1. 18/دسامبر/6
3/16/2012

2. آشنایی با مفاهیم برنامه ریزی عملیاتی
18/دسامبر/6
آشنایی با مفاهیم
برنامه ریزی عملیاتی
تهيه وتنظيم:
سجاد دلاوری
3/16/2012

3. تعريف برنامه ريزي:
برنامه ريزي يعني: تعيين فعاليت هاي مؤثر جهت رسيدن به هدف برنامه ريزي عبارت است از تهيه و توزيع امکانات محدود براي رسيدن به هدف هاي مطلوب، در حداقل زمان و با حداقل هزينه ممكن .

5. يك برنامه بايد بتواند هر كدام از اين 4 مرحله را به روشني بیان کرده و به این سه سؤال پاسخ دهد که:
کجا هستیم؟
به کجا می رویم؟
چگونه به آنجا خواهیم رسید؟
چه چیزی به ما می گوید که به آنجا رسیدیم؟ (چگونه پیشرفت خود را اندازه می گیریم؟)

6. انواع برنامه‏ريزي تناوب زمان وسعت يك‏بار مصرف (Single Use) بلندمدّت
(Long Term)
استراتژيك
(Strategic)
جاري
(Standing)
كوتاه مدّت
(Short Term)
عمليّاتي
(Operational)

7. استراتژيك (Strategic)
تعيين اهداف بلندمدّت و حياتي سازمان و طريقه نيل به آن، با توجه به عوامل محيطي و با درنظر گرفتن آينده سازمان.
عملیاتی (Action plan)
پيش‏بيني و تعيين مراحل و توالي فعّاليّت‏هاي لازم براي تأمين اهداف استراتژيك از طريق وسايل ,و روشها به‏تفكيك زمان، هزينه، نيروي انساني لازم.

8. تجزیه و تحلیل مسئله و بررسی وضعیت موجود یافتن راه حل
به نظر شما سخت ترین مرحله برنامه ریزی کدام مرحله است؟
شناختن مسئله
تجزیه و تحلیل مسئله و بررسی وضعیت موجود
یافتن راه حل
انتخاب بهترین راه حل
تنظیم برنامه عملیاتی
تدوین شاخص های پایش و ارزشیابی
بیشترین انرژی فکری را میگیرد

9. تعریف برنامه ریزی
 ارائه طریق برعملیات آینده که متضمن نتایج معین ، هزینه مشخص و دوره زمانی معلوم است .
تعيين هدفهاي درست و سپس انتخاب مسير ، وسيله يا روش مناسب براي تامين اين هدفها

10. برنامه ريزي عملياتي چیست؟
ابزاری است تا تصميمات وچارچوبهاي تعيين شده توسط برنامه ريزي جامع را به اجرا در مي آورد.
شناخت، پيش بيني وتعيين مراحل عمليات به تفکيک زمان، هزينه ونيروي انساني لازم

11. سلسله مراتب برنامه ها تاکتیکی عملیاتی
1- برنامه استراتژيك: اين برنامه براي كسب اهداف جامع سازمان طراحي مي‌شود، و از طريق آن، ماموريت سازمان- كه تنها دليل حيات آن است- به اجرا در مي آيد. 2- برنامه عملياتي: برنامه‌هايي‌هستندكه جزئيات چگونگي ‌اجراي برنامه‌هاي استراتژيك را ارايه مي كنند.
استراتژیک
تاکتیکی
عملیاتی

12. تنظيمات در برنامه عملياتي يك بیمارستان
مقدمه شامل:
هدف كلي
وضعيت موجود واحد
(خلاصه اي از نيروي انساني، زيرمجموعه ها و قسمت هاي خدمت گيرنده )
تعداد برنامه هاي واحد
(سرفصل اقدامات و فعاليت هايي كه در واحد در حال انجام است)
فهرست برنامه ها يا فهرست اهداف بينابيني
شرح مفصل برنامه ريزي ها به تفكيك اهداف بينابيني (برنامه هاي واحد) شامل:
بيان وضعيت موجود در هر برنامه بر اساس تجزيه و تحليل آمار و شاخص ها و ذكر مشكلات موجود (نقاط قوت و ضعف در برنامه جاري)
فهرست اهداف اختصاصي برنامه
جدول برنامه عملياتي به تفكيك اهداف اختصاصي
جدول شاخص هاي ارزشيابي برنامه

13. برنامه عملياتی و فرايند برنامه ريزی موثر سازمان را همچون طنابی مهارکننده در مسير دستيابی به نتايج مطلوب هدايت می کند.

14. برنامه عملياتی يک سند و مدرک با نتايجی کاملا اختصاصی در يک دوره زمانی(معمولا يک سال ) می باشد که فعالِيتهای اختصاصی تعريف شده درآن همراه با منابع لازم برای رسيدن به نتايج می باشد.

