1. مراقبت بیماری انفلوانزا
دکتر محمد نصر دادرس
کارشناس ارشد مسئول مبارزه با بیماریها
مرکز مدیریت بیماریها –وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی
1386

2. بنام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای

3. (INFORMATION FOR ACTION)
SURVEILLANCE
(INFORMATION FOR ACTION)
مراقبت در يك رويداد بهداشتي عبارت است از:
1-جمع آوري مداوم و منظم اطلاعات
2-تجزيه و تحليل اطلاعات
3-مداخله درروند پايش واقعه بهداشتي

4. هدف از مراقبت چيست؟
1-پايش روند وسير بيماري به منظور برنامه ريزيهاي جديد
2-تشخيص و بررسي و كمك به كنترل طغيانها و همه گيريها
3-شناسايي گروههاي جمعيتي خاص كه در معرض بيماري و يا مرگ قرار دارند
4-ارزيابي نتيجه و تاثير اقدامات كنترلي پيشگيري و درماني در ميزان بروز و ارتباط بيماري در جامعه
5- تاييد و اثبات اولويتهاي جاري در اقدامات كنترلي بيماريها

5. دلايل اهميت مراقبت آنفلوانزا
غير قابل پيش بيني بودن وقوع اپيدمي
سرعت انتشار بسياربالا
بالا بودن عوارض،مرگ وميربالاخص درگروههاي درمعرض خطر
قابل سرايت انواع حيواني به انسان
ايجاد سوشهاي جديد ويروسي وحساس بودن سيستم ايمني انسان
عواقب گسترده اجتماعي و اقتصادي بدنبال بروز اپيدمي

7. برنامه كلي سازمان جهاني بهداشت در خصوص بيماري آنفلوانزا
رسالت برنامه:
كمك به كاهش موارد مرگ و بيماري ناشي از اپيدمي‌هاي ساليانه آنفلوانزا
آماده‌سازي جهاني جهت پاندمي آينده آنفلوانزا
ديدگاه سازمان جهاني بهداشت :
مراقبت مؤثر و به موقع بيماري آنفلوانزا در تمامي نواحي دنيا
هماهنگي در تعيين تركيب مناسب آنتي‌ژنيك و ژنتيك واكسن آنفلوانزا و تيپ‌هاي ويروس آنفلوانزاي در گردش استراتژي‌هاي مؤثر كنترل و مبارزه ملي با آنفلوانزا
ساخت و دسترسي به واكسن قبل از همه‌گيري در حين آن

8. اهداف كلي سازمان جهاني بهداشت:
افزايش و تقويت آمادگي در برابر اپيدمي و پاندمي بوسيله:
1- بهبود كيفيت و پوشش مراقبت آنفلوانزا
2- بهبود و ارتقاي آگاهي‌هاي بهداشتي و اقتصادي بار بيماري آنفلوانزا شامل منابع و منافع كنترل اپيدمي و آمادگي در برابر پاندمي
3- افزايش آمادگي ملي در برابر اپيدمي و پاندمي شامل تهيه واكسن و داروي مورد نياز
4- گسترش استفاده از واكسن‌هاي موجود بخصوص در كشورهاي توسعه يافته و در گروه‌هاي پر خطر و افزايش توليد واكسن‌هاي جديد
5- ارتباط بسيار سريع و تبادل اطلاعات در بين اعضا گروه كاري سازمان جهاني بهداشت

9. فعاليت‌هاي سازمان جهاني بهداشت:
1- مراقبت جهاني آنفلوانزا به منظور پيشنهاد به موقع تركيب مناسب واكسن آنفلوانزا
2- افزايش آمادگي جهاني و ملي در مقابل پاندمي شامل بررسي اوليه طغيان و گزارش به موقع
3- تهيه و انتشار مقالات فني معتبر مراقبت و كنترل‌ آنفلوانزا
4- رهبري و هدايت سازمان جهاني بهداشت در برنامه‌هاي مراقبت آنفلوانزا

10. دلایل انجام مراقبت آنفلوآنزا:
گزارش فوری و ارزیابی گونه های جدید ویروس انفلوانزا
به منظور:
تهیه واکسن سالیانه مناسب در زمان مقتضی
با هدف:
پیشگیری و کاهش مرگ و بیماری در گروههای آسیب پذیر و حساس
از طریق:
پيدا كردن زمان و مكاني كه ويروس در چرخش است.
مشخص كردن نوعي از انفلوانزا كه در چرخش است.
گزارش كردن تغييراتي كه در ويروس حاصل شده است.
پیگیری موارد ابتلا به انفلوانزا
اندازه گيري تاثير انفلوانزا در مرگهاي اتفاق افتاده

11. در مقابل وقوع اپیدمی ها و پاندمی احتمالی آینده کاهش
هدف کلی برنامه مراقبت
آمادگی
در مقابل وقوع اپیدمی ها و پاندمی احتمالی آینده
کاهش
موارد ابتلا و عوارض و مرگ ناشی از بیماری

