1. CURE-ს მესამე ეროვნული შეხვედრა „კურიკულუმის რეფორმა სამოქალაქო განათლებისა და დემოკრატიის პრინციპების ხელშეწყობისათვის ისრაელსა და საქართველოში“ პროექტის № N EPP IL-EPPKA2-CBHE-JP ახალციხე 30 ივნისი - 1 ივლისი, 2017

2. კურსი „სამოქალაქო განათლება და დემოკრატია საქართველოში: გამოწვევები და განვითარების გზები“
ნაწილი 1 (2 თემა)
ნაწილი 2 (4 თემა)
ნაწილი 3 (2 თემა)
ნაწილი 4 (3 თემა)
ნაწილი 5 (3 თემა)
ნაწილი 6 (2 თემა)
16 თემა

3. კურსი „სამოქალაქო განათლება და დემოკრატია საქართველოში: გამოწვევები და განვითარების გზები“
ნაწილი 1. დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების  განვითარების ძირითადი ტენდენციები
თემა 1. სახელმწიფო და საზოგადოება; ბუნებითი მდგომარეობა, საზოგადოებრივი ხელშეკრულება; სახალხო სუვერენიტეტი; ხელისუფლების დანაწევრების პრინციპები
თემა 2. პოლიტიკური რეჟიმები და მოქალაქეობა
ნაწილი 2. ადამიანის უფლებები, მათი დაცვის მექანიზმი და სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბება
თემა 1. ადამიანის უფლებათა გენეზისი
თემა 2. ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო მექანიზმები (TOPIC 2 : International Standards of Human Rights Protection)
თემა 3. ადამიანის უფლებათა დაცვის საქართველოს ეროვნული სტრატეგია (საქართველოს ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგია წლებისთვის)
თემა 4. სამოქალაქო საზოგადოების ფორმირება საქართველოში - ტენდენციები და კონცეფციები
ნაწილი 3. დემოკრატია და აქტიური მოქალაქეობა
თემა 1. დემოკრატიის არსი, პრინციპები  და  განვითარების ტენდენციები
თემა 2. სამოქალაქო საზოგადოება და დემოკრატიული მოქალაქეობა

4. კურსის „სამოქალაქო განათლება და დემოკრატია საქართველოში: გამოწვევები და განვითარების გზები“
ნაწილი 4. განათლება და დემოკრატიული მოქალაქეობა 
თემა 1. განათლება  დემოკრატიული მოქალაქეობისათვის
თემა 2. დემოკრატიული მოქალაქეობისათვის განათლების საერთაშორისო  და ეროვნული პოლიტიკის დოკუმენტები
თემა 3. დემოკრატიული მოქალაქეობის გლობალური გამოწვევები და  მდგრადი განვითარების  მიზნები საქართველოს საგანმანათლებლო სივრცეში
ნაწილი 5. საზოგადოებრივი ორგანიზაციების როლი  სამოქალაქო ცნობიერების ამაღლებისთვის საქართველოში 
თემა 1. საზოგადოებრივი ორგანიზაციების სტრუქტურა, მიზნები და საქმიანობის ფორმები
თემა 2. საზოგადოებრივი ორგანიზაციები: შესაძლებლობები და ბარიერები
თემა 3. საზოგადოებრივი ორგანიზაციების როლის გაძლიერების ინსტრუმენტი: საზოგადოებრივი საქმიანობით სწავლება. 
ნაწილი 6. სამოქალაქო განათლების როლი 21-ე საუკუნის გარემოს მდგრადი განვითარების გამოწვევების ფონზე
თემა 1. გარემოს მდგრადი განვითარების კონცეფცია
თემა 2. სამოქალაქო განათლების როლი  მდგრადი გარემოს შესანარჩუნებლად

