1. Opšti kurs fizičke hemije I
Fond časova: 4+4
Profesor: Ivanka Holclajtner-Antunović
Soba 374, prizemlje, blok C
Website Fakulteta:
Asistenti: Isidora Cekić, Miroslav Ristić i Igor Pašti
Konsultacije: Svaki dan, posle 9 h uz usmeni dogovor ili putem a
Predavanje: Utorak, 12:00-14:00, Amfiteatar za Fakulteta, Blok C, prizemlje
Interaktivna nastava: Ponedeljak, 14:00-16:00, Amfiteatar za Fakulteta
Vežbe: Po grupama po rasporedu, vežbaonica 263, I podrum

2. Cilj predmeta Opšti kurs fizičke hemije
Opšti kurs fizičke hemije: Eksperimentalno i teorijski proučava rezličite oblike materije preko njihovih makroskopskih osobina i njihovu interakciju sa energijom
# Ovaj kurs služi kao uvod hemijskoj termodinamici, omogućavajući razumevanje bazičnih principa, zakona i teorija fizičke hemije uopšte, odnosno pojedinih njenih disciplina kao što su hemijska kinetika, elektrohemija, spektrohemija, fizička hemija fluida, biofizička hemija i dr.
# Kroz ovaj kurs treba da naučite da koristite sopstvenu logiku i zaključivanje pri rešavanju problema i izvođenju jednačina prema postavljenom modelu, tako da jednačine daju jasnu sliku fizičkih pojava koje proučavate.
# Pored toga treba da razvijete sposobnost da rešavate kvantitativne probleme. Treba da naučite kako da primenjujete matematiku u hemiji i fizičkoj hemiji. To ćemo činiti kroz računske zadatke.

3. Sadržaj predmeta Opšti kurs fizičke hemije I
GASOVITO STANJE:
IDEALNO GASNO STANJE
REALNO GASNO STANJE
KINETIČKA TEORIJA GASOVA
OSNOVI TERMODINAMIKE-
osnovni pojmovi hemijske termodinamike

4. Kolokvijumi: I kolokvijum: Osnovna merenja
1.Određivanje gustine tečnosti
2. Određivanje indeksa prelamanja
3. Određivanje viskoznosti tečnosti
4. Određivanje površinskog napona
5. Određivanje ugla skretanja optički aktivnih supstancija
II kolokvijum: Gasovi
6. Određivanje molarne mase Viktor-Majerovom metodom
III kolokvijum: Termodinamika i ravnoteža
7. Određivanje toplote rastvaranja
8. Određivanje toplote sagorevanja
9. Određivanje toplote topljenja leda
10. Određivanje konstante ravnoteže mutarotacije glukoze
Radna sveska!

5. Polaganje ispita-usmeno
Način ocenjivanja
Posećivanje predavanja 5 bodova:
50-60% -1, 60-70%-2, , 80-90%-4 i
Interakt. nastava i domaći: 5 bodova
Kolokvijumi vežbe: 15, svaki po 5 (1 bod-6, 2b.-7,
3b.-8, 4b.-9, 5b.-10)-Minimalno 3 boda
Vežbe: 5, svaka po 0,5
Nastavni kolokv. 40, svaki po 20
Ispit 30 70
Ocena
bodova
bodova
bodova 8
bodova 9
bodova 10

6. Literatura Udžbenici:
1. Holclajtner-Antrunović Ivanka, Opšti kurs fizičke hemije,
Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 2000.
2. S. Đorđević, V. Dražić, Fizička hemija, Beograd, Fizička hemija, Tehnološko-metalurški fakultet, Beograd, 2002.
3. Atkins, P.W. & de Paula, J. Physical Chemistry, 7th
Edition. W.H. Freeman & Co., New York, (6. i ostala izdanja Atkinsovog udžbenika)
4. I. Levine, Physical Chemistry,New York, 1995.
5. F. Daniels, R. Alberty, Physical Chemistry, New York, 1975.
6. S. Gledston, Udžbenik fizičke hemije, Beograd, 1967.
7. W. Moore, Fizička hemija, Beograd, 1967.
8. J. Egert, I. Hok, G. M. Švab, Udžbenik fizičke hemije, Beograd, 1966.
9. R. Brdička, Osnove fizičke hemije, Zagreb, 1969.
Praktikumi i Zbirke:
R. Konjević i sar., Praktikum iz fizičke hemije za studente hemije
2. U. Mioč, R. Hercigonja, Zbirka zadataka iz opšteg kursa fizičke hemije

8. Šta je fizička hemija? FIZIČKA HEMIJA proučava fizičke osnove i
definiše fizičke principe koji određuju
osobine i ponašanje materije u različitim
agregatnim stanjima u zavisnosti od hemijskih
osobina i uslova pod kojim se materija nalazi kao
i njihovo uzajamno dejstvo.
Izvodeći na egzaktnoj osnovi najopštije relacije,
fizička hemija sa ostalim posebno prirodnim naukama
doprinosi jedinstvenom pogledu na suštinu sveta,
a razvija se uporedo sa razvojem eksperimentalnih
tehnika, metoda i tehnologije.

