1. Ang Sistema sa PalayCheck®: Hunahuna, Sukaranan, ug Key Checks
Unang bahin: Pagsabot sa Sistema sa PalayCheck 1

2. UNSA KINI?
PalayCheck
Ask participants if they’ve heard of PalayCheck before? Or their ideas of what PalayCheck probably is? 2

3. Abot sa humay sa Australia, 1970 to 2000
Ang Sinugdanan sa PalayCheck
Nagsugod kini sa Australia nga Sistema sa Palaycheck, nga nakatabang sa pag-uswag sa abot sa Australia gikan sa 6 tonelada matag ektarya sa tuig 1987 ngadto sa duol 10 ka tonelada matag ektarya sa tuig 2000.
This figure shows that from 1970 to 1985, rice yield in Australia stagnated at around 6 t/ha.
After the dissemination of the RiceCheck system in 1986, the Australian national yield increased rapidly and steadily from about 6 t/ha in 1987 to above 9 t/ha in 2000.
Australian rice scientists considered that 50% of the observed yield increases since can be attributed to the adoption of the RiceCheck system .
They also reported that application of the RiceCheck system also increased the efficiency of nitrogen fertilizer application in rice production. (Source: Ngu Van Nguyen’s powerpoint, 2004)
Abot sa humay sa Australia, 1970 to 2000
Source: FAOSTAT 3

4. Ang Sinugdanan sa PalayCheck
2000: Sistema sa Palay Check gina rekomenda ngadto sa FAO aron dili malayo ang gintang sa abot sa mga basakan nga dunay patubig sa kinatibuk-an ug malungtaron nga paagi.
Feb 2004: Ang proyekto sa PhilRice-FAO “Paglig-on sa kalamboan ug paggamit sa RICM para sa Pagseguro sa Pagkaon ug Pagpakubos sa Kapobrehon” gisugdan.
: Ang hinubad sa Pilipino nga Ricecheck – ang PalayCheck – gipalambo pinaagi sa sunodsunod nga mga buhat/pakisayod sa mga batid sa humay, nagbuhat sa pagpakaylap ug ang mga mag-uuma. “Palaytandaan” nagsilbing materyal nga basehan . 4

5. Ang Sinugdanan sa PalayCheck
: Ang PalayCheck gisulayan ngadto sa 30 ka lugar nga adunay 1,000 ka mag-uuma sa tibuok nasod. Kasagarang ani nadugangan ug dili momenus 1 ka tonelada matag ektarya sa gisulayan nga mga lugar. Ang sangputanan nagapadayag nga kung mas daghan ang Check nga gituman, mas taas ang abot.
2006: PalayCheck ginarekomenda alang sa dinagko nga gimbuhaton.
2009: PalayCheck ang nagsilbing plataporma sa PhilRice nga programa sa “Location-specific Technology Development”. 5

6. Unsa ang PalayCheck? Sistema sa Hiniusang Pagdumala sa Tanum nga humay
Pag-andam sa yuta
Pagpahimutang sa tanum
Pagdumala sa tubig ug peste
Pagdumala sa pag-ani
Matang sa binhi
Abono 6

7. Halapad, kinatibuk-an, hiniusa nga mga teknolohiya sa pagdumala (ICM)
Teknolohiya nga nagasukad sa binhi (matang sa binhi ug kemikal pang agrikultura)
Magsugod sa binhi ug unsaon pagpadako niini gamit ang
kinaduolang gipalambo nga mga rekomendasyon
Usa ka suliran/bahin,mga teknolohiya sa hiniusang pagdumala (INM, IWM, IPM)
Magsugod diha/ magpunting sa piho nga suliran ug unya sangasangahon ngadto sa kinatibuk-ang pagtuon sa sistema
nga naghubit sa problema
Halapad, kinatibuk-an, hiniusa nga mga teknolohiya sa pagdumala (ICM)
Magsugod diha sa kinatibuk-an,
hiniusang pagtuon sa sistema ug
unya pag-ila ug pagsulbad sa piho nga
suliran nga nagkaunlangan sa sistema
Seed-based technologies - Start with the seed and how to grow it using centrally-developed recommendations, usually with agrochemical inputs (Masagana 99, HRCP)
Single-problem or component-focused, integrated mgt technologies - Start with/Focus on a specific field problem and then branch into a holistic study of the production system as it relates to the problem (e.g. weed problem as it relates to land preparation, water mgt)
Holistic, integrated mgt technologies - Start with a holistic study of the system and then identify and solve specific
problems limiting the system
Kabag-ohan sa mga teknolohiya nga ginarekomenda alang sa pagdumala sa tanum
Source: Barroga, 2010 7

