1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. روش استاندارد نمونه گیری ارائه دهنده : دکتر عباس پرآور

3. چرخه اطمینان کیفیت Analytic Pre-Analytic Post-Analytic
Patient/Client Prep
Sample Collection
Personnel Competency
Test Evaluations
Reporting
Data and Lab Management
Safety
Customer Service
Post-Analytic
Sample Receipt and Accessioning
Record Keeping
Sample Transport
Quality Control
Testing
Analytic

4. Quality
Planning.
Quality
Laboratory
Process
Quality
Improvement
Quality requirement
Quality
Control
Quality
Assessment

5. Good Accuracy Good Precision Good Precision Only
Neither Good precision Nor Accuracy
M. Zaharna Clin. Chem. 2009

7. Accuracy
Accuracy: both are equally precise, but in method D the mean value differs from the true value.
The mean for method C is equal to the true value.
Both methods are equally precise, but method C is more accurate.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009

8. M. Zaharna Clin. Chem. 2009

9. Precision
The graph shows the distribution of results for repeated analysis of the same sample by different methods.
Precision: the mean value is the same in each case, but the scatter about the mean is less in method A than in method B.
Method A is, therefore, more precise.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 9

10. Blood Composition

11. Laboratory Analysis
The goal of laboratory analysis is to provide the reliable laboratory data to the health- care provider in order to assist in clinical decision- making.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 11

12. Laboratory Analysis
Modern medicine relies on the provision of accurate analytical results from the laboratory both to confirm diagnosis and to monitor therapy.
If laboratory results are to play a proper role in diagnoses and treatment then they must be trustworthy
Experience has shown that all analytical results are subject to errors arising from a variety of causes
It is essential that these errors be kept to a minimum.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 12

13. QA in Laboratories
The assurance of high-quality laboratory results relies on a commitment to all aspects of the testing system, including attention to:
Preanalytical factors are those factors that affect the laboratory results due to handling of the specimen sample prior to analysis.
The analytical phase includes verification of instrument linearity, precision, accuracy, and overall reliability through the use of standard materials, quality control (QC) samples, procedures, and QC rules.
Postanalytical factors include timely and accurate laboratory result reporting and other aspects that occur after the analysis phase.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 13

14. M. Zaharna Clin. Chem. 2009 14

15. WHO Definition Quality assurance has been defined by WHO as:
The total process whereby the quality of the laboratory reports can be guaranteed. It has been summarized as the:
Right result, at the
Right time, on the
Right specimen, from the
Right patient,
With the result interpretation based on,
Correct reference data, and at the
Right price.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 15

16. Sources of Error
Erroneous results are at best a nuisance; at worst, they have potential for causing considerable harm.
Errors can be minimized by careful adherence to robust, agreed protocols at every stage of the testing process: this means a lot more than ensuring that the analysis is performed correctly.
Errors can occur at various stages in the process:
pre-analytical, occurring outside the laboratory,
analytical, occurring within the laboratory,
post-analytical, whereby a correct result is generated but is incorrectly recorded in the patient's record,
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 16

17. Preanalytical errors PROCESS POTENTIAL ERRORS Test ordering
Inappropriate test
Handwriting not legible
Wrong patients ID
Special requirements not specified
Specimen acquisition
Incorrect tube or container
Incorrect patient ID
Inadequate volume
Invalid specimen (hemolysed or diluted)
Collected at wrong time
Improper transport conditions
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 17

18. گروهی از متغیر ها که در مرحله قبل از آزمایش می توانند بر روی نتایج آزمایش موثر باشند. عبارتند از: جمع آوری ، جابجایی و نقل و انتقال نمونه وتغییرات دوره ای که موجب تغییرات آنالیت ها در خون طی 24 ساعت می گردد. میزان خطا در این مرحله حدود 70 درصد کل خطاهای آزمایشگاهی است.

19. 2)عوامل بیولوژی نظیر: وضعیت بیمار در طی نمونه گیری و زمان نمونه گیری
1)عوامل غیر بیولوژیک نظیر: خطا در شناسایی بیمار
2)عوامل بیولوژی نظیر: وضعیت بیمار در طی نمونه گیری و زمان نمونه گیری
3)عوامل فیزیو لوژیک نظیر: سن ، فعالیت، نوع غذای مصرفی ، مصرف الکل ، سیکل ماهیانه ، چاقی .داروهای ضد بارداری خوراکی ، وضعیت قرار گرفتن بیمار ، حاملگی ، جنس ، نژاد ، سیگار کشیدن

20. دستور العمل روش استاندارد نمونه گیری
دستور العمل روش استاندارد نمونه گیری
الف ) شناسایی بیمار
جهت نمونه گیری ابتدا بیمار باید شناسایی شود . بهترین روش شناسایی بیمار داشتن برگه آزمایش همراه او و پرسیدن اطلاعات روی برگه از خود بیمار به منظور حصول اطمینان می باشد.

21. ب) معرفی نمونه گیر
نمونه گیر باید دارای لیبل شناسایی باشد وقبل از نمونه گیری مختصراً خود را معرفی نموده و نوع کاری را که قرار است انجام دهد به صورت کامل توضیح دهد

22. ج) آمادگی بیمار
قبل از نمونه گیری از آمادگی بیمار برای آزمایش سئوال كنيد.

23. د) آمادگی نمونه گیر
قبل از نمونه گیری از آماده بودن وسایل مورد نیاز نمونه گیری مطمئن شوید

24. ح ) لیبل زدن
نام ونام خانوادگی ، شماره پرونده وکد نمونه گیر را روی برچسب نمونه بنویسید

25. تجهیزات لازم جهت اتاق نمونه گیری
نمونه گیری باید در یک اتاق مجزا ، تمیز و ساکت صورت گیرد . این اتاق باید مجهز به دستشویی بوده و در صورت عدم دسترسی به آب ، باید محلول های تمیز کننده دست ها موجود باشد .
1-صندلی نمونه گیری: باید دارای دسته قابل تنظیم باشد ، به طوری که بیمار بتواند در راحت ترین وضعیت جهت نمونه گیری روی صندلی بنشیند. همچنین باید دارای حفاظ ایمنی جهت جلو گیری از افتادن بیمار باشد.
2- تخت معاینه
3- سینی و راک جمع آوری ویال های نمونه
4- دستکش : می تواند از نوع لاتکس ، یا نیتریل باشد . در صورت حساسیت نسبت به دستکش لاتکس ، می توان از نوع نیتریل پلی اتیلن ، یا انواع دیگر یا آنهایی که فاقد پودر هستند استفاده نمود . همچنین می توان از دستکش نخی در زیر دستکش لاتکس یا پلاستیکی استفاده نمود.
دستکش در صورت آلودگی یا ترجيحا در فواصل نمونه گیری ها تعویض گردد.

