2. بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)
بهداشت دست
محبوبه رخساری
سوپروایزر کنترل عفونت
بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)
1392
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

3. بهداشت دست
بهداشت دست ،روند حذف فیزیکی آلودگی (چرک )، خون ، مایعات بدنی و میکروارگانیسم های گذرا از روی دست (شستن دست ) یا نابودی میکروارگانیسم ها (ضدعفونی کردن ) است .این روش اساساً پاتوژن های بالقوه را روی دست کاهش می دهد .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

4. در انتخاب روش اجرای بهداشت دست باید به این عوامل توجه داشت :
1-نوع عملی که قرار است انجام شود .
2-درجه آلودگی دست .
3-چه میزان از پایداری عمل ماده ضدعفونی کننده روی پوست دست مورد نیاز باشد .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

5. 1- میکروارگانیسم های موجود روی پوست سالم را کاملاً کاهش دهند .
مواد مخصوص ضدعفونی کردن دست ها پیش از جراحی باید دارای این خواص باشند :
1- میکروارگانیسم های موجود روی پوست سالم را کاملاً کاهش دهند .
2- خاصیت ضد میکروبی غیر محرک داشته باشند .
3- طیف اثر وسیع داشته باشند.
4- سرعت عمل اثرآنها بالا باشد .
5- اثرشان ماندگار باشد .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

6. 1- مدت زمان و نوع تکنیک شستن دست . 2- شرایط دست .
عواملی که علاوه بر انتخاب نوع ماده آنتی سپتیک ، می توانند بر اثربخشی محصولات آنتی سپتیک دست اثر بگذارند ،عبارتند از :
1- مدت زمان و نوع تکنیک شستن دست .
2- شرایط دست .
3- روش خشک کردن دست و پوشیدن دستکش
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

7. استفاده و نگهداری از محصولات بهداشت دست
میکروارگانیسم ها می توانند محصولات تمیز کننده دست را آلوده نمایند . صابون های جامد معمولی معمولاً مرکز تجمع انواع پسودوموناس وباکتری های گرم منفی می شوند و به همین علت استفاده از آن ها در مراکز درمانی توصیه نمی شود. صابون های مایع باید در مخزن دربسته نگهداری شوند و دیسپنسرهای آنها یکبار مصرف باشند تا بتوان پس از خالی شدن ، آن ها را دور انداخت . محیط صابون های مایع به گونه ای است که میکروارگانیسم ها می توانند در آن ها رشد کنند، بنابراین اگر برای استفاده از آن ها از دیسپنسرهای دائمی (چند بار مصرف ) استفاده می نمایید هرگز ظرف نیمه کاره را با صابون مایع جدید پر نکنید ، زیرا این کار به آلودگی باکتریایی کمک می کند ؛اجازه دهید تا ظرف کاملاً خالی شود و آنگاه صابون مایع جدید را برای مصرف در آن بریزید.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

8. کرم ها و لوسیون های دست
اولین سد دفاعی در برابر انتقال پاتوژن ها و عفونت ، پوست سالم است . همیشه مراقب پوست دست خود باشید و در هنگام انجام کارهای منزل و... از دستکش مقاوم استفاده کنید تا آسیبی اتفاق نیفتد.
شستشوی مکرر دست ها با صابون و سایر محلول های ضدعفونی کننده دست می تواند باعث خشکی و ساییدگی لایه شاخی پوست (استراتوم کورنئوم ) شود. این عوارض معمولاً یک هفته پس از آغاز شستشو با این محصولات آغاز می گردد و اگر ادامه پیدا کند می تواند به درماتیت مزمن منجر شود . آسیب های پوستی ، فلور نرمال پوست را تغییرداده و استافیلوکوک ها و باکتری های گرم منفی بیشتری روی پوست دست ها کلنی تشکیل می دهند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

