاي مقرر و قانون كار محكوم خواهند شد.
وظایف اداره بازرسی کار
نظارت بر اجراي مقررات ناظر بر شرايط كار
نظارت بر اجراي صحيح مقررات قانون كار و آئين نامه ها و دستورالعمل هاي مربوط به حفاظت فني
آموزش و راهنمايي كارگران، كارفرمايان و كلية افرادي كه در معرض صدمات و ضايعات ناشي از حوادث و خطرات ناشي از كار قرار دارند
رسيدگي به حوادث ناشي از كار در كارگاههاي عمومي
بررسي و تحقيق پيرامون اشكالات ناشي از اجراي مقررات حفاظت فني و تهيه پيشنهادات لازم 1 2 3 4
گزارش بازرسان و كارشناسان بهداشت كار در موارد مربوط به حدود وظايف و اختياراتشان در حكم گزارش ضابطين دادگستري خواهد بود

35. اتباع بیگانه
اشتغال
کارآموزی

36. 1- کسی که فقط برای یادگرفتن حرفه ای خاص، بازآموزی یا ارتقاء مهارت برای مدت معین در مراکز کارآموزی و یا آموزشگاههای آزاد آموزش می بیند
کارآموز
2- کسی که به موجب قراردادجهت فراگرفتن حرفه ای خاص برای مدت معین درکارگاهی به کارآموزی توام با کار اشتغال دارند.
زمان کارآموزی نباید بیشتر از سه سال باشد
سن کارآموز بین 15 تا 18 سال باشد

37. مراکز کاریابی

38. به طور كلي اتباع بيگانه نمي توانند در ايران مشغول به كار شوند مگر:
ویزا با اجازه کار مشخص
پروانه کار
پروانه كار حداكثر براي مدت يك سال صادر و يا تمديد و يا تجديد مي شود
به طور كلي اتباع بيگانه نمي توانند در ايران مشغول به كار شوند مگر:
در ميان اتباع ايراني آماده به كار، افراد داوطلب واجد تحصيلات و تخصص مشابه وجود نداشته باشد
تبعة بيگانه داراي اطلاعات و تخصص كافي براي اشتغال به كار مورد نظر باشد
شرایط صدور پروانه کار برای اتباع خارجی
از تخصص تبعة بيگانه براي آموزش و جايگزيني بعدي افراد ايراني استفاده شود
وزارت كار و امور اجتماعي مي تواند نسبت به صدور، تمديد و تجديد پروانه كار تبعة بيگانه اقدام کند که :
حداقل ١٠ سال مداوم در ايران اقامت داشته
داراي همسر ايراني باشد
مهاجرين كشورهاي بيگانه خصوصاً كشورهاي اسلامي و پناهندگان سياسي

39. تشکلهای کارگری و کارفرمایی

40. انواع تشکلهای قانونی انجمن اسلامی انجمن صنفی تعاونی مسکن
هماهنگی در انجام وظایف و شیوه های تبلیغی توسط کارگران
انجمن اسلامی
حفظ حقوق و منافع مشروع و قانونی و بهبود وضع اقتصادی کارگران و کارفرمایان
انجمن صنفی
به منظور نظارت و مشارکت در اجرای اصل 31 قانون اساسی و بر اساس مفاد اصل 43 قانون اساسی کارگران می توانند نسبت به ایجاد تعاونی مسکن اقدام نمایند
تعاونی مسکن
به منظور نظارت و مشارکت در اجرای مفاد مربوط به توزیع و مصرف در اصول 43 و 44 قانون اساسی کارگران می توانند نسبت به ایجاد تعاونی مصرف و توزیع کارگری اقدام نمایند
تعاونی تولید / توزیع
به منظرو بررسی و پیگیری مسائل و مشکلات صنفی و اجتماعی و حسن اجرای آن قسمت از مفاد اصل 29 قانون اساسی کارگران و مدیران می توانند به صورت مجزا نسبت به تأسیس کانونهای کارگران و مدیران بازنشسته شهرستانها و استانها اقدام نمایند
کانون بازنشستگان
به منظور ایجاد وحدت روش و هماهنگی در امور و تبادل نظر در چگونگی اجرای وظایف و اختیارات، شوراهای اسلامی کار ایجاد می شوند.
شورای اسلامی کار
کلیه نمایندگان کارفرمایان در شورای عالی کار، شورای عالی تأمین اجتماعی شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار، کنفرانس بین المللی کار، توسط کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایان انتخاب می شوند
کلیه نمایندگان کارگران در هیأت تشخیص، هیأت های حل اختلاف، شورای عالی تأمین اجتماعی، شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار، سازمان بین المللی کار، توسط کانون عالی شوراهای اسلامی کار،کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایان و یا مجمع نمایندگان کارگران انتخاب می شوند

41. مذاكرات و پيمان هاي دسته جمعي

42. شرایط اعتبار قانونی پیمانهای دسته جمعی
پيمان دسته جمعي كار
عبارت است از پيمان كتبي كه به منظور تعيين شرايط كار فيمابين يك يا چند شورا يا انجمن صنفي و يا نمايندگان قانوني كارگران از يك طرف و يك يا چند كارفرما و يا نمايندگان قانوني آنها از سوي ديگر و يا فيمابين كانون ها و كانون هاي عالي كارگري و كارفرمايي منعقد می شود.
هدف از مذاكرات دسته جمعي
پيشگيري و يا حل مشكلات حرفه اي و يا شغلي و يا بهبود شرايط توليد و يا امور رفاهي كارگران است
مزايايي كمتر از آنچه در قانون كار پيش بيني گرديده است در آن تعيين نشده باشد
با قوانين و مقررات جاري كشور و تصميمات و مصوبات قانوني دولت مغاير نباشد.
شرایط اعتبار قانونی پیمانهای دسته جمعی
به تأييد وزارت كار و اموراجتماعي برسد

