1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. حفاظت سیستم تنفسی Respiratory Protection حسین عفیفه زاده کاشانی
کارشناس ارشد بهداشت حرفه ای 1

3. What is Respirator?
رسپیراتور در واقع یک وسیله حفاظتی است که بینی و دهان یا تمام صورت و سر کارگر را می پوشاند تا آلاینده های موجود در هوا وارد سیستم تنفسی او نشوند ضمن اینکه هوای تمیز را در اختیار سیستم تنفسی قرار می دهد.

4. انواع خطرات تنفسی
Particulate contaminants: Dusts, Fibrs,Mists,Fume, Biological contaminants
Gas and vapour contaminants
Oxygen Deficient
And all of hazards

5. کاهش مقدار اکسیژن در مکانهایی مثل فضاهای محصور و بسته مانند سیلوها، مخازن، چاله ها، فاضلاب ها و خطوط لوله بزرگ رخ میدهد.
تمامی فضاهای محصور را باید مکانهایی که دارای خطرات جانی(IDLH) برای کارگر می باشند بشناسیم مگر اینکه خلاف آن توسط دستگاههای گاز سنج اثبات شود.
IDLH: بعضی از شرایط به عنوان شرایطی که برای سلامتی و جان افراد خطر آنی دارد شناخته می شوند.

6. اتمسفرهای IDLH حاوی مواد خطرناک با غلظتی می باشند که کارگر را در معرض خطر مرگ قرار می دهند زیرا:
باعث ناتوان شدن فرد برای فرار از محل و نجات خود می شوند.
باعث اثرات سلامتی غیر قابل برگشت می شوند که شامل آسیب جدی و مرگ ظرف چند دقیقه می باشد.

7. شرایطی که به عنوان IDLH شناخته می شود:
یک آلاینده ناشناس با یک غلظت نامعین
فضای محصور تست نشده
اتمسفری که اکسیژن آن کم می باشد.

8. روش های کنترل خطرات تنفسی
جایگزینی: شامل جایگزین کردن مواد خطرناک یا فرآیند خطرناک با نوع بی خطر و یا کم خطر
کنترل های فنی و مهندسی: محصور کردن فرآیند به گونه ای که آلاینده ها به محیط کار وارد نشوند، مثل توسعه سیستم تهویه، تغییر تجهیزات و فرآیندها

9. کنترل های مدیریتی: شامل محدودکردن دسترسی افراد به نواحی آلوده، کاهش مدت زمان کاری که افراد با مواد آلوده در تماس می باشند و اجرای Housekeeping به منظور کنترل میزان تماس با آلاینده
استفاده از وسایل حفاظت فردی: شامل استفاده از رسپیراتور

10. ماسک ها آخرین روش محافظت در برابر خطرات تنفسی هستند زیرا آنها:
در مبداء، خطر را کنترل نمی کنند.
در صورتیکه کاملاً مناسب و اندازه نباشند
قابل اطمینان نیستند.
با وجود تمام این مشکلات، در بسیاری از مشاغل مانند عملیات ساختمانی، ماسک ها تنها را کنترل عملی و کاربردی هستند.

11. اغلب خطرات تنفسی با سه روش اول تا حدود زیادی کنترل می شوند در شرایطی که اجرای کنترل های جایگزینی، کنترل های فنی مهندسی و مدیریتی امکان پذیر باشد می بایستی قبل از اعتماد نمودن به وسایل حفاظت فردی آنها را اجرا نمود.
استفاده صحیح از رسپیراتورها می تواند کارگران را در برابر خطرات تنفسی حفاظت کند.
درصورتی که رسپیراتور خراب باشد و یا به درستی استفاده نگردد و یا برای کار مورد نظر مناسب نباشد کارگر در معرض ریسک تماس قرار خواهد گرفت.

12. در چه موقعی باید از رسپیراتوراستفاده گردد؟
طبق قانون OSHA
روش های کنترل جایگزینی، فنی مهندسی و مدیریتی قابل اجرا نباشد.
زمانی که روشهای کنترل مهندسی و مدیریتی برای کنترل آلودگی کافی نباشد.
زمانی که روشهای کنترل مهندسی و مدیریتی در حال نصب یا تعمیر باشد.
در شرایط اضطراری که افراد در معرض تماس قرار می گیرند.
و در همه حال زمانی که غلظت آلودگی بیش از حد مجاز باشد.
زمانی که آلاینده دارای علائم و نشانه های خاصی است .
زمانی که تماس با آلاینده ها به طور موقت صورت می گیرد(کار روتین نمی باشد) 5

