1. In the name of god

2. مفاهيم ارتباط

3. تعاريف ارتباطات
در فرهنگ لغات وبستر،Communication، عمل بخشيدن ، انتقال دادن، آگاه ساختن، مکالمه و مراوده داشتن استفاده شده است.
فرهنگ فارسي معين : ربط دادن ، بستن ، بر بستن ، بسان چيزي با چيز ديگر ، بستگي ، پيوند، پيوستگي و رابطه
فرهنگ آريانپور براي Communication : ارتباط، خطوط و وسايل ارتباطي، مبادله، اطلاعيه، نقل و انتقال، مراوده، اخبار، مکاتبه، سرايت، راه، ابلاغ

4. تعاريف مختلف برای ارتباط
جست و جو برای دست يافتن به کليه وسايل و امکانات موجود برای ترغيب و اقناع ديگران. ارسطو
فرآيندی که قصد آن به طور کلی همانندی (اشتراک فکر) با گيرنده پيام خود در يک مورد و مساله معين است. شرام
هر گاه شخصی اثری را بپذيرد که ديگری در مورد او اراده کرده است، دومی با اولی ارتباط برقرار کرده است. نيوکامب
فرآيند انتقال معني بين دو فرد است. رايت

5. تعاريف مختلف برای ارتباط
فرآيند انتقال اطلاعات با وسايل ارتباطي گوناگون از يک نقطه، شخص يا دستگاهی به ديگري. دنيس لانگلي و ميشل شين
فرآيند انتقال اطلاعات، احساس ها، حافظه ها و فکرها در بين مردم. اسميت
فرآيند انتقال يک محرک (معمولا علامت بيانی) از يک فرد به فرد ديگر به منظور تغيير رفتار در او. هاولند
فرآيندی که از طريق آن مجموعه ای از معنی های نهفته در بطن يک پيام به طريقی انتقال پيدا می کند که معنی دريافتی برابر با آنهايي باشد که شروع کننده پيام قصد داشته است. لارسن

6. تعاريف مختلف برای ارتباط
تعريف ارتباط از دکتر محسنيان راد:
فرآيند انتقال پيام از فرستنده به گيرنده، مشروط به آن که در گيرنده پيام، مشابهت معني با معني موردنظر فرستنده پيام ايجاد شود.

7. ارتباط عبارت است از انتقال واشتراک معاني، عقايد، تصاوير و انديشه ها
هرچه ميزان اشتراک معاني بيشتر باشد ، ارتباط قويتر و موثر است

8. مدارج ارتباط
این دیاگرام ، درجات ارتباط را نشان می دهد( دو دایره ، نماینده دو فردی هستند که با هم ارتباط دارند
1- وجه مشترکی وجود ندارد و ارتباطی موجود نیست
2- اندکی به هم نزدیک شده اند، لذا کمی ارتباط مفید وجود دارد
3- موارد اشتراک بیشتر است ، بنابر این ارتباط مختصری وجود دارد
4- نکات اشتراک فراوان است، لذا ارتباط کافی و مؤثر وجود دارد

11. ارتباط يک فرآيند است
تغيير رخدادها و روابط بين عناصر آن به شکلی پويا و مداوم
بدون آغاز و پايان
پويايي و فقدان تسلسل ايستايي رويدادها در آن
وجود کنش متقابل بين اجزای درونی آن (تاثيرگذاری و تاثيرپذيری از يکديگر)

12. مراحل ارتباط گيرنده پيام آن را با حواس خود دريافت کند
توجه او را جلب كند
پيام توسط او درك و فهميده شود
مورد قبول او قرار گيرد
در او تغيير رفتاررخ دهد

13. مرحله (1): دسترسي به گروه مخاطب
ارتباط نمي تواند مؤثر باشد مگر اين كه توسط گروه مخاطب شنيده و يا ديده شود.
بسياري از برنامه هاي ارتباطي در همين مرحله به ظاهر ساده دچار شكست مي شوند.
موفقيت در اين مرحله مستلزم مطالعه گروه مخاطب براي درك عادات شنيداري و خواندني آنان است .

14. مرحله(2): جلب توجه مخاطب
در هر زمان، ما محدوده وسيعي از اطلاعات را با حواس پنجگانه خود دريافت مي كنيم. توجه روندي است كه فرد بخشي از اين مجموعه پيچيده را براي دقت بيشتر انتخاب مي كند.
هر ارتباطي بايد توجه مخاطب را به نحوي جلب كند كه آنها براي گوش كردن و يا خواندن آن تلاش كنند.
مثال هايي از شكست ارتباطي در اين مرحله:
- رد شدن از كنار پوستر بدون نگاه كردن به آن
- توجه نكردن به صحبت هاي بهداشتي يا نمايش عملي در كلينيك

15. مرحله(3): فهم يا درك پيام
به محض آنكه توجه فرد به پيام جلب شود ، سعي مي كند تا آن را درك نمايد .
درك، روندي كاملاً ذهني است ( دو نفر ممكن است يك پيام راديويي يكسان را بشنوند و پيام آن را كاملاً متفاوت از آنچه كه فرستنده قصد داشته ،فهميده و درك كنند ) .
استفاده از زبان پيچيده وكلمات ناآشنا و فنی، تصاوير حاوي جداول پيچيده و جزئيات غيرجذاب، عرضه اطلاعات زيادی که مخاطب قادر به جذب آن نباشد: اشكال در درك يا سوء تفاهم

