1. اندازه گيري صوت زيست محيطي در ايستگاه هاي تقليل فشار گاز
شركت ملي گاز
شركت گاز استان تهران
اندازه گيري صوت زيست محيطي در ايستگاه هاي تقليل فشار گاز
ايمني،بهداشت، محيط زيست
واحد محيط زيست
تهيه و تنظيم: عاطفه طاهرخاني

2. اندازه گيري صوت زيست محيطي
اندازه گيري صوت زيست محيطي بر اساس مجوز IPC [1] بايستي براساس استاندارد بين المللي ISO 1996 باشد . برخي از روش هاي اندازه گيري نيز بر اساس استاندارد BS4142 و BS 5228 مي باشد.
[1] International Pollution Control-EPA

3. برنامه اندازه گيري صدا اجراي دقيق شرايط مجوز IPC مرتبط با صوت
دربرنامه ريزي براي بررسي صوت سالانه تعدادي از فاكتورها به شرح زير بايد مورد نظر قرار گيرد:
اجراي دقيق شرايط مجوز IPC مرتبط با صوت
آيا محدوديت هاي صوت براي محدوده مورد نظر تعين شده است و نقاط NSL [1] كدام هستند
آيا محدوديت هاي صوت براي تجهيزات معين شده است
محيط زيست و شرايط آكوستيك محل( صوت محل و صداي خارجي)
تغيرات در ساختمان و تاسيسات و راهبري از زمان آخرين اندازه گيري صوت
نزديكي تاسيسات به نقاط حساس و دريافت كننده ها
درست بودن(تشديد نشدن) صداي آزار دهنده
ويژگي محل و صداي زمينه ( صداي محيط در زماني كه تاسيسات صداي نداشته باشد)
وجود و يا عدم وجود عوارض زمين شناسي و يا ساختمان و يا ساير بنا هايي كه مي تواند در كاهش صداي منتشره موثر باشد
نوع صداي تاسيسات : ضربه اي، كوبه اي و يا صداي پيوسته
زمان بهره برداري از منبع آلاينده صدا ، صداهاي نوبه اي كه در مدت مشخصي منتشر مي شوند مي توانند تداخل ايجاد كنند.
[1]Noise Sensitive Location

4. اندازه گيري صوت زيست محيطي
الف: مدت زمان اندازه گيري
طول اندازه گيري بايد انتخاب و تنظيم گردد، معمولا طول اندازه گيري دقيقه در روز و 15 دقيقه در شب مي باشد. البته با توجه به مجوز IPC برحسب نمونه ممكن است به مدت كوتاه تر يا بلندتري نياز باشد.
به طور ايده آل اندازه گيري در روزهاي متفاوت و زمانهاي مختلف در طول روز مي تواند براي اطمينان از نتايج اندازه گيري موثر باشد.
هرچند تجربيات عملي نشان داده است كه موانع زيادي براي اين كار وجود دارد.

5. اندازه گيري صوت زيست محيطي
در جايي كه سر و صدا ثابت است چند مورد اندازه گيري بايد در طول زمان 4 ساعت در روز و حداقل 2 ساعت در شب انجام شود. (بخصوص براي كارخانجات بزرگ با تعداد زيادي منابع آلاينده صوت خارجي)
اندازه گيري بايد در زماني انجام شود كه معرف شرايط واقعي يا بدترين حالت كاركرد تاسيسات باشد. اگر به دلايل مختلف مانند شرايط آب و هوا، سر و صداي مداخله كننده خارجي و... امكان اندازه گيري نباشد بايد اين موضوع در گزارش اندازه گيري ذكر گردد

6. اندازه گيري صوت زيست محيطي
محل اندازه گيري صدا بايد همان محلي باشد كه بعد از نصب صدا گير در همان محل اندازه گيري صدا انجام خواهد شد.
اندازه گيري كه بر اساس زمان معرفي شده در مجوز IPC انجام مي شود بايد در مكاني مشخصي باشد، به اين ترتيب تغييرات زود گذر مشخص مي گردد.
تعيين محل هاي اندازه گيري در قسمت بعدي توضيح داده شده است، در عمل اين مكان ها در مرز سايت مورد نظر و يا مكان هاي حساس (NSLs ) مي باشد.

7. اندازه گيري صوت زيست محيطي
شرايط زمين، ساختمان ها، فاصله و ساير فاكتورها بر صداي منتشر شده از تاسيسات تاثير مي گذارد.
تغييرات قابل ملاحظه در طول زمان اندازه گيري بايستي مورد توجه قرار گيرد، يكي از آيتم هاي اندازه گيري مقايسه صوت اندازه گيري شده در طول زمان اندازه گيري با زمان گذشته است. تمام فاكتورها بايد شبيه به هم باشد ازجمله مدت زمان اندازه گيري.