12. اهداف اختصاصی مراقبت: - شناخت الگوي اپيدميولوژيك بيماري آنفلوانزا
- شناسايي جامعه حساس به بيماري
- شناخت سوشهاي جديد
- تقويت اطلاع رساني بموقع
- جلوگيري ازانتشار سريع بيماري
- بالابردن پذيرش بيماران درسرويسهاي اورژانسي
- بالابردن توانايي مراقبت ازبيماران در بيمارستان و منزل

13. راهبردها 1-آموزش و اطلاع رساني 2-برقراري نظام مراقبت بیماری
2-برقراري نظام مراقبت بیماری
3- تأمين واکسن و دارو
4-بهبود و تقویت نظام آزمایشگاهی
5- تامین و توسعه منابع مالی و نیروی انسانی
6-همکاری و انجام پژوهش های علمی -کاربردی

14. اصطلاحات مورد کاربرد در مراقبت:
*گروههاي در معرض خطر :‌ افراديكه ابتلاء به آنفلوانزا در آنها عواقب سنگينتري دارد مثل افراد مسن – بيماران قلبي و عروقي – ريوي - كليوي – ديابت – كودكان تحت درمان با آسپرين – زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم
** گروههاي در معرض تماس : افراديكه بدليل مشاغل خاص بيشتر در معرض تماس با عوامل بيماريزا قرار مي گيرند مثل پرسنل بهداشتي درماني – پرستاران وشاغلين در مرغداريها و افراديكه با پرندگان سروكار دارند-امدادگران-پرسنل آتش نشانی- حجاج.

15. انواع مراقبت بیماری انفلوانزا :
سيستم مراقبت اپيدميولوژيك
سيستم مراقبت ديده ور
سيستم مراقبت آزمايشگاهي
سيستم مراقبت بيمارستاني
سيستم مراقبت غيبت از كاريا مدرسه
سيستم مراقبت مسافرين خارج از كشور
سيستم مراقبت موارد مرگ
سيستم مراقبت بين المللي

16. انواع مراقبت بیماری انفلوانزا :
1-سيستم مراقبت اپيدميولوژيك : 1-گزارش هفتگي جاري ازسطوح شبكه خدمات بهداشتي و درماني به سطح مركزي جمع آوري اطلاعات از كليه منابع اطلاعاتي(بيمارستانهاي دولتي و خصوصي- مطب ها-اورژانسها-آزمايشگاهها-ادارات آمار حياتي(اداره متوفيات) : افزودن آنفلوانزا به ليست بيماريهاي قابل گزارش 2- گزارش طغیانها و اپیدمی های تنفسی
2-سيستم مراقبت ديده ور : گزارش موارد مشكوك ياتأئيد شده بوسيله مراكز منتخب يا پزشكان عمومي و متخصصين (عفوني – داخلي – اطفال )‌: در اين روش تعداد كل بيماران خود را و تعداد بيماران مشكوك به انفلوانزا را بر اساس گروه سني گزارش مي نمايند.
3-سيستم مراقبت آزمايشگاهي : تعيين نوع ويروس و ساب تايپ درچرخش - گزارش موارد تأئيدشده بوسيله آزمايشگاه ( سيستم مراقبت ويروس انفلوانزا) از كليه بيماران بستري با تشخيص پنوموني ويرال – بيماراني كه سابقه سفر به مناطق آلوده را داشته اند ، اعضا خانواده و اطرافيان فردمبتلا به آنفلوانزا يا شبه آنفلوانزا بايد آزمايش بعمل آيد .

17. سيستم مراقبت موارد مرگ: مقايسه تعداد كل مرگهاي ثبت شده به تعداد مرگهاي ناشي از پنوموني يا انفلوانزا (مرگهايي كه پنوموني يا انفلوانزا بيماري زمينه اي بوده و يا علت مسبب مرگ بوده اند.)
سيستم مراقبت غيبت از كاريا مدرسه : در ادارات بزرگ و داراي كارمندان زياد(حداقل 100 كارمند) و در مدارس و اماكن تجمعي كاربرد دارد و عبارت است از غيبت بيش از 10% دانش آموزان يا كارمندان حداقل بمدت 3 روز متوالي بدنبال عفونتهای تنفسی
سيستم مراقبت بين المللي :‌ در برنامه جهاني مراقبت انفلوانزا كه از 1948 شروع گرديده است 110 مركز ملي در 83 كشور دنيا فعاليت دارند و 4 مركز همكار مرجع در اين برنامه عبارتند از آتلانتا (امريكا)-لندن(انگليس)-ملبورن(استراليا)-توكيو(ژاپن) جدیدا چین(پکن) اضافه شده است.
سيستم مراقبت مسافرين خارج از كشور : گزارش موارديكه علائم بيماري را دارند .
سيستم مراقبت بيمارستاني : ثبت و گزارش موارد بستري به علت آنفلوانزا يا عوارض ان .
(اعلام بیمارستانهای همکار/نمونه برداری از بیماران بستری/بازدید بیمارستانها/ایزولاسیون/ضدعفونی و گندزدایی/)

18. پايگاههاي ديده ور انسانی:
يكي از روشهاي مراقبت ،فعال سازي پايگاههاي ديده ور گزارش دهي در مراکز بهداشتی درمانی منتخب و یا با مشارکت پزشكان عمومي و متخصصين ( داخلي – عفوني – اطفال ) در امر دیده وری مي باشد . بدين منظور مراكزي با هماهنگي معاونتهاي بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي انتخاب و اقدام به گزارش موارد مشكوك خواهند نمود .

