2. برنامه گسترش ايمنسازي EPI Expanded Program on Immunization Dr
برنامه گسترش ايمنسازي EPI Expanded Program on Immunization Dr. bijari Community medicine specialist

3. ديفتري، كزاز : واكسن دوگانه بزرگسالان (Td) واكسن دوگانه خردسالان (DT)
سل : واكسن ب.ث.ژ (BCG)
ديفتري، كزاز، سياه‌سرفه: واكسن سه‌گانه (DTP)
ديفتري، كزاز : واكسن دوگانه بزرگسالان (Td)
واكسن دوگانه خردسالان (DT)
فلج اطفال : واكسن پوليو خوراكي (OPV)
واكسن پوليو تزريقي (IPV)
سرخك، سرخجه، اوريون : واكسن MMR
كزاز: واكسن توكسوئيد كزاز (TT)
هپاتيت ب : واكسن Hep.B

4. ماهيت واكسنها MMR – OPV: ويروس زنده ضعيف شده BCG: باكتري زنده ضعيف شده
IPV (فلج اطفال تزريقي): ويروس كشته شده
ديفتري، كزاز: توكسوئيد
Hep.B: آنتي‌ژن سطحي ويروس

5. مقدار واكسنها تمام واکسن ها :0/05 ميلي‌ليتر به استثناء: BCG: Hep.B:
0/05 ميلي‌ليتر زير يكسالگي
0/1 ميلي ليتر بالاي يكسالگي
Hep.B:
زیر ده سالگی :0/05 میلی لیتر
بالاي ده سالگي: يك ميلي‌ليتر
دياليزيها : دوبرابر مقدار توصيه شده

6. روش استفاده واكسنها OPV: خوراکی DTP-IPV-Hep.B:تزریقی عضلانی
MMR: زیرجلدی
BCG:داخل جلدی

7. برنامه ايمنسازي كودكان ايرانسن
نوع واكسن
بدو تولد
BCG – OPV Hep.B
2ماهگي
DTP - OPV Hep.B
4ماهگي
DTP - OPV
6ماهگي
DTP – OPV Hep.B
12ماهگي
MMR
18ماهگي
DTP – OPV- MMR
6سالگي
تكرار واكسن دوگانه بزرگسالان هر 10 سال

8. واكسيناسيون در مواقع خاص:
نوزاد نارس کمتر از 37 هفته با وزن زير 2000 گرم:
بدوتولد-یک ماهگی-دوماهگی-6ماهگی(چهانوبت)
عدم مراجعه كودك زير 1 سال در زمان مقرر:
كاهش فاصله واكسنها تا به زمان معمول واكسن برسد:
حداقل فاصله بين واكسنهاي سه‌گانه، فلج اطفال ، نوبت اول و دوم هپاتيت : يك ماه
حداقل فاصله بين نوبت دوم و سوم هپاتيت: دو ماه
فاصله بين نوبت سوم واكسن سه گانه و يادآور آن نبايد از 6 ماه كمتر باشد.

9. كودكان يك تا شش سال كه در زمان مقرر مراجعه نكرده‌اند:
اولين مراجعه:
سه‌گانه- فلج اطفال-ب.ث.ژ-MMR-هپاتيت ب
يك ماه بعد از اولين مراجعه:
سه‌گانه- فلج اطفال-هپاتيت ب- MMR
يك ماه بعد از دومين مراجعه:
سه‌گانه- فلج اطفال
6 ماه تا يك سال بعد از سومين مراجعه:
سه‌گانه- فلج اطفال-هپاتيت ب
6 سالگي:
سه‌گانه (حداقل يك سال فاصله با نوبت قبلي) - فلج اطفال

10. خانمهاي سنين باروري با سابقه ناقص واكسيناسيون دوگانه
طول دوره محافظت
درصد محافظت
حداقل فاصله
نوبت -
اول
سه سال 80
یک ماه
دوم
5 سال 95
6 ماه
سوم
10 سال 99
یکسال
چهارم

11. ايمن سازي زنان باردار بدون سابقة ايمن سازي
تاريخ مراجعه
نوع واكسن
دفعات
اولين مراجعه
دوگانه ويژه بزرگسالان
نوبت اول
يك ماه بعد
نوبت دوم *
* ادامه ايمن سازي طبق جدول ايمن سازي زنان 49 – 15 ساله

12. ایمنسازي براي هپاتيت ب در افراد گروههاي پر خطر
نوبت : زمان مراجعه
اول: اولین مراجعه
دوم: یک ماه بعد از نوبت اول
سوم: شش ماه بعداز نوبت اول