8. Unsa ang PalayCheck?
Nag aghat sa mga mag-uuma nga dumalaon ang tanum base sa target ug magsangkap sa rekomendasyon kung unsaon pagkab-ot ang target base sa pinakamaayong pagdumala para sa talagsaon nga kinaiyahan diha sa uma.
Gikan sa naandan nga teknolohiya
Gikan sa tinuod nga mga kaagi (nga bisan wala nagabase sa panuki duki)
Bagay sa kapaninguhaan sa mag-uuma, pagpanabot ug pagka abtik
Kaya nga kab-oton
Pag-angay/Pagpahiluna sa maong mga rekomendasyon diha sa umahan, paghatag og pagtagad diha sa pag-inambitay sa mga gipangbuhat ug uban pang hinungdan nga naka apekto sa abot, kalidad sa lugas ug sa palibot
Best management practices - “These are not necessarily supported by research results.” (This is from Warwick Clampett himself one of the originators of Ricecheck); maybe a practical experience; takes into consideration resources, understanding and capbilities of rice farmers; and achievable & desirable. 8

9. Himuong SWAK ang teknolohiya diha sa inyong basakan!
PALAYCHECK:
Himuong SWAK ang teknolohiya diha sa inyong basakan! 9

10. ADOBO nga sud-an Pag-anggid
The best known recipe in cooking adobo is eventually modified based on many location-specific factors (e.g. cost, resources, skills, preferences or market-demand, health). 10

11. Mga balay Pag-anggid Sa mga Ivatan Sa mga Ifugao Sa mga Badjao
cuname=gavhug&filter=1#
Houses vary depending on location-specific situations but all have the basic elements: roof, door, window, walls etc.
Ask participants to give their own analogies.
Sa mga Ifugao
Sa mga Badjao 11

12. Unsa ang PalayCheck?
Nagatagana sa dugukan sa panagtambayayong sa pagkat-on alang sa mga mag-uuma aron mapauswag ang ilang pagsabot sa baruganan sa panggama ug ilang kaabtik sa pagdumala aron mapahigayon ang pagpahidapit sa teknolohiya inubanan sa pagpaluyo sa tao nga may kaabtik sa katakus-teknikal. 12

13. 1 Four PalayCheck Principles (HIKE)
Holistic, integrated crop management
Rice growing is a production system with a range of management factors involved. Thus, a holistic, integrated crop management based on local conditions is essential to maximize or optimize the beneficial impacts.
Recall earlier discussion on ICM 13

14. 1 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE)
Holistic, integrated crop management
Ang pagpatubo sa humay mao ang sistema sa pagpanggama nga adunay naapil nga laray sa hinungdan sa pagdumala. Mao nga ang tinibuok, hiniusang pagdumala sa tanum base sa kondisyon sa lugar ang kinahanglan aron mapadako o mapamaayo ang matabang nga sangputanan.
Recall earlier discussion on ICM 14

15. 1 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE)
Holistic, integrated crop management
Ang mga gimbuhaton sa pagdumala ug natad sa sangputanan ubos sa nagkadaiyang natad sa pagdumala naga agad ug may kalabutan sa usag usa. Aduna silay naaghat nga panagtambayayong sa abot, kalidad sa lugas, ug sangputanan sa palibot.
Binhi ug pagpili sa matang sa binhi
Pag-andam sa yuta
Pagpahimutang sa tanum
Recall earlier discussion on ICM
Pagdumala sa sustansiya
Pagdumala sa tubig
Pagdumala sa peste
Pagdumala sa pag-ani 15