9. کرم ها و لوسیون های دست
پتانسیل ایجاد تحریک پوستی در ضدعفونی کننده های مختلفی که برای دست ها ساخته شده اند ،بسیار متغیر است ولی می توان میزان آن را با افزودن مواد نرم کننده به آن ها تا حد زیادی کاست ؛ بعلاوه توصیه می شود که برای التیام خشکی دست ناشی از ششتشوی مکرر با صابون و پیشگیری از بروز درماتیت تحریکی یا درماتیت ناشی از مصرف دستکش، دست ها را روزی چند بار با کرم یا لوسیون مناسب چرب و مرطوب نمایید.
کرم ها با جلوگیری از حذف شدن باکتری های مقیم پوست دست ، خطر عفونت متقاطع را نیز کاهش می دهند . توجه داشته باشید که کرم ها یا لوسیون هایی که دارای پایۀ وازلین هستند ، باعث تضعیف لاتکس شده و نفوذ پذیری آن را افزایش می دهند و نباید دست ها را قبل از پوشیدن دستکش لاتکس با آن ها آغشته نمود . استفاده از چنین محصولاتی فقط در پایان روز کاری مجاز است.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

10. کرم ها و لوسیون های دست
کرم هایی را که در قوطی های در دار بزرگ موجودند استفاده ننمایید ، زیرا می توانند در اثر استفاده مکرر و عمومی و غلط دچار آلودگی میکروبی شده باشند .کرم هایی که در بسته های تیوپی انفرادی یا دیسپنسرهای پمپی ارائه می شوند قابل قبول هستند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

11. ناخن های بلند و یا ناخن های مصنوعی
کوتاه نگه داشتن ناخن ها امری مهم است ، زیرا بیشترین میزان فلور میکروبی دست ها در زیر و اطراف ناخن ها تجمع دارد.
تحقیقات نشان داده است که پوست دست کسانی که ناخن مصنوعی دارند ، هم قبل و هم بعد از شستن دست ، ناقل میزان بیشتری میکروارگانیسم های منفی است .
ناخن های مصنوعی در بروز ناگهانی عفونت های قارچی و باکتریایی در بخش های بیمارستانی مثل ICU نقش داشته اند.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

12. زیورآلات دست
مطالعات نشان داده اند که پوست زیر انگشتر در مقایسه با پوست مشابه سایر انگشتان دست ، دارای تجمع میکروبی شدیدتری است .میکروارگانیسم های غالب در این تجمع ،استافیلوکوک طلایی و باسیل های گرم منفی هستند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

13. پوشیدن دستکش
جهت پیشگیری از انتقال میکروارگانیسم ها از دست کارکنان به بیماران و یا از یک بیمار به دیگری در حین ارائه مراقبت یا خدمات
جهت پیشگیری از انتقال بیماری از بیماران به کارکنان
ضرورت استفاده یا عدم استفاده از دستکش و انتخاب نوع مناسب آن ( دستکش تمیز یا استریل ) در موقعیت های مختلف ارائه خدمت و یا مراقبت از بیماران منطبق با موازین احتیاط های استاندارد و تماسی می باشد.
در زمانی که پیش بینی می نمائید در حین ارائه خدمات و یا مراقبت از بیماران احتمال آلودگی دست ها با خون و سایر ترشحات و مواد بالقوه عفونی بیمار و یا غشاء مخاطی و پوست ناسالم آنان وجود دارد دستکش بپوشید.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

14. دستکش
به یاد داشته باشید که به لحاظ رعایت موازین پیشگیری و کنترل عفونت پوشیدن دستکش ضرورت رعایت بهداشت دست ( با استفاده از آب و صابون و یا الکل Hand rub ) را منتفی نمی نماید.
از یک جفت دستکش فقط برای ارائه ی خدمات و یا مراقبت از یک بیمار استفاده نمایید، در صورت گذر از یک قسمت آلوده بدن به قسمت تمیز بدن دستکش ها تعویض شوند.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