16. مرحله(4): قبول پيام و پذيرفتن آن
يك پيام ارتباطي نبايد فقط دريافت و يا فهميده شود بلكه بايد مورد قبول هم واقع گردد و فرد به آن معتقد شود .
تغيير باورهايي که به تازگی كسب شده باشد آسانتر است ولی تاثير و نفوذ بر باورهاي كه مدت طولاني وجود دارد و يا مردم نسبت به آن اعتقاد کامل پيدا کرده باشند مشكل است .
معمولاً پذيرش يك باور زماني كه بتوان تاثير آن را به راحتي نشان داد، ساده تر خواهد بود.

17. مرحله(5): ايجاد يك تغيير در رفتار
مرحله(5): ايجاد يك تغيير در رفتار
ارتباط ممكن است منتج به تغيير باورها و نگرش شود اما بر رفتار تاثيری نداشته باشد.
ارتباطی که بر باوري هدف گيري نكرده است که بيشترين تاثير را بر تغيير رفتار دارد و يا فقدان ساير عوامل مساعدكننده، قادرکننده و تقويت كننده می تواند عامل اين اشکال باشد.

18. ارتباط برای سلامت Health Communication
تعريف مرکز کنترل و پيشگيری از بيماری ها (CDC):
مطالعه و استفاده از راهبردهای ارتباطی برای اطلاع رسانی و تاثير بر تصميمات فردی و اجتماعی برای تقويت سلامت
تعريف برنامه مردم سالم2010(Healthy People 2010)
هنر و فن اطلاع رسانی، تاثيرگذاری، و انگيزه بخشی مخاطبان فردی، سازمانی و عمومی درباره موضوعات مهم سلامت

19. ارتباط برای سلامت Health Communication
رويکردی چند وجهی و چند رشته ای برای دستيابی به مخاطبان و به اشتراک گذاشتن اطلاعات با هدف تاثيرگذاری، تشويق، و حمايت از افراد، اجتماع ها، کارکنان سلامت، گروه های اختصاصی، تصميم گيرندگان، و عموم مردم برای رفتار يا سياستی که در نهايت پيامدهای سلامت را ارتقا بخشد.

20. واژه های کليدی در تعاريف ارتباط برای سلامت
اطلاع رسانی و تاثيرگذاری بر تصميمات فردی يا اجتماعی
انگيزه بخشی به افراد
تغيير رفتار
افزايش دانش و درک از مشکلات سلامت
توانمندسازی مردم
مبادله دوطرفه اطلاعات

21. اجزای کليدی در ارتباط برای سلامت
مخاطب محوری
مبتنی بر پژوهش
چند رشته ای
راهبردی
فرآيند محوری
هزينه – فايده
اختصاصی يک گروه مخاطب يا رسانه
با هدف تغيير رفتاری يا اجتماعی

22. مراحل مختلف يک فرآيند ارتباط برای سلامت

23. ارتباط جمعی Mass Communication
انتقال انديشه به تعداد فراوانی از افراد در آن واحد.
رساندن اطلاعات، ايده ها و برداشت ها از طريق وسايل ارتباطی و دريافت اين اطلاعات توسط عده زيادی از افراد در يک زمان.

24. ويژگی های يک ارتباط جمعی از ديدگاه تی کلاپر
تعداد گيرندگان پيام در ارتباط جمعی نسبتا زياد است.
ترکيب گيرندگان متنوع است.
با ارسال پيام از طريق وسايل ارتباط جمعی نوعی تکثير پيام به وجود می آيد.
توزيع پيام سريع است.
هزينه برای مصرف کننده کم است.

25. ويژگی های يک ارتباط جمعی از ديدگاه فريدسون
ويژگی های يک ارتباط جمعی از ديدگاه فريدسون
جهت گيری آن به سوی مخاطبان نسبتا زياد، نامتجانس و ناشناس است.
پيام ها برای عموم منتشر می شوند.
اکثر پيام ها چنان زمان بندی می شوند که به طور همزمان به اکثر مخاطبان برسد.
زودگذر و ناپايدار است.
ارتباط گر تمايل دارد تا ارتباط جمعی درون يک سازمان پيچيده ممکن است هزينه زيادی داشته باشد عمل نمايد.

26. ارتباط جمعی تعريف ارتباط جمعی از نظر دکتر محسنيان راد:
فرآيند انتقال پيام از سوي فرستنده به گيرندگان مشروط برآنکه در گيرندگان پيام، مشابهت معني با معني مورد نظر فرستنده پيام ايجاد شود.

27. In the name of god 27

28. گوش دادن فعال

29. گوش فرا دادن. عبارتست از توجه كردن به صداهايي كه با گوش شنيده مي شود
گوش فرا دادن *عبارتست از توجه كردن به صداهايي كه با گوش شنيده مي شود . *شامل مشاهده كردن ( با استفاده از ساير حواس) و درك شنونده است .

