1. І. Ұйымдастыру кезеңі Сәлеметсіздерме оқушылар! Сыныпта кезекші кім?
Сыныпта кім жоқ?
Үйге қандай тапсырма берілді?

2. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.AI
PO H SO Na Cl H
NO3
K CO3
H SіO3
Br Ag
Li S
H I Na SO4,

3. Берілген реакцияны аяқтап молекулалық және иондық теңдеулерін жазыңдар:
K2SO4+ BaCI2 =
NaCI+AI2(SO4)3=
Na+
CI-
NaOH + FeSO4 =
KCI + MgSO4=
Na+
CI-

4. Қазанның 15-і Қышқылдар,олардың жіктелуі және қасиеттері.
Қазанның 15-і Қышқылдар,олардың жіктелуі және қасиеттері. .

5. Мақсаты: Қышқылдарға электролиттер тұрғысынан түсінік беру;
Қышқылдарды әр түрлі белгілер бойынша жіктеу;
Электролиттік диссоциация тұрғысынан қышқылдардың қасиеттерін оқып үйрену;

6. Қышқылдардың жіктелуі
Жіктелу белгілері
Қышқылдар топтары
Мысалы
Қышқыл қалдығында оттектің болуы
А) оттекті;
Б) оттексіз
А) H3PO4, H2SO4;
,Б) HBr, H2S, HCl;
Негізділігі
А) бір негізді;
Б) екі ж/е үш негізді
А) HNO3, HCl;
Б) H2SO4, H3PO4
Суда ерігіштігі
А) еритіндер;
Б) ерімейтіндер;
А) HNO3, HCl, H2S;
Б) H2SiO3
Ұшқыштығы
А) ұшқыш;
Б) ұшқыш емес
А) H2S, HCl, HNO3
Диссоциациялану дәрежесі
А) күшті;
Б) әлсіз
Б) H2SO3, H2CO3
Тұрақтылығы
А) тұрақты;
Б) тұрақсыз
А) H2SO4, HCl
Б) H2SіO3, H2CO3

7. Қышқылдардың химиялық қасиеттері
Диссоциациялануы;
Индикаторлардың түсін өзгертуі;
Металлдармен әрекеттесуі;
Негіздік оксидтермен әрекеттесуі;
Негіздермен әрекеттесуі;
Тұздармен әрекеттесуі.

8. Қышқылдар диссоцияланғанда
Қышқылдар диссоцияланғанда
НnҚалд → Н+ + Қалдn-
HCl →
HNO3→
H2SO4 →
H3PO4 →
H++ Cl-
H+ + NO3-
2H+ + SO42-
3H+ + PO43-

9. Индикаторлармен әрекеттескенде:
Бейтарап орта
Қышқыл орта
Лакмус
Күлгін
Қызыл
Фенолфталеин
Түссіз
Метил-оранж
Оранж
Қызғылт
Ескету! Ерімейтін қышқылдар индикатор түсін өзгертпейді.

10. 1.Негіздермен әрекеттесуі
Ме(ОН)m + НnҚалд → MenҚалдm + H2O
негіз + қышқыл → тұз + су 3
NaOH + H3PO4→
Na3PO4 + 3
H2O
3Na+ + 3OH- + 3H+ + PO43- → 3Na+ + PO H2O
H+ + OH- → H2O
(17-сурет) !
Сілтілермен қышқылдар әрекеттесіп тұз және су түзеді,бұл бейтараптану реакциясы.

11. 2.Металл оксидтерімен әрекеттеседі
МеxOy + HnҚалд → МеnҚалдy + H2O
Металл оксиді + қышқыл → тұз + су
MgO + 2
HCl →
MgCl2 + H2O
MgO + 2H+ + 2Cl- → Mg2+ + 2Cl- + H2O
MgO + 2H+ → Mg2+ + H2O
(18-сурет)
Реакция өтеді, егер нәтижесінде ерімейтін тұз түзілетін болса

12. 3.Металдармен әрекеттесуі
Ме + НnҚалд → МеnҚалдm+ Н2
металл + қышқыл→тұз + сутек 2
Al + 3
H2SO4 →
Al2(SO4)3 + 3 H2
Әрекеттеседі, егер :
Металдардың кернеу қатарында сутекке дейін;
Реакция нәтижесінде еритін тұздар түзіледі;
Еритін қышқылдармен

13. 4.Тұздармен әрекеттесуі
МеxҚалдy + HnҚалд → HхҚалд + МеnҚалдy
Тұз + қышқыл → жаңа қышқыл + жаңа тұз 3
Li2CO3 + 2
H3PO4 → 2
Li3PO4 + 3
H2O + 3
CO2
6Li+ + 3CO H+ + PO43- → 6Li+ + 2PO H2O + 3CO2
2H+ + CO32- → H2O + CO2
Реакция өтеді, егер нәтижесінде тұнба, газ немесе әлсіз электролит түзілсе.

14. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
Na2CO3 + HCI
K3PO4 + H2SO4
Au+H2SO4
NaOH + HCI
Fe(OH)3 + HNO3
Mg + H2SO4
Жүретін химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар

15. Химиялық формулаларын жазыңдар
Азот қышқылы-
Күкірт қышқылы-
Күкіртсутек қышқылы-
Тұз қышқылы-
Ортофосфор қышқылы-
Көмір қышқылы-

16. Мына айналулар тізбегіне сәйкес келетін реакциятеңдеулерін жазыңдар:
С СО Н2СО СаСО3 СаО

17. Ү/Т ! Оқу § 10. №6 тапсырманы жазбаша орындау.
Иондық теңдеулер тақырыбын қайталау. !