8. محل هاي اندازه گيري:
محل هاي اندازه گيري بايد شامل مكان هايي باشد كه بيشترين تاثير را از منبع انتشار صدا مي پذيرد و مكاني كه بدترين حالت را دارد بايد انتخاب شود

9. محل هاي اندازه گيري:
به عنوان مثال مي توان با قدم زدن در اطراف سايت و يا با اندازه گيري هاي كوتاه مدت در اطراف سايت محل مناسب اندازه گيري را بدست آورد. مكاني كه بيشترين صدا را دارد مي تواند براي اندازه گيري انتخاب شود.
اگر به هر دليلي مكان پرصداي انتخاب شده نمي تواند نشان دهنده صداي توليد شده از منبع باشد بايد تعدادي نقطه ديگر در اطراف محل براي اندازه گيري انتخاب گردد

10. محل هاي اندازه گيري:
در بسياري از موارد مكان هاي اندازه گيري بايد در محل هاي مختلف دور تا دور منبع توليد صدا باشد. از تداخل الكتريكي كابل هاي فشار قوي و فرستنده هاي راديوئي و ... بايد اجتناب شود

11. محل هاي اندازه گيري:
محل اندازه گيري بايد 3.5 متر از هر محل منعكس كننده صدا فاصله داشته باشد .
محل قرار گيري ميكروفون دستگاه اندازه گيري بايد 1.2 تا 1.5 متر بالاتر از سطح زمين باشد.
در كل بهترين محل اندازه گيري فاصله 1 تا 2 متري از نماي سردر و 1.2 تا 1.5 متر بالاتر از سطح زمين است. اين محل همچنين براي اندازه گيري در شب مناسب مي باشد. در اين خصوص بايد موقعيت منطقه و ساختمان هاي اطراف را نيز درنظر گرفت.

12. محل هاي اندازه گيري:
اگر در مسير اندازه گيري منبع مداخله اي و يا مانعي وجود داشته باشد بايد محل اندازه گيري را نزديك تر به منبع توليد صدا بگيريم ولي مكان اندازه گيري نبايد خيلي نزديك منبع توليد صدا باشد.

13. اندازه گيري صوت زيست محيطي
يكي از عوامل مهم در اندازه گيري صداي ساليانه مشخص كردن استانداردها است.
در بسياري موارد اندازه گيري در شبكه وزني A و با شاخص LAeq,T معين مي شود.

14. شرايط آب و هوايي
به طور ايده آل اندازه گيري بايد در شرايط آب و هوايي خنثي انجام شود به اين معني كه باد و باران نبوده و در فشار و دماي استاندارد انجام شود، كه البته اين شرايط بسيار ايده آل است.
مي توان گفت اندازه گيري در متوسط سرعت باد 5 تا 7 متر در ثانيه امكان پذير است (و نه در بيشتر از آن) در كل اندازه گيري نبايد در زمان بارش و هواي مه آلود باشد.

15. چك ليست اندازه گيري صدا
چك ليست اندازه گيري صوت زيست محيطي بايد شامل موارد زير باشد:
كارخانه سازنده، مدل ، نوع و كاليبراسيون دستگاه اندازه گيري صدا
نوع پوشش محافظ باد و ساير تجهيزات مربوط به ميكروفن
تاريخي كه دستگاه با يك استاندارد قابل رديابي كاليبره شده باشد
كاليبراسون دستگاه در محل اندازه گيري قبل و بعد از اندازه گيري
فركانس شبكه وزني مورد استفاده در اندازه گيري
توصيف محل اندازه گيري و نوع صدا (پيوسته، متناوب،تكانشي و...)
نقشه محل اندازه گيري كه در آن مكان هاي اندازه گيري مشخص شده باشد.
محل قرار گيري ميكروفن مشخص باشد

16. چك ليست اندازه گيري صدا
جزئياتي درخصوص عوامل مداخله كننده و مانع هاي موجود بين منبع توليد صدا و محل اندازه گيري و وجود مانع ها در محل
زمان و تاريخ اندازه گيري
توصيفي از وضعيت هواشناسي
ميزان صوت زمينه(در جايي كه امكان پذير باشد)
نام شخص اندازه گيري كننده
علاوه بر موارد فوق نتايج اندازه گيري بايد به صورت جدول براي زمان هاي مختلف اندازه گيري در گزارش ذكر گردد.