16. 2 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Input-Output-Outcome
Ang INPUTS (gibuhat) gikinahanglan nga makakab-ot sa hut- ong sa OUTPUTS (nakab-ot) sa tanang yugto sa pagdako ug natad sa pagdumala aron makab-ot ang pinaka maayo nga OUTCOMES (sangputanan) (aduna silay tambayayong sa sangputanan sa abot, kalidad, ginansiya, ug sa palibot).
Ang PalayCheck naghatag sa masayon, dunay katuyoan nga rekomendasyon para sa duruha INPUTS ug OUTPUTS. Kani nga mga rekomendasyon puwedeng usabon basi sa bag-ong kaplag ug mga kasinatian.
INPUT
OUTPUT
OUTCOME
1-2 ka tagud matag punoan LCC matag 7 ka adlaw
20-25 ka puno-an matag metro kuwadrado tillers/hill EPI
Taas nga abot
Taas nga ginansiya 16

17. 3 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Key checks
KEY CHECKS mao ang KEY OUTPUTS (o resulta) –pinakaimportanteng katapatan sa abot, ginansiya, kalidad sa lugas ug sangputanan diha sa palibot
Inputs
Outputs
Pag-andam sa yuta
paghinlo/pag-ayo sa pilapil
Pagdaro sa uma
Pagkahig (2 ka beses)
Pagsapil
Patag nga basakan
Parehos ang katas-on sa pilapil
Malata ang mg organiko nga materyales
Sa 3 ka outputs, mao kini ang key output. Mao nga ang Key Check --- ang sukaranan o tali batok sa tinuod nga sangputanan sa pagbuhat sa input. 17

18. 3 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Key checks Farmer Cooperator
Gamiton ang KEY CHECKS nga tumong ug sukaranan sa kasayuran sa PAGSUTA sa kalampusan o kapakyasan sa kahanas sa mga mag-uuma sa pagdumala
Farmer Cooperator
Key Check 1 2 3 4 5 6 7 8
Alvin (farmer partner) 
Cris 
Doming
Gary
Mando
Paul 18

19. 3 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Key checks
Duna usahay sobra sa usa ka Key Check matag natad sa pagdumala. Ang Key Check usab pinatuyo sa lugar. Pananglitan, sa Pilipinas ug Indonesia, ‘paggamit ug certified seeds’ mao ang key check; pero sa Australia, diin ang tanang mag-uuma naggamit ug certified seeds, wala na siya giapil nga key check.
Bisan tuod ang mga pagtuon nagpasumbingay ug taas nga abot ug dako nga kita sa daghan ug key checks, importante nga kini masabtan ug mapasabot NGANO nga ang maong abot nakab-ot o wala nakab-ot bisan gihatag ang inputs.
Key Checks 3 & 4 are both under Crop Establishment
Imong dakong hagit! 19

20. 4 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Experiential group learning
(Pagsinati sa kahibalo diha sa grupo)
Ang mag-uuma mao ang dapat makaila sa ilang kusog (mga ginabuhat nga nakatampo sa pagpa uswag sa sangputanan) ug kaluyahon (mga ginabuhat nga nakapapugong sa hut-ong sa sangputanan) sa pagdumala sa tanum sa dili pa kini mabag-o.
Pinakamaayo kini nga makab-ot
pinaagi sa PAGSINATI SA
KAHIBALO DIHA SA GRUPO,
inabagan sa mapahilunaon ug
may katakus-teknikal nga tao. 20

