1. Memorija

2. Prema vrsti, postoje dva osnovna tipa:
ROM (Read Only Memory)
Sadržaj ove memorije procesor može samo da ‘čita’
Čuva podatke i kada je računar isključen.
RAM (Random Access Memory)
Memorija sa direktnim pristupom- operativna memorija
Procesoru omogućeno i čitanje i upis podataka
Svoju funkciju vrši samo kada je računar uključen tj. svi podaci se brišu kad se isključi računar.

3. ROM (Read Only Memory)
Memorija za čitanje, tj. memorija u koju se podaci mogu upisivati samo jedanput i čitati onoliko puta koliko želimo
Služi za smještanje podataka koji su uvijek jednaki i nepromjenjeni.
Malog je kapaciteta (npr. 128kB)
Podatke upisuje proizvođač računara

4. RAM (Random Access Memory)
Uposno-ispisna memorija, tj. memorija u koju se podaci mogu upisati i iz nje čitati onoliko puta koliko želimo.
U RAM memoriji se nalaze programi koji se neposredno izvršavaju, kao i podaci nad kojima se vrši obrada.
Kapacitet se najčešće kreće u granicama od 64 do 512 MB
Vrijeme pristupa memoriji 5-10s

5. Može biti DIPP (Dual Inline Pin Package)
SIPP (Single Inline Pin Package)
SIMM (Single Inline Memory Module)

6. Prema funkciji može biti:
Main (glavna)
Cash
Video -VRAM (Video RAM)
Buffer

7. Main (glavna) - Memorija sa kojom je procesor u stalnoj komunikaciji
Main (glavna) - Memorija sa kojom je procesor u stalnoj komunikaciji. Prema načinu rada postoje: dinamička i statička
Cash - Nalazi se u/uz procesor i povezana je sa njim direktnom i brzom komunikacijom
Video - Koristi se za generisanje video prikaza. Procesor šalje podatke, video kartica ih interpretira i prosljeđuje monitoru. Ima dva dodatna ulaza: prema glavnoj memoriji i monitoru, što značajno povećava brzinu rada.
Buffer - Međumemorija za privremeni smještaj podataka dok se proces ne završi. Resterećuje glavnu memoriju i oslobađa procesor

8. Osnovne karakteristike memorija:
Vrsta (tip) memorije
Radni takt (MHz)
Brzina pristupa (ns)
Kapacitet (MB ili GB ili TB) - kapacitet memorije zavisi o količini memorijskog prostora koju može adresirati procesor ugrađen u računar.

9. Kapacitet memorije
Kapacitet predstavlja količinu podataka koji mogu biti smešteni u memoriju. Osnovna jedinica za kapacitet memorije je bajt (B)
Za predstavljanje standardnih znakova: slova, brojeva i specijalnih znakova u kompjuteru služe tzv. BROJNI SISTEMI ili KODOVI.

10. ASCII cod
Za predstavljanje binarnih znakova 0 i 1 u standardne znakove koriste se različiti sistemi a najpoznatiji su ASCII cod (aski kod) (American Standard Code for Information Interchange – Američki standardni kod za izmjenu informacija.)
ASCII cod sadrži 128 standardnih i 128 grafičkih znakova ukupni 256.
Np. U ASCII kodu A= B= C=

11. BIT i BAJT
Najmanja jedinica memorije je BIT i u njoj imamo jedan binarni znak 0 ili 1. Niz od 8 bita (binary digit) zove se BAJT (byte) .
1 BAJT = 8 BIT-a
Kapacitet memorije izražavamo u broju bajtova.
Kapacitet memorije na PC računarima može
640 KB, 1 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32MB, 64 MB, 128 MB, 256 MB, 1GB …

12. Mjere kapaciteta
bajt (B) 1B=8b, bit je digitalna cifra i može biti 0 ili 1
kilobajt (KB), 1 KB = 1024 b
megabajt (MB), 1 MB = 1024 KB
gigabajt (GB) 1 GB = 1024 MB
terabajt (TB) 1 TB = 1024 GB
kilobajt (KB) hiljadu 103
megabajt (MB) milion 106
gigabajt (GB) bilion 109
terabajt (TB) trilion 1012

13. Mašinski jezik je kod koji se koristi za predstavljanje programskih instrukcija.

14. HDD (Hard Disk Drive) prvi HDD je napravio IBM i bio je kapaciteta 5MB
prvi PC HDD je bio kapaciteta 10MB po cijeni od preko 100$ po MB, dok današnji HDD su kapaciteta preko 100GB po ceni od 1 centa po MB
savremeni hard-diskovi su kapaciteta
od 250GB do 3TB
250GB, 320GB, 500GB,
750GB, 1TB, 2TB, 3TB