5. ნაწილი 1. დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების  განვითარების ძირითადი ტენდენციები თემა 1. სახელმწიფო და საზოგადოება; ბუნებითი მდგომარეობა, საზოგადოებრივი ხელშეკრულება; სახალხო სუვერენიტეტი; ხელისუფლების დანაწევრების პრინციპები ავტორი: მეფარიშვილი თინათინი
აღწერა: საკითხი ითვალისიწინებს სტუდენტებისთვის სახელმწიფოს წარმოშობის თეორიების, საზოგადოებისა და სახელმწიფოს ურთიერთქმედების მოდელებისა და ხელისფულების ორგანიზების პრინციპების გაცნობას.
მიზანი: სტუდენტებმა გააცნობიერონ, თუ როგორ იცვლებოდა სახელმწიფოს არსი და მისი ორგანიზების ფორმები
შედეგი: სტუდენტები შეძლებენ განმარტონ სხვადასხვა ფორმაციის სახელმწიფოსთვის დამახასიათებელი ნიშნები და აღწერონ ადამიანის/საზოგადოების სოციალური და პოლიტიკური ფუნქციები
ძირითადი წყაროები:
დემოკრატია და მოქალაქეობა- ავტორები: გრიერ ბუროუსი, ზაზა რუხაძე, მარინე კვაჭაძე, ლელა გაფრინდაშვილი, ლევან იზორია 2011 წელი
დემოკრატია და მოქალაქეობა - ავტორები: ზვიად აბაშიძე, ქეთევან მუხიგული, სალომე დუნდუა, თამარ ქარაია, გრიერ ბუროუსი 2016 წელი
სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება საქართველოში. მიღწევები და გამოწვევები. გია ნოდია. თბ
დამხმარე ლიტერატურა:
სამოქალაქო განათლების გზამკვლევი
ჟურნალი ,,civicus’’ (CELA სამოქალაქო განათლების ლექტორთა ასოციაცია)

6. ქვესაკითხები (ქვეთავები):
ნაწილი 1. დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების  განვითარების ძირითადი ტენდენციები თემა 1. სახელმწიფო და საზოგადოება; ბუნებითი მდგომარეობა, საზოგადოებრივი ხელშეკრულება; სახალხო სუვერენიტეტი; ხელისუფლების დანაწევრების პრინციპები ავტორი: მეფარიშვილი თინათინი
ქვესაკითხები (ქვეთავები):
სახელმწიფო და საზოგადოება
ბუნებითი მდგომარეობა, საზოგადოებრივი ხელშეკრულება
სახალხო სუვერენიტეტი
ხელისუფლების დანაწევრება

7. ნაწილი 1. დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების  განვითარების ძირითადი ტენდენციები თემა 2. პოლიტიკური რეჟიმები და მოქალაქეობა ავტორი: ჭუმბურიძე გიორგი
აღწერა: საკითხი ითვალისიწინებს სტუდენტებისთვის განსხვავებული პოლიტიკური რეჟიმების (ავტორიტარული და დემოკრატიული) მახასიათებლების და მათი ფუნქციონირების პირობებში ადამიანის სამოქალაქო ქმედებების დიაპაზონისა (მმართველობა, ეკონომიკა, სამართალწარმოება, კულტურა) და უფლებამოსილების (თავისუფლებისა და შეზღუდვების მასშტაბები) გაცნობას. პოლიტიკური რეჟიმების დემოკრატიზაციაზე მოქმედი ფაქტორები.
მიზანი: სტუდენტებმა ადამიანის სამოქალაქო უფლებების რეალიზებისა და ჩართულობის პერსპექტივები დააკავშირონ პოლიტიკურ რეჟიმებთან. შეადარონ სამოქალაწო უფლებების შეზღუდვები ერთიდაიგივე კონსტიტუციური მოწყობის ავტორიტარულ და დემოკრატიული სახელმწიფოებში.
შედეგი: სტუდენტები შეძლებენ განმარტონ პოლიტიკური რეჟიმების ძირითადი მახასიათებლები და მათთან კავშირში აღწერონ ადამიანის/საზოგადოების სამოქალაქო ქმედითუნარიანობის მასშტაბები (დაშვებები და შეზღუდვები).
წყაროები:
ჰიბრიდული პოლიტიკური რეჟიმი დემოკრატიასა და ავტორიტარიზმს შორის. კონცეპტუალური პრობლემები. თბ.2015
პოლიტიკურ სისტემათა ტიპები.
ბეგიაშვილი მ. ბოსტოღანაშვილი დ. ლეჟავა დ. ლოსაბერიძე დ. მკლავიშვილი მ. ნოზაძე გ. ნოზაძე ს დემოკრატიაზე გარდამავალი პერიოდი და აქტიური მოქალაქეობა (სატრენინგო მასალები) თბილისი.
„სამოქალაქო საზოგადოება: შედარებითი ანალიზი: სალექციო კურსი, მარინა მუუსხელიშვილი, თბილისი 2006.
Comparing Political Regimes, A Thematic Introduction to Comparative Politics, 3rd edition, Alan Siaroff, University of Toronto, 2013
The Emerging Middle Class in Developing Countries, Homi Kharas, Brookings Institution, 2011
Democratic Reform and Injustice in Latin America: The Citizenship Gap Between Law and Society, by Alison Brysk, Georgtown Journal of International Affairs