15. برنامه ريزی عمليا تی قسمت نهايی مديريت در هر سازمان می باشدکه باعث دوام و بقا و رشد و موفقيت سازمان می گردد. برنامه ريزی عملياتی بيانگر نظم و ارتباطات می باشد و موفقيت هر سازمانی به کارمند ان ، منابع مالی ، توليدات و تکنولوژی آن وابسته می باشد .

16. چیستی؟ چرایی؟ چگونگی؟ برنامه شما شامل چه قسمت هایی است؟
آیا رویه مشخصی برای تنظیم برنامه دارید؟
آیا تا کنون از خودتان پرسیدید چرا برنامه عملیاتی تنظیم می کنید؟
آیا این کار را تنها یک وظیفه می دانید؟
پاسخگویی، شفافیت عملکرد، مبنای ارزیابی عملکرد

17. چه کسی باید برنامه‏ریزی را انجام دهد؟
کسی که بیشتر با مشکلات واحد سازمانی آشنا است.
کسی که درک کامل و جامعی از واحد سازمانی دارد.
کسی که نیازهای واحد سازمانی را بیشتر می‏شناسد.
کسی که مسئول موفقیت یا شکست واحد سازمانی است.

18. تاکنون در چند کارگاه برنامه ریزی شرکت کرده اید؟
شنیده ها: یه مشت کاغذ که اصلا عمل نمیشود و به درد دنیا و آخرت هم نمیخورد و هر سال هم تکرار میشود.
دیده ها: اکثر برنامه ها Copy-Paste سال قبل است! برخی مواقع حتی تغییر تاریخ ها هم تغییر نمی کنند!

19. دلایل شکست برنامه‏ها عدم تعیین مناسب اهداف عدم پیش بینی منابع لازم
توجه نکردن به عنصر انسانی در برنامه ریزی
متعهد نبودن به برنامه تدوین شده
رعایت نکردن اصول علمی برنامه ریزی
پایش و ارزیابی نکردن برنامه یا موکول کردن آن به آخر برنامه

20. گام به گام تعريف مسئله /مسائل تجزيه و تحليل علل موثر و وضعیت موجود
يافتن راه حل های احتمالی
انتخاب بهترين راه حل /راه حل ها
تدوين برنامه عملياتی
تعیین شاخص های سنجش و پایش عملکرد
اجرای راه حل و ارزيابی پيشرفت کار

21. گام ششم: پایش و ارزشیابی
گام پنجم: تدوین لیست فعالیت ها و بودجه عملیاتی
گام سوم و چهارم : ارائه راه حل های ممکن و انتخاب بهترین راه حل
گام دوم: هدفگذاری
گام اول : تحلیل وضعیت موجود

22. گام هاي حل مسأله مرحله (گام) ابزار هاي مورد استفاده برون داد
1) شناسايي و تعريف مسأله
كنترل آماري
نياز سنجي
1) بيان واضح، عيني و ملموس از مسأله در يك عبارت كوتاه
2) بيان وضع مطلوب و نقطه اي كه برنامه مي خواهد به آن برسد
2) تجزيه و تحليل علل مؤثر
بارش افكار
نمودار استخوان ماهي
نمودار درختي يا ساير روش هاي ترسيم نقشه ذهني
فهرست علل مؤثر در به وجود آمدن مسأله و چگونگي ارتباط عوامل اصلي و فرعي با يكديگر
3) يافتن راه حل احتمالي
فهرست راه هاي ممكن براي حل مسأله

23. گام هاي حل مسأله مرحله (گام) ابزار هاي مورد استفاده برون داد
4) انتخاب بهترين راه حل
امتياز دهي و رتبه بندي
فهرست محدود بهترين راه حل ها
5) تدوين برنامه عملياتي
بارش افكار
جدول گانت برنامه عملياتي
فهرست زمانبندي شده فعاليت ها به تفكيك هر راه حل
6) اجرا، پايش و ارزشيابي
مستند سازي
ابزار هاي جمع آوري اطلاعات
مستندات انجام فعاليت ها و آمار نتايج حاصله در تغييرات شاخص ها

24. نكات مهم در استفاده از اين روش اين است كه:
هر مرحله بايد در زمان خود اجرا شود ولي ممكن است لازم نباشد تمام مراحل به طور دقيق طي شود.
در زمان اجرا ممكن است مجبور شويم به مراحل قبلي بازگشته و اصلاحاتي را انجام دهيم (بطور مثال در مرحله تجزيه و تحليل علت ها مجبور شويم مسأله را دوباره تعريف كنيم)
در جريان مراحل در دو فاز انبساط و انقباض معمولاً بايد مسير را طي كرد به عبارتي ابتدا از يك نقطه شروع مي كنيم و به فهرست هاي عريض و طويلي از علل و راه حل هاي احتمالي دست پيدا مي كنيم ولي در نهايت اين فهرست ها در دو فهرست حاوي چند علت اصلي و راه حل هاي كليدي خلاصه مي شوند.

