1. مالکیت فکری و حمایت های قانونی در تجاری سازی یافته های پژوهشی
حسن علم خواه
مدیرعامل موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس
مشاور مالکیت فکری و تجاری سازی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
ارایه شده در:
اولین دوره توانمندسازی دانشجویان فناوری نانو
(ستاد ویژه توسعه فناوری نانو)
26 بهمن ماه 90
Thank you for your introduction of IP panorama, Mr Yoon, This slot, I would like to talk about our practical experience on using IP Panaoram in Korea 1

2. فهرست مطالب
بخش اول: کلیات حقوق مالکیت فکری و ارتباط تنگاتنگ آن با تجاری سازی
بخش دوم: چارچوب قراردادهای واگذاری یافته های پژوهشی
بخش سوم: مالکیت طرح های پژوهشی؟ نحوه تقسیم مالکیتها
بخش چهارم: حمایتهای قانونی تجاری سازی در اسناد بالادستی
بخش پنجم: معرفی نهادها و دستگاههای متولی و حامی تجاری سازی و مالکیت فکری

3. جوانان ما باید با حرکتی جهادی، علم را به فناوری، فناوری را به صنعت
و صنعت را به توسعه ی کشور متصل کنند.
مقام معظم رهبري

4. چند سوال مهم؟ شاخص توسعه فناوري نانو چيست؟
هزينه هاي پژوهشي؛ سرمايه گذاري يا هزينه كرد؟
آیا می دانید یکی از اصول استفاده از حق انحصاری، بهره مندی از حقوق مالکیت فکری است و با افشای ناخواسته اطلاعات اختراع، شانس ثبت اختراع را از بین خواهید برد؟
آیا می دانید 80 درصد اطلاعاتی که در منابع دیگر نیست در اطلاعات پتنتها وجود دارد.

5. سند نشانه مالكيت و لازمه خريد و فروش

6. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

7. کسب ثروت استراتژی فناوری تحقیقات کاربردی حفاظت حقوقی
تحقیقات کاربردی
استراتژی فناوری
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

8. تغییر منبع ثروت از نیروی انسانی به دانش فنی

9. اقتصاد دنيا در حال گذار به اقتصاد مبتني بر دانش است!
منابع انساني
منبع ايجاد ثروت
اندازه اقتصاد
نيروي پيشران
انقلاب
دوره
غلام, نيروي كار
زمين
اقتصاد كوچك
نيروي كار
كشاورزي
قبل از قرن هجدهم
كاركنان عادي
زغال, منابع طبيعي
اقتصاد منطقه‌اي
موتور بخار
اولين انقلاب صنعتي
قرن هجدهم و نوزدهم
كاركنان حرفه اي
نفت, منبع انرژي
اقتصاد محلي
موتور الكتريكي
دومين انقلاب صنعتي
قرن نوزدهم و بيستم
كاركنان دانش
دانش
اقتصاد جهاني
موتور اطلاعات
سومين انقلاب صنعتي
قرن بيستم و بيست‌ويكم
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

10. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

11. ISI شاخص علم شاخص فناوری
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

12. تفاوت نوآوری و اختراع نوآوري (Innovation) به معني هر ايدة جديد نيست
نوآوري: معرفي محصول، فرآيند يا روش جديد به دنياي كسب‌ و كار
بنابراين به يك اختراع (Invention) يا ايده جديد در آزمايشگاه، نوآوري نمي‌گويند، بلكه نوآوري بايد كاملاً اقتصادي و معني‌دار براي صنعت
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

13. WIPO:
A patent, for an invention that has not been placed on the market and used to generate income for the company, is not worth the paper that it is printed on.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

14. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

15. انواع دارایی ها دارايي هاي پولي: پول، اعتبار، وام و غيره.
دارايي هاي فيزيكي: زمين، ساختمان، كالا، موجودي
انبار و غيره.
دارايي هاي فكري: هر نوع دارايي غيرفيزيكي ديگر همچون دانش فني، بانك اطلاعات تجاري، ايده ها، طرح هاي صنعتي و غيره.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