15. دستکش
علت پوشیدن دستکش این است که هم ازآلوده شدن دست ها در هنگام معاینه جلوگیری شود و هم ازانتقال میکروارگانیسم های دست به بیمار ممانعت به عمل آورد .
دستکش های پزشکی ، چه جراحی و چه معاینه ، یکبار مصرف بوده و باید فقط برای یک بیمار استفاده شده و سپس دور انداخته شوند. اگر در حین درمان دستکش پاره یا سوراخ شود ، باید بلافاصله تعویض گردد .
پوشیدن دستکش نیاز به شستن را مرتفع نمی سازد . دست ها باید بلافاصله قبل و بعد از دستکش شسته شوند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

16. دستکش
دستکش ها باید کاملاً اندازه دست بوده و حرکات دست و انگشت را محدود نکنند و سرآستین روپوش های آستین بلند را بپوشانند .
باکتری ها می توانند در شرایط مرطوب زیر دستکش به سرعت رشد کرده و تکثیر نمایند ، به همین علت دست ها باید قبل از پوشیدن دستکش بخوبی خشک شوند و پس از در آوردن دستکش هم کاملاً شسته شوند.
قبل از پوشیدن دستکش از لوسین های روغنی یا وازلینی دست استفاده نکنید ، زیرا به بافت دستکش آسیب می رسانند و از کارایی آن کم می کنند . اگر لازم است در حین درمان چیزی در پرونده بیمار بنویسید ویا چیزی را از کشو درآورید ، می توانید روی آن دستکش های پلاستیکی یکبار مصرفی که برای جابجا کردن مواد غذایی بکار می روند استفاده کنید ؛ ولی این دستکش ها نباید به تنهایی برای معاینه بکار روند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

17. نمونه هایی از موارد استفاده از دستکش استریل
انجام هرگونه اقدام جراحی
زایمان واژینال
اقدامات رادیولوژی تهاجمی
ایجاد راه وریدی مرکزی در بیماران
آماده کردن محلول های تغذیه مکمل جهت انفوزیون
آماده نمودن داروهای شیمی درمانی جهت تزریق
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

18. نمونه هایی از موارد استفاده از دستکش تمیز
تماس مستقیم با بیمار :
تزریق خون
قطع یا بستن راه وریدی
گرفتن خون از بیمار
گذاردن یا کشیدن آنژیوکت و ...
تماس با غشاء مخاطی و پوست آسیب دیده بیمار
احتمال قرار گرفتن در معرض تماس ارگانیسم های شدیدا عفونی خطرناک
احتمال قرار گرفتن در معرض خون ، مایعات بدن ، ترشحات و ...
معاینات لگنی و واژینال در بیماران
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

19. نمونه هایی از موارد استفاده از دستکش تمیز
تماس غیر مستقیم با بیمار :
تخلیه مواد برگشتی از معده بیمار
جابجایی یا تمیز کردن وسایل و تجهیزات
جابجایی یا تخلیه پسماندها
تمیز نمودن ترشحات و مایعات بدن پاشیده شده روی اشیاء
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

20. توجه
در هنگام گرفتن علایم حیاتی و فشارخون ،تزریق زیر پوستی یا عضلانی به بیمار ، لباس پوشاندن به بیمار ، انتقال بیمار ، هرگونه مراقبت از راه وریدی در بیماران در صورت عدم نشت خون ، مراقبت از گوش و یا چشم بیماران در صورت فقدان ترشحات ، پوشیدن دستکش ضروری نمی باشد.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

21. شستن دست
Why ??
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

22. شستن دست
با رعایت اصول بهداشت دست در بیمارستانها تا 80 درصد از آمار عفونتهای بیمارستانی کاسته می شود.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