25. بيان مسأله: در تعريف مسأله دو بخش مهم وجود دارد: تشريح مسأله
بيان وضع مطلوب

26. شرح مختصري از مسأله موجود را بنويسيد سپس به طور خلاصه مشخص كنيد كه با حل اين مسأله مي خواهيد به چه وضعيتي برسيد.

27. در بيان مسأله هميشه از دو چيز پرهيز كنيد

28. در تعريف مسأله از بيان علت فرعي بپرهيزيد چرا كه احتمال دارد تنها به يكي از علل بوجود آورنده آن توجه گردد و تمام اقدامات صرف برطرف كردن آن علت شود، حال آنكه ممكن است علت اصلي هم نباشد.

29. مثال یک بیان نا مناسب برای یک مسأله شایع:
کیفیت نامطلوب مواد اولیه خریداری شده باعث پایین بودن کیفیت غذای بیمارستان شده است
در این تعریف همانگونه که ملاحظه می کنید به یک علت فرضی در به وجود آمدن مسأله اشاره شده است 

30. در تعريف مسأله، از اشاره كردن به راه حل هاي فرضي بپرهيزيد چون قبل از تعيين علت هاي بوجود آورنده مسأله ارايه راه حل بيهوده خواهد بود و تيم را از يافتن تمام راه حل هاي موجود باز مي دارد.

31. مثال یک تعریف بی نتیجه دیگر برای همان مسأله:
آشپزخانه بیمارستان نیاز به تعویض پیمانکار دارد
اين تعريف نيز بيشتر تلاش دارد تا يك راه حل ارايه نمايد 

32. اما تعریفی که ما برای برنامه ریزی اصولی و عملی به آن نیاز داریم:
میزان رضایتمندی بیماران از غذای بیمارستان از .... به .... کاهش یافته است
در این تعریف به صورت ساده و روشن از بیان هر علت یا راه حل فرضی خود داری شده است و با در نظر گرفتن آن به عنوان مبنای کار در مراحل بعدی تیم حل مسأله میتواند تمام توان خود را در همان جهت بکار گیرد 

33. بيان مسأله: در تعريف مسأله دو بخش مهم وجود دارد: تشريح مسأله
بيان وضع مطلوب

34. بيان وضع مطلوب
وضع مطلوب نقطه ای است که ما می خواهیم پس از حل مسأله به آن برسیم. زمانی که مسأله را به نحو مناسب تعریف کردیم شناسایی وضعیت مطلوب یا همان هدف نیز آسان خواهد بود.

35. میزان رضایتمندی بیماران از غذای آشپزخانه بیمارستان به
میزان رضایتمندی بیماران از غذای آشپزخانه بیمارستان به .... خواهد رسید و بعد از آن دیگر کاهش نخواهد يافت.

36. هدف گذاري و بيان اهداف ركن مهم در هر برنامه اي است
هدف گذاري و بيان اهداف ركن مهم در هر برنامه اي است. تقسيم بندي اهداف در برنامه ها معمولاً در قالب اهداف كلي (Goals) و اهداف اختصاصي (Objectives) صورت مي گيرد.

37. اهداف سازماني اهداف كلي و بينابيني (Goals)
جهت گيري هاي بنيادي و فراگير سازمان را معين ميكند.
توجه به ارزش هايي دارند كه مي خواهيم به آنها دستيابيم.
خيلي قابل اندازه گيري نيستند.
فعاليت ها و اجزاء مختلف برنامه را سازمان ميدهند.

39. اهداف سازماني اهداف اختصاصي (Objectives)
بياني مشخص از اقداماتي هستند كه براي دستيابي به اهداف كلي سازمان بايد انجام شود.
زير بناي فعاليت ها در برنامه عملياتي را تشكيل ميدهند
به مديريت عالي سازمان امكان مي دهند كه بداند چه اتفاقي در حال رخ دادن است.
مبنايي براي ارزشيابي ارائه ميدهند.
نتايج برنامه را مشخص ميكنند.

40. به هدف زير توجه كنيد:
افزايش پوشش واكسيناسيون توأم بزرگسالان در سطح استان فارس از ميزان .... به .... درصد تا پايان سال 1386

41. Objective:
تا قبل از پايان 6 ماهه اول سال 86 حداقل 50% از رابطين پايگاه هاي بهداشتي در سطح استان در مورد لزوم تجديد واكسيناسيون در افراد بزرگسال آموزش ديده باشند.