19. SENTINEL SURVEILLANCE
Is surveillance based on the collection of data from a sample(random or non-random)of collecting sites as indicator data for the rest of the population in order to identify cases of a disease early or to obtain indicative data about trends of a disease or health event.

20. تعریف پيشنهادي بيماري :
تعریف پيشنهادي بيماري :
تعريف مورد باليني :
هر فرد با شروع ناگهاني تب بيشتر از 38 درجه سانتيگراد و سرفه يا ناراحتی گلو بهمراه چند علامت از علایم زیر در صورتيكه تشخيص ديگري مطرح نباشد .
( علايم خستگي – لرز – ضعف – درد عضلاني – قرمزي مخاطات – تماس با فرد مشكوك به آنفلوانزا) .

21. معيارهاي آزمايشگاهي :
جداسازي ويروس : بوسيله سواب يا آسپيره كردن ترشحات گلو و حلق از شخص مشكوك يا گزارش مستقيم آنتي ژن
سرولوژي :
افزايش چهاربرابرتيترآنتي بادي بين نمونه اول و نمونه دوم سرم
طبقه بندي مورد :
مورد مشكوك (Suspected case): فردي كه مطابق باتعريف مورد باليني مشاهده مي شود .
مورد تأئيد شده (confirmed case): فردي با تعريف مورد باليني که بوسيله آزمايشگــاه تــأئيد شده است .

22. روش کار:
پايگاه ديده ور از اولين بيمار تطبيق داده شده با تعريف در یک یا چند روز هر هفته اقدام به تهيه نمونه (تا 5 مورد مطابق با تعریف) وتكميل فرمها مي نمايد وكليه نمونه هاي تهيه و نگهداري شده با رعايت شرايط آزمايشگاهي و با رعایت سلسله مراتب اداری به آزمایشگاه ویروس شناسی ملی(یا آزمایشگاه ویروس شناسی منطقه ای مستقر در دانشگاه های منتخب ) با رعایت اصول انتقال نمونه تحويل مي شود .
تیم فعال در پایگاه شامل اعضای زیر که آموزشهای لازم را گذرانده ،می باشد:پزشک-کارشناس بهداشت(ترجیحا مبارزه با بیماریها)-کارشناس یا کاردان آزمایشگاه

23. سيستم مراقبت آزمايشگاهي انفلوانزا (سيستم مراقبت ويرولوژیک آنفلوانزا):
سيستم مراقبت آزمايشگاهي انفلوانزا (سيستم مراقبت ويرولوژیک آنفلوانزا):
تعيين نوع ويروس و ساب تايپ در چرخش و گزارش موارد تأييد شده بوسيله آزمايشگاه (سيستم مراقبت ويرولوژیک آنفلوانزا):
از كليه افراد مشکوک به انفلوانزا و بيماران بستري با تشخيص پنوموني ویرال و بيماراني كه سابقه مسافرت به مناطق آلوده را داشته‌اند و اعضاء خانواده و اطرافيان فرد مبتلا به آنفلوانزا يا شبه آنفلوانزا بايد نمونه‌گيري و آزمايش به عمل آيد.(انواع نمونه برداری: نمونه برداری راندوم سالیانه از کلیه مناطق جغرافیایی ،نمونه برداری از افراد مراجعه کننده به پایگاه دیده ور ،نمونه برداری از اپیدمی های مشکوک تنفسی ،نمونه برداری از افراد بستری در بیمارستان با تشخیص پنومونی شدید،نمونه برداری از افراد مشکوک به انفلوانزای پرندگان)

24. پايگاههاي ديده ور آزمايشگاهي انفلوانزا:
آذربایجان شرقی (تبریز)
اصفهان(شهر اصفهان)
بوشهر (بوشهر)
خراسان(مشهد)
خوزستان(اهواز)
سیستان و بلوچستان (زاهدان)
فارس(شیراز)
كرمان(شهر كرمان)
همدان(همدان)
سه دانشگاه علوم پزشکی مستقر در تهران

25. BOSHEHR

26. مواردي كه در تجزيه و تحليل آمار و اطلاعات و گزارش‌دهي بايستي مورد توجه قرار گيرد:
تهیه نمودارها: نمودارها بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته/ گروه سني/ زير گروه ويروسي تهیه گردند.
تهیه جداول: جداول بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته/ گروه سني/ منطقه جغرافيايي/ زير گروه ويروسي/ نتيجه نهايي تهیه گردند.
تهیه نقشه‌ها: نقشه ها بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته/ منطقه جغرافيايي(دانشگاه )/ كشور تهیه گردند.
محاسبه ميزان‌هاي بروز: میزان های بروز بایستی بر حسب منطقه/ شهرستان/ دانشگاه/ كشور (هفته/ گروه سني/ منطقه جغرافيايي/ زير گروه ويروسي/ نتيجه نهايي) محاسبه گردند.
محاسبه ميزان‌هاي مرگ و بيماري: میزان های مرگ و بیماری بایستی بر حسب منطقه/ شهرستان/ دانشگاه/ كشور (هفته/ گروه سني/ منطقه جغرافيايي/ زير گروه ويروسي/ نتيجه نهايي) محاسبه گردند.