26. 6-انواع- سوزن (19-23 G ) ولوله هاي مورد نياز
7- بازوبند ( turnquet )
استاندارد با گیره یا قلاب قابل تغییر ( در صورت آلودگی بازو بند با خون یا مایعات بدن بایدشسته و ضدعفوني شود )
8-براي تست هايي چونAcid phosphatase . ABG, یخ باید در دسترس باشد .
9- ضد عفونی کننده ها :
ایزو پروپیل یا اتیل الکل 70%
10- گاز پارچه ای و یا پد الکلی.استفاده از پنبه پیشنهاد نمی گردد.
11- ظروف مخصوص دفع سرسوزن های آلوده
12- فهرست انواع آزمایشها و درج مقدار خون لازم برای هر آزمایش و نوع لوله مورد استفاده

27. نمونه گیری وریدی مراحل نمونه گیری :
خون گیری صحیح نیاز به دانش و مهارت توام دارد . جهت جمع آوری نمونه خون وریدی خون گیر کارآزموده باید مراحل زیر را پیگیری نماید.
1- انطباق مشخصات برگه درخواست آزمایش با مشخصات بیمار
بیمار سرپایی : این امر باید با سوال وجواب از بیمار صورت گیرد .)در موارد خاص ارائه كارت شناسايي)
بیماربستری:درصورت به هوش بودن مشخصات بیمار از خوداو پرسیده شود در غیر اینصورت از همراه بیمار و مشخصات دستبند بیمار استفاده شود.
2- اطمینان از رعایت رژیم غذایی پیش از نمونه گیری :
بعضی از آزمایشها نیاز به ناشتا بودن و حذف بعضی مواد از رژیم غذایی قبل از خونگیری دارند . محدودیت غذایی و زمانی بر اساس نوع آزمایش متفاوت می باشد و این محدودیت ها جهت حصول نتایج صحیح آزمایش ضروری می باشد .
3- انتخاب وسایل مورد نیاز :
بر اساس نوع آزمایش ، سر سوزن مناسب انتخاب شود
در صورت استفاده از سرنگ بر اساس نوع ورید انتخابی ، محل ورید وحجم خون مورد نیاز ، سر سوزن مناسب انتخاب شود و نوک آن در ابتدا از نظر باز بودن سوراخ ورود خون بازبینی شود . همچنین پیستون سرنگ نیز جهت سهولت حرکت کنترل گردد.
نمونه گیر باید بر اساس نوع آزمایش لوله مناسب از نظر اندازه و نوع ماده ضد انعقاد انتخاب نماید.

28. 4- برچسب گذاری نمونه :
باید برچسب حاوی اطلاعات زیر بر روی لوله ها و ظروف حاوی نمونه خون بیمار الصاق گردد:
نام نام خانوادگی بیمار کد نمونه گير
شماره پرونده بیمار -نام بخش .
5- وضعیت بیمار هنگام نمونه گیری :
بیمار بر روی صندلی نمونه گیری نشسته و با مشت کردن ( به منظور برجسته شدن وریدها ) دست خود را به صورت کشیده روی دسته صندلی نمونه برداری قرار میدهد به گونه ای که بازو تا مچ دست در یک خط مستقیم قرار گیرد .باید توجه داشت که بیمار نباید مشت خود را باز وبسته نماید .در صورت استفاده از تخت بیمار باید به پشت خوابیده و در صورت نیاز بالشتی زیر بازویی که نمونه از آن گرفته خواهد شد قرار می گیرد .بیمار دست خود را کشیده به طوری که از شانه تا مچ در یک خط مستقیم قرار گیرد.
در هنگام نمونه گیری بیمار نباید غذا ، مایعات ، آدامس یا ترمومتر (دماسنج ) در دهان خود داشته باشد .

29. 6- بستن تورنیکت
به منظور افزایش پر شدن ورید از خون و برجسته شدن رگ مورد نظر ، جهت تسهیل ورود خون به داخل سرنگ یا لوله های خلاء از بازوبند یا تورنیکت استفاده می شود ( قابل ذکر است که در موادی نظیر اندازه گیری لاکتات خون تورنیکت نباید بسته شود. ) بازوبند باید7/5 -10 cm بالای ناحیه نمونه گیری بسته شود ونباید بیش از یک دقیقه روی بازوی بیمار بسته بماند. در غیر این صورت توقف موضعی خون موجب تغلیظ خون و انتشارمايع به داخل بافت ها گشته ، که این امر سبب افزایش هماتوكريت و تمام ترکیبات پیوند شده با پروتئین میگردد. در صورتی که بیمار مشکلات پوستی داشته باشد بازو بند باید برروی لباس بیمار یا گاز بسته شود به طوری که پوست او مورد فشار قرار نگیرد . در مواردی که ورید های سطحی کاملاٌ مشخص نباشد می توان با ماساژدادن از مچ تا آرنج بیمار ویا به کمک وسایل گرم کننده موضع نمونه گیری باعث اتساع وریدها گردد.
به دلیل عدم موفقیت در بار اول توصیه می گردد تورینکت باز شده و پس از 2 دقیقه مجدداٌ بر روی بازوی بیمار بسته شود.

32. اغلب موارد نمونه گیری از وریدهای Cephalic,Basilic,median صورت میگیرد.
7)انتخاب ورید مناسب
اغلب موارد نمونه گیری از وریدهای Cephalic,Basilic,median صورت میگیرد.

33. ورید median cubital به دلیل سطحی بودن درد کمتر وبهتر ثابت شدن در هنگام ورود سوزن ، و احتمال کمتر آسیب رسیدن به عصب ،در صورت قرارگیری نادرست سوزن در رگ ارجحیت دارد

34. به دلیل نزدیکی ورید Basilic به شریان براکیال وعصب مدین ، فقط در صورت عدم دسترسی به سایر وریدها باید مورد استفاده قرار گیرد . وریدهای نواحی دیگر نظیر قوزک پا یا اندام تحتانی ، بدون اجازه پزشک نباید مورد استفاده قرار گیرد ، به دلیل ایجاد عوارضی نظیر ترومبوز ، نکروز بافت و...