13. در انتخاب رسپیراتور مناسب :
در انتخاب رسپیراتور مناسب :
باید مواجه کارگران از نظر نوع و میزان تماس با مواد خطرناک مورد ارزیابی قرار کیرد .
باید فاکتورهای تاثیر گذار در انتخاب نوع رسپیراتور بطور کامل بررسی شود
باید سطح حفاظتی مورد نیاز و انتظار از رسپیراتور معلوم شود
باید آشنایی کاملی با انواع رسپیراتورها وجود داشته باشد 1

14. ارزیابی تماس چه؟ چه وقت؟ چه مقدار؟ کارگران در معرض چه نوع موادی هستند:
گاز یا بخار یا ذرات (فیوم ، میست ، آئروسل گردو غبار)
موجود زنده (باکتری، قارچ ، ویروس )
آیا آلاینده حد تماس شغلی دارد؟
به چه میزان کارگران در معرض هستد؟
نمونه بردار ی انجام شده؟
مشاهدات عینی صورت گرفته؟
تغیرات در میزان تماس(حد اقل و حد اکثر تماس) وجود داره؟
MSDS مواد مورد مصرف، تولیدی و بینابینی؟
تعداد کارگران در معرض 1

15. چه کسی خطر را تشخیص می دهد و چگونه ؟
ارزیابی تماس
چه؟ چه وقت؟ چه مقدار؟
چه کسی خطر را تشخیص می دهد و چگونه ؟
آشنا به فرآیند
آشنا به نوع و مقدار مواد تولیدی ، بینابینی ، محصول
آشنا به خطرات بهداشتی و فیزیکی مواد
حالات فیزیکی مواد در محیط کار و فرایند
آشنا با شناسایی و تجزیه و تحلیل خطر
.....

16. محل کار کارگر شرایط جوی محیط کار( گرما ، رطوبت ، فشار و اکسیژن )
فاکتورهای تاثیر گذار در انتخاب نوع رسپیراتور بطور کامل بررسی شود
محل کار کارگر
شرایط جوی محیط کار( گرما ، رطوبت ، فشار و اکسیژن )
محدود بودن فضا (Confined space)
میزان و دامنه تحرک کارگر
میزان سمیت یا خطر محیط کار 1

17. فضای محدود و محصور confined spaces کمبود اکسیژن oxygen-deficient
فاکتورهای تاثیر گذار در انتخاب نوع رسپیراتور بطور کامل بر رسی شود
موقعیت های خاص
فضای محدود و محصور confined spaces
کمبود اکسیژن oxygen-deficient
شرایط اضطراری emergencies 1

18. فاکتورهای تاثیر گذار در انتخاب نوع رسپیراتور بطور کامل بررسی شود
وضعیت جسمی و سلامتی کارگر
Seizures تشنج
Claustrophobia ترس
Asthma آسم
Emphysema تخریب دیواره آلوئول ها
Broken Ribs دنده شکسته
Heart or Circulation problems مشکلات قلب و عروق
Anxiety اضطراب
Collapsed Lung بیماریهای انسدادی در ریه
راحتی و آسایش کارگر
گرما
رطوبت
خستگی
وزن رسپیراتور 1

19. فاکتور حفاظتی تعیین شده برای رسپیراتور
فاکتور حفاظتی تعیین شده برای رسپیراتور
APF ( Assigned Protection Factors )
فاکتور حفاظتی معیاری از سطح حفاظتی ایجاد شده توسط رسپیراتور در برابر آلودگی است .
مثال : APF= 10
استفاده کننده از رسپیراتور بداند که در صورت استفاد از آن بیشتر از 0/1از آلاینده را تنفس نخواهد کرد.
- باید توجه نمود که هر کدام از سازمانها مانند OSHA , NIOSH , ANSI برای رسپیراتور ها APF مختلفی را بیان می کنند . 1

20. Respirator Class and Type OSHA NIOSH
  Table of APFs for various types of Respirators
Respirator Class and Type
OSHA
 NIOSH
Air Purifying
Filtering Facepiece 10
Half-Mask
Full-Facepiece 50
Powered Air Purifying 25
Loose Fitting Facepiece
Hood or Helmet 1

21. Self Contained Breathing Apparatus (SCBA)
Supplied Air 
 OSHA
NIOSH
Half-Mask-Demand 10
Half-Mask-Continuous 50
Half-Mask-Pressure Demand
1000
Full-Facepiece Demand
Full-Facepiece Continuous Flow
250
Full-Facepiece Pressure Demand
2000
Loose Fitting Facepiece 25
Hood or Helmet
Self Contained Breathing Apparatus (SCBA)
Demand
Pressure Demand
>1000
10,000    1

