2. Electrotherapy Amir H. Bakhtiary PhD. PT Associate Professor
Physiotherapy Department
Rehabilitation faculty
Semnan University of Medical Sciences

3. تحريكات الكتريكي تاریخچه مارماهی تورپدو استفاده از باطری
کوئل القایی فارادیک
مولد جریانهای متناوب
جریانهای اینترفرنشیال
جریان روسی
دستگاههای الکترونیک که قادرند اقسام مختلف جریانهای تحریکی را تولید کنند

4. چگونه می توان نوع موج تحریکی را تعیین نمائید؟
برای انتخاب دقیق نوع موج تحریکی باید به 6 سؤال پاسخ داد
اثرات بالینی هر جریان چیست و آیا این جریان می تواند اثرات مورد ادعا شده را برآورده سازد؟
آیا اثرات جریان انتخابی متفاوت از دیگر جریانها است؟
ادعا سازندگان دستگاه تا چه حد قابل اطمینان است؟
چگونه می توان از جريان خاصی برای درمان استفاده کرد ؟
چگونه می توان پارامترهای جریان را برای ایجاد نتایج مختلف تغییر داد؟
آیا اثرات جريان به درستی آزمایش و ارزیابی شده است؟

5. استفاده بالینی از تحریکات الکتریکی
تجهیزات لازم برای استفاده بالینی از تحریکات الکتریکی
یک منبع تغذیه،
یک تحریک کننده و
حداقل دو الکترود و سیمهای مربوطه
انواع مختلف کاربرد بالینی تحریک کننده های الکتریکی چیست؟
Percutaneous Stimulation
Transcutaneous Stimulation
Subcutaneous Stimulation

6. تحریکات الکتریکی روی پوست یا Transcutaneous Stimulation
انواع تحریک کننده ها
ولتاژ ثابت Constant Voltage
شدت جریان ثابت Constant Current
اثر هنگام استفاده از تحريك كننده ولتاژ ثابت
اثر هنگام استفاده از تحريك كننده شدت جريان ثابت
تغيير در امپدانس
رويداد
كاهش شدت جريان
تاثيري ندارد*
افزايش
خشك شدن الكترود روي پوست
افزايش جريان در صورت ناگهاني بودن شوك مي دهد
تاثيري ندارد
كاهش
فشرده شدن الكترود روي پوست
كاهش جريان
افزايش چگالي جريان
الكترود از روي پوست برداشته شود
افزايش جريان و چگالي جريان
افزايش تعريق زير الكترود
*خطر افزايش موضعي چگالي جريان هنگام خشك شدن الكترود يكنواخت نيست

7. خلاصه کاربرد تحریکات الکتریکی روی پوست
همواره سلامت پوست را قبل از قراردادن الکترودها کنترل کنید.
دستگاههای تغذیه شونده با باطری:
مناسب برای تولید همه جریانها نیستند.
قابل حمل بوده و اغلب ارزانتر می باشند.
از آنجائیکه شدت خروجی آنها محدود است از ایمنی بیشتری برخور دارند.
دستگاههای تغذیه شونده با برق شهر:
طیف وسیعی از جریانها را در اختیار می گذارند.
دارای مدت زمان درمان نا محدودی هستند.
از شدت خروجی خوبی برای ایجاد اثرات مطلوب برخور دارند.
قبل از درمان، دستگاه باید توسط تراپیست روی خودش آزمایش شود.

8. پارامترهای لازم هنگام انتخاب الکترودهای مورد استفاده جهت تحریکات الکتریکی
نوع الکترودها
اندازه الکترودها
محل الکترودها

9. 1) نوع الکترود الکترود ممکن است از نوع
چسب دار،
فلزی یا
لاستیکی هادی (لاستیک سیلیکونی- کربنی)
از ورقه فلزی (بطور سنتی)
عامل واسطه که یک پل هدایتی بین الکترود و پوست است و شامل
ژل هادی الکتریسیته
پدهای چسبنده
لایه پارچه و یا
اسفنج خیس شده

