1. Хүнсний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж ба
SMMSS – Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Хүнсний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж ба
Олон улсын байгууллагуудын стандарт
Хүнсний аюулгүй байдлын сургалт
Улаанбаатар хот, 2014 оны 11-р сарын 3 – 7

2. - олон улсын нийцүүлсэн
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус
Кодекс Алиментариус Хороо:
онд ХХААБ* ба ДЭМБ*хамтран байгуулсан
- олон улсын нийцүүлсэн
хүнсний стандарт,
заавар, зөвлөмж
дадлын дүрмийг боловсруулдаг
Зорилго нь хэрэглэгчийн эрүүл мэндийг хамгаалах, хүнсний сүлжээнд шудрага байдлыг бий болгох юм.
„бүх хүнийг аюулгүй, чанартай хүнсээр хангах “
Peter Steinbüchel - November 2014

3. Гишүүдэд хэн хэн байдаг вэ?
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус Хороо
Гишүүдэд хэн хэн байдаг вэ?
ХХААБ* ба ДЭМБ*-ын бүх гишүүн улс, болон олон улсын хүнсний стандартыг сонирхогч туслах гишүүд.
Одоогоор Кодекс Алиментариус Хороонд:
186 Кодексын гишүүн, 1 Гишүүн байгууллага (EХ),
224 Кодексын ажиглагч ЗГХБ*, 157 ТББ, 15 НҮБ-ын байгууллага байна.
ХХААБ*: НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө Аж Ахуйн Байгууллага
ДЭМБ*: Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага
ЗГХБ* : Засгийн газар хоорондын байгууллага
Peter Steinbüchel - November 2014

4. Codex Alimentarius (Latin) = Хүнсний хууль / Хүнсний дүрэм
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус
Codex Alimentarius (Latin) = Хүнсний хууль / Хүнсний дүрэм
- Түүхэн мэдээлэл -
НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө Аж Ахуйн Байгууллага байгуулагдсан (ХХААБ).
1948 Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага байгуулагдсан (ДЭМБ).
1950 ХХААБ/ДЭМБ-ын экспертүүдийн хорооны анхны хурлаар: „Улс орнуудын хүнсний зохицуулалт өөр өөр байгаа нь хоорондоо зөрчилдөөнтэй байдлыг бий болгож байна “ …. „Шинжлэх ухааны мэдлэгт үндэслээгүй шинэ хууль гарч байна” …… улмаар худалдаанд саад учруулж байгаа нь шим тэжээлтэй хоол хүнсийг тараахад муугаар нөлөөлж байна …..
1951 Итали улсад бяслагны тодорхой төрлийг нэрлэх, найрлагад тавин шаардлагын тухай олон улсын конвенцид гарын үсэг зурсан.
Peter Steinbüchel - November 2014

5. Codex Alimentarius (Latin) = Fod Law / Food Code
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус
Codex Alimentarius (Latin) = Fod Law / Food Code
Кодекс Алиментариус Хорооны анхны хурал Ром хотноо болсон. 30 оны 120 оролцогчид, 16 олон улсын байгууллага оролцсон.
Кодексын стандарт, зөвлөмж, дадлын дүрэм нь ДХБ* SPS Гэрээнд хүнсний аюулгүй байдлын лавлагаа болно. Өөр олон улсын байгууллагад малын эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан Малын Эрүүл Мэндийн Олон Улсын Байгууллага (МЭМОУБ*), ургамлын эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан Олон Улсын Ургамал Хамгаалах Конвенци (ОУУХК) орно.
2002 CAC ХХААБ, ДЭМБ-тай дараах асуудлаар хамтран ажиллахаар зөвшилцөв
■ Кодексын стандарт боловсруулахдаа ил тод байдлыг дэмжихийн хажуугаар үр дүнтэй, үр нөлөөтэй байдлыг хангах.
ДХБ* (Дэлхийн Худалдааны Байгууллага) МЭМОУБ* (Малын Эрүүл Мэндийн Олон Улсын Байгууллага)
Peter Steinbüchel - November 2014

6. Кодекс Алиментариус-ийг ойлгох нь
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус-ийг ойлгох нь
Peter Steinbüchel - November 2014

7. Хүнсний үйлдвэр эрхлэгчид Үндэсний хүнсний хяналтын байгууллага,
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус
буюу хүнсний дүрмийг
Хэрэглэгч,
Хүнсний үйлдвэр эрхлэгчид
Үндэсний хүнсний хяналтын байгууллага,
Олон улсын хүнсний худалдаанд
гол лавлах баримт бичиг болгон ашиглаж байна.
Дүрэм нь хүнсний үйлдвэр эрхлэгчдэд чухал нөлөөтэй төдийгүй эцсийн хэрэглэгчдэд мэдээлэл өгдөг. Дүрмийг дэлхийн бүх улс орон нийгмийн эрүүл мэндийг хамгаалах, хүнсний худалдаанд шудрага байдлыг бий болгоход ашиглаж байна.
Peter Steinbüchel - November 2014

