1. Зерттеу жұмысында мәліметтерді талдау және сипаттау Жалпы иммунология кафедрасы

2. Мәліметтерді сипаттау Деректерді визуализациялау Оқырманның сізден айырмашылығы, олар сіз сияқты бұл зерттеуде бір жыл немесе одан да көп уақыт өмір сүрмеген. Сондықтан сандар, диаграммалар оларды сіздің ашқан жаңалықтарыңыз туралы білуге ​​ынталандыруы керек. Деректерді сипаттау процесінде диаграмма түрлері көп қолданылады. Көбіне қолданылатындарға сызықтық диаграмма, дөңгелек диаграмма, бағандық диаграмма, шашыраңқы диаграмма, нүктелік шашырау диаграммасы, пиктограмма және т.б.

3. Сызықтық диаграмма Сызықтық диаграмма бір немесе бірнеше көрсеткіштердің динамикасын көрсетеді. Уақыт өте келе әр түрлі мәліметтер жиынтығының қалай өзгеретінін салыстыру пайдалы.

4. Бағаналы диаграмма Бағаналы диаграмма бірнеше мәліметтер жиынтығын салыстыруға өте ыңғайлы. Көлденең сызықты диаграммалар, әдетте, көптеген көрсеткіштерді салыстыру қажет болғанда немесе олардың біреуінің айқын басымдылығын көзбен көрсету қажет болғанда қолданылады.

5. Бағаналы диаграмма Тік жолақты диаграммалар көрсеткіштердің әртүрлі кезеңдерде қалай өзгергенін жақсы көрсетеді, мысалы, бірнеше жыл ішінде компанияның жылдық пайдасы.

6. Гистограмма Гистограмманы визуалды ұқсастығына байланысты көбінесе бағаналы диаграммамен шатастырады, бірақ бұл диаграммалар әр түрлі мақсаттарға қызмет етеді. Гистограмма деректердің үздіксіз аралықта немесе белгілі бір уақыт аралығында қалай бөлінетінін көрсетеді. Бұл графиктің тік осі - жиілік, ал көлденең осі - аралықтар немесе уақыт кезеңі. Бағаналы диаграмма гистограммаға қарағанда, үзіліссіз интервалмен байланысты емес - бұл жерде әр жолақ жеке категорияны білдіреді. Мысалы, бағаналы диаграмманы пайдаланып, әр жылдардағы сатып алу санын көрсету ыңғайлы. Егер сіз қандай мөлшерде (10 - 100 доллар, 101 - 200 доллар, 201 - 300 және т.б. бастап) ең көп сатып алулар жасалатынын білгіңіз келсе, гистограмманы таңдаған дұрыс.

7. Дөңгелек диаграмма Дөңгелек диаграмма жиынтықтағы әрбір мәннің үлесін көрсетеді. Ол деректер жиынтығының құрылымын көрсету үшін қолданылады - ол неден тұрады. Мысалы, туберкулездің клиникалық түрлері: инфильтративті, фиброзды-кавернозды және өкпеден тыс туберкулез.

8. Шашырау сызбасы немесе нүктелі диаграмма Шашырау сызбасы екі көрсеткіш арасындағы байланысты табуға көмектеседі.

9. Өзгерісті сипаттау Зерттеу жұмысында жинақталған мәліметтер белгілі бір уақыт аралығындағы өзгерістер жөнінде ақпарат беруі мүмкін. Талдау жасау арқылы құбылыстың қалай өзгеріске ұшырағанын анықтауға болады. Мәселен, сипаттау арқылы берілген мәліметтерге қарай отырып, қай уақытта медициналық құрылғылардың бағасының өскенін немесе түскенін көруге болады. Мұндай өзгерісті сипаттау үшін ең қолайлы диаграмма – сызықтық диаграмма.

10. Өзгерісті сипаттау Өзгерісті сипаттау үшін сызықтық диаграммада трендтік сызықты қолданудың маңызы зор. Трендтік сызық өзгерістің өсу, төмендеу немесе қалыпты жағдайда болуын тез түсінуге мүмкіндік жасайды. Сондай-ақ диаграмма арқылы бағаның немесе құбылыстың белгілі бір кезеңдерде төмендеуінің және жоғарылануының қайталанып отырғанын түсінікті етіп сипаттап беруге болады. Мұндай құбылыстар мерзімдік немесе циклдік өзгерістер деп аталады.

11. Байланысты анықтау Зерттеу жұмысында құбылыстардың немесе жайттардың өзара байланысын анықтау қажет болады. Өзара байланысты анықтау екі айнымалылардың арасындағы өзара қарым-қатынасты анықтаудан тұрады (бұл кейде бір құбылысқа бірнеше фактордың әсерін анықтау мақсатында көп факторлы талдау түрінде жүргізілуі мүмкін). Бұл арақатынасты анықтау статистика және эконометрика ғылымдарында «корреляция» деп аталады. Байланысты анықтау үшін кем дегенде екі айнымалы алынады. Айнымалының бірі «тәуелді» деп аталып, «у»- пен белгіленеді. Ал екінші айнымалы «тәуелсіз» деп аталып, «х»-пен белгіленеді. Екі айнымалы арасындағы корреляция оң, теріс немесе корреляция жоқ деп сипатталады.