30. ما به چه چيزي گوش مي دهيم. 1 – واقعيات 2 – نظرات و احساسات 3 – روش صحبت كردن و بيان مطالب توسط فرد 4 – خلق مراجعه كننده ( غمگين – خوشحال) 5 – معني سكوت ( بي تفاوتي – ترس – خجالت – خشم – متوجه نشدن) 6 – موضوعاتي كه بيان نمي شوند ولي گوینده را آزار مي دهند . بطور كلي 1-معاني لغوي و واقعي كلمات 2-معني وراي معاني تحت اللفظي كلمات 3-آنچه فرستنده راجع به خود به عنوان يك فرد مي گويد مثلاً اگر کارمندی بگوید:‌من هميشه به اهداف خود در تنظيم خانواده مي رسم. یعنی 1 – من هرگز شكست نمي خورم 2 – من برتر از همكارانم هستم 3 – من بسيار هوشيار، با وجدان، ‌منظم و متعهد هستم.

31. وزن حواس
بد نيست بدانيد كه كلام 7درصد ، لحن و طنين 38درصد و حركات ( كه ارتباطات غيركلامي در آن دخيل هستند )55درصد اطلاعات را منتقل مي كنند .
بسياري بر اين باورند كه همواره ارتباطات غير كلامي بر ارتباطات كلامي از نظر صحيح بودن ارجحيت دارد . چرا كه علامات غير كلامي از درون انسان نشات گرفته و اغلب نمي توان آنها را كنترل كرد و اكثر انسانها از مهار كردن هيجانات خود عاجز هستند، ناكامي را نمي توانند ناديده بگيرند و نشان ندهند و شعف را دير يا زود با حركات خود به ديگري انتقال مي دهند . 31

32. چرا ما گوش مي دهيم 1 – تا اطلاعات و درك مورد نياز را بدست آوريم 2 – تا به ديگران اجازه دهيم تا آزادانه و صادقانه تمام مطالب را بيان كنند. 3 – تا به درك و بصیرت عميق تري نسبت به مشكلات برسيم.

33. چگونه گوش مي دهيم. 1 – دقت و علاقه كامل ( عدم خميازه و قطع ارتباط چشمي) 2 – عدم انجام خود سانسوري 3 – كمك به گوينده جهت برقراري ارتباط بين افكار و احساساتش 4 – هشيارانه، فعالانه و با درك 5 – با احترام

34. موانع گوش دادن فعالانه
موانع محیطی شامل ازدحام ، گرما ، سرما – مکان نامناسب ، صندلی ناراحت، فقدان محیط خصوصی ، فاصله زیاد و عوامل مختل کننده صحبت
موانع مربوط به گوینده پیام شامل لهجه غیر متداول ، لکنت ، تیک ، لباس و ظاهر نامناسب ، ارائه پیامهای مبهم ، بکارگیری کلمات خشن (جنگ کلامی )

35. موانع مربوط به شنونده پیام شامل خستگی ، گرسنگی ، تشنگی ،در رویا و خیالبافی فرو رفتن ، مشکلات شنوایی ، نگرش منفی فرد نسبت به گوینده ، نگرش منفی فرد نسبت به موضوع ، ایده های ثابت نسبت به موضوع ،مشغولیت ذهنی ، ترس ، اضطراب

36. راههای برطرف کردن موانع
خودتان رابرای شنیدن از نظر ذهنی – جسمی و احساسی آماده کنید
هدفتان رااز شنیدن مشخص نمایید ( یادگیری – ارزشیابی – تاکید و..)
به جای توجه به افکار و احساس خودتان، توجه تان را به شنید ن متمرکز نمایید
ارزشیابی از پیام راتازمانی که صحبت گوینده تمام نشده است به تعویق بیاندازید
بصورت بی طرفانه به صحبت گوینده گوش نمایید

37. نکات کلید ی پیام را تشخیص دهید و به خاطر بسپارید
پیام گوینده را بصورت خلاصه و به زبان خودتان تکرارنمایید
به فرستنده پیام بصورت کلامی و غیرکلامی فیدبک ارسال نمایید

38. بصورت خلاصه گوش دادن فعالانه شامل :
ایجاد تماس چشمی
تمرکز بر رفتارهای غیرکلامی و کلامی گوینده

39. تفکر درمورد چیزی که گفته میشود نه اینکه ، آن چگونه گفته میشود
بوسیله زبانِ بدن، توجه و علاقه خود را نشان دادن
بیان هوم – آه و
بیان احساسات مثبت ..