43. «ماده 139»
صورتي كه مذاكرات دسته جمعي كار منجر به انعقاد پيمان دسته جمعي شود بايد متن پيمان در سه نسخه تنظيم و به امضاء طرفين برسد

44. مراجع حل اختلاف

45. 3 نفر نماينده کارفرمایان
سلسله مراتب حل اختلاف
هیأت های حل اختلاف
هیأت های تشخیص
سازش مستقیم بین کارگر و کارفرما در شورای اسلامی کار / انجمن صنفی کارگران
نماينده كارگران
نماينده وزارت كار
نماينده مديران صنايع
3 نفر نماينده كارگران
3 نفر نماينده کارفرمایان
3 نفر نماینده دولت
براي مدت ٢ سال
رأي هيأت هاي تشخيص پس از ١٥ روز از تاريخ ابلاغ آن لازم الاجرا مي گردد و در صورتي كه ظرف مدت مذكور، يكي از طرفين نسبت به راي مزبور اعتراض داشته باشد، اعتراض خود ر ا كتباً به هيأت حل اختلاف تقديم مي نمايد و رأي هيأت حل اختلاف پس از صدور قطعي و لازم الاجراء خواهد بود

46. «ماده 139»
صورتي كه مذاكرات دسته جمعي كار منجر به انعقاد پيمان دسته جمعي شود بايد متن پيمان در سه نسخه تنظيم و به امضاء طرفين برسد

47. طبقه بندی مشاغل از دید قانون کار

48. طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل Job Classification & Evaluation
طبقه بندی مشاغل:
دسته بندی اصولی مشاغل در طبقات معین و مشخص بر حسب وظایف و مسئولیتها و شرایطی است که برای احراز هر شغل لازم می باشد
ارزشیابی مشاغل:
برقراری ارتباط بین کیفیت وظایف و مسئولیتها و ارزش پولی مشاغل در یک سازمان

49. نکات مهم پس از ارزشیابی مشاغل باید طبقات شغلی مشخص شود
تعیین طبقات شغلی عبارت است از دسته بندی مشاغلی که ارزش یکسانی دارند.
پس از ارزشیابی مشاغل باید طبقات شغلی مشخص شود
تمام مشاغل یک دسته یک دامنه حقوق یا یک حقوق پایه در نظر میگیرند.
نکات مهم
اشتباهات کوچکی که در در ارزیابی مشاغل پدید می آید در جریان طبقه بندی آنها از بین می رود.
علت اصلی دسته بندی و طبقه بندی مشاغل ایجاد سهولت و کارایی در مدیریت حقوق و دستمزد است.
اگر طبقات شغلی و دسته ها تشکیل نشود توجیه تفاوتها بین اجرت مشاغل متعدد، دشوار خواهد بود.

50. اهداف طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل
پرداختن مزد عادلانه و مساوی برای کار مشابه در شرایط کاری یکسان
یکنواخت نمودن مزد شغل کلیه شاغلین یک گروه شغلی در چارچوب یک جدول مزد
پیش گیری از اعمال نظرهای شخصی احتمالی سرپرستان ومدیران
کاهش شکایات و نارضایتی ها از طریق رفع تبعیض بین ایشان با تعیین مزد شغل یکسان برای مشاغل همگروه
کمک به تهیه بودجه پرسنلی با توجه به تسهیل پیش بینی و محاسبه هزینه مشاغل مورد لزوم
رگا

51. کاربردهای طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل
برقراری یک سطح عمومی برای مزد که مساوی یا متناسب با سطح مزد واحدهای دیگر و در نتیجه بازار کار باشد
برقراری تفاوتهای اصولی و منطقی بین مزد مشاغل مختلف یک کارگاه
تعیین مزد متناسب با مشاغل قبلی جهت مشاغل جدید
تعیین مسیر ترفیع و انتصابات بعدی کارکنان
رگا

52. Factor Comparison Method
روش های طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل
روش امتیازی
Points Method
روش مقایسه عوامل
Factor Comparison Method
روش درجه بندی
Grading Method
روش رتبه بندی
Ranking Method
روش نیم رخ شغلی Job Profile Method
منحنی رشد
(منحنی تجربه)
Maturity Curve
روش کاستلیون
اسلوب ترازهای تصمیم پاترسن
مدت زمان انجام کار توأم با اختیار
طبقه بندی وجوه
روش نمودار راهنماي شغل

53. روش امتیازی
عوامل موثر در پرداخت
مسئولیت
مهارت
کوشش های فکری
کوشش های جسمی
شرایط محیط کار
در این روش مشاغل سازمان بر اساس عوامل موثر بر پرداخت امتیاز دهی می شوند. ارزش هر شغل بستگی به میزان امتیازی دارد که از مقایسه با عوامل مذکور کسب می نماید
هریک از عوامل موثر در پرداخت به فاکتورهای تشکیل دهنده خود تقسیم می شود وبرای هریک از این عوامل زیر مجموعه امتیازی در نظر گرفته میشود

54. امتیازات عوامل موثر در پرداخت از منظر قانون کار جمهوری اسلامی ایران
عوامل فرعی
عوامل اصلی
(عوامل موثر در پرداخت)
ردیف
335
215
تحصیل
مهارت(33/5%) 1
120
تجربه
300 70
سرپرستی
مسئولیتها
(30%) 2 30
ایمنی دیگران
ماشین آلات
تماس و ارتباط 60
مالی و دارایی ها 50
فرمها و گزارشات
مواد و محصول
185
105
فکری
کوشش ها(18/5%) 3 80
جسمی
180
110
شرایط نامساعد محیط کار
شرایط کار(18%) 4
خطرات ناشی از کار
1000
مجموع