13. نكات مهم: كودكان نارس (کمتر از 37 هفته) با وزن بالاي 2000 گرم
کودک زیر 2000 گرم که در وقت مقرر واکسن هپاتیت نگرفته است
تعويض خون يا دريافت خون و فراورده‌ها در نوزادي
نوزادان دچار زردي به هر علت
سوءتغذيه
سرماخوردگي، تب مختصر و شل بودن مدفوع
تزريق مكرر خون
واكسنهاي زنده ويروسي تزريقي؟

14. نكات مهم:
تزريق گاما گلوبولين (عضلاني-وريدي) و فراورده های خونی پس از واكسن زنده ويروسي (به جز تب زرد و پوليو):
حداقل فاصله تزريق واكسن زنده ويروسي با گاما گلوبولين (عضلاني- وريدي) و فراورده های خونی
واكسيناسيون فرد HIV مثبت؟
اسهال شديد همزمان با دريافت قطره فلج
استفراغ و قطره فلج

15. محل تزریق واکسن زیردوسال:قدامی خارجی ران بالای دوسال: عضله دلتوئید
واکسنBCG:یک سوم فوقانی و دوسوم تحتانی بازو

16. مواردمنع واکسن سه گانه ضایعات مغزی، نخاعی پیشرونده
مواردی که پس از تزریق واکسن سه گانه در نوبت های بعدی باید واکسن دوگانه خردسالان تزریق شود:
گریه مداوم بیش از 3 ساعت كه قابل آرام كردن نباشد
تب بالای40 درجه آگزیلاری
تشنج ظرف 72 ساعت

17. نوزاد متولد شده از مادر HBS-Ag مثبت :
تزریق همزمان واکسن هپاتیت ب و ایمنوگلوبولین ترجیحا در72 ساعت اول بعد ازتولد
حداکثر زمان برای تزریق IG: یک هفته
درصورت در دسترس نبودن IG واکسن به تنهایی 70 تا80% ایمنی می دهد.
این نوزادان باید در 9 تا 15 ماهگی از نظر HBS-Ag و HBS-Ab تست شده وپیگیری شوند.

18. گروههای پر خطر (high risk) که باید واکسن Hep.B بزنند:
كليه پرسنل شاغل در مراكز درماني بستري و سرپايي كه با خون و ترشحات آغشته به خون به نحوي درتماس هستند شامل: پزشكان، پرستاران، ماماها، بهياران و كمك بهياران، واكسيناتورها، دندانپزشكان، كمك دندانپزشكان، كارشناسان و تكنسين هاي آزمايشگاههاي تشخيص طبي، نظافتچيان بخش هاي درماني و آزمايشگاههاي تشخيص طبي، دانشجويان پزشكي و دندانپزشكي، پرستاري و مامايي و دانش آموزان بهورزي
بيماران تحت درمان دياليز و دريافت كنندگان خون و فرآورده هاي آن كه بطور مكرر انجام مي شود ( تالاسمي، هموفيلي و ... .
اعضاء خانواده فرد HbSAg+ ساكن در يك منزل

19. كودكاني كه در كانونهاي اصلاح و تربيت نگهداري مي شوند، كودكان عقب افتاذه ذهني و پرسنل مؤسسات نگهداري كودكان عقب افتاده ذهني و خانه سالمندان
آتش نشان ،‌امدادگران اورژانس ، زندانبانان ،كارشناسان آزمايشگاههاي تحقيقات جنايي وصحنه جرم
افراد داراي رفتارهاي پرخطر جنسي و اعتياد تزريقي كه تحت پيگيري مداوم هستند .
افراد آلوده به هپاتيت C كه حداقل يك تست تكميلي مثبت دارند .
زندانياني كه داراي رفتارهاي پرخطر هستند و داراي محكوميت بيش از 6 ماه هستند .
رفتگران شهرداريها

20. تزریق واکسن هپاتیت ب در گروههای پرخطر
اولین مراجعه
یک ماه بعد از اولین مراجعه
6 ماه بعد از اولین مراجعه

21. افرادگروههاي پرخطر درصورت بررسی تیتر آنتی بادی سه ماه بعد از آخرین نوبت واکسن:
چنانچه تیتر بیش از IU/ml 10 بود نیازی به دوز یادآور ندارد.
اگر تيتر كمتر از 10 باشد مجدداً سه نوبت واکسن هپاتیت ب دریافت کند.
اگر فردی در گذشته دور واکسن دریافت کرده (بیش از سه ماه) پس از بررسی آنتی بادی:
تیتر بیش از 10: نیاز به یادآور نیست.
تیتر کمتر از 10: یک نوبت واکسن یاداور دریافت کند و حداقل دو هفته بعد بررسی آنتی بادی شود: اگر تیتر باز هم زیر 10 بود دو نوبت دیگر واکسن هپاتیت ب را دریافت کند.