40. بسياري از ما تصور مي‌كنيم گوش‌دادن يعني كاري نكنيم و صبر كنيم تا نوبت حرف‌زدن ما برسد. در حالی‌که گوش‌دادن، چيزي بيش از ساكت بودن و شنيدن است.
دكتر «لايمن.ك.استيل» كارشناس مشهور در زمينه‌ی گوش‌دادن، معتقد است که گوش‌دادن شامل چهارمرحله است: شنيدن پيام، تفسير آن، ارزيابي كردن و واكنش به پيام. 40

41. چرا گوش نمي‌دهيم؟
ظرفيت گوش‌دادن ما در هر دقيقه، 400 تا 600 كلمه است، در حالي‌كه ميانگين سرعت بیان كلمه‌ها (حرف زدن)، 125 كلمه در هر دقيقه می‌باشد. اين اختلاف مي‌تواند زمان اضافي براي حواس‌پرتي به‌وجود آورد يا باعث شود در طول صحبت فرد، به موضوع‌های متفرقه فكر كنيم. 41

42. دلايل اصليِ ضعفِ گوش‌دادن
يك دليل اصليِ ضعفِ گوش‌دادن، مربوط به آموزش شنونده است. ما در مدرسه، مهارت‌هاي خواندن، نوشتن و نحوه‌ی صحبت كردن را يادمي‌گيريم. در بزرگ‌سالي از طريق دوره‌هاي آموزشي، با روش‌های تندخواني، نامه‌نگاري و زبان مكالمه آشنا مي‌شويم. باوجود همه‌ی تلاش‌هايي كه در جهت بهبود ارتباط‌ها مي‌كنيم، اما اغلب يكي از مهارت‌هاي ارتباطي كه بيش‌ترين كاربرد را دارد (گوش‌دادن)، ناديده مي‌گيريم. 42

43. دليل ديگر ضعف در گوش‌دادن
اين است كه آن‌چنان سرمان شلوغ است كه نمي‌توانيم روي حرف‌هاي گوينده، تمركز كنيم. گاهي‌وقت‌ها به حرف‌هاي ديگران، گوش نمي‌دهیم چون فكر مي‌كنيم كه انتظار دارند مشكل‌های آنان را حل كنيم. اگر قادر باشيم خودمان را جاي ديگران بگذاريم و احسا‌س‌های آنان را درك كنيم، آن‌گاه «گوش‌دادنِ همدلانه» اتفاق مي‌افتد. با گوش‌دادن همدلانه، امكان درك احساس‌های گوينده فراهم مي‌شود و شرايطي به‌وجود مي‌آيد تا افراد بدانند كه به حرف‌هاي آنان، گوش‌داده و آن‌ها را درك مي‌كنيم. 43

44. روش‌ گوش‌دادن خود را تغيير دهيد
قبل از آن‌كه شنونده‌ی خوبي باشيد، بايد شنونده‌اي منعطف باشيد به‌عبارتي، روش گوش‌دادن خود را متناسب با شرايط و موضوع گوينده، تغيير دهيد و اين نكته‌ی مهمي است.
كشف علت گوش‌دادن، به شما در انتخاب روش گوش‌دادن، كمك مي‌كند. آيا براي تفريح و سرگرمي، گوش مي‌دهيد يا براي كسب ايده و آگاهی، براي ارزيابي اطلاعات يا براي ابراز همدلي؟ اين‌ها، چهار دليل عمده‌ی گوش‌دادن است.
واضح است گوش‌دادنِ انتقادي كه در ارزيابي اطلاعات به‌كار مي‌گيريد، مي‌تواند اطلاعات زيادي به شما بدهد در حالي‌كه روش مناسبي براي شنيدن مشكل‌های يك دوست نيست. 44

45. شما جزو كدام‌يك از شنوندگان هستيد؟45

46. شنونده‌ی مغرض (متعصب):
اين شنونده، به‌طور معمول، به حرف كسي گوش نمي‌دهد و در اين فكر است كه «دوباره چه بگويد؟» هميشه با «تعصب» و داشتن عقيده‌ی ثابت، بحث را دنبال مي‌كند و هرگز برايش مهم نيست گوينده چه مي‌گويد و فقط در فكر دفاع از عقيده‌ی خودش است.
از خودتان هميشه بپرسيد: «آيا تعصب من، مانع گوش‌دادنم مي‌شود؟» يك راه خوب گوش‌دادن، اين است كه درباره‌ي موضوع، قبل از پيش‌داوري، فكر كنيم تا حرف‌هاي ديگران را منصفانه بشنويم. 46

47. شنونده‌ی حواس‌پرت (پريشان)
با توجه به شرايط، هميشه يكي از انواع گوش‌دادن‌ها، مناسب است. شنوندگان «پريشان» به مزاحمت‌هاي دروني و بيروني، اجازه مي‌دهند تا به حرف‌هاي گوینده، توجهي نشود.
متأسفانه بسياري از شنوندگان «پريشان»، متوجه اين مطلب مهم نيستند كه شرط گوش‌دادن، داشتن آمادگي روحي است. شما نمي‌توانيد به يك شنونده‌ی فعال تبديل شويد، مگر آن‌كه تلاش كنيد عامل‌های حواس‌پرتي دروني را از بين ببريد و بر حرف‌هاي گوينده، تمركز كنيد. اگر اين‌كار امكان‌پذير نباشد، بهتر است وقت ديگري را براي گوش‌دادن انتخاب كنيد كه تمام حواس شما، متوجه گوينده باشد. براي گفت‌وگوهاي مهم، مكاني خلوت و آرام را انتخاب كنيد كه گفت‌وگوها قطع نشود و به‌راحتي مزاحمت‌هاي بيروني را كه موجب حواس‌پرتي مي‌شوند از بين ببريد. 47