21. No. of Key Checks Achieved
Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) 4
Experiential group learning
Farmer Cooperator
Key Check
No. of Key Checks Achieved
Grain Yield (t/ha)
Gross Margin (P/ha) 1 2 3 4 5 6 7 8
Alvin (farmer partner) 
6.15
38,160
Ben
7.20
45,080
Charlie
4.65
25,560
Cris 
5.37
32,000
Doming
5.53
33,350
Gary
5.58
34,350
Jojo
5.72
35,550
Larry
4.20
23,580
Mando
4.40
25,260
Paul
4.71
26,050
Robert
4.49
24,220
Romeo
3.90
22,360
Roger
5.15
25,830
Vic
5.35
27,350
Willy
3.50
16,300
Checks achieved (%) 60 87 93
100 80
Range = 5 – 8
Mean = 5.06
Mean = 29,000 21

22. 4 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Experiential group learning
PAGSINATI (o base sa nakaplagan) sa KAHIBALO DIHA SA GRUPO nakapataas sa panagtambayayong sa kahibalo sa tunga sa mag-uuma ug sa maabtik nga tao ug mag-uuma, makahimo pagkat-on nga walay kukahadlok. Ang pagkat-on gamit ang mga kamot, ginapa-ambit, ug giniyahan. 22

23. 4 DISCOVERY LEARNING Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE)
DUMALAON ANG TANUM: buhaton ug hinganlan ang ginabuhat aron makab-ot ang output ug key checks
Experiential group learning
PLANO: hinganlan unsa buhaton, bag-ohon, kab-uton
DISCOVERY LEARNING
PLANNING
Specify what to do/ change and achieve
MANAGING THE CROP
Undertake specific practices to achieve Key Checks
MONITORING
Observe, measure, and record the results achieved
HARVESTING
Record yield, quality, and prices received
COMPARING AND INTERPRETING RESULTS
Determine Key Check achievement and yield relationships
IDENTIFYING MANAGEMENT STRENGTHS AND WEAKNESSES
CHANGING KNOWLEDGE, UNDERSTANDING, AND ATTITUDES TO MANAGEMENT
PAGDUMALA SA KABAG-OHAN
PAGPASIDAAN: usisahon, sukdon, itali ang resultado
ILHON ANG KUSOG UG KAHUYANG SA PAGDUMALA
PAG-ANI: pihuon ug itali ang abot, kalidad, ug presyo nga nadawat
ITANDI UG IBATBAT
ANG SANGPUTANAN:
pag-ila sa key check nga
nakab-ot ug ang ilang kalabutan ngadto sa abot ug kita 23

24. 4 Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) Experiential group learning
Ang mga kalihukan sa liyok sa pagkat-on gimanduan sa: 24

25. DISCOVERY LEARNING Plano
Key checks ug mga
rekomendasyon
Kahibalo ug kasinatian sa mga mag-uuma
Kapaninguhaan ug pagka anaa sa pamuhunan
Klima, kinaiyahan sa pagpanguma, yuta, etc.
silingan/kauban sa grupo nga kahibalo ug panghunahuna, etc.
Plano
Pagdumala sa tanum
Pagpasidaan
Pag-ani
Pagtandi ug pagsuta sa resultado
Pag-ila sa kusog ug kahuyang sa pagdumala
Naga-usab usab nga pagdumala 25

26. 2 1 3 4 Input-Output-Outcome Holistic, integrated crop management
Upat ka sukaranan sa PalayCheck (HIKE) 1
Holistic, integrated crop management 2
Input-Output-Outcome 3
Key checks 4
Experiential group learning
Atong balikan! 26

27. lunsay, walay sagol; bus-ok ug parehos ang kadak-on; mabuhi
Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck 1
Paggamit ug taas nga kalidad sa binhi nga gina rekomenda nga matang sa binhi
lunsay, walay sagol; bus-ok ug parehos ang kadak-on; mabuhi
Menus ang sagbot
Paspas ug parehos ang pagtubo nga moresulta sa maayong pagpahiluna sa tanum ug mga gimbuhaton sa pag-ani
Himsog ang tagud
Mas moangay kung abonohan; kusgan mobatok sa peste
10-15% nga dugang sa abot 27