15. Način rada – magnetne glave
Magnetne glave lebde iznad ploča na vazdušnom jastuku dok se ploče okreću konstantnom brzinom od 7200 obrtaja u minuti (rpm) i tako upisuju i čitaju podatke. Zbog svoje osjetljivosti na spoljašnje uslove disk je zatvoren u metalno kućište. 
magnetna glava čita i zapisuje podatke
razmak glave od ploče je mikroskopska, cca 25 nm (ljudska kosa ≈ nm)
zrnce prašine
magnetni disk
razmak između
glave i ploče
ljudska kosa

16. Logička organizacija snimljenih podataka
Sektor
Trag
Cilindar

17. koncentrične kružnice (>10 000) podijeljene u sektore (>1 000)
Tragovi
koncentrične kružnice (>10 000)
podijeljene u sektore (>1 000)
Sektori
najmanje adresibilne jedinice (512 byte-a)
prije: jednak broj sektora u svim tragovima
danas: različit broj
Cilindar
tragovi koji se nalaze tačno jedan ispod drugog na različitim pločama čini cilindar.

18. Postoji mogućnost da na disku bude više sektora nego raspoloživih adresa
Klaster(cluster) – najmanji adresibilni prostor sastavljen od više susjednih sektora iste staze
Veličine klastera su 2048, 4096,8192, i B zavisno od veličine diska (broj sektora po klasteru (4:64))

19. Povezivanje hard diska

20. FAT (File Allocation Table)– tabela sa raspoloživim adresama
Svaki operativni sistem ima definisan maxsimalan broj adresa kojima može pristupiti
FAT (File Allocation Table)– tabela sa raspoloživim adresama
FAT16 – do 216 adresa= (DOS do Win95)
FAT32 – do 232 adresa= (Win98 i noviji)
NTFS (New Technology File System) - Razvijen za Windows NT, 2000, XP, Vista, Win 7. Sistem ima sposobnost samooporavljanja. Ima mogućnost šifrovanja naziva datoteka i foldera

21. Da bi se omogućilo čuvanje velikih količina podataka i programa uvodi se posebna memorija koja se zove SPOLJNA MEMORIJA.

22. Eksterni HDD
Osim diskova koji se nalaze u kućištu računara postoje i eksterni diskovi koji se priključuju na USB port.

23. Flopy disk (FDD)
Unutar flopy diska nalazi se kružni dio metalne plastike na koju se zapisuju i sa koje se čitaju podaci pomoću flopy uređaja.
Kod flopy disketa podaci se zapisuju u stazama i sektorima.
Unutar FDD-a se nalaze glave za čitanje i pisanje podataka, te druga malo veća pomoću koje se brišu podaci, takođe postoji i motor koji miče te glave.
za disketne jedinice rezervisana su slova A: i B:.

24. 3,5” diskete – 1,4 MB
5,25” diskete – 1,2 MB
ZIP – diskete 100, 250, 750 MB
JAZ – kasete 1 i 2 GB

25. CD (compact disk), DVD (digital video device)
logička organizacija podataka u vidu spirala
jeftina proizvodnja
Upis podataka:
laserski snop se usmjerava na površinu diska
sloj za snimanje se zagrijava i mijenja hemijsku strukturu
stvaraju se udubljenja, jame, rupe (pit) CD
DVD

26. Vrste DVD-a jednostrani, jednoslojni – 4.7GB
jednostrani, dvoslojni – 8.5GB ( GB)
dvostrani, jednoslojni – 9.4GB (2x4.7GB)
dvostrani, dvoslojni – 17GB (2x8.5GB)

27. Čitanje podataka:
laserski snop, slabijeg intenziteta nego kod upisa, usmjerava se na površinu diska od koje se reflektira
kada naiđe na neko udubljenje reflektira se daleko slabijim intenzitetom nego s okolnih površina.
različiti intenzitet reflektiranog snopa interpretira se kao logička nula i jedinica

28. DVD (Digital Video device/Versatile Disk)
CD (Compact Disk)
CD-ROM (Read-Only Memory)
CD-R (Recordable) - sloj za upis podataka trajno mijenja hemijsku strukturu i fizikalna svojstva
CD-RW (Re-Writable) -sloj za upis podataka – ima dva stanja (kristalno i amorfno) što mogućuje ponovno upisivanje podataka
podaci samo s jedne strane
kapacitet - 650MB (74 min), 700MB (80 min)
brzina prenosa podataka
> 40X (1X=150 KB/s)
DVD (Digital Video device/Versatile Disk)
DVD-ROM (Read-Only Memory)
DVD-R (Recordable)
DVD-RW (Re-Writable)
pojavio se godine
fizički iste veličine i debljine kao i CD
kapacitet – 4.7 GB