35. اگر در طی خونگیری مشکوک به نمونه گیری شریانی شدیم ، به دلیل عبور شریان براکیال از ناحیه ant. cubital ، پس از خارج کردن سوزن ، باید برای مدت 5 دقیقه وتا بند آمدن خونریزی روی موضع فشار مستقیم وارد گردد و سریعاٌ سوپروایزر یا مسئول فنی اطلاع داده شود

36. البته وریدهای پشت دست وقوزک پا نیز قابل قبول می باشند ولی وریدهای سطح داخلی مچ نباید مورد استفاده قرار گیرند .

39. نمونه گیری از شریان رادیال

40. قابل توجه همکاران -از نواحی سوخته نباید خونگيري شوند.
- ماستکتومی : از دستی که در طرف ماستکتومی شده قرار دارد نباید خونگیری شود ،درصورت اجبارحتماٌ باید با پزشک مشورت گردد.
- هماتوم:از ناحیه هماتوم،به دلیل ایجاد خطا در نتایج آزمایش ، نباید نمونه گیری صورت گیرد.
در صورتی که ورید مناسب دیگری قابل دسترسی نباشد باید نمونه گیری از ناحیه ای دورتر از ناحیه هماتوم صورت گیرد.
تزریق وریدی ، یا تزریق خون و فراورده های خونی : ترجیحاٌ نمونه گیری نباید از بازویی که متصل به تزریق وریدی است صورت گیرد .
باید حد اقل برای 2 دقیقه تزریق وریدی قطع گردد ، با اطمینان کامل از قطع آن ،.
جهت نمونه گیری ، بازوبند باید در محلی دورتراز تزریق وریدی ( زیر آن ناحیه ) بسته شود ( با ترجیح انتخاب ورید دیگر ).
دور ریختن 5 ml ابتدای نمونه وپس از آن جمع آوری خون جهت لوله های مورد نیاز :
باید محل نمونه گیری نسبت به تزریق وریدی و بازویی که از آن نمونه گیری صورت می گیرد در برگه درخواست آزمایش درج شود.

41. به دلیل تفاوت محتوای مواد موجود در خون وریدی و شریانی ، خونگیری شریانی فقط در موارد خاص نظیر بررسی اسید و باز ، الکترولیت ها وگازهای خون و بعضی متابولیت ها کاربرد دارد و به عنوان جایگزین خون گیری وریدی نباید منظور گردد . مگر در شرایط ویژه (بیمارانی که به هیچ وجه امکان نمونه گیری وریدی در آنها مقدور نباشد ) ، آن هم با نظارت پزشک.

42. در نهایت نمونه گیرباید با انتخاب مناسب ترین ورید ، باعث راحتی بیمار گردیده و کمترین خطر آسیب رساندن به اعصاب و شریان ناحیه خونگیری را فراهم سازد.

43. قابل ذکر است که لمس ورید مورد نظر وتعیین مسیر آن توسط انگشت سبابه جهت تعیین محل خونگیری ضروری است. بر خلاف وریدها ، شریانها دارای نبض بوده دارای دیواره ضخیم و خاصیت ارتجاعی بیشتری می باشند . از وریدهایی که حالت ارتجاعی خود را از دست داده اند طنابی شکل شده و به راحتی می لغزند نباید خونگیری صورت گیرد .

44. 8- تمیز کردن محل نمونه گیری :
ناحیه نمونه گیری به کمک گاز آغشته به ایزو پروپیل الکل یا اتیل الکل 70% به صورت حرکت دورانی از داخل به خارج تمیز می شود .برای کشت خون پس از تمیزکردن محل نمونه گیری و درب پلاستیکی ظرف کشت خون با الکل ،سپس با محلول povidne-iodine1-10% يا کلرهگزیدین گلوکونات ضدعفونی شده، پس از خشک شدن مجدد، موضع با الکل جهت حذف ید وکلرهگزیدین تمیزمیگردد.بدنبال خون گیری درب شیشه های کشت خون نیز باید برطبق دستورالعمل نیزضد عفونی گردد.
به منظور جلوگیری از همولیزو کاهش تماس نوک سوزن با الکل روی پوست ،پس از خشک شدن موضع در هوا نمونه گیری صورت می گیرد .

45. 9- نمونه گیری :
با زاویه 30 درجه یا کمتر در صورتی که قسمت مورب سوزن به سمت بالا است ، سوزن باید وارد ورید شوند.
به محض رسیدن خون داخل سرنگ باید بازوبند باز گردد .
در صورت عدم موفقیت بیش از دو بار بهتر است از نمونه گیردیگر جهت خونگیری استفاده شود و در صورت نیاز پزشک را مطلع نمود.
پس از جاری شدن خون به داخل سرنگ باید مشت بیمار باز شود.
در پایان نمونه گیری سر سوزن به آرامی از رگ بیمار خارج گردیده و گاز تمیز با فشار کم بر روی موضع قرار داده می شود .

46. 10 – دفع سر سوزن :
بدون گذاشتن درپوش سر سوزن باید توسط ظروف مخصوص ، سر سوزن های آلوده از سرنگ جدا و دفع گردند .سپس نمونه خون به آرامی ازكنار لوله ریخته شود.

47. 11- تخلیه خون :
نمونه هایی که در لوله های حاوی ضد انعقاد ریخته می شود باید بلافاصله وبه آرامی 5 تا 10 بار مخلوط شوند . در صورتی که نمونه در لوله بدون ماده ضد انعقاد ریخته می شود باید به آرامی در جدار داخلی لوله تخلیه گردد.

48. 12- اقدامات پس از نمونه گیری :
پس از خاتمه نمونه گیری ، باید موضع از نظر بند آمدن خونریزی یا به وجود آمدن هماتوم کنترل گردد. در صورتی که خونریزی بیش از 5 دقیقه ادامه یابد ، می بایست تا بند آمدن خون بر روی گاز در محل نمونه گیری فشار وارد آورده ، سپس روی آن بانداژ مجدد صورت گیرد وبه بیمار توصیه شود برای مدت 15 دقیقه بانداژرا روی محل نگه داری کند . در صورت نیاز به سوپروایزر یا مسئول فنی نیز اطلاع داده شود .

50. INTERFERENCE OF HEMOLYSIS WITH LABORATORY TESTS

51. What is hemolysis
In-vivo hemolysis may be due to pathological conditions, such as autoimmune hemolytic anemia or transfusion reaction.
In-vitro hemolysis may be due to improper specimen collection, specimen processing, or specimen transport.