27. آنفلوانزای پرندگان درانسان

28. اهداف مراقبت آنفلوانزاي پرندگان در انسان:
پيگيري موارد احتمالي آلودگي در انسان و هوشيار كردن نظام بهداشتي(مهم ترین اقدام)
انجام اقدامات لازم بلافاصله پس از بروز HPAI در پرندگان
پيگيري احتمال تغيير روند انتقال آنفلوانزاي A/H5N1از انسان به انسان
انجام به موقع اقدامات پيشگيرانه بوسيله واكسن و دارو
رعايت اصول محافظتي در كاركنان شاغل در مرغداريهاو سایر مشاغل مرتبط
ثبت و گزارش موارد مشكوك انساني
درمان موارد مشكوك انساني
رعايت احتياطات خاص جهت پيشگيري از عفونتهاي بيمارستاني
هوشيار سازي جهاني

29. افراد تحت مراقبت انفلوانزاي پرندگان در انسان :. كل افرادجامعه
افراد تحت مراقبت انفلوانزاي پرندگان در انسان : كل افرادجامعه گروه هاي پر خطر: بيماران مبتلا به بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص مرگ بدليل بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص افراد در تماس با موارد مشكوك انساني افرادي كه سابقه تماس با پرندگان دارند مسافرين به كشور هاي آلوده مشاغل در معرض خطر

30. مشاغل در معرض خطر: افرادي كه در معدوم سازي طيور مشاركت دارند
کاركنان مراكز پرورش طيور
آشپزها و مشاغل مشابه كه با ماكيان اهلي زنده يا اخيراً كشته شده سروكار دارند.
فروشندگان پرندگان دست آموز
دامپزشكان و كاركنان دامپزشكي
افراد شاغل در آزمايشگاههاي بررسي ويروس آنفلوآنزا A/H5
كاركنان مراقبتهاي بهداشتي
افراد ساكن در مناطقي كه مرگ ماكيان خانگي و پرندگان وحشي بيش از حد مورد انتظار اتفاق افتاده .
شكارچيان پرندگان وحشي

31. اطلاعات مورد نياز جهت جمع آوری در هنگام برخورد با مواردمشكوك :
اطلاعات مورد نياز جهت جمع آوری در هنگام برخورد با مواردمشكوك :
علائم و يافته هاي اپيدميولوژيك،
زمان شروع علائم
سابقه تماس با پرندگان
سابقه تماس با موارد مشكوك و تاًييد شده انساني ،
سابقه تماس با بيماران مبتلا به بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص
سابقه تماس با بيماران فوت شده به دليل بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص

32. تعریف موردمشکوک انسانی مبتلا به انفلوانزای پرندگان A/H5N1
بیمار مبتلا به عفونت حاد دستگاه تنفس تحتانی بدون علت مشخص به همراه تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد و:
- سرفه
- تنگی نفس
- تنفس سطحی
به همراه حداقل یکی از موارد تماس زیر در طی 7 روز قبل از شروع علایم:

33. الف: تماس نزدیک کمتر از یک متر (همسفر بودن-صحبت کردن-لمس کردن و
الف: تماس نزدیک کمتر از یک متر (همسفر بودن-صحبت کردن-لمس کردن و..) با مورد مشکوک یا محتمل یا قطعی مبتلا به H5H1 ب:تماس(حمل و نقل-ذبح کردن-پرکنی-قصابی-اماده کردن) با ماکیان یا پرند گان وحشی یا فضولات انها یا تماس با محیط الوده به مدفوع انها در منطقه ایکه مورد انسانی یا حیوانی مشکوک در یک ماهه اخیر وجود داشته است. ت : خوردن خام یا نیم پز فراورده های پرندگان در منطقه ای که مورد انسانی یا حیوانی مشکوک یا قطعی مبتلا به H5N1 سابقه در یک ماهه اخیر وجود داشته است ث :تماس نزدیک با موارد حیوانی قطعی غیر از پرنده(گربه و خوک)داشته اند. ح : کار کردن با نمونه های بالینی (حیوانی یا انسانی ) مشکوک به الوده گی با ویروس H5N1در آزمایشگاه یا جاهای دیگر.

34. تعریف مورد محتمل انسانی مبتلا به انفلوانزای پرندگان H5N1
شامل یکی از موارد : 1ـ مورد مشكوك به همراه یکی از موارد زیر: الف-وجود کدورت یا شواهد پنومونی حاد در رادیوگرافی قفسه سینه به همراه علایمی از نارسایی تنفسی (هیپوکسی-تاکی پنه شدید). ب ـ تایید آزمایشگاهی آلودگی به انفلوانزای A و ناکافی بودن شواهد ازمایشگاهی عفونت H5N فردی که به دلیل بیماری تنفسی حاد بدون علت مشخص فوت نموده وازنظر اپیدمیولوزیک ارتباط زمانی و مکانی تماس با یک مورد محتمل یا ثابت شده H5N1 داشته باشد.