9. Discipline fizičke hemije
ATOMISTIKA
HEMIJSKA I STATISTIČKA
TERMODINAMIKA
SPEKTROHEMIJA

10. ELEKTROHEMIJA
RADIOHEMIJA
HEMIJSKA KINETIKA

11. FIZIČKA HEMIJA
FLUIDA
FIZIČKA HEMIJA ČVRSTOG STANJA
KVANTNA HEMIJA
I MOLEKULSKE
STRUKTURE

12. BIOFIZIČKA HEMIJA
FIZIČKA HEMIJA
ŽIVOTNE SREDINE

13. FIZIČKA HEMIJA
PLAZME
FIZIČKA HEMIJA
MATERIJALA…

14. Počeci fizičke hemije u svetu
1887. Zeitschrift fur physikalische Chemie
Wilhelm Ostwald
Svante Arrhenius
Jacobus Van’t Hoff

15. Physico-Chemical Doubts
Robert Boyle
( )
Physico-Chemical Doubts
and Paradoxes
(XVII v.)
I. Newton
(XVIII v.)
J. Black, A. Lavoisier
(XIX v.)
M. Faraday,
W. Allen Miller,
Chemical Physics

16. M. V. Lomonosov 1741- Elementi matematičke hemije
1752- Uvod u pravu fizičku hemiju
”Fizička hemija je nauka koja
objašnjava, na osnovu postavki
i iskustava fizike, uzroke onoga
čto se dečava u hemijskim ope-
racijama u složenim telima”
( )

17. Počeci visokog školstva u Srbiji
1838-juna meseca osnovan Licej u Kragujevcu
1844-Licej se seli
u Konak knjeginje
Ljubice u Beogradu

18. 1863-Licej prerasta u Veliku školu
1903. god. početkom septembra dr. Miloje
Stojiljković postavljen za docenta fizičke hemije
Velika pijaca ispred Kapetan Mišinog zdanja

19. Velika škola je prerasla
1905. godine u
Univerzitet u Beogradu

20. Prof. Miloje Stojiljković
Prof. Stojiljković je
bio upravnik Zavoda
sa ratnim prekidima
čitavih četrdeset
godina.
Prof. Miloje Stojiljković
( )

21. Fizičkohemijski zavod 1908.
Radomir Veljković u
Zavodu 1922.
Prof. Stojiljković ispred konduktometra

22. Prof. Pavle Savić rukovodi Zavodom od 1947. do 1966.
( )

23. Diplomski rad Nastavni plan Fizičkohemijske grupe iz 1947.
Opšta fizika I
Opšta fizika II
Radioaktivnost i fizika jezgra
Matematika I
Matematika II
Neorganska hemija
Organska hemija sa
stereohemijom
Analitička hemija
Osnovni kurs mineralogije
Osnovi marksizma-lenjinizma
Predvojnička obuka
Strani jezik
Pedagogija
Opšti kurs fizičke hemije
Atomistika
Termohemija
Elektrohemija
Specijalni kurs
Diplomski rad

24. 1961. USELJENJE U NOVU ZGRADU

25. Obrazuju se katedre Instituta:
Katedra za opštu fizičku hemiju
Katedra za radiohemiju
Katedra za spektrohemiju (kasnije i fizičku hemiju plazme)
Katedra za elektrohemiju i hemijsku kinetiku
Katedra za molekulske sutrukture (kasnije Katedra za strukturu i dinamiku materije)
1990. nastaje
Fakultet za fizičku hemiju

26. danas...

27. Agregatna stanja materije
Četiri agregatna stanja materije:
Gas: Ispunjava i zauzima oblik suda u kome se nalazi, slično tečnostima, sem što su čestice na tako velikim rastojanjima pa su interakcije između čestica minimalne. Prosečna energija po čestici reda 1 eV. Gasovi su mešljivi i kompresibilni.
Tečnosti: Ne ispunjavaju sud, ali uzimaju njegov oblik. Interakcije izražene, prosečna energija reda 10-1 eV, rastojanje između čestica nešto veće od njihovih dimenzija.
Čvrsto: Ne ispunjava i ne uzima oblik suda. Čestice na rastojanjima vrlo bliskim njihovim dimenzijama. Interakcije vrlo izražene. Prosečna energija po čestici reda 10-2 eV.
Gasna plazma: Više ili manje jonizovani gas gde je prosečna energija po čestici reda 10 eV pa dolazi do neelastičnih sudara.

28. Stanje gasova
Stanje svake supstancije se opisuje osobinama stanja. Osobine stanja izražavaju se parametrima stanja:
V zapremina
P pritisak
T temperatura
n količina supstancije (mol)
Veza između parametara stanja predstavlja jednačinu stanja:

29. Pritisak
Pritisak predstavlja odnos između sile (u N) i površine (u m2) na koju sila deluje:
Pritisak gasa je rezultat ogromnog broja sudara molekula
gasa sa zidom suda

30. Jedinice pritiska Ime Simbol Vrednost paskal bar atmosfera Torr
mm živinog stuba
funta po kvadratnom inču
1 Pa
1 bar
1 atm
1 Torr
1 mmHg
1 psi
1 N m-2, 1 kg m-1s-2
105Pa Pa
133,32 Pa
133,322 Pa
6, kPa

31. Merenje pritiska Pritisak se jednostavno meri
manometrom u kome neisparljivi
viskozni fluid ispunjava U-cev.
Pritisak u aparaturi (a) i atmosferski
pritisak (b) direktno je srazmeran
razlici visina u dva stuba, h:
gde je ρ gustina viskoznog fluida.

32. Mehanička ravnoteža Gas na višem pritisku pokreće
klip sabijajući gas na nižem pritisku
do uspostavljanja stanja ravnoteže
kada su pritisci sa obe strane klipa
izjednačeni. Sistem se nalazi u
stanju mehaničke ravnoteže.
Pritisak gasa u mehaničkom
sistemu koji uključuje i pokretni klip može se regulisati uvođenjem i
ispuštanjem gasa u sistem ili iz njega kroz slavine.