42. Objective:
تا پايان سال 86 پوشش واكسيناسيون توأم بزرگسالان در سطح استان به ميزان 20% افزايش يابد

43. Objective:
تا قبل از پايان سه ماهه اول سال 86 تمامي شهرستان هاي استان برنامه عملياتي ارتقاء پوشش واكسيناسيون توأم بزرگسالان را تدوين كرده باشند.

44. همانگونه كه ملاحظه مي فرماييد هنگامي كه در برنامه ايمن سازي مشكلي به نام پايين بودن پوشش واكسيناسيون توأم بزرگسالان مشخص گرديده كه ابعاد آن نيز به طور دقيق مشخص شده است تعيين هدف نيز در حقيقت معطوف به مشكل مطرح شده خواهد بود.

45. برای هر یک از اهداف کلی زیر چه اهداف اختصاصی می توان در نظر گرفت؟
افزایش رضایت بیماران بستری شده در بیمارستان از میزان ... درصد به میزان ... درصد تا پایان سال 1394
کاهش میانگین زمان انتظار بیماران مراجعه کننده به درمانگاه به میزان 5 دقیقه تا پایان شش ماهه اول سال 1394

46. معيارهاي هدف اختصاصي S M A R T

47. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific M A R T
موضوع و گروه هدف مشخص باشد

48. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific
Measurable A R T
موضوع و گروه هدف مشخص باشد
قابل اندازه گيري باشد

49. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific
Measurable
Achievable R T
موضوع و گروه هدف مشخص باشد
قابل اندازه گيري باشد
قابل دسترسي باشد

50. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific
Measurable
Achievable
Realistic T
موضوع و گروه هدف مشخص باشد
قابل اندازه گيري باشد
قابل دسترسي باشد
واقع گرايانه باشد

51. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific
Measurable
Achievable
Realistic
Time Bound
موضوع و گروه هدف مشخص باشد
قابل اندازه گيري باشد
قابل دسترسي باشد
واقع گرايانه باشد
محدود به زمان باشد

52. موضوع و گروه هدف مشخص باشد
معيار هاي هدف اختصاصي
Specific
Measurable
Achievable
Realistic
Time Bound
موضوع و گروه هدف مشخص باشد
قابل اندازه گيري باشد
قابل دسترسي باشد
واقع گرايانه باشد
محدود به زمان باشد

53. هنگامي كه هدف مبهم (Not Specific) است چه اتفاقي مي افتد
هميشه اعضائ گروه احساس موفقيت ميكنند
ممكن است مقادير پايين تر از استاندارد هم پذيرفته شوند. گروه انگيزه اي براي تلاش در جهت بدست آوردن بالاترين كيفيت ها نخواهد داشت.
ساير عواقب؟

54. هنگامي كه هدف غير قابل دستيابي (Not Achievable) است چه اتفاقي مي افتد
اعضائ گروه احساس خستگي توأم با دلزدگي خواهند داشت
بي انگيزگي ايجاد خواهد شد.
به راحتي تسليم شرايط دشوار خواهند شد.
احساس حمايت نخواهند كرد.
ساير عواقب؟

55. اولویت بندی اهداف تعيين هدف، بسيار مهم مي باشد.
اما مهمتر و در عين حال پيچيده ترين قسمت در اين خصوص، کاستن از تعداد غالبا متعدد هدف هاي انتخاب شده (به دليل کمبود بودجه و ساير امکانات) و
گزينش ضروري ترين هدف ها از ميان آن ها مي باشد.

56. روش هاي اولويت بندي اهداف:
1- روش نظرخواهي ساده: نظر خواهي از جامعه ذينفع
2- روش نظر خواهي کامل: نظر خواهي از کل جامعه
3- روش اهم في الاهم: طبقه بندي اهداف بر حسب اهميت و ضرورت آن براي جامعه يا بیمارستان. مثل هدف خودکفايي و اينکه کشاورزان بايد چه چيزي را در زمين هاي خود کشت نمايند.
4- روش جامع: همانطور که از نام آن پيداست در اين روش هر هدفي از لحاظ اقتصادي-اجتماعي و فرهنگي و هرکدام به شعب پايين تر تقسيم شده و به بررسي تک تک آنها مي پردازيم. در اين روش گاهي به اصولي که داراي اهميت بيشتري هستند ضرايب بيشتري داده خواهد شد.