35. تعريف مورد قطعي انفلوانزای پرندگان در انسان:
مورد مشكوك يا محتمل به همراه حداقل يكي از آزمايشات زير :
نتيجه كشت مثبت براي آنفلوانزاي A/H5
PCR مثبت براي آنفلوانزاي A/H5
چهار برابر افزايش تيتر آنتي بادي اختصاصي آنفلوانزا A/H5 در دو نمونه سرم.
میزان انتی بادی microneutralisation برایH5N1مساوی یا بیشتراز80/1 در یک نمونه سرم پس از روز جهاردهم شروع علایم به همراه یک ازمایش سرولوزیک مثبت دیگر مثل Haemagglutination Ini گلبولهای قرمز اسب با مقدار 160/1 یا بیشتر Western blotمثبت.

36. اقدامات لازم در هنگام برخورد با مورد مشكوك آنفلوانزاي H5 درپرندگان :
1-در صورت وجود موارد مشكوك پرندگان در مرغداري پيشگيري با OSELTAMIVIR 75 mg/kg/day براي شاغلين در آن مرغداري انجام و در صورت تاًييد H5 حداقل براي روز يا 7 تا 10 روز پس از آخرين تماس با ماكيان عفوني يا سطوح ومحيط آلوده ادامه مي يابد . 2-پيگيري سابقه واكسيناسيون شاغلين در مرغداري استفاده از وسايل ايمني استاندارد در مرغداريهاي مشكوك الزامي است و پس از هر بار استفاده معدوم سازی وسایل انجام گردد . 4-نظارت همكاران بهداشت محيط بر معدوم سازي و استفاده از وسايل حفاظت استاندارد در هنگام معدوم سازي و ضد عفوني محيط توسط دامپزشكي 5-انجام اقدامات ضدعفونی (شست و شوي دستها با آب و صابون ثانيه پس از درآوردن وسايل- استفاده از هيپوكلريدسديم 1% براي وسايل آلوده : ضدعفوني سطوح فلزي صاف با الكل 70%(

37. پيگيري موارد مشكوك انساني
-  
تهيه ليست خطي و گزارش به مقامات بالاتر
بستري نمودن در بيمارستان تا 24 ساعت پس از قطع تب و يا تشخيص قطع بيماري
اقدامات پيشگيري از انتقال تنفسي و بهداشت دست ها
ارزيابي موارد مشكوك :
 تهيه يك نمونه از مجراي تنفسي (سواب نازوفارنكس ) جهت تشخيص
دو نمونه سرم مرحله حاد (هفته اول شروع بيماري ) مرحله نقاهت (بعد از سه هفته از شروع بيماري ) جهت بررسي آنتي بادي آنفلوآنزاي پرندگان

38. مراقبت آنفلوانزاي پاندمي:
مراقبت پاندمي آنفلوانزا با توجه به اهميت و گستردگي موضوع، گروه‌هاي مختلفي را كه در امر پاسخ‌دهي به پاندمي مشاركت دارند و بر مبناي فازهاي مختلف پاندمي طراحي و عملياتي مي‌گردد:

39. اثرات مخرب پاندمي كاهش پرسنل به ميزان تقريبي 30% در كل سيستم
كاهش توان مراكز خدمات بهداشتي ـ درماني
كاهش توان نيروهاي امدادي
كاهش نيروهاي امنيتي
محدوديت منابع و امكانات

40. Understanding pandemic
Epidemic: serious outbreak in a single community, population or region
Pandemic: epidemic spreading around the world affecting hundreds of thousands of people, across many countries

41. فازهای پاندمی انفلوانزا (سازمان جهانی بهداشت):
فازهای پاندمی انفلوانزا (سازمان جهانی بهداشت):
دوران بین پاندمی:
فاز 1:وجود زیرگونه ویروس انفلوانزا در حیوانات که در انسان باعث عفونت می شود
فاز 2: خطر برای انسان با زیر گونه ویروس انفلوانزای حیوانی
دوران اطلاع از پاندمی
فاز 3:ابتلا انسان با زیر گونه جدید بدون انتشار انسان به انسان
فاز 4:انتقال محدود انسان به انسان(با انتشار موضعی)
فاز 5:انتقال انسان به انسان با انتشار گسترده در محل:خطر بالقوه پاندمی
دوران پاندمی
فاز 6:فاز پاندمی:انتقال مداوم و افزایشی موارد بیماری در جمعیت:حمله پاندمی
دوران پس از پاندمی :بازگشت به دوره بین پاندمی

42. World Health Organization
Phases of a Pandemic
World Health Organization
Mitigation and Preparedness
Response
Phase I
Phase 2
Phase 3
Phase 4
Phase 5
Phase 6
Interpandemic
Pandemic Alert
Pandemic
We are Here
Declared globally by the World Health Organization
Declared nationally by the Department of Health and Human Services

43. برنامه كلي ساماندهي 1 ـ كاهش ميزان بيماري و مرگ و مير
2 ـ به حداقل رساندن ازهم پاشيدگي اجتماعي
3 ـ به حداقل رساندن زيان‌هاي اجتماعي
4 ـ حفظ كيان حكومتي