8. ქვესაკითხები (ქვეთავები):
ნაწილი 1. დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების  განვითარების ძირითადი ტენდენციები თემა 2. პოლიტიკური რეჟიმები და მოქალაქეობა ავტორი: ჭუმბურიძე გიორგი
ქვესაკითხები (ქვეთავები):
პოლიტიკური რეჟიმები
ავტორიტარული პოლიტიკური რეჟიმი: ტირანია, აბსოლუტური მონარქია, ტოტალიტარული რეჟიმი, რელიგიური ავტორიტარიზმი, დიქტატურა, ოლიგარქიულია რეჟიმი (პლუტოკრატია)
ავტორიტარული რეჟიმების საერთო და განმასხვავებელი ნიშნები
ავტორიტარიზმიდან დემოკრატიზაციისაკენ გარდამავალ პროცესზე მოქმედი ფაქტორები
მოქალაქეთა უფლებები ავტორიტარული და ჰიბრიდული რეჟიმების დროს
დემოკრატიული რეჟიმები: პირდაპირი დემოკრატია და წარმომადგენლობითი დემოკრატია
დემოკრატიული და ავტორიტარული რეჟიმების შედარება
პოლიტიკური რეჟიმების შეფასების ინდექსები
დემოკრატიული რეჟიმების სახელმწიფო მართვის ინსტიტუციონალური სისტემები: საპრეზიდენტო სისტემა, საპარლამენტო მმართველობა.
ქეისები
ყველაზე ცნობილი ტირანები
ურუგვაის დემოკრატიზაცია
იტალიის რეგიონების სამოქალაქო ცხოვრების სოციალურ-კულტურული თავისებურებების გავლენა პოლიტიკურ და ეკონომიკურ განვითარებაზე
შვედეთის და მალააზის კონსტიტუციური მონარქიის შედარება

9. ნაწილი 2. ადამიანის უფლებები, მათი დაცვის მექანიზმი და სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბება თემა 3: საქართველოს ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგია წლებისთვის ავტორი: ცუცხვაშვილი გია
აღწერა: საკითხი ითვალისიწინებს სტუდენტებისთვის ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგიის და ხელისუფლების შესაბამისი პრიორიტეტების გაცნობას.
მიზანი: სტუდენტებმა გააცნობიერონ, რომ საქართველოში ადამიანის უფლებების დაცვა კონსტიტუციური და საერთაშორისო სტანდარტების, პრინციპების და ნორმების საფუძველზე ხორციელდება; ცვლილებები ამ სფეროში ინერგება და ვითარდება ახალი საერთაშორისო სტანდარტების საფუძველზე.
შედეგი: სტუდენტები მსჯელობენ საქართველოში ადამიანის უფლებების დაცვის მდგომარობაზე, ეროვნულ მექანიზმებზე და აფასებენ მათ ეფექტიანობას.
წყაროები:
1. საქართველოს კონსტიტუცია:
2. Georgia in transition. Report on the human rights dimension: background, steps taken and remaining challenges. Assessment and recommendations by Thomas Hammarberg in his capacity as EU Special Adviser on Constitutional and Legal Reform and Human Rights in Georgia. September 2013: hammarberg1.pdf.
3. საქართველოს პარლამენტის N2315-IIს დადგენილება „საქართველოს ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგიის (2014–2020 წლებისთვის)“ დამტკიცების შესახებ:
4. საქართველოს სახალხო დამცველის ანგარიში საქართველოში ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვის მდგომარეობის შესახებ წელი. შემოკლებული ვერსია:
5. საქართველოს მთავრობის №445 დადგენილება საქართველოს ადამიანის უფლებების დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმის ( წლებისთვის) დამტკიცებისა და საქართველოს ადამიანის უფლებების დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმის ( წლებისთვის) საკოორდინაციო უწყებათაშორისი საბჭოს შექმნისა და მისი დებულების დამტკიცების შესახებ:
6. საქართველოს მთავრობის № 1138 განკარგულება „ადამიანის უფლებათა დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმის (  წწ. ) პროექტისა“ და „ადამიანის უფლებათა დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმის წლების შესრულების ანგარიშის“ მოწონების თაობაზე:

10. ქვესაკითხები (ქვეთავები):
ნაწილი 2. ადამიანის უფლებები, მათი დაცვის მექანიზმი და სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბება თემა 3: საქართველოს ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგია წლებისთვის ავტორი: ცუცხვაშვილი გია
ქვესაკითხები (ქვეთავები):
სახელმწიფო და ადამიანის უფლებები
დემოკრატია და ადამიანის უფლებები
თანამედროვე საქართველო და ადამიანის უფლებები
ხელისუფლების შეხედულება ადამიანის უფლებების დაცვის მდგომარეობაზე საქართველოში და მისი გაუმჯობესების გზებზე
საქართველოს ადამიანის უფლებათა სტრატეგიის მიზნები და წლებში მისაღწევი შედეგები
საქართველოს ადამიანის უფლებათა ეროვნული სტრატეგიის პრიორიტეტული მიმართულებები
ადამიანის უფლებათა ეროვნული სტრატეგიის შესრულება და ანგარიშგება

11. კიდევ ერთი კურსი გარემოს მდგრადობაზე

12. თემა: სახელმწიფო რეგულირება და კანონმდებლობა გარემოს დაცვის სფეროში ავტორი: ცუცხვაშვილი გია
მიზანი: სტუდენტს წარმოდგენა შეექმნას საერთაშორისო და ეროვნულ გარემოსდაცვით სამართლებრივ აქტებზე, რომლებიც მიმართულია გარემოს, ადამიანის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის, ცხოველთა და მცენარეთა დაცვაზე, მდგრადი განვითარების უზრუნველყოფაზე.
ამოცანები: სტუდენტი გაეცნოს:
გარემოს მდგრადი განვითარების ახალ გლობალურ დღის წესრიგს;
გარემოს დაცვის საერთაშორისო პოლიტიკას;
ბიომრავალფეროვნების დაცვის სტრატეგიას წლებში;
ეროვნულ გარემოსდაცვით კანონმდებლობას.
შედეგები: სტუდენტი შეძლებს გააცნობიეროს:
გარემოს დაცვის მნიშვნელობა გლობალური მდგრადი განვითარების უზრუნველყოფაში;
გარემოს დაცვის საერთაშორისო შეთანხმებების მიღწევისა და მიღწეულ შეთანხმებათა რეალიზაციის მექანიზმები,
საკანონმდებლო რეგულაციების როლი გლობალური გარემოს დაცვაში, საერთაშორისო გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის ფორმირების პრონციპები და მექანიზმები;
საერთაშორისო გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის ნორმების ეროვნულ კანონმდებლობაში ასახვის მექანიზმები;
ეროვნული გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის პრინციპები, ეროვნულ დონეზე საკანონმდებლო რეგულაციების გავლენა გარემოს მდგომარეობაზე ქვეყანაში, რეგიონში და გლობალურად.

13. თემა: სახელმწიფო რეგულირება და კანონმდებლობა გარემოს დაცვის სფეროში ავტორი: ცუცხვაშვილი გია
წყაროები:
ახალი გლობალური დღის წესრიგი მდგრადი მომავლისათვის.
გარემოსდაცვითი და სოციალური პოლიტიკა. დამტკიცებული ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის დირექტორთა საბჭოს მიერ 2014 წლის 7 მაისის სხდომაზე.
ასოცირების შესახებ შეთანხმება ერთის მხრივ, ევროკავშირს და ევროპის ატომური ენერგიის გაერთიანებას და მათ წევრ სახელმწიფოებსა და მეორეს მხრივ, საქართველოს შორის. nato.gov.ge/sites/default/files/AABodyText %20%2810%29.pdf.
საქართველოს მთავრობის №27 დადგენილება საქართველოს ბიომრავალფეროვნების დაცვის სტრატეგიისა და მოქმედებათა გეგმის დამტკიცების შესახებ.
საქართველოს მთავრობის დადგენილება №343 დადგენილება წწ. საქართველოს ბიომრავალფეროვნების სტრატეგიისა და მოქმედებათა გეგმის დამტკიცების შესახებ.

14. ქვესაკითხები (ქვეთავები):
თემა: სახელმწიფო რეგულირება და კანონმდებლობა გარემოს დაცვის სფეროში ავტორი: ცუცხვაშვილი გია
ქვესაკითხები (ქვეთავები):
მდგრადი განვითარება და გარემოს გლობალური პრობლემები
საქართველის საერთაშორისო ხელშეკრულებები გარემოს დაცვის სფეროში
საქართველოს შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობა გარემოს დაცვის სფეროში