23. شستن دست
WHEN ??
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

26. موارد شستن دست با آب و صابون :
دست ها به صورت آشکارا کثیف باشند.
دست ها به صورت مشهود آلوده به مواد پروتئینی نظیر خون و یا سایر نظیر خون و یا سایر مایعات بدن باشند.
دست ها در معرض تماس احتمالی یا ثابت شده باارگانیسم های بالقوه تولید کننده اسپور باشند.
شستن دست با آب و صابون بعد از استفاده از توالت
در صورتی که دست ها به صورت آشکارا کثیف نمی باشند ترجیحا با استفاده از محلول های ضد عفونی با بنیان الکلی و بکارگیری روش Hand rub رعایت بهداشت دست ها را نمایید،توجه نمایید در صورتی که محلول های ضد عفونی با بنیان الکلی جهت Hand rub در دسترس نیست دست ها را با آب و صابون بشویید.
قبل و بعد از تماس مستقیم دست ها با بیماران ( مانند گرفتن نبض یا فشار خون یا بلند کردن بیمار )

27. بعد از درآوردن دستکش استریل و یا غیر استریل از دست خود
قبل از دست زدن یا هر گونه جابه جایی وسیله مورد استفاده در ارائه مداخلات درمانی تهاجمی برای بیمار و صرفنظر از اینکه دستکش پوشیده اید یا خیر
بعد از تماس با مایعات یا ترشحات بدن ، غشاء مخاطی ، پوست آسیب دیده و یا پانسمان زخم در بیماران
در صورتیکه در حین مراقبت و یا انجام اقدامات درمانی ، دست شما بعد از تماس با ناحیه و یا موضع آلوده بدن بیمار با نواحی تمیز بدن او تماس خواهد یافت.
بعد از تماس با اشیاء محیطی مجاور و نزدیک بیمار ( مشتمل بر تجهیزات پزشکی )

28. چه موقع دستهایمان را با محلول الکلی ضدعفونی
کنیم:
1- قبل و بعد از تماس با پوست سالم بیمار (1)
و (2)
2- قبل و بعد از تماس با مایعات یا ترشحات بدن ، مخاطات ، پوست آسیب دیده یا پانسمان زخم به شرط عدم آلودگی قابل رویت دست (3)
3- حین مراقبت از بیمار در صورت حرکت دست از قسمت آلوده بدن به قسمت تمیز
4- بعد از تماس با وسایل بلافاصله در مجاورت با تخت بیمار (5)
5- قبل از کارگزاری سوند ادارای یا کاتتر وریدی محیطی (2)
6- قبل و بعد از پوشیدن دستکش(3)

29. روش اجرای بهداشت دست بهداشت دست دارای مراحل زیر است :
الف ) آماده سازی دست
ب ) شستن دست ها و آبکشی آن ها
ج ) خشک کردن دست
دست هایی که با صابون مایع یا محلول های آنتی سپتیک شسته می شوند ، باید با آب روان به خوبی آبکشی شوند. خشک کردن کامل دست ها یک عامل کلیدی در شستشوی مؤثر دست هاست و سلامتی پوست را حفظ می نماید، زیرا میکروارگانیسم ها روی پوست مرطوب تکثیر کرده و به پوست آسیب می رسانند .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

30. روش صحیح شستن دست با آب و صابون
در صورت امکان همیشه از آب تمیز ، روان و لوله کشی استفاده نمایید.
ابتدا دست ها را با آب مرطوب کنید ، سپس با استفاده از صابون دستشویی دست ها را بهم بمالید به نحوی که کلیه سطوح دست ها را بپوشانید.
با استفاده از حرکات چرخشی کف دستان و بین انگشتان را محکم بهم بمالید.
دست ها را کاملا آبکشی نمایید.
با حوله ی پارچه ای تمیز و یا دستمال کاغذی یکبار مصرف دست ها را کاملا خشک نمایید.
با همان حوله یا دستمال کاغذی استفاده شده شیر آب را ببندید و سپس جهت شستشوی مجدد حوله را به لاندری و یا در صورتی که دستمال یکبار مصرف است آن را در سطل آشغال بیندازید.
از آب داغ جهت شستن دست استفاده ننمایید.
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