44. اهداف مراقبت پاندمي آنفلوانزا شامل:
اطمينان يافتن از انجام مراقبت كافي و مناسب جهت گزارش ظهور تهديد پاندمي از ابتداي شروع آن
آمادگي مناسب جهت اجراي بموقع و كامل فعاليت‌هاي ويژه مورد نياز براساس فازهاي پاندمي
اطمينان از تشخيص سريع زير گونه‌هاي ويروس جديد
اطمينان از گزارش، ثبت و پاسخ‌دهي فوري
تأخير در ورود ويروس پاندمي به كشور
محدودسازي گسترش پاندمي بوسيله اجراي اقدامات محدودكننده فوري
محدودسازي بيماري‌زايي و مرگ رو به افزايش ناشي از ويروس پاندمي
اطمينان يافتن از حفظ و نگهداري سرويس‌هاي ضروري ارائه خدمات در طي وقوع پاندمي
تأمين اطلاعات سريع و قابل اطمينان و به روز در تمامي مراحل پاندمي
كاهش فشار ناشي از نتايج بروز پاندمي بر سيستم بهداشتي و ساير صنايع

45. استراتژیهای پاسخ به پاندمي در كشور
استراتژیهای پاسخ به پاندمي در كشور
راهبرد محدودسازي: اين روش اشاره به پيشگيري از انتقال و گسترش بيماري بوسيله اقدامات كنترلي در مرزها، جداسازي بيماران، محدودسازي تماس‌هاي بيماران، استفاده منطقي از داروهاي ضدويروسي و واكسن مي‌نمايد.
راهبرد حفظ و نگهداري سرويس‌هاي ضروري: كه در اين روش با توجه به گسترش انفجاري بيماري در كل جامعه، تأكيد بر حفظ و نگهداري سرويس‌هاي ضروري ارائه خدمات عمومي به جامعه مي‌باشند.

46. فعالیت های مراقبت پاندمی :
نحوة مراقبت در جريان پاندمي آنفلوانزا همانند مراقبت آنفلوانزاي فصلي و اپيدمي حاصل از آن مي‌باشد ولي با اين تفاوت كه فعاليت‌هاي عمدة مراقبتي براساس فازهاي پاندمي طراحي مي‌گردد و براساس فعاليت‌هاي فازهاي بعدي متكي بر تقويت و تشديد فعاليت‌هاي به عمل آمده در فازهاي قبلي مي‌باشد و لذا كليه اقدامات مراقبتي زير بايستي مورد توجه قرار گيرد:
تقويت و تشديد مراقبت آزمايشگاهي در كليه سطوح و در تمامي بخش‌هاي (دولتي و خصوصي) جهت كلية موارد مشكوك به بيماري
تقويت و تشديد نظام گزارش‌دهي فوري(گزارش موارد شبه انفلوانزا)
تقويت و تشديد اقدامات كنترلي در مرزها، مبادي ورودي و خروجي كشور
تقويت و تشديد اقدامات پيشگيري و حفاظت فردي
تقويت و تشديد اقدامات آموزشي و اطلاع‌رساني
تقويت و تشديد اقدامات لازم در هنگام وقوع بحران و حوادث غيرمترقبه
تقويت و تشديد هماهنگي برون بخشي و درون بخشي
تقويت و تشديد اقدامات درماني و سرويس‌هاي بستري بيماران
(خدمات در منزل/خارج بیمارستانی)
تقويت و تشديد اقدامات لازم در ارائه خدمات اورژانسي

47. وظايف ستاد شهرستان:
جمع‌آوري و تجزيه و تحليل و تهيه گزارش بر اساس فرم‌ها و اطلاعات پايگاه ديده‌ور
ارسال نتايج و گزارش اقدامات و فعاليت‌ها به ستاد استان (معاونت بهداشتي دانشگاه)
ارائه آموزش‌هاي لازم جهت پيشگيري و مراقبت از بيماري آنفلوانزا در سطح شهرستان
نظارت، پايش و ارزشيابي نحوة اجراي فعاليت پايگاه ديده‌ور و برنامه مراقبت انفلوانزا
پشتيباني و تداركات اجراي برنامه
تعيين يك نفر به عنوان «كارشناس مسئول برنامه» که همان فوکال اجرایی برنامه خواهد بود.
تعیین یک نفر به عنوان فوکال علمی برنامه که بطور ارجح متخصص عفونی یا متخصص اطفال یا متخصص داخلی خواهد بود.(در شهرستانهایی که متخصص مربوطه وجود ندارد با هماهنگی معاونت بهداشتی دانشگاه نسبت به تعیین فوکال علمی در شهرستان مجاور جهت تحت پوشش بردن برنامه در شهرستان فاقد متخصص اقدام می گردد)
بيماريابي و نمونه‌برداري و اقدام لازم در موارد شيوع بيماري‌هاي تنفسي و يا گزارش موارد مشكوك
جمع‌آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات مربوط به سيستم مراقبت
بررسي و پيگيري شايعات مرتبط، بسيار اساسي مي‌باشد و در اين راستا ستاد شهرستان بايد به كليه شايعات مرتبط در زمان مقتضي رسيدگي نمايد.
پیگیری و اجرای برنامه های ابلاغی از سطوح بالاتردر راستای مراقبت بیماری انفلوانزا