48. شنونده‌ی عجول (بي‌حوصله)
شنونده‌ی «عجول»، كسي است كه كلام گوينده را قطع مي‌كند و به‌طور معمول، اجازه نمي‌دهد گوينده حرفش را تمام كند.
اين عادت ناپسند را به‌راحتي مي‌توان از بين برد. اگر هنگام گوش‌دادن به صحبت‌هاي كسي كه خيلي آرام حرف مي‌زند، عصباني و آزرده‌خاطر شديد، به‌احتمال زیاد، يك شنونده‌ی «بي‌حوصله» هستيد. براي اين‌كه يك شنونده‌ی صبور باشيد، لازم است كه حرف ديگران را قطع نكنيد. در اولين گام، ممكن است گوش‌دادن بدون قطع كلام، كاري دشوار باشد، اما بعدها به‌طور خوشايندي متعجب مي‌شويد كه زمينه‌هاي ارتباطي، باز هم فراهم مي‌شود. 48

49. شنونده‌ی بي‌تفاوت (منفعل)
شنونده‌ي «منفعل»، هيچ‌گاه گوش‌دادن را به‌عنوان فرآيندي فعال، محسوب نمي‌كند. وقتي درگير گفت‌وگو با شنوندگان «منفعل» هستيم، هرگز مطمئن نيستيم كه پيام ما درك مي‌شود چون درحقیقت، بازخور (پس‌خوراند) دريافت نمي‌كنیم يا اگر دريافت كنیم، بسيار جزئي است. به همين دلیل، شنوندگان «منفعل»، مي‌توانند مشكل‌های ارتباطي زيادی به‌وجود آورند. مكالمه‌ی تلفني با شنونده‌ی منفعل، مشكل‌تر از گفت‌وگوي چهره‌به‌چهره است و بیش‌تر وقت‌ها، متعجب مي‌شویم كه چرا ارتباط، قطع شده است. اگر هنگام مكالمه‌ی تلفني، گوينده از آن سوي تلفن، از شما بپرسد: «هنوز پشت خط هستيد؟» به این علت است که تصور مي‌كند به حرف‌هايش گوش نمي‌دهيد. اگر به شنونده‌ی منفعل، گرايش داريد، بايد سعي كنيد وضعيت خود را با دادن «بازخور»، به يك شنونده‌ی «فعال» تغيير دهيد. بنابراین، فقط كافي‌ست كمي به سمت گوينده، خم شويد، تماس چشمي برقراركنيد و سرتان را به علامت تأييد، تكان دهيد يا اگر شرايط مناسب بود، تبسم كنيد.
هنگام گفت‌وگوي چهره‌به‌چهره يا تلفني، مي‌توانيد از عبارت‌هایي مانند «كه اين‌طور» و «بله» نيز استفاده كنيد.

50. In the name of god 50

51. ابزارها و وسایل ارتباط

52. تاکتيک ها (ابزارها)ي ارتباطي
روابط رسانه اي (ديداري، شنيداري و نوشتاري)
مناسبت ها
مصاحبه
سخنراني
مشاوره
استفاده از گروه ها
استفاده از گروه هاي ايميلي، وبلاگ ها و وب سايت ها
کنفرانس ها و همايش هاي مرتبط با موضوع
پخش اخبار مرتبط با موضوع
اعمال نفوذ (چانه زني)، مذاکره، گفتگو، مناظره و ...

53. پوستر امروزه پوسترها در میان رسانه های دیداری نقشی بسیار مهم در انتقال سریع پیام در حداقل زمان به بیننده ایفاء می نمایند. پوستر عبارت از تصویری است که حاوی پیام یا نوشته یا شعار می باشد که موجب جلب توجه بیندگان می گردد. گاهی پوسترها ممکن است صرفاً دارای نوشته باشند. پوسترها بیشتر اوقات حالتی شعارگونه دارند. نمونه های مختلف آنها را به در و دیوار شهرهای بزرگ می توانید ببنید. اگر بخواهیم آنها را دسته بندی کنیم می توانیم بگوئیم که بعضی از آنها اتفاق افتادن یورداری را به اطلاع ما می رسانند. مثلاً تشکیل نمایشگاه عکس و اسلاید، یا نمایش یک فیلم در سینما، بعضی مستقیماً ما را از انجام کاری منع یا به انجام کاری تشویق می کنند. مثلاً پوسترهایی که در رابطه با استعمال خانیات ممنوع است تهیه شده اند سعی دارند ما را از کشیدن سیگار منع کنند. نمونه پوسترهایی که ما را به انجا کاری تشویق می کنند آنهایی است که شهریداری ها در رابطه با تمیز نگهداشتن محیط تهیه کرده اند. از هر کدام از این پوسترها می توان در آموزش استفاده نمود. بیشتر در شروع آموزش و برای جلب توجه کاربرد دارند.