55. 1- تحصیل سقف 215 امتیاز 2- تجربه سقف 120 امتیاز مهارتها
مهارت در اثر آموختن علمی و عملی حاصل می شود
بالاترین امتیاز برای مدرک فوق لیسانس است
1- تحصیل سقف 215 امتیاز
2- تجربه سقف 120 امتیاز
مهارتها
حداکثر تجربه قابل قبول برای برای شغلی 10 سال است

56. میزان تجربه مورد نیاز شغل
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به مدت زمانی که تجربیات عاید می شود دارد
تجربه : عبارت است از مدت زمانی که جهت آشنایی با روش های انجام کار از طریق انجام امور مربوط به وظایف هر شغل به دست می آید
درجات
میزان تجربه مورد نیاز شغل
میزان امتیاز 1
بیش از شش ماه تجربه مفید 6 2
یک سال تجربه مفید 12 3
دو سال تجربه مفید 24 4
سه سال تجربه مفید 36 5
چهار سال تجربه مفید 48
پنج سال تجربه مفید 60 7
شش سال تجربه مفید 72 8
هفت سال تجربه مفید 84 9
هشت سال تجربه مفید 96 10
نه سال تجربه مفید
108 11
ده سال تجربه مفید
120

57. خواندن معادل اول پیکار یا دوم دبستان 12
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به مدت تحصیلات موردنیاز شغل دارد
تحصیل: عبارت است از مجموع معلومات لازم جهت تصدی و انجام وظایف هرشغل که از طریق دوره های دبستانی، دبیرستانی و دانشگاهی به دست می آید
درجات
مقاطع تحصیلی
میزان امتیاز 1
خواندن معادل اول پیکار یا دوم دبستان 12 2
خواندن و نوشتن معادل دوم پیکار یا چهارم دبستان 24 3
پایان دوره ابتدایی 36 4
پایان دوره متوسطه 72 5
دیپلم
108 6
فوق دیپلم
144 7
لیسانس
180 8
فوق لیسانس و بالاتر
215

58. مراقبت در کار را درنظام ارزیابی مشاغل به مسئولیت تعبیر کرده اند
1- سرپرستی سقف 70 امتیاز
2- ایمنی دیگران سقف 30 امتیاز
3- مواد و محصولات سقف 30 امتیاز
4- ماشین آلات تجهیزات و ابزار سقف 30 امتیاز
5- تماس و ارتباط با دیگران سقف 30 امتیاز
6- مالی سقف 60 امتیاز
7- فرمها و گزارشها سقف 50 امتیاز
مسئولیت ها

59. سرپرستی مستقیم: فرد مستقیماً در ارتباط با کار دیگران قرار دارد
سرپرستی: عبارت است از نظارت و رسیدگی، کمک و ارشاد، تعلیم، هماهنگی و تقسیم کار افراد تحت سرپرستی به منظور انجام صحیح کار
ردیف
توضیح
میزان امتیاز
مجموع 1
سرپرستی مستقیم
به ازاء هر نفر از کارکنان تولید و مهندسی و انبارها و امثالهم
1 تا 20 امتیاز
40 امتیاز
به ازاء هر نفر از کارکنان متخصص و فنی سطح بالا و اژراتورهای دستگاه های مهم و امثالهم
2 تا 26 امتیاز
به ازاء هر نفر از روسای بخشها و معاونین ادارات و کارکنان ارشد از قبیل معاون حسابداری، کارگزینی، حسابدار ارشد، سرپرست تعمیرگاه و امثالهم
3 تا 30 امتیاز
به ازاء هر نفر از روسای بخشها و معاونین ادارات و کارکنان ارشد از قبیل روسای، کارگزینی، مهندسی صنایع، کنترل کیفیت، کنترل تولید، آزمایشگاه و امثالهم
4 تا 36 امتیاز
به ازاء هر نفر از مدیران ادارات مهم از قبیل مدیران امور مالی اداری، کارخانه، تدارکات، و امثالهم که مستقیماً به مدیر عامل گزارش می دهند.
5 تا 40 امتیاز 2
سرپرستی غیر مستقیم
تا 10 نفر افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 2 نفر یک امتیاز 5
30 امتیاز
20 نفر بعدی افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 4 نفر یک امتیاز
40 نفر بعدی افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 8 نفر یک امتیاز
80 نفر بعدی افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 16 نفر یک امتیاز
160 نفر بعدی افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 32 نفر یک امتیاز
320 نفر بعدی افراد تحت سرپرستی غیر مستقیم به ازاء هر 64 نفر یک امتیاز
سرپرستی غیر مستقیم: فرد به واسطه فرد یا افراد دیگر در ارتباط با کار دیگران قرار دارد
سرپرستی مستقیم: فرد مستقیماً در ارتباط با کار دیگران قرار دارد

60. ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به احتمال وقوع حساسیت و ماهیت مشاغلی دارد که انجام آنها علی رغم رعایت دقیق اصول ایمنی و مقررات بهداشتی مختلف لطماتی به دیگران وارد سازد
ایمنی دیگران:‌ عبارت است از جلوگیری از بروز حوادث و مخاطرات جسمی برای دیگران در حین انجام کار
درجات
توضیح
امتیاز
درجه 1
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب بروز جراحات سطحی مانند بریدگی، ضرب دیدگی و یا حوادث کم اهمیت و جزئی برای دیگران گردد. 5
درجه 2
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان و علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب بروز جراحات عمقی برای دیگران گردد. 10
درجه 3
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان و علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب بروز نقص عضو جزیی برای دیگران گردد. 15
درجه 4
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان و علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب بروز نقص عضو کلی برای دیگران گردد. 20
درجه 5
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان و علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب از کارافتادگی برای دیگران گردد. 25
درجه 6
این درجه از مسئولیت مشاغلی را در بر میگیرد که شاغلین آنها با توجه به حساسیت و ماهیت شغلشان و علی رغم رعایت اصول ایمنی و مقررات بهداشتی در انجام وظایف خود ممکن است موجب مرگ و میر برای دیگران گردد. 30

61. میزان خسارت و یا ضایعات وارده احتمالی
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات بستگی به میزان خسارت و یاضایعاتی دارد که در اثر بی توجهی به مواد و محصول وارد می گردد
مواد و محصول: عبارت است از نگهداری و استفاده موثر در کاربرد، وصول، صدور و جابجا کردن، حفاظت مواد و محصول که مستقیما ً‌در اختیار شاغل قرار میگیرد.
درجات
میزان خسارت و یا ضایعات وارده احتمالی
میزان امتیاز 1
تا 5000 ریال 2
از 5001 تا ریال 6 3
از تا ریال 10 4
از تا ریال 14 5
از تا ریال 18
از تا ریال 22 7
از تا ریال 26 8
از ریال به بالا 30

62. میزان خسارت وارده احتمالی
ماشین آلات، تجهیزات و ابزار: عبارت است از کاربرد، تنظیم و نگهداری صحیح از ماشین آلات، تجهیزات و ابزاری که مستقیماً و بطور مستمر در اختیار شاغل قرار گرفته است
درجات
میزان خسارت وارده احتمالی
میزان امتیاز 1
تا 5000 ریال 3 2
از 5001 تا ریال 6
از تا ریال 9 4
از تا ریال 12 5
از تا ریال 15
از تا ریال 18 7
از تا ریال 21 8
از تا ریال 24
از تا ریال 27 10
از ریال به بالا 30
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان خسارتی دارد که در اثر بی توجهی به ماشین آلات، تجهیزات و ابزار وارد می گردد

63. ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به نوع و اهمیت ارتباط دارد
تماس و ارتباط: عبارت است از ارتباط با دیگران بر حسب الزامات شغلی به منظور انجام و رفع مشکلات کار و ایجاد حسن تفاهم
درجات
توضیح
امتیاز
درجه 1
شاغل به منظور انجام وظایف جاری ملزم به تماس موثر کاری با همکاران خود و یا ارباب رجوع می باشد. 7
درجه 2
شاغل علاوه بر تماس موثر کاری با همکاران و یا ارباب رجوع با سایر واحدهای سازمانی نیز در تماس بوده و جهت انجام وظایف جاری با خارج از سازمان ارتباط داشته و باید ضمناخذ تماس ایجاد هماهنگی نماید 15
درجه 3
شاغل علاوه بر تماس موثر کاری با همکاران و سایر واحدهای سازمانی با افراد خارج سازمان مانند روسای کارخانجات، روسای ادارات و موسسات خصوصی و دولتی به منظور تأمین هدفهای معین و اصولی سازمان در تماس بوده و در عین حال جهت انجام وظایف جاری با خارج از کشور در تماس می باشد 22
درجه 4
شاغل علاوه بر تماس موثر کاری با همکاران و سایر واحدهای سازمانی با ادارات و واحدهای سایر سازمانها در داخل و خارج از کشور مانند مدیران عامل و مقامات بالاتر به منظور نیل به هدفهای اساسی و گسترش فعالیتهای سازمان در تماس می باشد 30

64. اوراق بهادار و کنترل عملیات مالی و نگهداری اموال و دارایی ها
مسئولیت مالی و داراییها : عبارت است از حدود مسئولیت در مورد نگاهداری، کنترل دریافت، پرداخت و استفاده از وجوه نقد واوراق بهادار و انجام و ککنترل عملیات مالی و اختیارات تصویب هزینه های جاری و سرمایه ای، سفارشات و نگهداری اموال و دارایی ها
درجات
وجوه نقد
میزان امتیاز
اوراق بهادار و کنترل عملیات مالی و نگهداری اموال و دارایی ها 1
تا ریال 4 2
تا ریال 8 3
تا ریال 12
تا ریال 16 5
تا ریال 20
تا ریال 6
تا ریال 25
تا ریال 7
ریال به بالا 30
ریال به بالا
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان ارزش و اهمیت وجوه و اوراق و اسناد بهادار و میزان مسئولیت نگهداری اموال و داراییها در انجام عملیات مالی دارد