48. وظايف ستاد استان(معاونت بهداشتی دانشگاه):
تعيين يك نفر به عنوان «كارشناس مسئول برنامه» که همان فوکال اجرایی برنامه در سطح دانشگاه خواهد بود.
تعیین یک نفر در سطح دانشگاه به عنوان فوکال علمی برنامه که بطور ارجح متخصص عفونی یا متخصص داخلی یا متخصص اطفال خواهد بود.
نظارت، پايش و ارزشيابي فعاليت‌هاي مرتبط با پايگاه ديده‌ور و برنامه مراقبت انفلوانزا در سطح شهرستان و دانشگاه
هماهنگي‌هاي لازم جهت اجراي برنامه در كليه سطوح (درون بخشي و برون بخشي)
تسهيل و پيگيري امور مرتبط به پايگاه‌هاي ديده‌ور و نظام مراقبت انفلوانزادر سطح دانشگاه/استان
ارائه آموزش‌هاي لازم جهت پيشگيري و مراقبت از بيماري آنفلوانزا در منطقه تحت پوشش دانشگاه
پيگيري اعتبارات مورد نياز و هزينه در راستاي اهداف برنامه
هماهنگي و همكاري و هدايت سطوح مختلف بهداشتي در راستاي اجراي برنامه
جمع‌آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات مربوط به فعاليت سيستم‌هاي مراقبت آنفلوانزا در سطح دانشگاه
تهيه و ارائه گزارشات مداوم و منظم به سطوح بالاتر
تهيه پس خوراندهاي مداوم و منظم به سطوح محيطي

49. شرح وظيفه معاونت درمان دانشگاه:
حمايت از معاونت محترم بهداشتي دانشگاه در كنترل بيماري
همكاري با معاونت محترم بهداشتي جهت برگزاري سمينارهاي آموزشي براي گروه‌هاي مختلف
همكاري در مشخص شدن پزشك متخصص Focal Pointدر هر يك از شهرستان‌ها
مشخص و تجهيز كردن بخش‌هاي ايزوله در هر يك از شهرستان‌ها با همكاري معاونت بهداشتي، جهت بستري كردن موارد مشكوك مبتلا به آنفلوانزا (و ساير بيماري‌هاي مسري كه نياز به ايزولاسيون دارند.)
تعیین كردن تعداد محدود پرستار در هر شهرستان و آموزش اختصاصي به ايشان جهت مراقبت از بيماران مشكوك
تعیین كردن حداكثر 2 خدمت‌گزار براي بخش ايزوله در هر شهرستان جهت به حداقل رساندن موارد تماس
آموزش اختصاصی به پزشكان متخصص Focal Point و پرستاران انتخاب شده شهرستان‌ها با همكاري معاونت بهداشتي در جهت جلب همكاري ايشان براي آموزش پزشكان و پرستاران در شهرستان‌ها با هدف مراقبت از موارد مشكوك و استفاده از وسايل حفاظتي در هنگام تماس
مشاركت با معاونت محترم بهداشتي در برگزاري سمينارهاي آموزشي. كسب امتياز بازآموزي در سطح استان براي پزشكان بخش‌هاي دولتي وابسته و غيروابسته و خصوصي و ساير پرستاران و كارشناسان در خصوص راههاي پیشگیری و انتقال، علائم باليني، ارجاع و استفاده از وسايل حفاظتي در تماس با موارد مشكوك
تهيه پوستر، پمفلت و تراكت‌هاي آموزشي براي پزشكان و پرستاران و با همكاري معاونت محترم بهداشتي

50. آموزش عمومی و اطلاع رسانی

51. دستورالعمل سازمان جهاني بهداشت براي آماده‌سازي گوشت و سایر محصولات پرندگان جهت مصرف :
پيشگيري از آلودگي:
گوشت خام از گوشت‌هاي پخته شده يا آماده براي پختن جدا نگهداشته شود.
هرگز از يك تخته گوشت يا چاقو براي آماده‌سازي گوشت خام، پخته شده يا آماده براي پختن استفاده نشود.
بدون شستن دست‌ها هرگز به غذا چه پخته شده و چه خام دست زده نشود.
از قرار دادن گوشت پخته شده در داخل ظرفي كه قبل از طبخ در آن قرار داشته خودداري شود.
غذا بايد بطور كامل طبخ شود:
پخت كامل غذا ويروس‌هاي موجد بيماري را كاملاً‌ غيرفعال مي‌كند. به اين منظور بايد اطمينان حاصل شود كه تمام قسمت‌هاي گوشت حداقل به دماي 70 درجه سانتي‌گراد رسيده باشد. همچنين بايد توجه شود كه هيچ بخشي از گوشت به رنگ صورتي باقي‌نمانده يا شيره صورتي رنگ نداشته باشد.
در مورد تخم پرندگان دقت كافي به عمل آيد:
تخم پرندگان مي‌تواند روي پوسته يا داخل خود پاتوژن‌هايي نظير ويروس مولد آنفلوانزا را حمل نمايد.
پوسته تخم پرندگان را بايد با آب و كف شسته و پس از آن بايد دست‌ها نيز با آب و صابون شستشو شوند.
پخت تخم پرندگان بايد بصورتي باشد كه زرده روان يا شل نباشد و کاملا سفت شود.
از خوردن تخم پرندگان بصورت اصطلاحاً عسلي يا بكار بردن آن در مواد غذايي كه بصورت خام مصرف مي‌شود (پخته نمي‌شود) جداً‌ اجتناب شود.
نظافت رعايت گردد:
- پس از كار با گوشت خام و يا گوشت خام از انجماد باز شده، بايستي دست‌ها، كليه سطوح و ظروف كاملاً‌ با آب و ماده پاك كننده شستشو داده شوند.