58. ویژگیهای یک پوستر خوب 1-اندازه آن بایستی به مقدار کافی بزرگ باشد تا از دور و نزدیک توجه مردم را جلب کند. 2-پیام پوستر باید بتواند مخاطبین را به تفکر وادارد. بدین منظور بهتر است هر پوستری دارای ایده منفردی باشد چرا که ایده های متعدد باعث ابهام در پوستر می گردد. 3-موضوع پوستر باید تا حد امکان کوتاه باشد به گونه ای که توجه مردم را جلب نماید. 4-حروف و طرحها باید به اندازه ای بزرگ باشد که از دور دیده شود. 5-در یک پوستر خوب طرح تصویر بایستی به طرز صحیحی موزون بوده تا بتواند احساس درستی را در مورد تناسب و روابط درونی اجزای تصویر سبب گردد.

59. انواع پوسترها پوسترهای یک نظری: بعضی پوسترها با حداقل کلمات یا تصاویر، یک مطلب یا مفهوم منفردی را بیان می کنند. بطوری که هر کس بدان نگاهی آنی بیندازد، بدون آنکه نیازی به توضیح شفاهی در آن باشد، آن را دریافت می کند، مانند پوسترهایی که در بیمارستانها نصب می شود و از همه می خواهند تا سکوت را رعایت نمایند. اینگونه پوسترها، پوسترهای یک نظری نامیده می شوند. درک پوسترهای یک نظری نیاز به هوش و معلومات خاصی نداشته و بیشتر از طریق حواس صورت می گیرد. پوسترهای چند نظری: معمولاً پوسترهای چند نظری، مطالب و تصاویر زیادی را در خود جای می دهند و برای درک منظور منعکس شده در آنها، به زمان بیشتری احتیاج است. اگرچه این قبیل از پوسترها نیز نیازی به توضیح شفاهی ندارند. همانطور که قبلاً گفته شد پوسترها به طور گسترده ای در مکانهای عمومی به منظور جلب توجه عامه مورد استفاده قرار می گیرد. پوسترها ارزان بوده و به راحتی به جاهای دور دست حمل می شود. اما پوسترها نیز در صورت تعویض نشدن، یکنواخت و کهنه جلوه خواهد کرد، بعلاوه چون آنها در مکانهای عمومی نصب می گردند احتمال آسیب پذیری دارند.

60. درارايه پوستر ها لازم است به نكات زير توجه شود: چنان چه پوستردرهواي آزاد مورداستفاده قرار مي گيرد محل آن راطوري انتخاب كنيد كه ازباد وباران وديگرعوارض طبيعي درامان باشد دراين گونه موارد،آغشته كردن سطح پوسترها با آهار ويا روغن جلا به مقاومت آن ها كمك مي كند. درهنگام استفاده ازپوسترازديگررسانه هاي موجود نيزبراي القاء مطالب مندرج درپوستر استفاده كنيد. براي ايجاد حداكثر تاثير دربينندگان مطلب پوستررا قسمتي از يك برنامه كلي استفاده كنيد. ميزان تاثير پوستر بربينندگان باتعداد نصب آن هادراماكن گوناگون نسبت مستقيم دارد .به عبارتي ديگر هرچه تعداد پوستر هابيشترباشد تاثيرپيام برگيرندگان آن بيشتر است.ولي نبايد تعداد پوستر هاازحد متعارف خارج شود . به خاطر داشته باشيد كه پوسترها پس ازمدتي ارزش وتاثير خودراازدست مي دهند وبينندگان به آن هاعادت كرده وديگر به آن ها توجهي نمي كنند،بنابراين لازم است هردو سه هفته يك بارآن ها راعوض كنيد. لازم است بين برداشتن پوستر قبلي ونصب پوستر جديد ،جاي آن مدتي خالي باشد .رعايت اين فاصله زماني توجه بينندگان رابه پوسترجديد جلب مي كند.

61. طرز تهيه يك پوستر براي تهيه پوستر هاوچارت ها رعايت اصول زير الزامي است: خلاصه بودن: يك پوستر يا چارت بايد خلاصه باشد،به طوري كه بتوان درچند ثانيه آن را قرائت كرد.بنابراين ،حروف به كاررفته دراين گونه رسانه ها بايستي خوانا ودرشت باشد ،به طوري كه ازفاصله نسبتا دورخوانده شوند. قانوني درمورد تعداد حروف مندرج درپوستر وجود ندارد معهذا تعدادي عقيده دارند كه تعداد كلمات پوسترهانبايداز8بيشترباشد.عنوان پوسترهارامي توان درزير پوشش يكي ازچهار طبقه بندي زيرقرارداد. دستوري:مثل،درهنگام تراش فلزات ازعينك هاي ايمني استفاده كنيد. پرسشي:آياموتورهاي ديزل رامي شناسيد؟ پيشنهادي:امتحانات نزديك است ،مطالعه كنيد. اخباري:اشعهXزيان آوراست، ازآن به پرهيزيد.