65. فرد به موقع گزارش ها را تنظیم یا فرمها را تکمیل کند
فرمها و گزارشات: عبارت است از تهیه، ثبت و ضبط اطلاعات، سوابق طرحها و نقشه ها، کروکی ها و آمارهای مختلف و تجزیه و تحلیل فرمها به منظور گزارشات لازم
فرد به موقع گزارش ها را تنظیم یا فرمها را تکمیل کند
اطلاعات را صحیح و به اشخاص یا واحدهای ذی صلاح بدهد
آنچه که تهیه میکند منطبق با اهداف شغل و ضوابط و مقررات باشد
درجات
توضیح
امتیاز
درجه 1
شاغل فرمهای ساده ای را تکمیل و آماری از قبیل حضور و غیاب، مصرف، تولیدو ضایعات را ثبت و جمع آوری و یا نگهداری و گزارشات ساده ای را در حد ثبت یا استخراج وقایع تهیه می نماید. 10
درجه 2
شاغل فرمهای مشکل و پیچیده ای را تنظیم نموده، نوع وقایع را تشخیص و تفکیک می نماید 20
درجه 3
شاغل فرمهای پیچیده ای را بررسی کرده و گزارشات نسبتاً‌ مهم یا طرح های معمولی را تهیه می نماید. 30
درجه 4
شاغل فرمها، اطلاعات و آمارهای مختلف را جمع آوری، مقایسه، محاسبه و تجزیه و تحلیل کرده و با توجه به فرمها و گزارشات دیگر، گزارش توجیهی لازم و یا طرحهای مهم را تهیه می نماید و برای انجام وظایف خویش به اطلاعات محرمانه دسترسی دارد 40
درجه 5
شاغل مسئولیت بررسی، تجزیه و تحلیل فرمها، تهیه و تنظیم گزارشات تحلیلی مهم حقوقی، اقتصادی، مالی تولیدی، فنی و اداری را به منظور اخذ تصمیات نهایی دارا می باشد. 50

66. 1- کوشش فکری سقف 105 امتیاز 2- کوشش جسمی سقف 80 امتیاز کوشش ها
در نظام ارزیابی مشاغل، آن دسته از کوشش هایی جسمی یا فکری به حساب می آیند که شخص را در معرض خستگی و احیاناً فرسودگی و عوارض احتمالی قرار دهد.
1- کوشش فکری سقف 105 امتیاز
2- کوشش جسمی سقف 80 امتیاز
کوشش ها
معمولاً هرچه شغلی نیاز به کوشش فکری بیشتری داشته باشد نیاز آن به کوشش جسمی کمتر است.

67. ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان نیروی فکری مصروفه و نتایج حاصله دارد
کوشش فکری: عبارت است از میزان تلاش فکریف دقتف درجه تمرکز ذهنی، میزان قدرت تصمیم گیری، تجزیه و تحلیل مسائل، طراحی و برنامه ریزی، تجسم و قضاوت، سرعت انتقال و ابتکار و تدوین خط مشی و مقررات
درجات
توضیح
امتیاز
درجه 1
شغل مستلزم کاربرد مهارتها و روشهای ساده و تکراری بوده و نیاز به دقت و تمرکز حواس داشته و یا با ابزار اندازه گیری ساده ای سر و کار دارد 15
درجه 2
شغل، مستلزم کاربرد مهارتها و روشهای متعدد و یا پیچیده ای بوده و نیاز به دقت و تمرکز حواس زیاد داشته و یا با ابزار اندازه گیری دقیقی سرو کار دارد 30
درجه 3
شغل، مستلزم تجزیه و تحلیل مسایل و روش های مختلف بوده و نیاز به اتخاذ تصمیم گیری برای تغییر و یا تطبیق بعضی از موارد مهم روش ها برای انجام کار دارد 45
درجه 4
شغل، مستلزم طراحی و یا تهیه و تدوین روشهای مختلف بوده و با مسائل و مشکلات پیچیده ای مواجه شده و همچنین نیاز به ابتکار، خلاقیت و در بعضی موارد قضاوت و تصمیم گیری دارد 60
درجه 5
شغل، مستلزم مواجه با مسائل و مشکلات پیچیده ای است و نیاز به برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم در حد واحد سازمانی دارد. 75
درجه 6
شغل، مستلزم اتخاذ تصمیم در موارد مختلف و تغییر برنامه و خط مشی جهت واحدهای مختلف سازمانی یا یک شرکت تا 500 نفر پرسنل می باشد 90
درجه 7
شغل، مستلزم اتخاذ تصمیم در موارد مختلف و تغییر خط مشی جهت شرکتهای بیش از 500 نفر پرسنل می باشد.
105

68. کوشش جسمانی : عبارت است از نوع و میزان و تکرار کوششهای جسمانی و حد سختی و صعوبت حرکات مورد نیاز برای انجام وظایف
ردیف
اجزای عامل کوشش جسمانی
تا یک ساعت
دو ساعت
سه ساعت
چهار ساعت
پنج ساعت
شش ساعت
هفت ساعت
از هفت ساعت بیشتر 1
بالا و پایین رفتن، خم و راست شدن و یا راه رفتن - 5 10 15 20 30 40 2
ایستادن 50 3
تمرکز قوای سمعی و بصری 4
نشستن مداوم جهت کار با ماشین 25
حرکات بدنی مستلزم صرف نیروی جسمانی 35 6
جابجا کردن یا حمل و نقل اشیاء بدون وسیله
10 تا 20 کیلو
21 تا 30 کیلو 60
31 کیلو به بالا 70 80 7
هل دادن یا حمل و نقل اشیاء با وسیله
100 تا 200 کیلو
201 تا 300 کیلو
301 کیلو به بالا
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان نیروی جسمی مصروفه و نتایج حاصله دارد

69. 1- شرایط نامساعد محیط کار سقف 110 امتیاز
1- شرایط نامساعد محیط کار سقف 110 امتیاز
2- خطرات ناشی از کار سقف 70 امتیاز
شرایط کار
دلیل کمترین سهم در امتیازات ارزیابی این است که اصل بر استاندارد بودن شغل است و نباید با قائل شدن امتیازات برای عوامل خطر و عارضه، وجود چنین عواملی را در شغل توجیه نمود.