22. واکسن هپاتیت ب در افراد دیالیزی
بررسی از نظر HBS-Ag و HBS-Ab
تزریق سه نوبت واکسن با دز دوبرابر
بررسی HBS-Ab سه ماه بعد از آخرین دز واکسن
چنانچه تیتر بیش از IU/ml 10 بود نیازی به دوز یادآور ندارد.
اگر تيتر كمتر از 10 باشد مجدداً سه نوبت واکسن هپاتیت ب با دز دوبرابر دریافت کند.
بررسی سالیانه از نظر HBS-Ab

23. انواع واكسن ها و شرايط نگهداري آنها
نام واكسن
شرايط نگهداري درمحل واكسيناسيون
سه گانه
8-2 درجه سانتيگراد (طبقه مياني يا پاييني يخچال)
دوگانه
كزاز
ب.ث.ژ
8-2 درجه سانتيگراد ( طبقه فوقاني يخچال)
MMR
فلج اطفال
هپاتيت ب
8-2 درجه سانتيگراد ( طبقه مياني يا پاييني يخچال )

24. زمان نگهداری واکسن پس از باز شدن ویال واکسن
واكسن هاي فلج اطفال، سه گانه، دوگانه، كزاز و « هپاتيت ب »‌ پس از بازشدن ويال در مراكز ارائه خدمات ايمن سازي، در صورتيكه شرايط زنجيره سرما و ستروني حفظ شود، تا پايان تاريخ انقضاء به شرطي كه بيش از يك ماه از زمان باز شدن ويال نگذشته باشد، قابل مصرف است.
در تيم هاي سيار واكسيناسيون، ويال واكسن هاي باز شده بايد در پايان كار دور ريخته شود، ولي ويال هاي باز نشده به شرط رعايت كامل زنجيره سرما بايد در روزهاي بعد در اولويت مصرف قرار گيرد.
ويال هاي آماده شده واكسن MMR و ب ث ژ بايد 6 ساعت پس از آماده سازي دور ريخته شوند .

25. زمان نگهداری واکسن پس از باز شدن ویال واکسن
هر يك از ويال هاي باز شده در شرايط زير بايد بلافاصله دور ريخته شوند :
اگر شرايط ستروني بطور كامل رعايت نشده باشد .
اگر شواهد دال بر وجود آلودگي قابل رؤيت ، غوطه وري واكسن پس از باز شدن دريخ آب شده داخل واكسن كارير ، ذرات قابل رؤيت ، ترك خوردگي در ويال واكسن وجود داشته باشد .
چنانچه اين تغييرات در ويال هاي بازنشده مشاهده شود ، بايد با حفظ كامل زنجيره سرما ، واكسن به رده بالاتر برگشت داده شود .

26. نکات مهم
در افراد مبتلا به هموفيلي واكسن « هپاتيت ب » بايد زير جلد تزريق شود
واكسيناسيون «هپاتيت ب » هيچگونه مورد منع تلقيح ندارد، حتي اگر فرد HbsAg مثبت باشد.
در حال حاضر دوز يادآور واكسيناسيون «هپاتيت ب » توصيه نمي شود .
پوليو صفر بايد در بدو تولد تجويز شود اما اگر به هر دليل ، تجويز واكسن دربدو تولد مقدور نباشد ، در اولين فرصت ممكن ، تا روز سي ام تولد بايد واكسن را تجويز كرد و بعد از آن تجويز پوليو صفر ضرورتي ندارد.

27. نکات مهم
كساني كه در سن سه ماهگي و بالاتر واكسن ب ث ژ دريافت نموده اند و در عرض 72 ساعت در محل تزريق واكنش نشان داده اند بايستي توسط پزشك از نظر سل بررسي گردند.
از تزريق واكسن ها در ناحيه سرين به علت احتمال آسيب به عصب سياتيك و يا كاهش اثربخشي واكسن بعلت بافت چربي زياد آن ناحيه بايستي خودداري نمود
در افراد بالاي دو سال چنانچه حجم عضله دلتوئيد كم باشد تزريق در ناحيه قدامي خارجي ران صورت مي گيرد.
در صورتيكه مابين دزهاي يك واكسن فاصله اي بيش ازمقدار توصيه شده باشد نيازي به شروع مجدد سري واكسيناسيون از ابتدا يا تجويز دز اضافي نيست و بايستي برنامه ايمنسازي را درهر زمان ادامه داد .