22. انواع رسپیراتورها طبقه بندی براساس شکل ظاهری یا نوع بخش صورتی
انواع رسپیراتورها
طبقه بندی براساس شکل ظاهری یا نوع بخش صورتی
طبقه بندی بر اساس مکانیسم محافظت کنندگی
طبقه بندی براساس حالت فیزیکی ماده آلاینده
طبقه بندی براساس میزان حفاظتی که ایجاد می کند
طبقه بندی بر اساس فشار مثبت یا منفی بودن 8

23. طبقه بندی براساس شکل ظاهری یا نوع بخش صورتی Respiratory Inlet Covering
بخشی از رسپیراتور که دیواره ای بین سیستم تنفسی کاربر و تصفیه کننده هوا یا منشاء هوای تنفسی ایجاد میکند که ممکن است به یکی شکل های زیر باشد
Facepiece
Helmet
Hood
suit
respirator with nose clamp Mouthpiece

24. Mouthpiece/Nose Clamp
Inlet Coverings
Mouthpiece/Nose Clamp
(no fit test required)
Quarter Mask
Half Mask
Full Facepiece

25. Loose-Fitting Coverings
Hood
Helmet
Loose-Fitting
Facepiece
Full Body Suit

26. طبقه بندی بر اساس مکانیسم محافظت کنندگی
رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا
Air-purifying respirators
رسپیراتور تامین کننده اتمسفر
Atmosphere supplying respirators 8

27. Particulat respirators
1- تصفیه کننده ذرات
Particulat respirators
2- تصفیه کننده گاز و بخار
Gas & Vapor respirators
Air-purifying respirators
3- تصفیه کننده توام ذرات و گاز و بخار
Combination Gas & Particulat 8

28. Particulat respirators
1- تصفیه کننده ذرات
Particulat respirators
دارای فیلتری برای تصویه هوای تنفسی است
گرد وغبار ، میست و فیوم ها را از هوای تنفسی جدا می کند
در برابر گاز ها محافظ نیست
سطح فیلتر پر شود راندمان بیشتر می گردد
سطح فیلتر پر شود تنفس مشکل می شود
باتوجه به علائمی که ایجاد می شود باید عوض شود
Air-purifying respirators 8

29. 1

30. فیلترهای یکبار مصرف ذرات
فیلترهای یکبار مصرف ذرات
Approved NIOSH respirator
Usually has certification markings
2 straps
Filters down to 0.3 microns
Negative pressure
Not an approved respirator
No certification markings
One strap – poor seal
Filters down to 10 microns
Negative pressure 1

31. 1

32. 1

33. در انتخاب رسپیراتور ذرات باید به اندازه ذرات و نوع آن توجه شود
Size of dust particles in micron

34. انواع فیلتر ذرات براساس سطح محافظت
انواع فیلتر ذرات براساس سطح محافظت
3 levels of filter efficiency:
95% (called “95”)
99% (called “99”)
99.97% (called “100”)
3 categories of resistance to filter efficiency degradation:
N (Not resistant to oil)
R (Resistant to oil)
P (oil Proof) 11

35. Code Filter series Filter type designation Minimum efficiency N N95 9599
N100
99.97 R
R95
R99
R100 P
P95
P99
P100 11

36. 11

37. RESPIRATOR SELECTION PROCESS FOR IRON OXIDE FUME (25 mg/m3)
The IDLH for iron oxide is 2,500 mg/m3 and there is sufficient oxygen so that an air-purifying respirator can be used.
2. Iron oxide is not an oil particulate. Therefore, a respirator with a Type N filter can be used.
3. The OSHA PEL for iron oxide is 10 mg/m3. The HR for iron oxide in this example is (25 mg/m3)/(10 mg/m3) = 2.5.
4. A minimally appropriate respirator would be a half-mask respirator (commonly accepted APF = 10) with an N95 filter. The N95 filter service time is limited only by considerations of hygiene, damage, and breathing resistance 11

38. Gas & Vapor respirators
2- تصفیه کننده گاز و بخار
Gas & Vapor respirators
زمانی استفاده می شود که در هوا فقط گاز و بخار وجود داشته باشد
تصفیه کننده در آن کارتریج یا کانیستر است
در برابر ذرات محافظ نیست
دربرابر گازها و بخارات خاصی ساخته می شوند
تا زمانی که ظرفیت جذب پر نشده است قابل استفاده است
ظرفیت و راندمان جذب فیلتر به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد
Air-purifying respirators 8

39. 1

40. تفاوت کارتریج و کانیستر ؟
تصفیه کننده گاز و بخار
کارتریج
کانیستر
تفاوت کارتریج و کانیستر ؟ 1