52. روش‌هاي ساده جهت پيشگيري از انتشار بيماري آنفلوانزا:
1- شست و شوي دست‌ها بخصوص بعد از سرفه كردن، عطسه كردن و دست‌زدن به بيني و دهان
2- پوشاندن دهان در زمان سرفه يا عطسه كردن
3- استفاده از دستمال كاغذي و معدوم ساختن صحيح آن بعد از هر بار مصرف
4- پرهيز از حضور در اماكن تجمعي و شلوغ در موقع بيماري
5- ماندن در منزل و پرهيز از تماس با ديگران در هنگام بيماري
6- استفاده از درمان طبي مناسب با نظر پزشك

57. Published Documents

58. بيماري تنفسي غيرقابل توجيه (unexplained)
پنوموني است كه با بررسي شواهد كلينيكي، اپيدميولوژيك ‌و آزمايشگاهي نتوان اتيولوژي آن را معلوم نمود (معمولاً بايد ظرف 48 ساعت علت معلوم شود).
بيماري تنفسي متوسط تا شديد
بيماري دستگاه تنفسي تحتاني با تب بالاي c °38، سرفه، كوتاه شدن دامنه تنفس يا اشكال در تنفس همراه يا بدون شواهد كلينيكي و راديولوژيك به نفع پنوموني

59. تعريف پنوموني شديد:
- بيماري كه پنوموني داشته و يكي از علائم زير را دارد به عنوان مورد پنوموني شديد شناخته می شود:
تنفس بيشتر از 30 بار در دقيقه در هنگام پذيرش
ميزان FIO2/Pao2 كمتر از 250
نياز به ونتيلاسيون مكانيكال
درگيري در طرفه يا مولتي‌لو بار در راديوگرافي قفسه صدري
افزايش اندازه فيلتراسيون ريوي بيش از 50% در 48 ساعت اوليه
فشار سيستوليك كمتر از 90 ميلي‌متر جيوه
فشار دياستوليك كمتر از 60 ميلي‌متر جيوه
نياز به وازو پرسور بيشتر از 4 ساعت
بازده ادراري كمتر از 20 ميلي‌ليتر در ساعت يا بازده كل ادراري كمتر از 80 ميلي‌ليتر در طي بيشتر از 4 ساعت
نارسايي حاد كليه

64. پیگیری بیمار مشکوک به انفلوانزای پرندگان
پیگیری بیمار مشکوک به انفلوانزای پرندگان
بیمار سرپایی
اقدامات مراقبتی
تحت نظر برای 10 روز
بیمار بدحال
بررسی اطرافیان
بررسی محیط زندگی
نمونه برداری
بروز علایم -
خروج از سیستم مراقبت +
آزمایشات سرولوژیک + در صورت نیاز آزمایشات تکمیلی
بررسی سرولوژیک مجدد2- 3 هفته بعد
درمان و مراقبت
بستری
بیماریابی
بررسی محل سکونت
اقدامات تشخیصی و درمانی

66. خلاصه چرخش کارمراقبت انفلوانزا
مراجعه /گزارش بیمار:
1-اطلاع آنی به مسئولین بهداشتی برنامه در منطقه
(مرکز بهداشت/مسئول بهداشتی بیمارستان/مسئولین دامپزشکی:پرندگان):اطلاع به استانهای همجوار/کار گروه بهداشت و درمان/ستادبحران
تکمیل فرمهای عملیاتی
(فرم لیست خطی/فرم بررسی اپیدمیولوژیک/)
تهیه نمونه: تکمیل فرم نمونه برداری/تهیه نمونه/ارسال نمونه:با رعایت زنجیره سرما
پیگیری و مراقبت اطرافیان و بیماریابی:مراجعه به محل زندگی/مراجعه به محل کار/مراجعه به اماکنی که تردد شده است: حداقل 10 روزیا 10 روز بعد از مشاهده آخرین مورد در محل
افزایش اطلاع رسانی وآموزش عمومی در منطقه
(شناخت بیماری و علایم /راههای انتقال/روشهای انتشار/روشهای پیشگیری/روشهای حفاظت فردی)
انجام عملیات ایزولاسیون وقرنطینه سازی
انجام عملیات ضدعفونی/گندزدایی

67. خطر همیشه در کمین انسانهاست و فکر برتر همیشه غلبه کننده بر مشکلات