10. اندازه استفاده مجدد قیمت آسانی استفاده راحتی پوست خطرات5 تمیز کردن
نوع الکترود
اندازه
استفاده مجدد
قیمت
آسانی استفاده
راحتی پوست
خطرات5
تمیز کردن
خود چسب
شکل و اندازه محدود
محدود به استفاده یک بیمار
بالا
بسیار آسان
زیاد کم
دستور العمل سازنده
لاستیکی کربنی و ژل1
بعد از تمیز کردن
متوسط تا کم
متوسط
متوسط، با نوار چسب
کم تا متوسط
آب و صابون، خشک با هوا
لاستیکی کربنی و پد ژلی1
شکل و اندازه مختلف
بعد از تمیز کردن اما پد ژل یکبار مصرف است
آب و صابون، پد ژلی جدا، خشک با هوا
فلزی2 با اسفنج3
هر شکل و اندازه دلخواه
متوسط تا زیاد
ضدعفونی اسفنج، آب و صابون، خشک با هوا
فلز و لایه کتان4
ضدعفونی کتان، آب و صابون، خشک با هوا
طراحی فلزی
واژینال و رکتال
1 ژل الکترولیت طراحی شده برای مصارف کلینیکی.
2 از ورقه نازک آلومینیم و یا قلع ساخته شده و منعطف بوده تا براحتی به شکل انحنا سطح عضو در آید.
3 ابتدا با سالین مرطوب شود تا هدایت الکتریکی خوبی داشته باشد. 5/. cm ضخامت، که با ناهمواری سطح ضخامت بیشتر بهتر است.
4 از کتان و یا پارچه مشابه تا شده و رطوبت را در خود نگهدارد با ضخامت 1 cm ساخته شده و رطوبت را 15 تا 20 دقیقه حفظ می کند.
5 منظور خطرات ناشی از آماده سازی الکترود، نوع جریان مورد استفاده است.

11. عوامل موثر بر تعیین نوع الکترود مورد استفاده کدام است؟
دوره درمان
امکان انتقال عفونت
مورد استفاده
راحتی نحوه استفاده
امکان استفاده مجدد
نوع ماده واسطه بین الکترود و پوست

12. 2) اندازه الکترودها
عوامل موثر بر تعیین اندازه الکترود مورد استفاده کدام است؟
استفاده از الکترودهای بزرگتر منجر به تحریکات حسی راحت تر می‌گردد
استفاده از الکترود بزرگتر می‌تواند گیرنده‌های حسی بیشتری را تحریک کند و در نتیجه اثر کنترل درد قویتر خواهد بود
هنگام تحریک الکتریکی عضلانی، بیشترین اثر تحریکی زیر الکترود کوچکتر ظاهر می‌شود
هنگام تحریک عضلات بزرگ، استفاده از الکترودهای بزرگ ضروری است
با افزایش فاصله از الکترود چگالی جریان کاهش می‌یابد بنابراین الیاف حسی جلدی نزدیک الکترود، به راحتی تحریک شده و الیاف حرکتی عمقی کمتر تحریک می‌شوند.

13. 2) اندازه الکترودها (ادامه)
تاثیر اندازه الکترود بر تحریک
افزایش اندازه الکترود موجب
کاهش چگالی جریان شده و موجب کاهش تحریکات حرکتی می گردد
با توجه به وجود گیرنده های حسی در زیر پوست ایجاد تحریکات حسی بیشتر
با افزایش چگالی جریان
تحریکات حسی قویتر شده
امکان تحریک گیرنده های درد وجود دارد
تحریکات حرکتی ظاهر می شود
« توجه کنید که تحریک عضله از طریق تحریک الیاف اعصاب حرکتی منتهی به آنها صورت می گیرد. الیاف عضلانی بطور مستقیم توسط جریان الکتریکی، تحریک نمی‌شوند. »

14. 3) محل الکترودها عوامل موثر بر تعیین محل الکترودها کدام است؟
اعصاب مورد نظر برای تحریک
صفحه محرکه انتهایی
روش تک قطبی الکترودها
روش الکترود دو قطبی
روش الکترود گذاری در ظرف آب