52. What is hemolysis
Hemolysis is the breakage of the red blood cell’s (RBC’s) membrane, causing the release of the hemoglobin and other internal components into the surrounding fluid. Hemolysis is visually detected by showing a pink to red in serum or plasma. Hemolysis is a common occurrence seen in serum samples and may compromise the laboratory’s test parameters. Hemolysis can occur from two sources

53. Mechanisms Mechanical Chemical or osmotic Aging
Temperature (both heat and cold)

54. What Are The Causes? 1_Specimen Collection 2_Specimen Processing
3_Specimen Transport

55. Specimen Collection
Evacuated Tubes • An improper choice in the venipuncture site, such as drawing from a distal site to the antecubital region of the arm rather than drawing from an antecubital site, has been shown to result in more hemolysis.

56. Specimen Collection
• Prolonged tourniquet time causes the interstitial fluid to leak into the tissue and cause hemolysis. • Cleansing the venipuncture site with alcohol and not allowing the site to dry may cause hemolysis. • An improper venipuncture, indicated by a slow blood flow, may indicate occlusion due to the lumen of the needle being too close to the inner wall of the vein, causing hemolysis.

57. Specimen Collection
• The use of a small-bore needle, resulting in a large vacuum force applied to the blood, may cause shear stress on the red blood cells, causing them to rupture.
• The use of a large bore needle may result in a much faster and more forceful flow of blood through the needle, resulting in hemolysis.
• Pulling the plunger of a syringe back too far while using a large bore needle, may cause enough pressure for hemolysis to result during collection. The pressure may be greater than a standardized evacuated tube.

58. Specimen Collection
• Transferring into a tube by pushing down on the syringe plunger in order to force blood into a tube may cause hemolysis, as well as create a positive pressure in the tube which may cause the stopper to come off.
• blood is drawn from a peripheral IV catheter, a higher incidence of hemolysis occurs due to frothing of the blood from a loose connection of the blood collection assemblies.

59. Specimen Transport
Mechanical trauma during transport may occur with the use of a pneumatic tube system, resulting in hemolysis. Variable factors associated with the system are related to system differences such as length, speed, and number of times the specimen is transported, as well as the number of angles or turns the system uses.

60. hemolysis visible invisible Barely visible
Table 1
invisible
Less than 30 mg/dl hemoglobin
Barely visible
mg/dl hemoglobin(barely pink)
visible
More than 50 mg/dl hemoglobin

61. Hemolysis

62. Types of Interferences of Hemolysis with Laboratory Tests
Interference Type 1 Interference with chemical procedure a) participation of hemoglobin in the reaction through augmentation or inhibition b) spectrophotometric interference

63. Interference type 1 Analyte Examples
Degree of Hemolysis Allowable (Depends on analytical method)
Mechanism
Ammonia
Slight hemolysis
Interferes with color development and increases value
amylase
Increases value
bilirubin
Interferes with diazotization
carotene
No hemolysis
ceruloplasmin
No hemolysis or turbidity
Decreases value
digoxin
Slight to moderate hemolysis alright but preferably none
Folic acid
Slight to moderate hemolysis acceptable but preferably none

64. Interference type 1 Analyte examples
Degree of Hemolysis Allowable (Depends on analytical method)
Mechanism
Protein electrophoresis
No hemolysis
May augment beta1 between alpha2 and beta
Insulin
Causes destruction of hormone for RIA
Testosterone
Slight to moderate
Interference with liquid scintillation counting
Triglycerides

65. Interference Type 2
Leakage of constituents of red cells into plasma or serum (Analytes higher in erythrocytes than in serum)

66. Substance
Erythrocytes
Plasma
Erythrocyte/plasma Ratio
Glucose, mg/dL 74 90
0.82
Urea-N, mg/dL 14 16
0.88
Creatinine (Jaffe), mg/dL
1.8
1.1
1.63
Uric acid, mg/dL
2.5
4.6
0.55
Total cholesterol, mg/dL
139
194
0.72
*Sodium, mEq/L
140
0.11
*Potassium, mEq/L
100
4.4
22.8
Chloride, mEq/L 52
104
0.5
Bicarbonate, mEq/L 19 26
0.73
*Calcium, mEq/L 5
0.1
Inorganic P, mg/dL
2.5
3.2
0.78
*Acid phenylphosphatase, U/L 22 3 67
*Lactate dehydrogenase (LD), U/L
58000
360
160
*Transaminase, AST, U/L
500 25 20
Transaminase, ALT, U/L
150 30
*Folate, ng/dL
2.5-15
100

67. Interference Type 2 Analyte Examples
Degree of Hemolysis Allowable (Depends on analytical method)
Alkaline phosphatase
Slight hemolysis
Greater concentration in RBC’s than in serum
Creatine phosphokinase (CK)
Greater concentration in cells than in serum
Folate
Slight to moderate hemolysis acceptable but preferably none
LDH
Absolutely no hemolysis
Much greater concentration in RBC’s than in serum
Potassium
(as above)
Protein
No hemolysis, lipemia or icteric serum with refractometer method
AST
Very slight hemolysis
ALT
Slight hemolysis
(as above)

68. Interference Type 3
Dilution of plasma or serum constituents (Analytes lower in erythrocytes then in serum)

69. Interference Type 3 Analyte Examples
Degree of Hemolysis Allowable (Depends on analytical method)
Mechanism
Chloride
Slight hemolysis
Dilutional effect
Lithium
Slight to moderate hemolysis
Gross hemolysis has a dilutional effect
Magnesium
No hemolysis
Phosphorus
Concentration in serum a little greater than in RBC’s
Sodium

70. Hemolysis
Hemolysis is generally a preanalytical problem that can be avoided.
It is graded based on visible presence of hemoglobin, when greater than 20 mg/dL, and it is often graded as mild, moderate, or gross hemolysis.
Gross hemolysis will often impact on almost every test method due to
release of intracellular constituents into the serum (potassium, phosphates, LDH, and AST)
and colorimetric interference due to pigments.
Grossly hemolyzed specimens should always be rejected.
lactate dehydrogenase (LDH), and aspartate transaminase (AST)
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 70 70