41. کد رنگی برای کارتریج و کانیستر
تصفیه کننده گاز و بخار
کد رنگی برای کارتریج و کانیستر
Acid gas white
Organic vapors black
Ammonia gas green
Carbon monoxide blue
Acid gases and organic vapors yellow
Acid gas, ammonia, and OV brown
Acid gas, ammonia, CO, and OV red
Other vapors and gases olive
Radioactive materials (HEPA) purple
Dusts, fumes, mists (non-radio) orange 19

42. زمان سرویس دهی یک کارتریج یا کانیستر
به موارد زیر بستگی دارد
کیفیت و مقدار ماده
شرایط تماس کارگر
ریت تنفسی(نوع کار کارگر)
میزان رطوبت هوا
دمای محیط
غلظت آلاینده
تمایل جذب آلاینده در جاذب
وجود یا عدم وجود آلاینده های مشابه 15

43. 3- تصفیه کننده توام ذرات و گاز و بخار Combination Gas & Partiqulat
3- تصفیه کننده توام ذرات و گاز و بخار
Combination Gas & Partiqulat
همزمان دارای فیلتر برای ذرات و کارتریج یا کانیستر برای گاز است
تمام ذرات ولی گازها و بخارات خاصی را جمع آوری می کند
سنگین تر هستند .
گرانتر هستند .
به محض مشکل شدن تنفس و یا اشباع شدن جاذب
Air-purifying respirators 8

44. 1

45. رسپیراتورهای تامین کننده اتمسفر Atmosphere supplying respirators
رسپیراتورهای تامین کننده اتمسفر
Atmosphere supplying respirators
این نوع وسایلی بطورمستقیم و از منبع دورتر از محل تنفس کارگر هوای تازه جهت تنفس در اختیار کارگر قرار می دهد و به سه دسته تقسیم می شوند 1

46. رسپیراتورهای تامین کننده اتمسفر Atmosphere supplying respirators
رسپیراتورهای تامین کننده اتمسفر
Atmosphere supplying respirators
تامین کنند هوا
Air-Supplied Respirators
هوا رسان مخزن دار
Self-Contained Breathing Apparatus
ترکیبی از تامین کننده و هوا رسان
Combination Respirators 1

47. Air-Supplied Respirators Atmosphere supplying respirators
تامین کنند هوا
Air-Supplied Respirators
از یک شیلنگ جهت انتقال هوای تمیز و ایمن از منبع به منطقه تنفسی استفاده می شود
در محیطهای با مشکل کمبود اکسیژن مناسب هستند
در زمانی که کارگر چندان متحرک نیست قابل استفاده است
در صورت تحرک کارگر میتواند مشک بیافریند
تحت نام ایر لاین نیز مشهور است
Atmosphere supplying respirators 1

48. 1

49. 1

50. 1

51. Atmosphere supplying respirators
هوا رسان مخزن دار
Self-Contained Breathing Apparatus
محتوی یک مخزن قابل حمل جهت تامین هوا ، یا اکیسژن است
محدودیتی مانند شیلنگ ندارد
نوع مدار بسته آن می تواند تا 4 ساعت سرویس دهد
در موارد چون وارد شدن اضطراری به یک منطقه آلوده استفاده می شوند
در محیط های IDLH قابلیت سرویس دهی است
Atmosphere supplying respirators 1

52. 1

53. ترکیبی از تامین کننده و هوا رسان Combination Respirators
در اینجا از یک مخزن ذخیره هوا جهت استفاده در زمانهای که تامین هوا از طریق شیلنگ مقدور نباشد
مخزن ذخیره هوا زیرا از هوای مخزن زمانی استفاده می شود که از شیلنگ تامین کننده هوا دورتر گردد
در هنگام ورود به فضاهای محدود مناسب است .
Atmosphere supplying respirators 1

54. 1

55. دستورالعمل های استاندارد و مدون
دستور العمل استاندارد مدون باید شامل :
انتخاب مناسب رسپیراتور
استفاده عادی و اضطراری بصورت جدا گانه برسی و طراحی شده باشد
استفاده ایمن در اتمسفر های خطراک که ممکن است پیش آید . 55

56. Respirator Selection انتخاب رسپیراتور باید بر اساس:
نوع خطری که کارگر در معرض آن است باشد
بر اساس استاندارد ملی یا یکی از استانداردها موجود و مطرح مثلا ANSI باشد
مورد تایید مراجع ذیصلاح باشد
توسط افراد آموزش دیده و متخصص باشد