28. 2 Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Walay taas ug ubos nga luna sa yuta human sa katapusang pagpatag
Gamay ang kinhanglanon nga tubig aron masudlan; pantay ang pagkabahinbahin sa tubig; sayon ang pagpahubas
Maayong pag-abono
Menus ang pagdagsang sa sagbot;
maayo nga pagdumala sa kuhol
Pantay ang pagkagulang sa humay; mag-ani sa untop nga panahon
Masayon nga paggamit sa makinarya ug pagpugong sa paggamit ug patubig 28

29. Maayong paggamit sa patubig
Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck 3
Pagbatasan sa pakigdungan ug tanum human sa panahon sa pagpahulay sa yuta
Maayong paggamit sa patubig
Menus ang pagkaylap sa
kadaot sa peste 29

30. 4 Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Igo nga gidaghanon sa himsog nga semilya
Maayong pagsuyop sa sustansiya
Mas maayong paggamit sa sustansiya
Makig-indigay ug maayo batok sa sagbot
Maayong pagtubo sa gamut
Himsog nga tagud
Pagsabod sa insaktong gidaghanon nga binhi
Pagtanum ug insaktong gidaghanon nga tagud
Pahatag ug insaktong sustansiya 30

31. Ubos ang gibug-aton sa lugas
Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck 5
Igong sustansiya gikan sa pagsaha hangtud paglihi ug pagpamulak
SUSTANSIYA
sobra
igo ra
kulang
Kadaot sa
peste
Menus ang
sipak
Parehos
ang tubo
Hinay ang tubo
mohapa
Parehos ang
pagtubo sa uhay
Ubos ang gibug-aton sa lugas
Pagkab-ot sa
malagmit nga
abot 31

32. 6 Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Paglikay sa sobrang tubig o hulaw nga kahimtang nga makadaot sa pagtubo ug abot sa tanum
Ang tubig mohakot sa pagkaon gikan sa yuta paingon sa tanum.
Insaktong tagana sa tubig makapasayon sa pag-andam sa yuta ug makaseguro sa maayong pagpahiluna sa tanum.
Mopalambo sa kabisog sa tagud ug naandan nga pagdako ug paglambo sa tanum, nga menus ang paghapa.
Dunay maayong pagsunop sa sustansiya uban sa insaktong gidaghanon sa tubig tungod kay kini mo insakto sa wala mapantay nga sustansiya ug mamenus ang paghunob. 32

33. 7 Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Walay dakong pagkunhod sa abot tungod sa peste
Ang kahibalo sa panaglambigitay sa kalihukan sa humay nga tanum ngadto sa mga butang nga dunay kinabuhi, panaglambigitay diha sa uma sa mga butang nga duna ug walay kinabuhi, ug ang sistema sa pagdumala sa tanum makatabang sa pagsabot unsaon pagpamenus ang kadaot sa mga peste.
Insaktong pag-ila sa peste ug paggamit sa ICM-Hiniusang pagdumala sa tanum (i.e. makasukol nga matang sa binhi; panahon ug pamaagi sa pagpahiluna sa tanum; pagdumala sa abono ug tubig; ug paggamit ug pamatay peste) makatabang usab.
Maayong pagdumala sa peste moresulta sa maayong binhi o kalidad sa lugas. 33

34. 8 Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Paggalab ug paggiok sa humay sa insaktong panahon
PAG-ANI
Sayo ra kaayo
Sa panahon
Ulahi ra kaayo
Dako ang persentahe
sa hilaw ug piyasot nga lugas
Maayong kalidad
sa lugas
Pagpangalaglag sa lugas
Taas ang balor
sa merkado
Pagkadugmok kung maggaling
Moangay ang
konsumador
Gamay ang
mabugas,
ubos ang
kalidad sa lugas
Ubos ang kalidad sa lugas 34

35. Natad sa dumalaon sa tanum
Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Natad sa dumalaon sa tanum
Key Checks
Pagpili ug binhi ug matang sa binhi
1) paggamit ug taas nga kalidad sa binhi nga girekomenda nga matang sa binhi
Pag-andam sa yuta
2) Walay taas ug ubos nga luna sa yuta human sa katapusang pagpatag
Pagpahiluna sa tanum
3) Batasanon ang pakigdungan ug tanum human sa panahon sa pagpahulay sa yuta
4) Igo nga gidaghanon sa himsog nga tagud 35