71. دلایل ایجاد همولیز باقی ماندن الکل در موضع نمونه گیری
فشار زیاد در محل نمونه گیری
در بیمارانی که هماتوکریت آنها بیشتر از حد طبیعی است ویا گلبولهای قرمز آنها شکننده تر است (نوزادان)
مخلوط نمودن شدید و بیش از حد نمونه خون پس از جمع آوری
خونگیری از محل هماتوم
تخلیه خون با فشار زیاد
ورود هوا همراه باخون
استفاده از نیدل نامناسب
وجود آب در تیوب ها

72. روش های جلو گیری از همولیز
موضع نمونه گیری باید پس از ضد عفونی کردن در مجاورت هوای محیط خشک شود .
بهتر است از سر سوزن با اندازه کوچک استفاده نشود .
از محل هماتوم نمونه گیری نشود .
بایدسوزن کاملاً به سرنگ متصل باشدتا هیچ گونه حباب هوا هنگام نمونه گیری تشکیل نشود .
پیستون سرنگ باید به آرامی به عقب کشیده شود .
نمونه هایی که در لوله های حاوی ضد انعقاد ریخته می شود باید بلافاصله و به آرامی 5 تا10 بار مخلوط شوند . در صورتی که نمونه در لوله بدون ماده ضد انعقاد ریخته می شود باید به آرامی به جدار داخلی لوله منتقل وتخلیه گردد.

73. روش جلوگیری از هماتوم :
تنها دیواره بالایی ورید باید سوراخ شود . درصورت عبور سرسوزن از جدار زیری رگ خون به بافت اطراف نفوذ کرده سبب هماتوم درناحیه می شود .قبل از خارج ساختن سوزن حتماً باید بازوبند باز شود.
از وریدهای سطحی اصلی باید استفاده شود.
پس ازنمونه گیری باید به محل بانداژ یا گاز نمونه گیری فشار اندکی وارد آید.

74. موارد خاص
بعضی از نمونه ها باید به دلیل درمان داروئی ، نیاز به ناشتا بودن و با تغییرات طی روز در فواصل زمانی مشخص گرفته شود و لذا نمونه گیر باید آگاهی لازم را در این خصوص داشته باشد . بطور مثال می توان از آزمایشهای تحمل گلوکز ( قند 2 و 3 ساعته ) رد یابی سطح دارویی نام برد
نمونه خون جهت بعضی آزمایش ها نظیر اندازه گیری گازهای خون باید بلافاصله پس از جمع آوری در روي يخ نگهداری شود.

75. Specimen Contamination
The type of blood specimen contamination resulting from IV fluids would vary with the type of fluid being infused.
A dextrose solution (sugar) IV infusion would yield
extremely high glucose results in venous specimens collected above or near the infusion area.
Total parenteral nutrition (TPN) fluid contains most of the required daily nutrients for a person who can’t ingest food.
TPN fluid contamination in a specimen creates gross turbidity along with elevated lipid and glucose values and potassium levels too high to be compatible with life.
In specimens from a patient receiving a saline IV infusion,
Sodium and chloride results will be falsely elevated due to contamination from saline IV fluid.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 75

76. How To Control Preanalytical Errors
It is very difficult to establish effective methods for monitoring and controlling preanalytical variables because many of the variables are outside the laboratory areas.
Requires the coordinated effort of many individuals and hospital departments
Patient Identification
The highest frequency of errors occurs with the use of handwritten labels and request forms. The use of bar code technology has significantly reduced ID problems.
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 76

77. How To Control Preanalytical Errors
Training of personnel for proper collection and handling of samples, including adherence to specific steps and maintaining turnaround time involving sample receiving and processing.
Use of well-written procedures and policies can help to minimize preanalytical errors (specimen collection manual)
M. Zaharna Clin. Chem. 2009 77

78. توجه
درجمع آوری ، انتقال ونگهداری نمونه ها جهت کشت خون باید الزامات زمان نمونه گیری ودما رعایت ودرج گردد.
 * Trace element: جمع آوری خون جهت عناصر کمیاب باید درتیوب های اسیدواش صورت گیرد.
* نمونه های ایمونوهماتولوژی: برای جمع آوری خون جهت آزمایشهای ایمونوهماتولوژی نباید از لوله های خلاء دار حاوی جداکننده ژل به منظور جمع آوری سرم یا پلاسما استفاده گردد.

79. تست مانتو Mantoux test
مقدمه : متداولترین تست توبرکولین بنام مانتو خوانده می شود0 دراین تست برای بررسیهای اپیدمیولوژی بطور استاندارد (Standard Strength) مقدار پنج واحد بین المللی توبرکولین (0.001میلی گرم ) از محلول پروتئین تصفیه شده (PPD) رادر 1/0 ميلي ليتر بافربصورت داخل جلدی (I.D) درقسمت جلو ساعد با سوزن توبرکولین تزریق می کنند. بطوری که روی پوست به اندازه یک عدس یا وزیکول (Vesicle ) برآمدگی ایجاد شود.

80. نکته: چنانچه شخصی مشکوک به بیماری سل باشد ابتدا یک واحد بین المللی توبرکولین را تزریق کرده ودرصورتی که بعد از دوتاسه روز منفی شد، مقدار استاندارد توبرکولین را تزریق می کنید، اگربیش از 5 واحد بین المللی توبرکولین تزریق شد ممکن است بعلت تماس قبلی شخص با میکوباکتریهای آتیپیکال (Atypical Mycobacteria ) بطور کاذب آزمایش مثبت شود.
طرز خواندن نتیجه مثبت تست مانتو:
معمولاً پس از 48 تا 72 ساعت محل تزریق محلول توبرکولین را بررسی می کنند.
چنانچه محل تزریق دارای برجستگی ، سفتی (Induration) ورنگ قرمز (Erythema) شده باشد اطراف محلی که سفت شده با خودکار خط کشیده وحد متوسط دوقطر آنرا محاسبه می کنند.

81. محدوده مرجع: اگر قطر دایره کمتر از 5 میلی لیتر باشد تست توبرکولین منفی ولی اگر بیشتراز 10 میلی متر باشد مثبت گزارش می شود.درصورتی که قطر دایره بین 5تا10 میلی متر باشد آنرا مشکوک تلقی نموده ودرصورت لزوم تست مانتو را تجدید می کنند.
حداقل قطر متوسط ده میلی متر که برای مثبت بودن یک تست مانتو درنظر گرفته شده یک عدد تخمینی می باشد وبرای تمام مناطق یک کشور ممکن است صحیح نباشد. با توجه به وضعیت اپید میولوژیکی و وجود میکوباکتریهای آتیپیکال درهر منطقه وتجربیات کلینیکی ، این حد نصاب متغیر است ، بطور کلی ، هرچه میکوباکتریهای آتیپیکال دریک منطقه شایع تر باشد حداقل قطر سفتی وقرمزی که برای مثبت بودن تست توبرکولین درنظر گرفته می شود بیشتر خواهد شد.