57. گام دوم تجزيه و تحليل علل مؤثر
من شش یار باوفا دارم، همه آنچه را که من میدانم آنها به من آموخته اند.
نام آنها این است:
چه چیز؟ چرا؟ چه وقت؟ چطور؟ کجا؟ چه کسی؟
Who, What, Where, When, Why, How

58. خصوصيات گروهي كه بايد در مورد مسأله و علل مؤثر در آن اظهار نظر كنند
سیستم مورد نظر و سیستم های در ارتباط با مسأله را به خوبی بشناسند.
از فرایند های مربوط به مشکل، آگاهی داشته باشند.
مراحل گردش کار (فراگرد ها) را بشناسند و بتوانند نمودار گردش کار را درصورت لزوم ترسیم کنند.
روش ها و فنون مورد استفاده در مراحل انجام کار را بشناسند.
با روش تحلیل مسأله آشنایی داشته باشند.
روحیه مشارکت در بحث و اظهار نظر داشته باشند.

59. بارش افكار قوانين بارش افكار
انتقاد، ارزيابي و بحث در مورد عقايد ممنوع است.
هيچ نظري احمقانه نيست، هرچقدر نظر في البداهه تر باشد بهتر است.
تمامي نظرات ثبت ميشوند.
سوار شدن و كولي گرفتن (Piggybacking به معني ملحق شدن، تغيير دادن و گسترش دادن نظرات ديگران) مورد تأييد است.

60. روش هاي اجراي بارش افكار
به هر نفر به نوبت زمان معيني براي اظهار نظر بدهيد. در صورت نداشتن نظر ميتوان نوبت را به بقيه داد ولي چرخه را تا زماني كه همه اظهار نظر نكرده اند پايان ندهيد

61. روش هاي اجراي بارش افكار
برگه هايي در اختيار افراد قرار دهيد تا نظراتشان را روي برگه بنويسند. پس از پايان مهلت تمامي نظرات ثبت شده را روي تابلو بنويسيد

62. روش هاي اجراي بارش افكار
برگه هايي به افراد بدهيد و درخواست كنيد كه هر نفر 2 عقيده را بر روي برگه يادداشت كند و پس از طي زمان مقرر برگه خود را به نفر ديگر داده و برگه يكي ديگر از افراد گروه را دريافت نمايد و پس از مطالعه نظر فرد قبلي 2 نظر ديگر به آن اضافه نمايد. چرخه را مجدداً تكرار نماييد تا بر روي هر برگه تعداد مورد نظر از نظرات ثبت شده باشد (6 يا 8 نظر)

64. نمودار استخوان ماهي
نمودار استخوان ماهي نموداري‌ است‌ كه‌ علتها را پيدا نموده‌ و بهبود ميدهد نه‌ اينكه‌ مشكلات را از بين‌ ببرد. اين ابزار به‌ يك‌ تيم‌ اجازه‌ ميدهد همة‌ علل‌ احتمالي‌ در رابطه‌ با وضعيت‌ يا مشكل‌ موجود را پيدا نموده‌ و با جزئيات‌ بيشتر در يك‌ نمودار نشان‌ دهد.

65. نمودار استخوان ماهي
نمودار استخوان ماهي نموداري‌ است‌ كه‌ علتها را پيدا نموده‌ و بهبود ميدهد نه‌ اينكه‌ مشكلات را از بين‌ ببرد. اين ابزار به‌ يك‌ تيم‌ اجازه‌ ميدهد همة‌ علل‌ احتمالي‌ در رابطه‌ با وضعيت‌ يا مشكل‌ موجود را پيدا نموده‌ و با جزئيات‌ بيشتر در يك‌ نمودار نشان‌ دهد.

66. تجهيزات يا (Machine)
نيروي‌ انساني‌ يا (Manpower)
مواد مصرفي‌ يا (Material)
روش‌ اجراي‌ فرآيند يا (Method)
محيط‌ و فضاي‌ فيزيكي يا(Environment)
مديريت‌ يا (Management)
پول يا (Money)
انگيزه‌ يا (Motivation )

67. نمودار استخوان ماهي
براي‌ سهولت‌ مي‌توانيد بعد از تعيين‌ كليه‌ عوامل‌ احتمالي‌ بوسيلة‌ بارش‌ افكار آنها را دسته‌بندي‌ نماييد و علل‌ مربوط‌بهم‌ را در زير يكديگر قرار دهيد و بعد از موافقت‌ اعضاي‌ گروه‌ به‌ هر گروه‌ نام‌ متناسب‌ (عامل‌ اصلي‌) انتخاب‌ نماييد و سپس‌ نمودار استخوان‌ ماهي‌ را ترسيم‌ نماييد، دقت‌ نماييد كه‌ در بارش‌ افكار علتها را بيان‌ نماييد نه‌ راه‌ حلها را.