36. Natad sa dumalaon sa tanum
Ang 8 ka Key Checks sa PalayCheck
Natad sa dumalaon sa tanum
Key Checks
Pagdumala sa sustansiya
5) Igong sustansiya gikan sa pagsaha hangtud paglihi ug pagpamulak
Pagdumala sa tubig
6) Paglikay sa sobrang tubig u hulaw nga kahimtang nga makadaot sa pagtubo ug abot sa tanum
Pagdumala sa peste
7) Walay dakong pagkunhod sa abot tungod sa peste
Pagdumala sa pag-ani
8) Paggalab ug paggiok sa humay sa insaktong panahon

37. Pahayag sa Key Checks diha sa PalayCheck
Pag-andam sa yuta
Ika 2 nga Key Check: Walay taas ug ubos nga luna sa yuta human sa katapusang pagpatag
Kamahinungdanon: ~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~
Pagsuta: ~~~~~~~
Rekomendasyon aron makab-ot ang ika 2 nga Key Check : ~~~~~~~ ~~~~~~~~~
Natad sa pagdumala
Key Check nga pahayag -
unsa angay kab-oton
Kamahinungdanon sa Key Check – ngano ang Key Check gikinahanglan makab-ot
Pagsuta sa Key Check – unsaon pagkahibalo nga ang Key Check nakab-ot na
Rekomendasyon aron makab-ot ang Key Check – unsaon ang Key Check nga nakab-ot
After this, facilitator can engage audience into Q&A. 37

38. Pagpamulak hangtud pag-unod sa lugas
Pagtingub sa pagdumala sa nagkalainlain
nga ang-ang sa pagtubo sa tanum
Sumala sa matuod nga kahimtang sa basakan... Kasagaran ginabuhat ang rekomendasyon sa Key Check sa lainlaing hut-ong sa kalihukan.
Pananglitan:
Pagpamulak hangtud pag-unod sa lugas
- Ang Key Check 5, 6, & 7
After this, facilitator can engage audience into Q&A. 38

39. Natad sa dumalaon sa tanum
Key Checks
Pagpili ug binhi ug matang sa binhi
1) paggamit ug taas nga kalidad sa binhi nga girekomenda nga matang sa binhi
Pag-andam sa yuta
2) Walay taas ug ubos nga luna sa yuta human sa katapusang pagpatag
Pagpahiluna sa tanum
3) Batasanon ang pakigdungan ug tanum human sa panahon sa pagpahulay sa yuta
4) Igo nga gidaghanon sa himsog nga tagud
Pagdumala sa sustansiya
5) Igong sustansiya gikan sa pagsaha hangtud paglihi ug pagpamulak
Pagdumala sa tubig
6) Paglikay sa sobrang tubig u hulaw nga kahimtang nga makadaot sa pagtubo ug abot sa tanum
Pagdumala sa peste
7) Walay dakong pagkunhod sa abot tungod sa peste
Pagdumala sa pag-ani
8) Paggalab ug paggiok sa humay sa insaktong panahon
Let’s review!
After this, facilitator can engage audience into Q&A. 39

40. Himuong SWAK ang teknolohiya diha sa inyong basakan!
PALAYCHECK:
Himuong SWAK ang teknolohiya diha sa inyong basakan! 40

41. Mr. Salvador Yabes; Mrs. Anita Antonio; Mrs. Ofelia Malonzo
CREDITS
Instructional presentation designer: Dr. Karen Eloisa Barroga
Sources & reviewers of technical content:
Mr. Salvador Yabes; Mrs. Anita Antonio; Mrs. Ofelia Malonzo
Note:
Adapted from a powerpoint presentation developed by: Mr. Salvador Yabes
For more information, visit:
You may use, remix, tweak, & build upon this presentation non-commercially. However, always use with acknowledgment. Unless otherwise stated, the names listed are PhilRice staffers.
Produced in 2011
Text: 41