15. نکات لازم هنگام قرار دادن الکترود روی پوست چیست؟
امکان بروز آثار الکتروشیمیایی با توجه به نوع جریان
ضرورت استفاده از الکترولیت واسطه
یکنواخت کردن سطح تماس (وجود ناهمواریهای روی پوست)
ایجاد یک مسیر کم مقاومت برای عبور جریان
کاهش مقاومت پوست برای عبور جریان
گرم کردن پوست با هات پک و یا مادون قرمز به کاهش مقاومت پوست کمک می کند
کنترل یکپارچگی پوست
عدم استفاده از جریانهای الکتریکی روی مناطق دارای جوش و یا زگیل و یا ملتهب
تمیز کردن سطح پوست

16. نقش پوست در مقابل عبور جریان الکتریکی چیست
مقدار عبور جریان از داخل بافت بستگی به ولتاژ کاربردی و مقاومت مسیر براساس قانون اهم دارد
V=R × I

17. نقش پوست در مقابل عبور جریان
ایجاد مقاومت
منشا مقاومت چیست؟
نوع مقاومت (خازنی)
مقاومت پوست در مقابل عبور جریانهای یکطرفه مستقیم و طولانی مدت و یا عبور پالسهایی که به تدریج تغییر می‌کنند، بالا بوده و اکثر انرژی الکتریکی در لایه شاخی پوست پراکنده می‌شود.
اما در مقابل عبور جریانهای پالس دار، مقاومت خازنی لایه شاخی کاهش یافته و بیشتر انرژی الکتریکی پالس در لایه‌های زیرین منتشر می‌شود.

18. تفاوت تحریک پذیری اعصاب مختلف چگونه است؟ 1) استانه تحریک کمتر اعصاب حسی 2) آستانه تحریک بیشتر اعصاب درد 3) تحریک اعصاب حسی با پالسهای کوچکتر 4) تحریک اعصاب درد با پالسهای بلندتر

19. شدت جریان تحریک الکتریکی چیست
شدت جریان میزان عبور بار الکتریکی است که شامل مقدار بار الکتریکی است که در هر ثانیه حرکت می‌کند.
عوامل موثر بر میزان عبور بار الکتریک کدام است:
جریان یک طرفه، ثابت و دائم (جریان مستقیم DC)
دستجاتی مجزایی از پالسهای یکطرفه (پالس DC)،
پالسهای متناوب دائم (جریان متناوب AC) باشد که به صورت متقارن یا غیر متقارن هستند.

20. قطبیت یا Polarity را تعریف کنید
کدامیک از جریانهای زیر اثر قطبیت بیشتری دارند؟
DC،
DC پالس دار
جریان متناوب.

21. آثار الکترولیتی شکل موجهای مختلف چگونه است؟
آثار الکترولیتی پالسهای نامتعادل (دارای اثر قطبیت) دو فازی در بافت موجب تغییر pH ماده واسطه بین الکترود و سطح پوست می‌شود.
منطقه زیر کاتد بیشتر قلیایی شده،
منطقه زیر آند بیشتر اسیدی می‌شود.
افزایش تغییرات یونی موجب خارش و ناراحتی بخصوص زیر کاتد و افزایش بیش از حد منجر به سوختگی شیمیایی می‌گردد.
جریان پالس دار نا متعادل
جریان پالس دار متعادل

22. محل قرار گرفتن الکترود تاثیر بارهای الکتریکی زیر آند و کاتد چیست؟
حرکت بارهای الکتریکی منفی زیر (کاتد) موجب دپلاریزه شدن آسان الیاف عصبی
برعکس حرکت بارهای الکتریکی زیر آند موجب رپلاریزه شدن الیاف عصبی زیر آند می شود
بنابراین بهتر است از کاتد بعنوان الکترود فعال استفاده كرد تا با جریان کمتری بتوان پتانسیل عمل را روی تنه عصب ایجاد کرد.

23. فرکانس تحریکات الکتریکی چیست؟
فرکانس همان تعداد رخدادها در ثانیه است، (Hz). یک موج تحریکی ممکن است دو فرکانس مختلف داشته باشد.
یکی فرکانس پالس یا تعداد پالس در ثانیه
تعداد دسته یا قطار پالس در ثانیه که فرکانس burst نیز نامیده می‌شود.