70. اجزای عامل شرایط نامساعد کار
شرایط نامساعد محیط کار: عبارت است از میزان نامطبوع بودن محیط کار به دلیل وجود عوامل ناراحت کننده ای نظیر دود، بخار، گاز، بو، نور، گرد و غبار، رطوبت، سر و صدا، گرما و سرمای شدید، و نظایر آنها
ردیف
اجزای عامل شرایط نامساعد کار
تا 2 ساعت
تا 4 ساعت
تا 6 ساعت
از 6 ساعت به بالا 1
دود، بخار و گاز
متوسط - 2 3
زیاد 4 6
شدید 8 11
محیط کثیف
گرد و غبار
سر و صدا 5
رطوبت

71. اجزای عامل شرایط نامساعد کار
ادامه شرایط نامساعد کار
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به تعداد و درجه شدت اجزای عامل شرایط نامساعد محیط کار دارد
ردیف
اجزای عامل شرایط نامساعد کار
تا 2 ساعت
تا 4 ساعت
تا 6 ساعت
از 6 ساعت به بالا 6
گرما یا سرما
متوسط - 1 2 3
زیاد 4
شدید 8 11 7
نور
(کم یا شدید)
بوی نامطبوع 9
تنهایی 10
لرزش و ارتعاش

72. اجزای عامل خطرات ناشی از کار احتمال وقوع
خطرات ناشی از کار: عبارت است از صدمات جسمی ناشی از وقوع حوادث اجتناب نا پذیر در حین انجام کار نظیر جراحات سطحی، نقص عضو و از کار افتادگی
ملاک تخصیص امتیاز و تعیین تعداد درجات این عامل بستگی به نوع و شدت صدمات احتمالی دارد
ردیف
اجزای عامل خطرات ناشی از کار
احتمال وقوع کم
متوسط
زیاد 1
صدمات یا جراحات سطحی - 5 10 2
صدمات یا جراحات عمقی 15 3
نقص عضو جزیی 20 4
نقص عضو کلی 30
ازکار افتادگی 40 6
امراض جلدی، ریوی، عصبی، فتق، واریس، دیسک، روماتیسم

73. محدوده امتیازات هریک از گروه های 20 گانه جهت تخصیص مشاغل ارزشیابی شده
میزان امتیاز
عنوان گروه
گروه 11
گروه 12
گروه 13
گروه 14
گروه 15
گروه 16
گروه 17
گروه 18
گروه 19
گروه 20
میزان امتیاز
عنوان گروه
تا 70
گروه 1
85-71
گروه 2
گروه 3
گروه 4
گروه 5
گروه 6
گروه 7
گروه 8
گروه 9
گروه 10

74. قانون تأمین اجتماعی
«مصوب سال 1354»

75. قانون اساسی اصل 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
 اصل 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
«برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیكاری، پیری، از كارافتادگی، بی‌سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح و نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشكی به صورت بیمه و غیره حقی است همگانی. دولت مكلف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشاركت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یك‌یك افراد كشور تأمین كند» 75

76. تعریف بیمه INSURANCE فرهنگ لغات
بيمه عملی است كه طي آن خطر قريب‌الوقوعي كه ممكنست براي دارائي، فعاليت يا جان فردي پيش آيد را به بيمه گر منتقل مي‌كند تا طي آن زيان مادي ناشي از خطر را جبران نمايد.
در اين فرآيند، فردي كه خطر را منتقل مي‌كند بيمه‌گذار و قبول‌كننده خطر را بيمه‌گر گويند. بيمه‌گذار وجهي را به بيمه‌گر مي‌پردازد كه حق بيمه و موضوعي كه بابت آن عقد بيمه منعقد مي‌گردد موضوع يا مورد بيمه مي‌گويند.
بیمه ضمانت مخصوصی است از جان یا مال، که در تمدن جدید رواج یافته است، به این طور که برای شخص یا مال ماهانه مبلغی به شرکت بیمه میدهند و در صورت اصابت خطر به جان و یا مال، شرکت مبلغ معینی میدهد.
لغت نامه دهخدا
فرهنگ لغات
بیمه عملی است که اشخاص با پرداخت پولی مسوولیت کالا یا سرمایه یا جان خود را بعهده دیگری میگذارند و بیمه کننده در هنگام زیان باید مقدار زیان را بپردازد.
فرهنگستان ایران 76

77. بيمه مسئوليت مدني حرفه‌اي مشاغل مختلف
بیمه های اجتماعی
بیمه های اتومبیل
انواع بیمه
بیمه های آتش سوزی
بیمه های اموال
بیمه های مهندسی
بیمه های باربری
بیمه های پول
بیمه های حوادث
بیمه های بازرگانی
بیمه های اشخاص
بیمه های درمان
بیمه های عمر
بيمه مسئوليت مدني حرفه‌اي مشاغل مختلف
بيمه مسئوليت كارفرما در مقابل كارگران
بیمه های مسئولیت
بيمه مسئوليت مؤسسه حمل و نقل
بيمه مسئوليت در مقابل همسايگان مجاور 77
بيمه مسئوليت توليد

78. بيمه‌هاي اجتماعي يا بيمه‌هاي اجباري به بيمه‌هاي ناشي از قانون نيز معروف هستند كه درمورد كارگران و اقشار كم‌درآمد جامعه صدق پيدا مي‌كند. قانون‌گذار براي اقشاري از جامعه كه از يك سو نيروي توليدي جامعه محسوب مي‌شوند و ازسوي ديگر خود به فكر آينده و معيشت خود نيستند يا براي آينده خود نمي‌توانند برنامه مناسبي داشته باشند، دولت را موظف كرده درجهت حمايت از آنها، بيمه‌هاي اجتماعي را برقرار كرده و اين اقشار را زير چتر اين نوع بيمه‌ها قرار دهد.
بيمه‌هاي اجتماعی
به بيمه‌هاي اختياري نيز معروف هستند كه در آن بيمه‌گذار به ميل و اراده خود و به صورت آزادانه نسبت به تهيه انواع پوششهاي آن اقدام مي‌كند. در اين نوع بيمه‌ها تعهد دوطرفه است يعني بيمه‌گر در ازاء دريافت حق بيمه از بيمه‌گذار، تأمين بيمه در اختيار وي قرار مي‌دهد.
در بيمه‌هاي بازرگاني محاسبه حق بيمه متناسب با خطر بيمه‌شده تعيين مي‌گردد و كلاً از بيمه‌گذار اخذ مي‌گردد.
بيمه‌هاي بازرگاني 78