82. روش جمع آوری نمونه خلط جهت تشخيص سل ريوي، خلط بهترين نمونه است .
يك نمونه خلط خوب عبارت است از مواد ترشحي حاصل از ريه ها پس از سرفه عميق .
نمونه اي كه از حلق يا بيني ترشح مي شود فقط آب دهان بوده و نمونه خوبي نيست .
حجم نمونه :
حجم نمونه خلط بايد كافي باشد ( خلط 2 ميلي ليتر )
ظرف نمونه :
ظرف یک بار مصرف دهان گشاد دارای درپوش محکم غیر قابل تراوش

83. نحوه نگه داری :
نمونه هارا می توان تا قبل از انجام آزمایش دریخچال 8-4 درجه سانتی گراد تا 24 ساعت نگهداری شود.
نكات مهم در هنگام نمونه گيري خلط : از آنجا كه تعداد باسيل ها در خلط هاي دفع شده در زمانهاي مختلف متفاوت مي باشد ، آزمايش تنها يك نمونه خلط ، براي تشخيص كافي نيست ، بنابراين بايد حتما" سه نمونه از خلط مورد آزمايش قرار گيرد .

84. آمادگی و آماده سازی ( شرایط ویژه بیمار) :
الف ) براي گرفتن يك نمونه خوب ابتدا بايد نفس عميق از راه بيني كشيده و براي لحظه اي نفس خود را در سينه حبس كرد و با سرفه عميق خلط خود را داخل ظرف تخليه كرد و از ريختن خلط به جدار خارجي ظرف خودداري كرد .
ب) گرفتن خلط از سوي بيمار بايد در فضاي باز ( در منزل يا واحد بهداشتي – درماني ) انجام گيرد . از جمع آوري خلط در اتاق كوچك يا دستشوئي جدا" بايد خودداري كرد.
ج) نمونه خلط بايد غليظ و از ترشحاتي باشد كه با سرفه عميق از سينه خارج شده باشد.
د) نمونه خلط از آب دهان يا ترشحات حلق و بيني نباشد .
ه) در صورت هرگونه تاخير در تحويل نمونه به آزمايشگاه نمونه گرفته شده در جاي سرد از قبيل درب يخچال نگهداري شود .

85. روش جمع آوری نمونه ادرار 24 ساعته
ادرار ساعت 8 صبح را دور بریزید وبعد از آن بمدت 24 ساعت ادرار خودرا درظرفی که از طرف آزمایشگاه داده می شود جمع آوری نمائید .آخرین نمونه ادرار ساعت 8صبح روز بعد را درظرف بریزید.
درمدت جمع آوری ، ظرف رادرجای خنک نگه داری نمائید.
 توجه : به منظور صحت اندازه گیری ، درجمع آوری ونگهداری نمونه نهایت دقت بعمل آورید.
 تذکر : قبل از انجام آزمایش از ورزش و مصرف مایعات زیاد خودداری نمائید.
اندازه گیری آلبومین درعفونت ادراری ، بیماری حاد و یا بعدازجراحی از ارزش تشخیصی کافی برخوردار نمی باشد، لذا درصورت شرایط فوق موارد را به پزشک معالج وآزمایشگاه اطلاع دهید.

86. Urinalysisآزمایش کامل ادرار
مترادف ها : آنالیز کامل ادرار، U/A
آمادگی بیمار : درمورد روش نمونه گیری باید آموزش داده شود هم زن وهم مرد درباره تمیز کردن ماتوس پیشابراه نیاز به آموزش دارند 0 نمونه گیری باید از میانه جریان ادرار باشد ( midstream) به این ترتیب که بیمار ابتداداخل توالت ادرار کرده سپس ظرف نمونه گیری را به زیر جریان ادرار برده تا از قسمت میانی جریان آن نمونه بردارد0
دراطفال می توان نمونه را توسط کیسه ادرار، کاتتریزاسیون مثانه یا آسپیراسیون مثانه گرفت0
نمونه : برای تست نواری ادرار (dipstick ) : ادرار راندوم
میکروسکوپی : سدیمان سانتریفوژ شده ادرار

87. راندوم
ظرف : این ظروف باید دارای خصوصیات زیر باشد:
- بهتر است از ظروف یکبار مصرف استفاده کرد و ترجیحا از شستشوی ظروف با مواد شیمیایی و پاک کننده ها خودداری نمود.
- در مواردی که کشت ادرار ضروری است باید از ظروف دردار دهانه گشاد (قطر دهانه حداقل 4 سانتی متر ) و دارای سطح اتکاء وسیع استفاده نمود.
-در مورد نمونه های اطفال میتوان از ظروف کوچک یا کیسه های مخصوص پلاستیکی جهت جمع آوری نمونه استفاده کرد.
- گنجایش ظروف مورد مصرف باید برای تقریباً 50 میلی لیتر ادرار کافی باشد.

88. نمونه گیری: معمولاً یک نمونه Voided مناسب خواهد بود0 اگر احتمال میرود نمونه با دیس شارژ یا خونریزی واژینال آلوده شده باشد یک نمونه clean catch مطلوب است زمان نمونه گیری با مقصود تست فرق می کند اگر cast یا توانایی تغلیظ کلیه را چک می کنید یا اهداف غربالگری دارید، یک نمونه ابتدای صبح ارجح می باشد
نمونه تصادفی: Random Specimen
میتوانید هر زمان که بیمار بخواهد تهیه کند و به آزمایشگاه بیاورد هر چند این نمونه، نمونه مناسبی جهت آزمایش نیست.