62. سادگي: پوسترها وچارت هاي خوب داراي نقوش وتصاوير زيادي نيستند وتنها شامل طرح هايي هستند كه منظور ومقصودرا بيان مي كنند. البته سادگي خودنوعي زيبايي است. بداعت : پوسترهاوچارت ها بايستي بديع،جالب ونوباشند.اين بداعت شامل كليه جنبه هاي مربوط به تهيه آن ها،نظير كلمات وجملات،طرح ها وروابط بين عناصر تشكيل دهنده آن ها مي شود. طرح: پوسترهارامي توان تنهابه يك نوشته وياتيترخلاصه كرد.فراموش نكنيد كه بين طرح ويا نقاشي پوستروياچارت شما بامطلب مندرج درآن ها فاصله اي موجود نباشد وهردو آن ها نمايانگر ايده واحدي باشند. تنظيم: نحوه قرارگرفتن قسمت هاي مختلف پوسترهاوچارت ها ازجمله تيتر ها وعناوين آن ها ازجمله متغيير هايي هستند كه درميزان تاثير بربينندگان دخالت فراوان دارد. درهنگام تنظيم پوسترها وچارت ها ،هرگز خودرا مقيد به طرح يك باره ويك جاي آن هانكنيد.

63. رنگ ها: رنگ ها هميشه مبين ايده هاواحساسات بوده وهستندوچنان چه به طريق درستي مورد استفاده قرارگيرند،مي توانند تاثيربسياري را روي بيننده باقي گذارند.رنگ ها حامل پيامند،درفرهنگ ما ، رنگ قرمز نشانه تحرك وپويايي،رنگ سفيد علامت صلح ودوستي ورنگ سبز نشانه آرامش است. ديگر رنگ ها نيز به نوبه خوداز فرهنگي نسبتا معني دار برخوردارند.خطوط نيز مثل رنگ ها داراي معنايي خاص هستند.مانند اين كه خطوط افقي پايداري وسكون رانشان مي دهند وخطوط مارپيچ حركت را مي رسانند. هم چنين درنظر داشته باشيد كه استفاده از رنگ ها باعقايد مذهبي وساير ارزش هاي فرهنگي واجتماعي بينندگان مغايرت وتضادي نداشته باشد.

64. عقيده بيشتر متخصصين براين است كه درتهيه پوستر دورنگ كافي است و گاهي استفاده از چند رنگ نه تنها به هزينه ي تهيه ي رسانه ي مي افزايد بلكه درك پيام را نيز مشكل مي سازد. براي افزايش كارايي و تاثير آن ها،رنگ هاي متضاد و تند را در جواهر هم قرار دهيد. فراموش نكنيد كه سفيدي متن كاغذ اصلي خود رنگي است كه مي تواند تاثير زيادي را دارا باشد. سعي كنيد كه رنگ هاي تيره را در روي زمينه هاي كم رنگ و رنگ هاي روشن را روي زمينه هاي تيره به كار ببريد. تجربه نشان داده است كه رنگ سياه بر روي زمينه ي زرد درخشندگي قابل توجهي را دارا است.

67. چارت: چارتها رسانه هایی هستند که حس دیدن را به کار می گیرند
چارت: چارتها رسانه هایی هستند که حس دیدن را به کار می گیرند. در آنها از خط، تصاویر، کاریکاتور، عکس، نمودار، نقاشی و نوشته برای خلاصه کردن مفاهیم و اندیشه ها و نظم دادن به آنها استفاده می کنند. چون چارتها بیشتر به اطلاعات ارائه شده نظم می دهند پس می توان آنها را بر روی هر حامل ارتباطی مثل تخته سیاه، تابلو پارچه ای، تابلو مغناطیسی، طلق شفاف یا مقوا رسم نمود.

68. انواع چارتها: چارتها از نظر نحوه ارائه مطالب در دو دسته به شرح زیر می توان تقسیم بندی نمود: 1-چارتهایی که مطالب را به صورت مرحله به مرحله ارائه می دهند، چارتهای برگردان و چارتهای پوششی در این گروه قرار می گیرند. 2-چارتهایی که مطالب را بصورت همزمان ارائه می دهند. چارتهای جریانی، شاخه ای، درختی، جدولی، نقشه ای و تصویری جزء این گروه هستند.

69. چارتهای برگردان: در این نوع از چارتها اطلاعات تقسیم شده و هر بخش یا مرحله بر روی یک صفحه قرار می گیرد. سپس یک طرف این صفحه ها به هم وصل می شوند. هنگام ارائه مطالب در هر زمان برحسب نیاز صفحه ها به ترتیب برگردانده شده و در مقابل دید تماشاگران قرار داده می شود. چارتهای پوششی: در چارتهای پوششی گر چه اطلاعات بر روی یک سطح قرار دارند ما هر بخش به وسیله کاغذ پوشانده شده است. هنگام ارائه مطالب، کاغذی که بر روی هر بخش قرار داده شده، یکی یکی برداشته می شود و فقط بخشی که موردنیاز است در مقابل دید بیننده قرار می گیرد. چارتهای جریانی: در این چارتها گامهایی که در تهیه یک چیز طی می شود، یا رویدادهایی که به دنبال هم می آیند بر روی یک صفحه نمایش داده می شوند. چارتهای جدولی: در این از چارتها، اطلاعات در دو ستون افقی و عموی ارائه می شوند و ارتباط هر عامل در ستون افقی با عامل دیگر در ستون عمودی نشان داده می شود. برنامه هفتگی کلاس درسی ساده ترین نوع این گونه چارتهاست. چارتهای شاخه ای: به کمک این چارتها نحوه ترکیب چند یوردار و بوجود آمدن یک رویداد دیگر، یا ترکیب چند جزء و بوجود آمدن یک کل نشان داده می شود. چارتهای درختی: این چارتها برعکس چارتهای شاخه ای هستند و نشان می دهند چگونه از یک کل چند جزء بوجود می آید. چارتهای نقشه ای: برای ارائه منظم اطلاعات و خلاصه کردن آنها گاهی از نقشه و انواع مختلف نمادها (سمبلها) استفاده می شود. مثلاً برای نشان دادن نقاطی که تحت پوشش تلویزیون قرار می گیرند از این نوع چارت استفاده می شود. چارتهای تصویری: در این چارتها از تصاویر معمولی یا سمبولیک برای نشان دادن اجزاء مختلف یک عضو یا انواع مختلف یک چیز استفاده می شود.