79. تفاوت بیمه های اجتماعی و بازرگانی
اجباری هستند
روابط بیـمه گر و بیمه گذار بر اساس مصوبات قانونی
حق بیمه بر اساس میزان حقوق است
اگر حق بیمه توسط کارفرما پرداخت نشود بیمه به قوت خود باقیست
بیمه های اجتماعی
اختیاری هستند
روابط بیـمه گر و بیمه گذار ناشی از توافق طرفین و بصورت قراردادی
حق بیمه بر اساس احتمال وقوع ریسک و میزان سرمایه
انجام تعهد بیمه منوط به پرداخت حق بیمه توسط بیمه گذار
بیمه های بازرگانی

80. از مهمترين ويژگي اين نوع بيمه‌ها مي‌توان به پرداخت بخش اعظم حق بيمه توسط كارفرما و نيز محاسبه حق بيمه براساس درصدي از حقوق و دستمزد مشمولين اشاره كرد.
تأمین اجتماعی وسیله ایست در دست دولت و یا سایر سازمانهای عمومی که بوسیله‏ آن با خطراتی که زندگی و معاش افراد اجتماع را تهدید میکند مقابله نماید(بیماری، پیری، ناتوانی، بیکاری، بحران اقتصادی)
بیمه های اجتماعی
تهیه اعتبار مالی برای این وظائف در هر حال بعهده دولت است و او است که‏ باید بودجه این خدمات را از هر طریق و منبع که آنرا با وضع جامعه مناسب میداند تأمین کند.
نخستین بیمه درمانی که بخشی از بیمه اجتماعی بود در سال 1883 به وسیله صدراعظم آلمان بیسمارک بنیان شد.
بیمه اجتماعی از بیمه‌های بازنشستگی، بیمه‌های دولتی درمانی، بیمه‌های بیکاری و بیمه حوادث و تصادف‌ها تشکیل می شود.
چون هدف واقعی از این عملیات تأمین رفاه اجتماعی افراد است(نه سود مالی‏ و پیشگیری از خطرات مربوط به اموال)آنرا بیمه‏های اجتماعی خوانده‏اند.

81. تاریخچه نظام تأمین اجتماعی در ایران
فراهم کردن حقوق و تأمين براي كساني كه پس ازخدمت،توانايي فعاليت خود را از دست مي‌دهند
سابقه تأمين اجتماعي در ايران به تصويب اولين قانون استخدامي كشوري در سال 1301 باز مي‌گردد كه طي آن، نظامي براي بازنشستگي به وجود آمد. در اين قانون، سه اصل تأمين اجتماعي به چشم مي‌خورد :
مقرري خاص براي كساني كه به علت حادثه‌اي، عليل و از كار افتاده شوند
حمايت كارفرمايان از خانواده هر مستخدم كه فوت شود،
صندوق احتياط كارگران راه‌آهن در سال 1309 به تصويب دولت رسيدکه تسهيلات خاصي براي كارگران ضايعه ديده يا فوت شده در حين احداث راه‌آهن پيش‌بيني شد
طبق قانون کار مصوب 1325، كارفرمايان، علاوه بر اينكه مكلف به رعايت قانون بيمه كارگران بودند، بايستي دو صندوق شامل را در هر كارگاه تشكيل مي‌دادند.
صندوق تعاون
كمك در امور ازدواج، عايله‌مندي، بيكاري، از كار افتادگي، بازنشستگي، حاملگي و غيره
براي كمك به كارگر در مورد بيما‌ري‌هايي كه ناشي از كار نباشد
صندوق بهداشت
بر اساس ماده 16 قانون كار مصوب 1325، مقرر شد صندوقي به نامه “صندوق تعاون و بيمه كارگران” براي معالجه و پرداخت غرامت كارگران تشكيل شود.
در سال 1331 و در دوره نخست وزیری دکتر مصدق، سازمان بيمه‌هاي اجتماعي كارگران تاسيس و مكلف شد كمك‌ها و مزاياي مقرر را در مورد كارگران و كارمنداني كه بيمه مي‌شدند، اعمال كند
تصويب “قانون تأمين اجتماعي” در تيرماه 1354 و تشكيل “سازمان تأمين اجتماعي” آغازگر تحولي نو در نظام تأمين اجتماعي كشور است.