89. نمونه اول صبح (8 ساعته) : First morning or 8- Hour specimen
نمونه ای است که باید صبح بلافاصله پس از برخاستن از خواب تهیه گردد و طی مدت 2 ساعت به آزمایشگاه تحویل شود و در واقع ادراری است که در طول شب (حد اقل 8ساعت) در مثانه بوده است. این نمونه جهت غربالگری روزمره، آزمونهای حاملگی و بویژه در ارزیابی پروتئینوری ارتواستانیک ضروری است در این مورد باید بیمار شب موقع خوابیدن مثانه را تخلیه نماید و سپس صبح پس از برخاستن از خواب ادرار خود را جمع آوری کند. (جهت ارزیابی پروتئینوری ارتواستانیک بایستی پس از دو ساعت ایستادن و حرکت بیمار مجددا ادرار کرده و نمونه را نگه دارد . اگر نمونه اول از نظر پروتئینی منفی و نمونه دوم مثبت باشد بیمار پروتئینوری وضعیتی دارد. )

90. نمونه زماندار : Timed Specimen
شامل ادرار 24 ساعته وادرار 2ساعت پس از غذاجهت کنترل دیابت وادرار تهیه شده بلافاصله پس از ماساژ پروستات است 0
ازآنجائی که غلظت برخی مواد شیمیایی ادرار که باید اندازه گیری شود ممکن است با فعالیتهای روزانه ویادرطول روز تغییر می نماید ، لذا لازم است که ادرار 24 ساعته جهت آزمونهای شیمیایی کمی به کار رود0 چنانچه درموارد کاتکول آمین ها-17هیدروکسی استروئیدها که کم ترین مقدار ترشح آنها صبح زود وحداکثر ترشح درظهر و بعد از ظهر اتفاق میافتد این روش ایده آل میباشد0

91. نمونه تمیز گرفته شده میانی : Midstram "Clean Catch " Specimen
این نمونه میتواند به عنوان جایگزینی برای نمونه گیری با کاتتر جهت کشت ادرار به کار رود به شرط آنکه بیمار را به طور کامل آموزش داد که چگونه نمونه را جمع آوری کند تا آلودگی اتفاق نیافتد دراین روش پس از شستشوی ناحیه تناسلی خارجی واورترا توسط آب وصابون نمونه وسط ادرار جمع آوری می شود0
طریقه نگهداری : نمونه را دراولین فرصت به آزمایشگاه برسانید0 درصورتی که بر روی نمونه درآزمایشگاه بلافاصله کار نمی شود0 باید دریخچال گذاشته شود نگهداری دریخچال از المان های تشکیل شده درادرار محافظت می کند ولی ممکن است کریستالهایی رسوب کنند که بصورت اوریجینال وجودندارند.
بهترین حالت آزمایش برروی نمونه تازه voided وگرم است 0
علل رد: تاخیر درانتقال، آلودگی با مدفوع ، فساد یا رشد بیش از حد باکتری

92. میکروب شناسی
معيارهاي قبول يا رد نمونه هاي كلينيكي بطور مكتوب بایستی وجود داشته باشد و پرسنل نسبت به آن آگاه ‌باشند
وجود دستورالعمل هاي مكتوب جهت نمونه گيری و بکار گيری آنها
راهنمای مراجعين ( شرايط آمادگی قبل از نمونه گيری و جمع آوری نمونه ) جهت ارائه به بيماران موجود باشد.
الصاق بر چسب حاوی مشخصات كامل بيمار و تاريخ و ساعت نمونه گيري بر روی نمونه ها
تکميل فرم درخواست وپذيرش نمونه حاوی اطلاعات کامل ( مشخصات بيمار و سابقه مصرف دارو و آنتی بيوتيک ،تشخيص احتمالی بيماری و تاريخ و زمان جمع آوری و تحويل نمونه و... )

93. محيط هاي ترانسپورت مناسب جهت انتقال نمونه ها ( کری بلر و استوارت ) در صورت لزوم موجود ‌باشد.
استفاده ازظروف مناسب در پيچ دار غيرقابل تراوش جهت جمع آوری و انتقال نمونه ها
دستورالعمل هاي مكتوب براي نگهداري مناسب نمونه هايي كه امكان كشت و بررسي سريع آنها وجود ندارد
نمونه هاي مشكوك به التور، سل، سياه سرفه و ديفتري و ساير بيماريهاي تحت مراقبت بایستی به آزمايشگاه مرجع ارسال ‌شوند.

94. روش جمع آوری نمونه ادرارجهت کشت و آناليز ادرار
حجم نمونه :
حداقل 10 میلی لیتر جهت کشت وآنالیز لازم است ولی درمواردی که پزشک معالج درخواست بررسی جهت مایکروباکتریوم TB یا عفونت های قارچی نموده باشد جمع آوری حداقل 20 میلی لیتر ادرار ضروری می باشد0
ظرف نمونه :
ظرف استریل یک بار مصرف دهان گشاد دارای درپوش محکم غیر قابل تراوش با گنجایش حداقل 30 میلی لیتر ادرار

95. نحوه نگه داری :
پس از نمونه گیری باید هرچه سریع تر وحداکثر تا2ساعت نمونه ها را به آزمایشگاه میکروبشناسی جهت بررسی وکشت انتقال داد درغیر اینصورت باید نمونه دریخچال 8-4 درجه سانتی گراد تا 24ساعت نگهداری شود0
ضدانعقادها ونگهدارنده ها:
استفاده از اسیدبوریک با غلظت1/8% به عنوان ماده نگهدارنده باکتریواستاتیک
( درصورت لزوم)
انتقال نمونه :
درظرف مناسب نمونه گیری با استفاده از دستکش ورعایت مسائل ایمنی وبهداشتی توسط پرسنل بخش پذیرش به آزمایشگاه میکروبشناسی جهت بررسی وکشت انتقال يابد.

96. آمادگی و آماده سازی ( شرایط ویژه بیمار) :
جهت نمونه گیری مطلوب رعایت نکات ذیل الزامی است :
بانوان قبل از نمونه گیری باید ناحیه پری اورترال وپرینه را کاملاً با آب وصابون شستشوداده و پس ازآب کشی وخشک کردن قسمت اول ادرار خود را بیرون ریخته و قسمت میانی را درظرف مناسب جمع آوری نمایند و قسمت آخر ادرار خود را نیز دور بریزند0
درمورد آقایان شستشوی آلت با آب تنها کافی است 0
درمورد نوزادان وکودکان زیر 2 سال باید از کیسه های استریل مخصوص جمع آوری ادرار Urine Bag استفاده کرد0

97. موضع نمونه گیری :
جمع آوری قسمت میانی ادرار توسط خود بیمار با رعایت دستورات لازم Clean Catch Specimen- Midstream
وضعیت بالینی :
عدم مصرف آنتی بیوتیک حداقل سه روز قبل از نمونه گیری الزامی می باشد0
زمان نمونه گیری :
توصیه می شود از نمونه ادرار اول صبح که حداقل 8 ساعت درمثانه مانده وتغلیظ شده است استفاده کرد درغیر این صورت می توان از نمونه ادرار راندوم یا اتفاقی جهت بررسی وکشت استفاده نمود0

98. كشت خون
از محيط هاي كشت خون حاوي ماده ضد انعقاد sps استفاده مي‌شود.
حجم خون كافی (10 سی سی ) و به نسبت 1:5 به ويالهاي كشت خون اضافه مي‌شود.
كشت CSF
نمو نه های CSF به سرعت و حداکثر ظرف مدت يکساعت پس از نمونه گيری کشت و بررسی می شوند
كشت زخم
از روش هاي مناسب ( آسپيراسیون ) جهت اطمينان از جداسازي و شناسايي باكتريهاي بي هوازي استفاده مي‌شود.