70. تقسیم بندی چارتها براساس ماهیت محتوا چارتهای اخباری : شامل ورقه ها و یا تابلوهایی می دانند که به دیوار نصب شده و نظیر پوستر، اطلاعاتی را به گیرندگان عرضه می دارند ولی مطالب مندرج در آنها جامعتر بوده و ممکن است حاوی نمودارها، نشانه ها، عکسها، تصاویر و نظایر آنها باشند. چارتهای آموزشی : کلیه خصوصیات چارتهای اخباری را دارا بوده ولی درک منظور آنها مستلزم توضیحات شفاهی نیز هست. متخصصان تفاوتی را بین چارتهای اخباری و پوسترها قائل هستند. به این ترتیب که پوستر را بایستی با در نظر گرفتن علایق و احتیاجات عام تهیه کرد، در حالیکه چارتهای اخباری برای درک بیشتر اطلاعاتی که از طرق دیگر به اطلاع مردم رسیده است بکار گرفته می شوند. بنابراین محتوای آنها با اطلاعات مذکور بستگی تام دارد. بطوری که چارت اخباری نمایانگر و نشان دهنده یک ایده کلی و عمومی از یک موضوع بخصوص است.

71. نکات مورد توجه در مورد چارتها در تهیه چارتها بایستی اصول و عناصر طراحی را مورد توجه قرار داده، ضمن مشخص نمودن هدف از تهیه آن ، شرایطی را که بایستی چارت تحت آن مورد استفاده قرار گیرد در نظر گرفت.

72. کتابچه و بروشور این رسانه های آموزشی، دانش و تجربه در زمینه های خاصی ارائه می دهند. اگر چه محدودیتی از نظر تعداد صفحات ندارند ولی بهتر است در حداقل باشد.

73. پمفلت،ليفلت،فولدر وبروشور پمفلت ،معمولا دراندازه كاغذA4 مي باشد كه به سه قسمت مساوي تقسيم مي شود.نوع كوچكتر وبزرگتر آن هم وجوددارد .به پمفلت كتابچه وبروشور هم گويند،ولي بروشور به صورت سه لت در نمي آيد وبه صورت تك برگي است.بروشور غالبا دررابطه با معرفي برنامه ها،وسايل وروش ها تهيه مي شود وبه علت تك لت بودن فاقد روي جلدوپشت جلد است وترتيب مندرجات آن مانند صفحات داخلي پمفلت مي باشد.عنوان ونام ونشان سازمان متبوعه درابتدا ونام تهيه كننده وناشروشماره وتاريخ نشردرانتهاي بروشور نوشته مي شود. ليفلت ،ازسه لت بيشتراست وگاهي به صورت آكاردئوني تهيه مي شود.فولدر،نيزدرقطعA4 است كه ازوسط تا مي شود وبه «تاشو»نيز معروف است.اين رسانه ها مي توانند، مطالب پيشگيري از بيماري ها، آموزشي،هشداردهنده،وياتبليغاتي باشند. درطراحي اين گونه نشريات ،ترتيب مندرجات به شرح زيردرنظرگرفته مي شود: الف- صفحه روي جلد: نام ونشان سازمان متبوعه،تصوير متناسب باموضوع(درصورت لزوم)،نام فرد،نام واحد يا مركز تهيه كننده نشريه،ناشر وشماره وتاريخ انتشار. ب- صفحات داخلي: نام خدا، مقدمه درمورد اهميت موضوع وضرورت انتشار،معرفي موضوع،راه هاي سرايت ياابتلا ،پيشگيري، درمان (درموردبيماري ها)،زمان ،مكان،مدت،تعداد، تاريخ، طرزتهيه يااستفاده وتاثيرات(درمورد وسايل وروش ها)، فوايد، مضرات، الگوها، وتوصيه ها (درمورد رفتارهاي بهداشتي وغيربهداشتي)، تصوير(عكس،نقاشي،كاريكاتور،نمودار و...) ساير اطلاعات ضروري. ج- صفحه پشت جلد: هشدار ها،شعارها، آيات وروايات ونقل قول ها،نشاني وشماره تماس،طرح ها وتصاوير.

75. خدا قوت 75