17. نمونه اي از روش اندازه گيري صوت زيست محيطي
متدولوژي:
اين روش اندازه گيري بر اساس منابع زير تدوين شده است:
Environmental Noise Survey Guidance Document(2003)
EPA Guidance Note for Noise in Relation to Schedule Activities (2006)
ISO1996 Description and Measurement of Environmental Noise

18. محل هاي اندازه گيري نمونه
انداه گيري در 7 نقطه مرزي كه در شكل و جدول در ادامه آمده است انجام مي شود، نقطه A در نزديك ترين فاصله نسبت به محل حساس( محل در يافت كننده صوت) قرار مي گيرد.

21. اندازه گيري و ارزيابي پارامترها
در هريك از محل هاي اندازه گيري تراز فشار صوت متوسط به مدت 30 دقيقه اندازه گيري مي شود. LAeq,30 mine همراه با پارامترهاي LA90, LA50, LA10 .

23. شرايط و تجهيزات اندازه گيري
شرايط و تجهيزات اندازه گيري در جدول 3 و ميزان حد مجاز صوت در محدوده اندازه گيري در جدول 4 آمده است ( كاليبراسون دستگاه سنجش صوت قبل و بعد از اندازه گيري بايد چك شود):

26. نتايج اندازه گيري
نايج اندازه گيري در محل نمونه در جدول ادامه آمده است:

28. تطابق با حدود استاندارد صوت زيست محيطي
-استاندارد روز 55 دسي بل (A): ميزان صوت در نزديك ترين محل نسبت به منازل مسكوني ( در موقعيت A ) با حد مجاز صوت مطابقت دارد (كمتر از 50 دسي بل (A) )
استاندارد شب 45 دسي بل (A): ميزان صوت در شب نيز با حد مجاز صوت در منطقه مسكوني مقايسه و نتيجه گيري شد كه از حد مجاز كمتر است.

29. تعاريف
dB(A) : لگاريتم صوت دسي بل ناميده مي شود. A به معناي شبكه وزني قابل شنيدن براي انسان است.
LA eq: صوت متوسط در مدت زمان اندازه گيري است و شامل كل صداهاي موجود مي باشد. پارامتر LAeq با دامنه صوت شنوايي انسان همبستگي دارد و معمولا در اندازه گيري شدت صوت صنعتي استفاده مي شود.
LA 90: ميزان صوتي كه در بيش از 90% زمان وجود داشته است. معمولا به عنوان شناسايي صداي زمينه مورد استفاده قرار مي گيرد. اين آيتم شامل صدا هاي لحظه اي مانند عبور ماشين و صداي هوا پيما و ... نمي شود و برآورد خوبي از صداي ثابت تاسيسات است.

30. تعاريف
LA 50: ميزان صوتي كه در بيش از 50% زمان وجود داشته است. اين پارامتر آماري زماني كه متناوبا و به صورت گاه و بي گاه صداي هاي تداخلي از منابع ديگر به وجود مي آيد آيتم مناسبي محسوب مي گردد.
LA 10: ميزان صوتي كه در بيش از 10% زمان وجود داشته است و معين كننده بيشترين ميزان صوت در محل اندازه گيري است.

31. تعاريف
: LAs , LAf , ميزان صوت اندازه گيري شده در مدت زمان 1 ثانيه در حالت استاندارد اندازه گيري آهسته (Slow) و تند (Fast) توسط دستگاه است. اين پارامتر معين كننده ميزان صوتي است كه از يك منبع مشخص قابل شنديدن است. بيشترين مقدار اندازه گيري شده LAmax وكمترين ميزان اندازه گيري شده LAmin ناميده مي شود.

32. حد مجاز آلودگي صوتي – سازمان حفاظت محيط زيست ايران
چه استانداردي جهت اندازه گيري صوت زيست محيطي ارائه شده است؟

33. استاندارد زيست محيطي-سازمان حفاظت محيط زيست
در مجموعه قوانين و مقررات حفاظت محيط زيست ، سازمان حفاظت محيط زيست اشاره اي به نحوه اندازه گيري صوت زيست محيطي نشده است
درمستند ضوابط خوداضهاري در پايش آلودگي محيط زيست موضوع و شيوه نامه هاي آزمايشگاه هاي معتمد سازمان حفاظت محيط زيست اشاره مستقيمي به نحوه اندازه گيري صوت زيست محيطي در منابع ثابت نشده است.

37. آزمايشگاه هاي معتمد سازمان حفاظت محيط زيست از چه روشي براي اندازه گيري صوت زيست محيطي استفاده مي كنند؟

41. اندازه گيري صوت زيست محيطي
شركت ملي گاز
شركت گاز استان تهران
اندازه گيري صوت زيست محيطي

44. منابع:
Environmental Noise Survey / Guidance Document.Environment Protection Agency 2003
Environmental Noise Survey Millipore Ireland B.V December 2008 Report 28335
سازمان حفاظت محيط زيست ايران، ضوابط و استاندادهاي زيست محيطي

45. با تشكر از توجه شما