8. Олон улсын хүнсний стандарт,
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодекс Алиментариус
Олон улсын хүнсний стандарт,
Заавар зөвлөмж
Дадлын дүрэм зэргийг
аюулгүй байдал,
чанар, олон улсын хүнсний худалдаанд шудрага байдал бий болгоход ашиглаж байна.
Хэрэглэгчид худалдан авч буй бүтээгдэхүүний чанар, аюулгүй байдалд, импортлогчид захиалсан хүнсний бүтээгдэхүүний чанарын шаардлага хангасан хэмээн итгэж болно.
Peter Steinbüchel - November 2014

9. SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Кодексын стандартуудыг олон улсын эрсдлийн үнэлгээний байгууллагын оролцоо, ХХААБ, ДЭМБ-ын хамтарсан зөвлөгөөн болон хамгийн боломжит сайн шинжлэх ухааны мэдээлэлд үндэслэн хийдэг. Кодексын стандартуудыг сайн дурын байдлаар хэрэглэхийг зөвлөдөг ч ихэнх тохиолдолд үндэсний хууль тогтоомжийн суурь болсоор байна.
Peter Steinbüchel - November 2014

10. АНГЛИ ФРАНЦ ИСПАНИ АРАБ ХЯТАД ОРОС
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Төрөл
АНГЛИ
ФРАНЦ
ИСПАНИ
АРАБ
ХЯТАД
ОРОС
Дадлын дүрэм 49 19 4 23
Заавар, зөвлөмж 71 70 24 13 20
Холимог 3 1
MRLs
Стандарт
212
208
211 87 59 96
НИЙТ
337
331
334
131 76
140 a
Peter Steinbüchel - November 2014

11. Дадлын дүрэм- Заавар - Стандарт : Жишээ
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Дадлын дүрэм- Заавар - Стандарт : Жишээ
Peter Steinbüchel - November 2014

12. - Хүнсний эрүүл ахуйн ерөнхий зарчим CAC/RCP 1- 1969
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Дадлын дүрэм- Заавар - Стандарт : Жишээ
- Хүнсний эрүүл ахуйн ерөнхий зарчим CAC/RCP
Хүнс болон малын тэжээлийн ангилал
Зөгийн балын стандарт- 2001
Дээж авах ерөнхий заавар
Хүнсний хяналт, баталгаажуулалтын системд мөшгөлтийн зарчим/бүтээгдэхүүний мөшгөлтийг хэрэгсэл болгон ашиглах нь
Хүнсэн дэх малын эмийн хамгийн дээд үлдэц – 2012
Бяслагны ерөнхий стандарт
(Стандартуудыг хэрэгцээнд үндэслэн шинэчилдэг.)
Peter Steinbüchel - November 2014

13. GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE - CAC/RCP 1-1969
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP
TABLE OF CONTENTS
INTRODUCTION
SECTION I - OBJECTIVES
THE CODEX GENERAL PRINCIPLES
OF FOOD HYGIENE:
SECTION II - SCOPE, USE AND DEFINITION
2.1 SCOPE
2.2 USE
2.3 DEFINITIONS
SECTION III - PRIMARY PRODUCTION
3.1 ENVIRONMENTAL HYGIENE
3.2 HYGIENIC PRODUCTION OF FOOD SOURCES
3.3 HANDLING, STORAGE AND TRANSPORT
3.4 CLEANING, MAINTENANCE AND PERSONNEL HYGIENE AT PRIMARY PRODUCTION
SECTION IV - ESTABLISHMENT: DESIGN AND
FACILITIES
4.1 LOCATION
4.2 PREMISES AND ROOMS
4.3 EQUIPMENT
4.4 FACILITIES .
Peter Steinbüchel - November 2014

14. GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE - CAC/RCP 1-1969
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP
continued
SECTION V - CONTROL OF OPERATION
5.1 CONTROL OF FOOD HAZARDS
5.2 KEY ASPECTS OF HYGIENE CONTROL SYSTEMS
5.3 INCOMING MATERIAL REQUIREMENTS
5.4 PACKAGING
5.5 WATER
5.6 MANAGEMENT AND SUPERVISION
5.7 DOCUMENTATION AND RECORDS
5.8 RECALL PROCEDURES
SECTION VI - ESTABLISHMENT: MAINTENANCE AND SANITATION
6.1 MAINTENANCE AND CLEANING
6.2 CLEANING PROGRAMMES
6.3 PEST CONTROL SYSTEMS
6.4 WASTE MANAGEMENT
6.5 MONITORING EFFECTIVENESS
SECTION VII - ESTABLISHMENT: PERSONAL HYGIENE
7.1 HEALTH STATUS
Peter Steinbüchel - November 2014