12. Оң корреляция Егер екі өзгеріс арасында оң корреляциялық байланыс болатын болса, бір айнымалының өсуі әсерінен екінші айнымалы да өседі. Берілген сызбада нүктелердің барлығы бір сызықтың бойына жинақталып, жоғары қарай бағытталған. Мұндай байланыс анықталса, айнымалылардың бір-біріне деген байланысы бар және ол байланыс ОҢ.

13. Теріс корреляция Сызбада көріп отырғанымыздай, нүктелер шамамен бір сызықтың бойына жинақталған, яғни байланыс бар. Бірақ байланыс ТЕРІС. Мұндай теріс байланыс өзгерістердегі бірінің өсуі екіншісінің кемуіне алып келетінін көрсетеді.

14. Корреляция жоқ Қарастырылып отырған айнымалылар арасында байланыс болмауы да мүмкін. Ондай жағдайда сызбадағы нүктелер бір сызықтың бойына орналаспай алшақ түседі және мұндай жағдай өзгерістер арасында өзара байланыс анықталмағанын білдіреді.

15. Корреляция (r) +1 мен -1 арасында есептеледі. Егер корреляция болмаған жағдайда 0-ге тең болады.

16. Орта шаманы анықтау Жинақталған мәліметтердің нәтижесін есептеп, талдау жасағанда, олардың орташа шамаларын анықтау маңызды. Орташа шаманы есептеу белгілі бір жиынтықтағы құбылыстың сипатын жеке-жеке берудің орнына жалпылап, яғни қорытындылап беру үшін қолданылады. Орташа шамаларды есептеудің үш жолы бар: мода (mode), медиана (median), орташа арифметикалық шама (mean).

17. Орта шаманы анықтау Мода (mode). Бұл статистикалық қатарда жиі ұшырасатын, яғни қайталанатын мәліметтерге (шамаларға) байланысты жасалады. Егер белгілі бір шама басқаларға қарағанда жиі кездеспесе, онда мода жоқ деп есептелінеді. Мысалы: 4,5,4,6,7,4,4,8,9,5,4,3,1,2,4,4,7,1,4 Берілген мәліметтің ішінде мода 4-ке тең, себебі 4 саны жиі қайталанады.

18. Орта шаманы анықтау Медиана (median). Бұл сандық ретімен орналастыру кезіндегі дәл ортасындағы мәнді береді. Мысалы: 52,75,32,33,47,59,54 Медиананы табу үшін, алдымен, берілген сандарды ретімен орналастырамыз: 32,33,47,52,54,59,75. Медиана 52-ге тең. Кейде ортада екі сан келуі мүмкін. Ондай жағдайда ортадағы екі санды қосып, екіге бөлу арқылы медианасын анықтауға болады. Мысалы: 5,6,8,10,11,14,15,17 (10+11)/2=10,5 Медиана 10,5-ке тең.

19. Орта шаманы анықтау Орташа арифметикалық шама (mean). Бұл орташа шама ретінде жиі қолданылады. Орташа арифметикалық шаманы табу үшін барлық сандардың жиынтығының қосындысын олардың жалпы санына бөледі. Орташа шаманы өлшеудің басқа да жолдары бар, бірақ зерттеу жұмыстарын жазу мен ондағы нәтижелерді сипаттау барысында мода, медиана және орташа арифметикалық шама кеңінен қолданылады.

20. Қосымша 3 График әзірлеу үлгісі Сурет 1. ИЛ-2 және ИФН-γ деңгейі қабылдау аяқталғанға дейін және кейін ХХХХХХХХ (пг / ил)

21. Қосымша 3Б График әзірлеу үлгісі Сурет 2. Стимуляциядан кейінгі IFN-γ деңгейіарнайы АГ МКТ

22. Қосымша 4 Кесте әзірлеу үлгісі 1-кесте - зерттелетін тұлғалардағы лейкограмма көрсеткіштерінің орташа мәндері (M-ші қатар) Көрсеткіштер Зерттелуші топ n=90 Бақылау тобы n=25 Лейкоциттер абс., х10 9 6,5  0,165,95  0,17 Лимфоциттер,% 35,8  0,8436,48  1,24 Моноциттер, % 9,04  0,24,24  0,23 Эозинофилдер, % 1,96  0,122,16  0,15 Базофилдер, % 0,35  0,01 0,00 Нейтрофилдер, % 52,78  0,9856,45  1,16