57. راهنمایی و آموزش کاربر رسپیراتور بایددر زمینه های زیر آموزش :
استفاده مناسب از رسپیراتور و محدودیت های آن
انتخاب و تعمیر و نگهداری رسپیراتور
حمل و نقل رسپیراتور
تشخیص فیت بودن
آب بندی بخش صورتی
بکارگیری در محیط کار
بکارگیری در هنگام آزمایش
موارد عدم امکان استفاده از رسپیراتور 57

58. تعمیر و نگهداری رسپیراتور
رسپیراتور باید
بعد از هر استفاد تمیز و ضد عفونی گردد
در محیط تمیز و بهداشتی نگهداری شود
در هنگام تمیز کردن بخوبی مورد بر رسی قرار گیرد
در صورت آسیب دیدگی بلافاصله تعمییر گردد 58

59. بازرسی
بطور مکرر و به صورت تصادفی و توسط فرد وارد از محیط کار بازدید شود تا اطمینان حاصل شود که رسپیراتور بصورت مناسب :
اتخاب شده است.
استفاده می گردد.
پاکیزه می شود.
نگهداری می گردد. 59

60. Fit testing of Respirators
Qualitative fit testing (QLFTs)
isoamyl acetate (IAA)
irritant smoke (usually titanium and stannic chloride)
saccharin aerosol (taste test)
denatonium benzoate (Bitrex)
must verify wearer can respond
wearer must be truthful
Quantitative fit testing (QNFTs)
dioctyl phthalate aerosol (DOP)
corn oil
sodium chloride
ambient air (with submicron particulate counting)
ambient air (pressure differential)
تست کیفی
تست کمی 32

61. Qualitative Fit Test Chemical challenge
I.e., irritant smoke, saccharin mist, Bitrex, or banana oil
Wearer is asked to move and speak during the test to simulate the fit during actual working conditions.
If the wearer detects the substance by irritation, smell, or taste, the mask doesn't fit.
A qualitative test uses a chemical challenge, such as, irritant smoke, saccharin mist, Bitrex, or banana oil. The wear stands in a small chamber a does several minor exercises and recites a short poem, while the tester introduces the chemical challenge. If the wearer detects the substance by irritation, smell, or taste, the mask doesn't fit. The wearer is asked to move and speak during the test to simulate the fit during actual working conditions.

62. Quantative Fit Test Actually measures leakage into the mask
The wear stands in a small chamber, performs minor exercises and speaks.
A know concentration of a non-hazardous test aerosol is generated in the test chamber.

63. Quntative Test Concentration measured
in the chamber
inside the respirator
If the leakage is excessive, the respirator doesn't fit.

64. Wear Daily Check
All respirator wearers should inspect the respirator and check the face seal each time it is put on
Negative pressure
Positive pressure

65. Negative Pressure Check
Lightly place palms over cartridges or filter holders
Gently inhale
Facepiece should collapse against the face
Air should not get in

66. Positive Pressure Check
Lightly place palm over exhalation valve cover
Gently exhale
Slight positive pressure should build up inside respirator

67. Respirator Maintenance, Storage and Inspection
Components of the respirator must be regularly inspected for defects, leaks, etc.
Properly cleaned and disinfected
If a supplied-air system is used, the compressors and air filtration equipment should be maintained in accordance to the manufacturer's recommendations.
All components of the respirator must be regularly inspected for defects, leaks, etc.
All respirators should be properly cleaned and disinfected as per the manufacturer's recommendations.
If a supplied-air system is used, the compressors and air filtration equipment should be maintained in accordance to the manufacturer's recommendations.

68. Respirator Maintenance, Storage and Inspection
All repairs should be done by individuals qualified indiduals.
All equipment should be properly stored to prevent damage or abnormal wear

69. Inspection Procedures
Inspection / Headbands
Check elasticity,
Inspect for breaks, tears, etc.
All clips, fasteners, adjuster in place and work

70. Inspection Procedures continued
Inspection / Facepiece
Check for dirt, cracks, tears or holes
Inspect shape for distortion
Make sure rubber is flexible not stiff

71. Inspection Procedures continued
Check the valve assemblies
Inhalation Valves
Exhalation Valve

72. Inspection Procedures continued
Check for:
cracks,
tears,
distortion,
dirt or build-up of material between valve and valve seat

73. Inspection Procedures continued
Cartridge holders
Make sure gaskets are in place
Check for cracks and damage to threads
Cartridges and/or filters
Make sure cartridges and filters are clean
Inspect cartridges for dents, scratches or other damage

74. Cleaning and Sanitizing
Respirators should be cleaned after each use
Warm water soap
Alcohol wipes

76. Seal test