15. 10.1 AWARENESS AND RESPONSIBILITIES................................20
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP continued
7.2 ILLNESS AND INJURIES
7.3 PERSONAL CLEANLINESS
7.4 PERSONAL BEHAVIOUR
7.5 VISITORS
SECTION VIII - TRANSPORTATION
8.1 GENERAL
8.2 REQUIREMENTS
8.3 USE AND MAINTENANCE
SECTION IX - PRODUCT INFORMATION AND CONSUMER AWARENESS
9.1 LOT IDENTIFICATION
9.2 PRODUCT INFORMATION
9.3 LABELLING
9.4 CONSUMER EDUCATION
SECTION X - TRAINING
10.1 AWARENESS AND RESPONSIBILITIES
10.2 TRAINING PROGRAMMES
10.3 INSTRUCTION AND SUPERVISION
10.4 REFRESHER TRAINING
Peter Steinbüchel - November Codex

16. PRINCIPLES OF THE HACCP SYSTEM...................................22
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP continued
HAZARD ANALYSIS AND CRITICAL CONTROL POINT (HACCP) SYSTEM AND GUIDELINES
FOR ITS APPLICATION
PREAMBLE
DEFINITIONS
PRINCIPLES OF THE HACCP SYSTEM
GUIDELINES FOR THE APPLICATION OF THE HACCP SYSTEM
INTRODUCTION
APPLICATION
TRAINING
Peter Steinbüchel - November Codex

17. control of the same management.
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP continued
2.3 DEFINITIONS
For the purpose of this Code, the following expressions have the meaning stated:
Cleaning - the removal of soil, food residue, dirt, grease or other objectionable matter.
Contaminant - any biological or chemical agent, foreign matter, or other substances not
intentionally added to food which may compromise food safety or suitability.
Contamination - the introduction or occurrence of a contaminant in food or food environment.
Disinfection - the reduction, by means of chemical agents and/or physical methods, of the number
of micro-organisms in the environment, to a level that does not compromise food safety or
suitability.
Establishment - any building or area in which food is handled and the surroundings under the
control of the same management.
Food hygiene - all conditions and measures necessary to ensure the safety and suitability of food
at all stages of the food chain.
Hazard - a biological, chemical or physical agent in, or condition of, food with the potential to
cause an adverse health effect.
Peter Steinbüchel - November Codex

18. eaten according to its intended use.
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP continued
HACCP - a system which identifies, evaluates, and controls hazards which are significant for food
safety.
Food handler - any person who directly handles packaged or unpackaged food, food equipment
and utensils, or food contact surfaces and is therefore expected to comply with food hygiene
requirements
Food safety - assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared and/or
eaten according to its intended use.
Food suitability - assurance that food is acceptable for human consumption according to its
intended use.
Primary production - those steps in the food chain up to and including, for example, harvesting,
slaughter, milking, fishing.
Peter Steinbüchel - November Codex

19. SECTION III - PRIMARY PRODUCTION OBJECTIVES:
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CAC/RCP continued
SECTION III - PRIMARY PRODUCTION
OBJECTIVES:
Primary production should be managed in a way that ensures that food is safe and suitable for its intended use. Where necessary, this will include:
- avoiding the use of areas where the environment poses a threat to the safety of food;
- controlling contaminants, pests and diseases of animals and plants in such a way as not to
pose a threat to food safety;
- adopting practices and measures to ensure food is produced under appropriately hygienic
conditions.
Peter Steinbüchel - November Codex

20. SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Дүгнэлт:
Кодексын хороо, стандарт боловсруулахдаа эрсдлийн шинжилгээ хийж ХХААБ/ДЭМБ-ын шинжээчдийн бүрэлдэхүүнээс гаргасан шинжлэх ухааны үндэслэл бүхий зөвлөмжид үндэслэдэг.
Шинжээчдийн бүрэлдэхүүн нь Гишүүн орны Засгийн газарт шууд зөвлөгөө өгдөг.
Peter Steinbüchel - November Codex

21. SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Дүгнэлт:
Эрсдлийн үнэлгээ нь Кодексын хүнсний аюулгүй байдлын стандартын шинжлэх ухааны үндэслэлийн суурь юм.
Мөн улс орнууд эрсдлийн үнэлгээ хийлгэх хүсэлтийг хэрхэн гаргах, оролцох, мэдээлэл өгөх талаархи асуудлыг багтаана.
Кодексын стандартууд нь шинжлэх ухааны үндэслэлтэй болохоор ДХБ хүнсний аюулгүй байдлын стандартын олон улсын лавлагаа мэдээлэл хэмээн үздэг.
Peter Steinbüchel - November Codex

22. SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах вэбсайтаас үзнэ үү:
Мэдээллийг англи, франц, испани, араб, хятад, орос хэлээр үзэх боломжтой.
Peter Steinbüchel - November Codex

23. Анхаарал тавьсанд баярлалаа.
SMMSS - Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.