16. ابعاد مالکیت فکری (Intellectual Property)
مالکیت معنوی: مانند نام مخترع (Inventor)، نام نویسنده
غیرقابل واگذاری به دیگران
مالکیت مادی: درآمدهای ناشی از فروش اختراع متعلق با صاحب اختراع (Assignee) است.
قابل واگذاری به دیگران
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

18. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

19. دارايي هاي فكري،ارزشمندترين دارايي شركت ها در هزاره جديد
دارايي هاي ناملموس، تشكيل دهندة 97 درصد از ارزش كل دارايي هاي شركت مايكروسافت
افزايش سهم دارايي هاي ناملموس نسبت به دارايي هاي ملموس به عنوان يكي از شاخص هاي شركت هاي موفق دنيا
از 38 درصد (سال 1982) به 85 درصد (سال 2000)
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

20. اقسام و مصادیق مالكيت فكري
الف) مالكيت ادبي و هنري (كپي رايت)
1) حقوق پديد آورندگان اصلي آثار هنري و ادبي 2) حقوق جانبي يا حقوق اجراکنندگان و توليدکنندگان آثار صوتي و سازمانهاي پخش راديويي و تلويزيوني و نيز ناشران آثار ادبي
ب) مالكيت صنعتي
ثبت اختراع، علائم تجاري، اسرار تجاري، طرح صنعتی، نشانه مبدا جغرافیایی، مدارهای مجتمع و گونه های گیاهی
نکته: به لحاظ نقشي كه ثبت اختراع در زندگي بشر و پيشرفت انسانها دارد از اهميت خاصي برخوردا ر است و در ادامه بیشتر بر روی آن تاکید خواهد شد.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

21. پتنت (Patent) = حق اختراع
for an invention
by the Government
to the inventor
in exchange for full disclosure of the invention
to debar others to exploit the invention for commercial success
for a limited period
within the geographical boundaries of the Nation
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

22. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

23. تفاوت اختراع و پتنت پتنت = حق اختراع اختراع (Invention)
اشتباه رایج
تفاوت اختراع و پتنت
اختراع (Invention)
گواهینامه ثبت اختراع (Patent)
پتنت = حق اختراع
اختراع ثبت شده (patent) به مالک آن حق انحصاری می‌دهد تا از: ساخت، استفاده ، عرضه برای فروش ، فروش و واردات
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

24. ثبت اختراع بین المللی یا خارجی
اشتباه رایج
ثبت اختراع بین المللی یا خارجی
در ثبت اختراع قلمرو جغرافیایی بسیار حایز اهمیت است.
بنابراین اختراع در جایی محافظت می شود که قبلا در آنجا ثبت شده است.
ثبت اختراع بین المللی وجود ندارد و باید بصورت مجزا در هر کشوری اقدام نمود.
البته برخی کنوانسیونها مانند PCT روند تشکیل پرونده را تسهیل نموده است.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

25. شرایط قابلیت ثبت اختراع
جديد بودن (Novelty)
2) كاربرد صنعتي داشتن (Industrial applicability)
3) گام ابتكاري (Inventive step)
4) افشاء اختراع ((Disclosure of Invention
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

26. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

27. مزایا و اجزای برگه اختراع
PATENT
SPECIFICATION
PUBLIC
INVENTOR
EXCLUSIVE
RIGHT
USEFUL ARTS
ادعاها
شرح اختراع
قسمت فنی
قسمت حقوقی
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

28. سایر مصادیق مالکیت فکری
مدلهای مصرفی
طرحهای صنعتی
علائم تجاری و خدماتی
نشان مبدا جغرافیایی
حق مولف یا کپی رایت
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

29. آماده توليد و عرضه به بازار
نقش مالکیت فکری در تجاری سازی
درخواست ثبت اختراع
آماده توليد و عرضه به بازار
نظريه و ايده اوليه
تحقيقات
تحقيق و توسعه بيشتر
زمان 
اعطاي پتنت
سرمايه گذاريها
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

30. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

31. آماده توليد و عرضه به بازار
ولی در صورت عدم ثبت اختراع ...
آماده توليد و عرضه به بازار
نظريه و ايده اوليه
تحقيق و توسعه
كپي كردنها ظاهر مي شود
زمان 
سرمايه گذاريها
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