31. توصیه های کلی درباره بهداشت دست
اگر روی دست زخم ، بریدگی یا ساییدگی وجود دارد ، باید آن ها را با چسب ضد آب پوشاند .
اگر روی دست زخم مترشحه یا درماتیت مترشحه وجود دارد ، باید تا زمان خوب شدن کامل زخم از تماس با بیمار یا به دست گرفتن وسایل پرهیز نمود .
ناخن ها باید کوتاه بوده و لاک نداشته باشند و از به کار بردن زیورآلات و ناخن های مصنوعی پرهیز نمایید .
قبل از پوشیدن دستکش دست ها را بخوبی شسته و یا با استفاده از محلول های الکلی مخصوص دست ضدعفونی نمایید .
عمل شستن و یا ضدعفونی کردن دست ها باید در ابتدای روز کاری ، پس از هر بیمار و در پایان کار روزانه انجام شود .
مدت زمانی که به عمل شستن یا ضدعفونی کردن دست ها باید اختصاص یابد حداقل 15 ثانیه است .
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

32. مادۀ مناسب برای بهداشت دست متناسب با نوع و میزان آلودگی دست
مورد استفاده
زمان
عمل
بهداشت دست
نوع ماده
قبل و بعد از درمان هر بیمار
پس از تماس مستقیم دست با خون یا بزاق
در پایان روز کاری
پس از درآوردن دستکش هایی که در حین درمان سوراخ یا پاره شده اند و قبل از پوشیدن دستکش های سالم
حداقل 15 ثانیه
حذف آلودگی معمولی و میکروارگانیسم های گذرا
تمیز کردن معمولی دست
صابون معمولی و آب
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

33. مادۀ مناسب برای بهداشت دست متناسب با نوع و میزان آلودگی دست
مورد استفاده
زمان
عمل
بهداشت دست
نوع ماده
قبل و بعد از درمان هر بیمار
پس از تماس مستقیم دست با خون یا بزاق
در پایان روز کاری
پس از درآوردن دستکش هایی که در حین درمان سوراخ یا پاره شده اند و قبل از پوشیدن دستکش های سالم
15 ثانیه
حذف میکروارگانیسم های گذرا و کاهش میکروارگانیسم های مقیم
تمیز کردن آنتی سپتیک دستها
صابون ضد میکروبی و آب
( مانند صابون های کلرهگزیدین ، ید ، یدوفور یا تری کلوزان)
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

34. مادۀ مناسب برای بهداشت دست متناسب با نوع و میزان آلودگی دست
مورد استفاده
زمان
عمل
بهداشت دست
نوع ماده
قبل و بعد از درمان هر بیمار
پس از تماس مستقیم دست با خون یا بزاق
در پایان روز کاری
پس از درآوردن دستکش هایی که در حین درمان سوراخ یا پاره شده اند و قبل از پوشیدن دستکش های سالم
تا زمانی که دست ها خشک شوند
حذف میکروارگانیسم های گذرا و کاهش میکروارگانیسم های مقیم
تمیز کردن آنتی سپتیک دستها
محلول / ژل ضدعفونی کنندۀ دارای پایه الکلی
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

35. مادۀ مناسب برای بهداشت دست متناسب با نوع و میزان آلودگی دست
مورد استفاده
زمان
عمل
بهداشت دست
نوع ماده
قبل از پوشیدن دستکش استریل جراحی
2 تا 6 دقیقه
حذف میکروارگانیسم های گذرا و کاهش میکروارگانیسم های مقیم
ضدعفونی کردن دست ها پیش از جراحی
آب و صابون معمولی وسپس محلول ضدعفونی کنندۀ الکلی
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

36. شستن دست
HOW ??
Handwashing is the most important step in preventing the spread of infections. In fact, up to 80% of the most common infections are spread by hands. Handwashing is especially useful in preventing the spread of viral respiratory tract infections.

40. BRUCELLOSIS Microbiology
Impression smear of B. suis from aborted tissue