1. Нуклеин Қышқылдарының Құрылымы Нуклеин Қышқылдарының түрлері ДНҚ РНҚ

2.  Қызметі: барлық клеткалық процестерді бақылау (тұқымқуалау ақпаратын сақтау және тарату)  Құрылымы: нуклеотидтерден тұрады  Нуклеотид – Нуклеин қышқылдардың құрама бөлігі (мономері)

3. Нуклеотид Фосфатты топ H2PO 4 Идентична во всех нуклеотидах Пентоза Рибоза в РНК Дезоксирибоза В ДНК Азоттық негіз Пуриновое основание - Двойное кольцо Аденин (A) Гуанин (G) Пиримидиновое основание - Одно кольцо Цитозин (C) Tимин (T) в ДНК Урацил (U) в РНК Әр нуклеотид мыналардан құралады: фосфор қышқылдығының қалдығы, пентоза және азоттық негіз.

5. Notice the Difference

8. ДНҚБелгілерРНҚ 2Жіпшелері1 ЯдродаОрналасуыЯдро мен цитоплазмада ДНҚ-полимеразаФерментіРНК-полимераза АА, Т, Г, ЦТГЦНуклеотидтеріАА, У, Г, ЦУГЦ ДезоксирибозаҚантыРибоза Генетикалық ақпаратты сақтап зат алмасу процестерін қадағалау Қызметі Генетикалық ақпаратты тасымалдау және нәруыз биосинтезі

9.  Кез келген клетка бөлінер алдында оның ДНҚ молекуласы екі еселенеді және соның нәтижесінде ұрпақ клеткалары алғашқы аналық клеткадағыдай ДНҚ молекуласына ие болады. Олай болса,бөлінетін клетканың ДНҚ-сы дәл өзіне ұқсас тағы бір ДНҚ молекуласын қалай жасайды?

10.  Тұқым қуалау ақпаратының жалпы берілу типінің көрінісі:  1. ДНҚ ->ДНҚ(репликация)  2. ДНҚ ->а- РНҚ(транскрипция)  3. а-РНҚ ->белок(трансляция)

11.  ДНҚ молекуласының екі еселену процесін репликация деп атайды. Репликация бірлігі- репликон,өздігінен репликацияланатын генетикалық элемент. Оның құрамында инициациялық учаскесі және репликация процесіне қатысатын белоктардың синтезін бақылайтын гендер орналасқан. Репликация- аса күрделі биохимиялық прцесс. Бұл процеске генетикалық ақпараттың өте дәлдікпен көшірілуін,ДНҚ тізбектеріндегі қателіктерді түзетіп,алмастыруды және рекомбинациясын қамтамасыз ететін көптеген белоктар(ферменттер) қатысады.

12.  1940ж Л.Полинг пен М. ДЕльбрюк ген (ДНҚ) өзінше бір бейненің қалыбы секілді деген тұжырымы-Уотсон мен Крик көрсеткен репликациясының бастамасы.  1953 жылы Дж.Уотсон және Ф.Крик ұсынған ДНҚ құрылымының үлгісі генетикалық хабардың кодын,мутациялық өзгергіштіктің және гендердің көшірмесінің алынуын түсінуге мүмкіншілік берді.

13.  Г.Стент ДНҚ-ның екі еселенуінің үш түрін ұсынды:  1) консервативті  2) жартылай консервативті  3) дисперсиялық

14.  Бір сағатқа жетпей-ақ E. coli жалғыз хромосомада негіздердің(оснований) 5 миллион жұбының көшірмесін жасайды және ұқсас 2 туынды(дочерние клетки) жасушаны құрастырады.  Адам жасушасы бірнеше сағатта бөлінеді және 6 миллиард негіздер жұбының көшірмесін жасайды.  Бұл үрдіс өте нақты, қателік тек миллиардқа біреу ғана жіберіледі.  ДНҚ репликациясына біршама фермент және басқа да ақуыздар қатысады.

15.  ДНҚ молекуласының репликациясы нақты орынарда басталады– репликация басталатын нүктелерде (origin).  Бактериалдық жасушада–бұл репликациялық ферментпен танылатын жалғыз ғана реттілік. ◦ Бұл ферменттер шынжырды,репликациялық «көпіршік» түзе отырып,тарқадады. ◦ ДНҚ-ң толығымен көшірмесі жасалғанша дейін репликация екі бағытта жүреді. Copyright © 2002 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings

16.  Тірі организмде қос қабат спиральдың бөлінуі әртүрлі ферменттер және белоктар арқылы жүзеге асады. Репликация жүруі үшін біршама уақыт бөлінген бөлшектер бір-бірінен алшақ тұруы қажет. Бұл қызметті хеликаза атты АТФ-ке тәуелді ферменттер комплексі немесе белок rep орындайды. Хеликаза тікелей репликациялық айырдың алдыңғы ДНҚ молекуласының қысқа учаскелерін бөледі.  Репликациялық айыр-аналық ДНҚ молекуласының бір мезгілде тарқату және синтез процесі жүретін учаскесі.

17.  ДНҚ молекуласының екі тізбегінде 5' : 3' бағытында синтезделеді. Жетекші тізбек екі еселеніп өседі,артта қалған тізбек қысқа үзінділермен (Оказаки фрагменттерімен) синтезделеді.  Хеликаза әсерімен қос тізбекті спиральды тарқату үшін энергия АТФ АДФ-ке және фосфатқа гидролизденгенде бөлініп шығады. Негіздердің әр тізбегін үзу үшін кемінде екі АТФ жұмсалады.  ДНҚ-байланыстырушы белоктізбектердің қайта қосылуына бөгет болады.

18. 1.Артта қалған тізбек 2. Бастаушы тізбек 3. ДНҚ полимераза (polα) 4. ДНҚ-лигаза 5. РНҚ-праймер 6. Праймаза 7. Оказаки фрагменттері 8. ДНҚ-полимераза (polδ ) 9.Хеликаза 10. ДНҚ байланыстырушы белок 11. Топоизомераза