68. تعيين محتملترين علت ها

69. گام سوم: يافتن راه حل هاي احتمالي
بارش افكار
خلاقيت

70. توصيه هاي مهم براي دست يابي به راه حل هاي مؤثر
خلاقیت در این مرحله از بیشترین درجه اهمیت برخوردار است و محیطی در گروه باید حاکم باشد تا افراد واهمه ای از اظهار نظر های بعید نداشته باشند. قضاوت و خلاقيت، دو عملكردي هستند كه هيچگاه همزمان رخ نميدهند. به همين دليل انتقاد و ارزيابي مجاز نيست
این مرحله را نباید با عجله پشت سر گذاشت، زیرا اولین و روشن ترین نظرات همیشه بهترین آنها نیستند.
قضاوت و خلاقيت، دو عملكردي هستند كه هيچگاه همزمان رخ نميدهند. به همين دليل انتقاد و ارزيابي مجاز نيست.
به کمیت توجه داشته باشيد، ارایه حداکثر تعداد نظرات ممکن مطلوب است

71. گام چهارم: انتخاب بهترين راه حل (ها)
معیار 1
معیار 2
معیار3
معیار 4
جمع امتیازات
راه حل 1
راه حل 2

72. راه حل
سهولت
(1)
مقبوليت
(3)
اثربخشي
(4)
اقتصادي بودن
(5)
امتياز
راه حل 1
 2*1
 5*3
 3*4
 3*5
 44
راه حل 2
 4*1
 1*3
 2*4
 4*5
 35
راه حل 3
...

73. پيش بيني عمليات
پس از انتخاب بهترين راه حل، بايد جداول زماني و هزينه اجراي برنامه را تهيه کنيم. باز هم شش کلمه پرسشي به کمک ما مي آيند:
چه کاري؟ فعاليت هاي لازم براي تحقق هدف کدامند؟
چگونه؟ شيوه و روش انجام هر فعاليت چگونه خواهد بود.
چه کساني؟ : چه مهارت ها و تخصص هايي براي انجام فعاليت ها لازم است؟
کجا؟ فعاليت هاي برنامه در چه محل و مکاني عملي مي شود؟
در چه زماني؟ هر يک از فعاليت ها در چه محدوده زماني انجام مي شود؟
چه منابع پولي براي اجراي برنامه لازم است؟
براي تحقق پيش بيني عمليات، از جدول برآورد زماني، برآورد زماني، برآورد نيروي انساني، برآورد مواد ووسايل و برآورد هزينه ها استفاده مي کنيم.

74. جدول زماني برنامه عملياتي
شماره
فعاليت
مدت (هفته) 1 2 3 4 5 6 7 8 9

75. جدول برآورد نيروي انساني موردنياز براي برنامه عملياتي
شماره
فعاليت
مهارت
تعداد
نفر- ساعت
هزينه در ساعت
کل هزينه 1 2 3 4 5

76. جدول برآورد مواد/ وسايل/ابزار براي برنامه عملياتي
شماره
فعاليت
وسيله / ابزار مواد
تعداد/ مقدار
هزينه واحد
کل هزينه ريال 1 2 3
جمع (ريال)

77. جدول برآورد کل هزينه برنامه عملياتي
هزينه
مبلغ (ريال)
نيروي انساني
مواد و وسايل
ساير
جمع کل

78. جدول برنامه عملياتي
برنامه عملياتي
فعاليت/ وظيفه
گروه يا فرد مسئول
تاريخ شروع
تاريخ پايان
برآورد ساعت کار
هزينه (ريال)
جمع

79. شاخص های پایش و ارزشیابی برنامه

80. انواع شاخص كيفي كمي عدد مطلق تعداد وقایع بدون داشتن مخرج کسر
مثل: تعداد موارد فلج اطفال

81. انواع شاخص عدد كسري شاخص سهمی صورت در مخرج کسر موجود است
مثال : نسبت مراکز بهداشتی بدون برق
شاخص نسبتی
صورت و مخرج کسر هم سنخ نیستند
مثال : نسبت پزشک به جمعیت
شاخص ميزانی :فراوانی یک واقعه در یک زمان مشخص وجمعیت معین
مثال: شیوع بیماری سل دریک جمعیت معین برحسب سال

82. روشهاي جمع آوري داده سرشماري بررسي مقطعي نمونه گيري كوچك و مداوم
نظام جاري اطلاعات

83. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
الف- شاخص هاي ساختاری یا دروندادي: آنچه به عنوان زيرساخت ضروري براي فعاليت مطلوب و ارتقاي سلامت مطرح است که شامل منابع نیروی انسانی، منابع تجهیزاتی، منابع مالی و غیره خواهد بود و بدون آنها امکان طراحي و اجراي برنامه ها و تامین اهداف وجود ندارد، در اين گروه از شاخص ها جاي مي گيرد.
نسبت تخت فعال به مصوب
نسبت تعداد کادر پرستاری در بخشهای بستری به تخت فعال

84. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
ب - شاخص هاي فرآيندي: لازمه فعاليت کارآمد و اثربخش ، اجراي درست فرآيندهاي درستي است که مجموع آنها، اهداف اصلي برنامه ها را دست يافتني مي سازد. محصول هر يک از اين فرآيندها( قطعات پازل گونه)، تصوير نهايي خواهد بود که بدون هر کدام از آنها امکان مشاهده آن تصوير وجود ندارد.
نحوه ارائه خدمات،روش ها وبرنامه هایی است که باید برای دستیابی به اهداف سازمانی بکارگرفته شود.
وجود کمیته های بیمارستانی
وجود برنامه HIS

85. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
ج - شاخص هاي پيامدي یا بروندادی: آنچه براي فعالان عرصه سلامت و به ويژه براي تصميم گيرندگان اهميت دارد دستيابي به اهداف مورد انتظار از برنامه ها (اثربخشي) و صرف هزينه کمتر براي دستيابي به آن اهداف (کارايي) و در نهايت ترکيبي از هر دو (بهره وري) است.
نتیجه چگونگی مراقبت ارائه شده می باشد. به بیان دیگر، نتایج مطلوب ونامطلوب مراقبت،کیفیت خدمات ارائه شده به بیمار را نشان می دهد.
نسبت تعداد مرگ و میر به کل ترخیص شده ها و فوت شده ها
نسبت ترخیص با رضایت شخصی به کل ترخیص شده ها

86. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
رديف
عناوين شاخص
واحد سنجش
استاندارد
دوره زمانی 1س
نسبت تخت فعال به ثابت
درصد 80
سالیانه 2س
نسبت کادر درمانی به تخت در بخش اورژانس
عدد 3 3س
نسبت بیماران دیالیزی به تخت دیالیز 4 4پ
نسبت اعمال جراحی انجام شده به تخت عمل
عددبه روز
ماهیانه 5پ
فاصله چرخش تخت
روز 6پ
میزان زایمان های انجام شده از طریق سزارین 30 7پ
ضریب اشغال تخت فعال 75 8پ
متوسط اقامت بیمار بستری در بیمارستان 9پ
میزان مرده زایی 1
10پ
میزان مرگ و میر نوزادان
11پ
میزان مرگ کودکان

87. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
12پ
مرگ مادران دراثرعوارض بارداری وزایمان
عدد
سالیانه
13پ
میزان موربیدیتی و nearmiss مادران در اثر عوارض زایمان
14پ
میزان عفونت بیمارستانی
درصد 5
ماهیانه
15پ
نسبت فوت به کل بستری شدگان 2
16پ
مرگ و میر بعد از عمل جراحی 1
17پ
تعداد مشاوره های انجام شده به کل مشاوره های درخواست شده
100
18پ
تعداد ترخیص با رضایت شخصی از بخش اورژانس
19پ
تعداد ترخیص با رضایت شخصی از سایر بخش های بستری
20پ
نسبت احیاءموفق اولیه به کل احیاهای انجام شده 60

88. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
21پ
نسبت احیاءموفق ثانویه به کل احیاهای انجام شده
درصد 7
ماهیانه
22پ
میزان کسورات بیمه ای
سه ماه
23پ
نسبت تعداد موارد خطاهای پرستاری (دارویی، سقوط از تخت) به کل بیماران بستری
24پ
نسبت تعداد موارد زخم فشاری در بیماران به کل بستری شدگان
25پ
نسبت تعداد کادر پرستاری که دچار آسیب های شغلی (جسمی، روحی، روانی) ناشی از حرفه در محیط کار شده اند به تعداد کل کادر پرستاری
سالیانه
26پ
میزان رضایت بیماران از خدمات بیمارستانی
( دراورژانس) 90
سه ماهه
27پ
میزان رضایت بیماران از خدمات بیمارستانی ( به جزاورژانس) 95

89. شاخص‏های عملکرد در بیمارستان
28پ
میزان رضایت پرسنل بر اساس پرسشنامه
درصد 90
شش ماهه
29ف
میزان برگزاری کمیته های بیمارستانی مطابق با دستورالعمل
100
30ف
متوسط زمان انتظارحضور تیم احیا پس از اعلام کد احیا
دقیقه 3
ماهیانه
31ف
متوسط زمان حضور بیمار از بدو پذیرش تا انتقال از اورژانس یا انتقال به بخش ترخیص /مرگ
ساعت 6
32ف
زمان انجام مشاوره داخل بیمارستانی 2
33ف
زمان انجام مشاوره خارج بیمارستانی
34ف
متوسط زمان انتظار انجام پرتونگاری فوری از دستور پزشک تا دریافت نتیجه