32. ثبت اختراع یا مقاله؟ Creation New NO Yes Secret /Public Public Publish
Patent
Patent /publish
ثبت اختراع یا مقاله؟
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

33. مالکیت اختراع از آن کیست؟
درخواست کننده ثبت اختراع
هر شخصی می تواند درخواست ثبت اختراع نماید.
مخترعان مشترک
اگر افرادی به صورت مشترک اختراعی کرده باشند، حقوق ناشی از اختراع مشترکا به آنان تعلق می گیرد. (بند ب ماده 5 تابع تراضی)
مخترعان مستقل
هرگاه دو یا چند نفر، مستقل از دیگری اختراع واحدی کرده باشند شخصی که اظهارنامه اختراع خود را زودتر تسلیم کرده و یا در صورت ادعای حق تقدم هرکدام بتوانند اثبات کنند که در تاریخ مقدم اظهارنامه خود را به صورت معتبر تسلیم کرده اند، مشروط بر اینکه اظهارنامه مذکور مسترد یا رد نگردیده یا مسکوت گذاشته نشده باشد، حق ثبت اختراع را خواهند داشت. (بند ج ماده 5)
سیستم اولین ثبت (First to File) اروپا، ژاپن، ایران
سیستم اولین اختراع (First to Invent) ایالات متحده امریکا
مخترع تحت استخدام
درصورتی که اختراع ناشی از استخدام یا قرارداد باشد، حقوق مادی آن متعلق به کارفرما خواهد بود، مگر آنکه خلاف آن در قرارداد شرط شده باشد. (ماده پنج قانون اختراعات)

34. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

35. روشهای تجاری سازی اختراعات
آشنايي با حقوق قرارداد ليسانس به مخترع كمك مي كند تا با اطمينان از مفاد حقوقي قرارداد، اختراع يا طرح خود را واگذار نمايد.
تجاری سازی اختراع
استفاده مستقیم مالک
فروش کامل امتیاز ثبت اختراع Assignment
اعطای امتیاز بهره برداری Licensing
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

36. قراردادهای لیسانس فناوری
لیسانس دهی، یکی از شیوههای تجاری سازی است. البته بصورت اجاره دادن فناوری به شرکتی یا شرکتهای متقاضی فناوری.
انواع قراردادهای لیسانس:
انحصاری مطلق
انحصاری
غیر انحصاری
ابعاد قراردادهای لیسانس:
مدت
جغرافیا
تعداد
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

37. مالكيت فكري و تجاری سازی در ايران
نهادهاي متولي
مالكيت فكري و تجاری سازی در ايران

38. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

39. براي ثبت اختراع در ايران به كجا مراجعه كنيم؟
اداره كل مالكيت صنعتي کشور
تهران، خيابان قائم مقام فراهاني، نرسيده به شهيد بهشتي، پلاك 222 39
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

40. هزينه هاي ثبت اختراع الف) حقيقي:
سال اول تا پنجم به ازاي هرسال شارژ 10 هزار تومان
سال ششم تا دهم به ازاي هر سال شارژ 20 هزار تومان
سال يازدهم تا پانزدهم به ازاي هر سال 30 هزار تومان
سال شانزدهم تا بيستم به ازاي هر سال 40 هزار تومان
براي حفاظت از اختراع براي مدت 20 سال مبلغ 500 هزار تومان بايد پرداخت شود.
ب) حقوقي: به عنوان مثال دانشگاه يا شركت
كليه هزينه هاي ثبت اختراع براي شخصيت هاي حقوقي 10 برابر شخصيت حقيقي است.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

41. مثال:
در اختراعي دانشگاه يا شركتي 25 درصد سهم دارد بنابراين هزينه ثبت اختراع برابر است با:
بخش حقوقي: 25 هزارتومان
بخش حقيقي: 7 هزار و 500 تومان
جمع هزينه پرداختي براي ثبت اختراع يك سال: 32 هزار و 500 تومان
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

42. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

43. (تعیین کارشناس و تاریخ دفاع)
روند ثبت اختراع در ایران
شروع
تقاضانامه
(متقاضی)
پذیرش
(تعیین کارشناس و تاریخ دفاع)
2 تا 3 ماه
بررسی شکلی و ماهوی
کامل
استرداد تقاضانامه
بررسی علمی
(تأییده علمی)
احراز شد
نقص
آگهی روزنامه رسمی
بله
اخطار رفع نقص
احراز نشد
خیر
اخطار رد تفاضانامه
اخطار رد تفاضانامه
گواهینامه ثبت اختراع
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

44. 1) بنياد ملي نخبگان (زير نظر معاونت علمي رياست جمهوري)
سايت:
ارزيابي ميزان نوآوري اختراعات و بررسي كاربردي بودن و امكان تجاري سازي آن
حمايت از اختراعات برگزيده (ثبت شده از سال 82 به بعد)
شناسايي نخبگان و اعطاي تسهيلات به مالي به آنها
امكان استفاده از تسهيلات سربازي (فعاليت در پروژه هاي تحقيقاتي)
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

45. حمايت هاي بنياد ملي نخبگان
براساس مصوبه ششم خرداد 1387 هيات امناي بنياد ملي نخبگان، پرداخت حمايت مالي به شرح ذيل است:
سطح 3) پرداخت 5 ميليون تومان گرنت
سطح 2) پرداخت 20 ميليون تومان گرنت
سطح 1) پرداخت 30 ميليون تومان گرنت
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

46. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

47. 2) سازمان پژوهش هاي علمي و صنعتي ايران
سايت:
ارزيابي و ارائه تاييديه علمي اختراعات
حمايت هاي مالي و معنوي از مخترع
ارائه خدمات مشاوره اي به نوآوران و مخترعان كشور در مورد چگونگي کسب، بهره برداري و حفظ حقوق مالکيت فکري
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

48. 3) ستاد ويژه توسعه فناوري نانو
سايت:
كمك به ايجاد و يا فعال سازي دفاتر مالكيت فكري در دانشگاه ها و مراكز پژوهشي
حمايت تشويقي از ثبت اختراع خارجي با موضوع نانو حمايت مالي از ثبت اختراع خارجي و انجام تحليل پتنت براي شركت هاي عضو شبكه شركت هاي نانوفناوري ستاد نانو
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

49. حمايت هاي مالي ستاد نانو
حمايت به دانشگاهيان:
80 درصد هزينه ثبت اختراع خارجي (آمريكا يا اروپا يا ژاپن)
حمايت به شركت هاي نانو:
حمايت ويژه:
شركت هايي موفق به فروش گواهي ثبت اختراع به طرف خارجي شوند تا سقف 20 ميليون تومان حمايت مي شوند.
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

50. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

51. سایر نهادهای حامی صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
صندوق حمایت از صنایع الکترونیک
صندوق مالی توسعه تکنولوژی
موسسه توسعه فناوری نخبگان
صندوق مالی فناوریهای نوین
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

52. برخی پایگاههای جستجوی اختراعات or
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

54. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

56. استفاده از ابزار کوتاه سازی در جستجوی پتنت (1)
Nano-tube
Nanotube
Nano_tube
Nanotubes
Nano?tube+
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

57. استفاده از ابزار کوتاه سازی در جستجوی پتنت (2)
Filtration ? ? ? ?. Nano در دو جمله
Filtration ? ? Nano ?. در یک جمله
Filtration s Nano F
واژه ها در زمینه یکسان تکنولوژی
sodium F chlorine S
واژه ها در یک جمله
selfclean+ S toilet? P
واژه ها در یک پاراگراف
sodium P chlorine
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

58. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......

59. موسسه دارایی های فکری و فناوری مدرس
ثبت اختراع و علامت تجاری داخلی و خارجی
امور پژوهشی و مطالعاتی
تحلیل پتنت و رصد فناوری
آموزش و ترویج عمومی
مدیریت ساختارسازی مالکیت فکری
مشاوره حقوقی و قراردادها
موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس

61. با تشكر از توجه شما

62. یادداشت: ……..………………………………………………..…………
……………………………………………………………..…………………
…..……………………………………………………….…..………………
……………………………………………………..…………………………
……………………………………………………..……………………......