24. اثر فرکانس پالس هنگام تحریک عضلانی چیست؟
تحریکات با فرکانس 1 Hz موجب بروز واکنش تکانه‌ای ناگهانی یا twitch در عضله می‌شود،
با افزایش فرکانس پالس به چند هرتز هر انقباض عضله متصل به دنباله انقباض قبلی می‌شود و نیروی بزرگتري توليد می‌شود.
انقباض کزازی ناقص
30 Hz
انقباض فرکانس ادغام

25. نقش فرکانس پالسها در انقباض ایجاد شده چگونه است؟
در فرکانس ادغام نيروي انقباضات تكي در هم ادغام شده كه در عضلات مختلف متفاوت است (20 Hz تا 80 Hz )
در فیبرهای کند انقباض فرکانس ادغام کاهش می‌یابد.
در فیبرهای تند انقباض فرکانس ادغام افزایش می یابد.
فرکانسهای حدود 30 تا 40 Hz موجب انقباضات هموار و یکنواخت در عضله می‌شود
فرکانسهای 50 Hz یا بیشتر برای ایجاد نیروی بیشتر انقباض
فرکانس فرمانهای انقباض ضعیف ارادی ثابت، حدود 8-12 هرتز
فرکانس فرمانهای انقباض ارادی قوی ثابت حداکثر حدود 30 Hz

26. چگونه با انقباضات کم قدرت ارادی که با فرکانس پائین فرامین انقباض ایجاد می‌شود، حرکات کنترل شده ارادی نرم امکان پذیر است؟

27. شکل پالسها بهترین شکل پالس برای ایجاد تحریک کدام است؟
شکل مربعی که شدت جریان ناگهان به حداکثر افزایش می‌یابد، که احتمال بروز پتانسیل عمل را افزایش می‌دهد
چنانچه روند افزایش جریان آهسته باشد، الیاف عصبی خود را با عبور جریان تحریکی سازگار می‌کنند.

28. زمان پالس لازمه ایجاد پتانسیل عمل، ورود مقدار مشخصی بار الکتریکی است.
با پالسهای کوتاه مدت باید شدت جریان افزایش یابد.
پالسهای طولانی مدت تر نیاز به شدت جریان کمتری دارند،
افزایش شدت پالس بالای آستانه تحریک موجب تحریک بیشتر نیست
پالسهای طولانی تر از 10 ms دو اثر تحریکی دارند
تحریک وصل
تحریک قطع
زمان نیم میلی ثانیه پالس برای ایجاد حرکت بار الکتریکی جهت شروع پتانسیل عمل ضروری است

29. زمان بین پالسها اثر زمان بین پالسها بر میزان تحریک چگونه است؟
زمان بین پالسها بیشتر از زمان تحریک ناپذیری باشد، عصب با فرکانس پالس تحریکی، تحریک می‌شود
زمان بین پالسها در محدوده زمان تحریک ناپذیری نسبی قرار گیرد، میزان تحریک عصب کمتر از فرکانس پالس خواهد بود.
در اینگونه موارد با افزایش شدت تحریک میتوان عصب را در دوره تحریک ناپذیری نسبی نیز تحریک کرد
زمان بین پالسها در محدوده تحریک ناپذیری مطلق قرار گیرد، میزان تحریک عصب کمتر از فرکانس پالسها است

30. چرخه کار یا Duty Cycle
چرخه کار نشان دهنده نسبت زمانی برقراری جریان نسبت به زمان کل درمان است. که عامل تعیین کننده:
میزان اثر الکترولیتی جریان برقرار شده
میزان خستگی هنگام استفاده از دسته پالسهای تحریکی است.
چرخه کار بصورت درصد نمایش داده می شود
نحوه محاسبه چرخه کار در جریانهای حاوی دسته پالس (a) و جریانهای مداوم پالس دار (b).

31. مدوله کردن جریانهای تحریکی
مدوله کردن شامل ایجاد تنوع سیستمیک در یک پارامتر خاص برای مثال فرکانس، آمپلی تود یا زمان برای کاهش میزان عادت پذیری به جریان تحریکی است
عادت پذیری شامل کاهش عکس العمل به یک تحریک تکراری است که در نهایت موجب کاهش احساس ناشی از تحریکات حسی می‌گردد.

32. شیب دار یا موجی کردن دسته پالس تحریکی
اثر تحریکی ناشی از شیب دار کردن جریان
ایجاد انقباض شبه ارادی
جلوگیری از انقباضات انفجاری و ناگهانی و شدید