90. فرمول محاسبه شاخص‏ها ضریب اشغال تخت : تخت روز اشغالی * 100
ضریب اشغال تخت : تخت روز اشغالی * 100
تخت فعال * تعداد روزهای آن دوره
متوسط اقامت بیماران بستری: تخت روز اشغالی
تعداد کل مرخص شدگان
نسبت تخت فعال به ثابت : تعداد تخت فعال
تعداد تخت ثابت

91. تعداد کل زایمان های انجام شده
فرمول محاسبه شاخص‏ها
فاصله چرخش تخت : تخت روز کل – تخت روز اشغالی
تعداد مرخص شدگان وفوت شدگان
درصد زایمان های انجام شده از طریق سزارین:
100 * تعداد سزارین
تعداد کل زایمان های انجام شده
میزان مرده زایی:
تعداد مرده زایی (از 22 هفتگی حاملگی تا زمان زایمان)

92. فرمول محاسبه شاخص‏ها مرگ ومیر نوزادان:
تعداد نوزادان فوت شده(در 29 روزاول زندگی) *1000
تعداد موالید زنده
استاندارد این شاخص: 16 در هزار تولد زنده
میزان مرگ و میرکودکان:
تعداد کودکان فوت شده (در 59 ماه اول زندگی) *1000
استاندارد این شاخص: 22 در هزار تولد زنده

93. فرمول محاسبه شاخص‏ها مرگ مادران دراثرعوارض بارداری وزایمان:
تعداد مرگ مادران در اثر عوارض بارداری و زایمان دریکسال
تعداد کل موالید زنده دریکسال
استاندارد این شاخص: 20 در صدهزار تولد زنده
میزان موربیدیتی و nearmiss مادران در اثر عوارض زایمان :
موربیدیتی: تعداد مادرانی که دچار بیماری های ناشی از حاملگی، زایمان و پس از زایمان ( تا 6 هفته پس از زایمان) شده باشند.
Nearmiss: مادرانی که به علت عوارض ناشی از حاملگی و زایمان در ICU بستری شده اند.

94. فرمول محاسبه شاخص‏ها نسبت بیماران دیالیزی به تخت دیالیز:
تعداد بیماران دیالیزی
تعداد تخت دیالیز
میزان عفونت بیمارستانی:
تعداد عفونت های ایجاد شده در بیمارستان در یک دوره
تعداد کل مرخص شدگان وفوت شدگان درهمان دوره
نسبت فوت به کل بستری شدگان:
تعداد کل فوت شدگان
تعداد کل مرخص شدگان

95. فرمول محاسبه شاخص‏ها نسبت اعمال جراحی انجام شده به تخت عمل:
تعداد اعمال جراحی انجام شده
تعداد تخت عمل*تعداد روزهای آن دوره
مرگ و میر بعد از عمل جراحی:
تعداد مرگ و میربعد از عمل
تعداد کل اعمال جراحی انجام شده
تعداد مشاوره های انجام شده به کل بستری:
تعداد کل مشاوره های انجام شده
تعداد کل مشاوره های درخواست شده

96. فرمول محاسبه شاخص‏ها تعداد ترخیص با رضایت شخصی:
تعداد بیماران ترخیص شده با رضایت شخصی
تعداد کل مرخص شدگان از اورژانس
نسبت احیاءموفق به کل احیاهای انجام شده:
احیاء موفق
کل احیاهای انجام شده
احیا موفق اولیه : بیمارانی که با انجام عملیات احیا جریان خون و نبض آنها برمی گردد.
احیاء موفق ثانویه: بیمارانی که بعد از انجام عملیات احیا 24 ساعت زنده بماند و یا زنده از بیمارستان خارج شوند

97. جمع بندی وظیفه مدیر پس از برنامه ریزی : کنترل برنامه
کنترل به چه صورت انجام میشود؟
پایش و ارزشیابی
پایش : به صورت مستمردرتمام مراحل از شروع برنامه ریزی تا اجرا تجزیه وتحلیل برنامه .بازنگری برنامه
ارزشیابی : به صورت دوره ای درزمانهای مختلف
شاخص ها : عنوان . نحوه محاسبه . روش جمع آوری اطلاعات .دوره محاسبه

98. من قدرت خواستم و خدا مشکلاتی در سر راهم قرار داد تا قوی شوم.
من دانایی خواستم و خدا به من مسایلی داد تا حل کنم.
من سعادت و ترقی خواستم و خدا به من قدرت تفکر و قوت ماهیچه داد تا کار کنم.