99. روش جمع آوری نمونه مدفوع جهت تشخیص عفونت های انگلی
نمونه برداری باید به نحوی انجام پذیرد که امکان تشخیص و جداسازی هر انگلی وجود داشته باشد . تشخیص عفونتهای انگلی به امتحان میکروسکوپی مدفوع، ادرار، خون، خلط، بافت و در مواردی بررسی ماکروسکوپی نمونه استوار است.
ظرف نمونه:
نمونه ها باید در ظرف دهان گشاد تمیز پلاستیکی یا مومی جمع آوری گردد. در پیچ ظرف باید کاملا محکم باشد تا رطوبت نمونه حفظ گردد.

100. نمونه هانباید با آب یا در ادرار مخلوط شود زیرا سبب بیحرکت شدن تروفوزوئیت تک یاخته و یا موجب از بین رفتن آن میگردد.آلودگی اتفاقی نمونه با خاک یا آب ممکن است باعث گردد که نمونه به ارگانیسم های دارای زندگی آزاد که موجود در آب و یاخاک می باشند آلوده شده که در این مورد به آسانی با تک یاخته های انگلی اشتباه میشوند و جمع آوری نمونه از توالت فرنگی و .... نیز مناسب نمیباشند.

101. تداخل مواد:
بعضی از مواد مانند روغنهای معدنی ، باریم (کریستالها مانع مشاهده انگل به خصوص تک یاخته ها میگردند) بیسموت ، آنتی بیوتیک ( تتراسیکلین ) داروهای ضد مالاریا ومواد قابل جذب ترکیبات ضد اسهالی درجداسازی انگلهای روده ای تداخل می کنند0 بعدازمصرف مواد فوق بوسیله بیمار ، ممکن است برای مدت یک هفته تا چند هفته نتوان انگل راتشخیص داد0
معمولاً دو ماده ای که به مقدار زیاد توسط بیماران مصرف میگردد باریم وآنتی بیوتیک است که تتراسیکلین باعث کاهش یا ازبین رفتن انگل ها ( مخصوصاً تک یاخته ها) می گردد ودرچنین مواردی باید نمونه برداری بعد از گذشت 7روز انجام شود0

102. - هنگام نقل وانتقال نمونه ها – کاربانمونه ها - دفع پسماندها و:
نمونه مدفوع منبع مهم باكتري ، ويروس، انگل وقارچ
پس:
رعايت کليه اصول ايمني :
- هنگام نقل وانتقال نمونه ها
– کاربانمونه ها
- دفع پسماندها و:
کاردرزيرهود ايمني بيولوژيک
نگهداري وحمل نمونه در کيسه پلاستيکي ضروری می باشد.

103. روش استاندارد جمع آوري نمونه مدفوع
1-استفاده از ظرف مناسب و تميز 2- عدم آلودگي با آب ، خاك، ادرار 3- عدم مصرف روغنهاي معدني ، باريم، بيسموت ، آنتي بيوتيكها (تتراسايكلين) و داروهاي ضد مالاريا (نمونه گيري بعد از 7 روز) 4-ثبت مشخصات نمونه : نام بيمار ، نام پزشك ، شماره آزمايشگاه ، تاريخ و زمان جمع آوري نمونه تکمیل فرم:‌ تاريخچه مسافرت، سابقه قبلي 5-تعداد نمونه ها : حداقل 3 نمونه (هر روز يا يك روز در ميان) تشخيص 90% مواردآميبياز روده‌اي :‌6 نمونه انجام هر سه نوبت آزمايش :‌آلودگي به دو يا چند انگل

104. روش استاندارد جمع آوري نمونه.......
6- زمان جمع آوري : يك روز در ميان نمونه ← حداكثر 10 روز
6 نمونه ← حداكثر 14 روز
طي يك روز ← فقط يك نمونه

105. تخم كرم قلابدار در جه حرارت اطاق لارو لارورابديتيفرم لارو فيلاريفرم تخم، لارووکيست يخچال 5-3درجه بدون تغيير شکل يخ زدگي تغيير شكل انگل انكوباتور و نورآفتاب تخريب انگل بررسي اوليه نمونه‌ها خوني،موکوئيدي،اسهالي انجام هر چه سريعتر آزمايش

106. SAF تغليط – رنگ آميزي (عدم کيفيت مطلوب) MIF تغليظ
-نگهدارنده ها در انگل شناسی و کاربرد های آن
فرمالين 5% يا 10% تغليظ
SAF تغليط – رنگ آميزي (عدم کيفيت مطلوب)
MIF تغليظ
PVA رنگ آميزي و تغليظ
يك حجم مدفوع + سه حجم ماده نگهدارنده حداقل 30 دقيقه

107. -انتقال نمونه جهت تشخيص يا تاييد تشخيص:
نگهداري در فرمالين 5%(جهت موارد مشکوک به کيست)
نگهداري در PVA(جهت موارد مشکوک به تروفوزوئيت)
نگهداري در الکل 70% ( جهت انجام آزمايش هاي مولکولي)
نکهداري درفرمالين 10% وياSAF (جهت تشخيص کوکسيدياها)

108. علل رد نمونه :
- نمونه بیشتر از 4 ساعت پس از جمع آوری به آزمایشگاه برسد .
- عدم پر شدن لوله تاحد مشخص
- نمونه های حاوی لخته
- همولیز مشخص
مقادیر بحرانی : مقادیر بیشتر از ثانیه
تداخلات دارویی : داروهایی که می توانند PTT را طولانی نمایند عبارتند از هپارین ، هیرودین ارگاترویان ، آنتی هیستامین ها ، اسید اسکوربیک ، کلریرومازین وسالیسیلات ها.

109. Have a nice day