82. خطراتی که تحت پوشش نظام های تامین اجتماعی قرار دارند
خطراتی که تحت پوشش نظام های تامین اجتماعی قرار دارند
بیماری
زایمان
بارداری
و بیکاری
آسیبهای ناشی از کار
عائله مندی
سالخوردگی
بیکاری
از کارافتادگی
بازماندگی

83. کارکردهای تامین اجتماعی
کارکرد اقتصادی
وسیله تعدیل و بازتوزیع درآمد
حمایت از شهروندان در برابر بحرانهای اقتصادی بویژه برای اقشار نیازمند
کارکرد اجتماعی
با گسترش پوشش های حمایتی سبب بهبود وضع بهداشت و درمان ، آموزش، تغذیه، مسکن و بسیاری از مسائل اجتماعی می گردد و به این ترتیب سلامت و رفاه اجتماعی را افزایش می دهد
کارکردسیاسی
با اجرای برنامه های تامینی ، امید به آینده در اقشار پائین جامعه تقویت و موجب آرامش درونی و نظم و ثبات اجتماعی می گردد
وفاداری به دولت و در نتیجه ثبات سیاسی در شرایط تامین اجتماعی افزایش پیدا می کند 83

84. سازمان های بیمه گر اجتماعی در ایران
سازمان تامين اجتماعی
سازمان بازنشستگی کشور
سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح
کميته امداد امام خمينی/سازمان بهزيستی کشور
صندوق های مستقل بازنشستگی
(حدود 16 مورد)
صندوق بازنشستگي بانك مركزي
صندوق بازنشستگي، وظيفه ، ازكار افتادگي و پس انداز كاركنان بانكها
صندوق بازنشستگي كاركنان شهرداري تهران
صندوق بازنشستگي كاركنان صدا وسيما
صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت
...... 84

85. جدول ميزان كسور يا حق بيمه دريافتي صندوق بازنشستگي
pension fund
نام صندوق
سهم بيمه شده
سهم كارفرما
سهم دولت
جمع
بازنشستگي كشوري 9%
13/5%
تامين كسري
22/5%
تامين اجتماعي 7%
23% 3%
33%
بانك مركزي
8/5%
17% -
25/5%
مشترك بانكها
21%
30%
آيند ساز
22%
29%
صدا و سيما 8%
16%
24%
بنادر وكشتيراني ايران
14%
هواپيمايي اسلامي ايران (هما )
بيمه ايران
18%
27%
بازنشستگي و معذوريت جهاد
كاركنان فولاد
10%
20%
بيمه مركزي ايران
شهرداري تهران
صنعت نفت 6%
19%
25%
شركت مخابرات
13/75%
21/25%
صنايع مس ايران
سازمان تآمین اجتماعی نیروهای مسلح
به صندوق تامين اجتماعي و آينده ساز 3% هم بابت پوشش بيمه بيكاري توسط كارفرما پرداخت مي گردد
میزان بدهی دولت به صندوق های بازنشستگی تا پایان سال 1388، حدود 20 هزار میلیارد تومان برآورد می شود.
جدول ميزان كسور يا حق بيمه دريافتي
صندوق بازنشستگي 85

86. موارد حمایتی صندوق تأمین اجتماعی
توضیح
انواع
موارد حمایتی صندوق تأمین اجتماعی
(ماده 3 قانون)
اتفاقی پیش بینی نشده که تحت تاثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاق ناگهانی رخ می دهد و موجب صدماتی بر جسم یا روان بیمه شده می گردد
حوادث
وضع غیر عادي جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می کند یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می شود یا اینکه موجب هر دو در آن واحد می گردد
بیماریها
بارداری
بوجوهی اطلاق می شود که در ایام بارداري، بیماري و عدم توانایی موقت، اشتغال به کار و عدم دریافت مزد یا حقوق به حکم این قانون به جاي مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت می شود
غرامت دستمزد
کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوي که نتواند با اشتغال به کار سابق یا کاردیگری بیش از یک سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورد
کلی
ازکارافتادگی
کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوي که با اشتغال به کار سابق یا کار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را به دست آورد
جزئی
عدم اشتغال بیمه شده به کار، به سبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر
بازنشستگی
مرگ
فرد بدون میل و اراده بیکار شده باشد و نیز آماده کار هم باشد
بیکاری

87. مشمولین صندوق تأمین اجتماعی
دریافتکنندگان مستمریهاي بازنشستگی ، ازکارافتادگی و فوت
صاحبان حرف و مشاغل آزاد
افرادي که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کارمی کنند.
درآمد حاصل از وجوه و ذخایر و اموال سازمان
کمکها و هدایا
جریمه های نقدی و خسارات
حق بیمه
منابع درآمد صندوق تأمین اجتماعی

88. سال 66 سال 55 سال 54 7% 3%+20% 3% 33% 20% 30% 18% 28% حق بیمه کارگر
حق بیمه کارفرما
حق بیمه دولت
مجموع

89. سازمان تأمین اجتماعی سال 1388 سرانه وصولی درمان 145670 شکاف 36%
سرانه هزینه درمان 92600
سازمان تأمین اجتماعی 90% درآمدش از محل حق بیمه ها است
کسورات در ایران 33% برای 30 سال می باشد
کسورات در اسپانیا 40% برای 15 سال و سپس 20% برای 15 سال بعدی می باشد

90. ماده 29 قانون تأمین اجتماعی کارفرمای دولتی بیمه بیکاری پرداخت نمی کند
در زمان مستمری بگیری به میزان 2% از میزان مستمری جهت درمان کسر می شود
ماده 29 قانون تأمین اجتماعی
نه درصد از ماخذ محاسبه حق بيمه مذكور در ماده 28 اين قانون، حسب مورد براي هزينه هاي ناشي از حوادث، بیماری و بارداری تخصيص مي يابد
کارفرمای دولتی بیمه بیکاری پرداخت نمی کند
جمع
بیکاری
درمان
تعهدات
(کوتاه مدت و بلند مدت)
مسئول پرداخت
23% 3% 6%
14%
کارفرما 7% - 2% 5%
بیمه شده 1%
دولت
33% 9%
21%
مجموع 7% 2%
صرف جهت درمان زمان اشتغال
سرمایه گذاری جهت زمان مستمری بگیری

91. پایان