1. HUBUNGAN ETNIK Mahyuddin Khalid & Mohd Ashrof Zaki Yaakob Dari Segregasi ke Integrasi

2. Kandungan Dari Pengasingan ke Penyatuan Cabaran dalam Memupuk Integrasi di Malaysia Peranan kerajaan Peranan masyarakat dalam konteks Hubungan Etnik Peranan NGO dalam kontek Hubungan Etnik Integrasi Menurut Perspektif Islam Hasil Pembelajaran Menganalisis kepentingan program perpaduan dan integrasi nasional demi kestabilan dan kesejahteraan sosial di Malaysia Mengenalpasti peranan-peranan yang dimainkan oleh kerajaan melalui dasar-dasar ke arah integrasi Mengenalpasti peranan masyarakat dan NGO ke arah integrasi dan perpaduan di Malaysia. 2

3. Pelan & Strategi Integrasi  Usaha mengukuhkan hubungan etnik secara holistik amat mencabar kerana gagasan yang retorik dan simbolik semata-mata hanya menghasilkan impak yang kurang berkesan.  Pelbagai usaha telah diambil untuk mengukuhkan lagi hubungan sosial pelbagai etnik di negara ini serta membina masyarakat yang lebih adil dari segi struktur sosial dan ekonomi.  Oleh yang demikian, strategi integrasi perlu dilaksanakan semua pihak iaitu kerajaan, masyarakat dan NGO bersesuaian dengan peranan yang diperlukan.  Usaha mengukuhkan hubungan etnik secara holistik amat mencabar kerana gagasan yang retorik dan simbolik semata-mata hanya menghasilkan impak yang kurang berkesan.  Pelbagai usaha telah diambil untuk mengukuhkan lagi hubungan sosial pelbagai etnik di negara ini serta membina masyarakat yang lebih adil dari segi struktur sosial dan ekonomi.  Oleh yang demikian, strategi integrasi perlu dilaksanakan semua pihak iaitu kerajaan, masyarakat dan NGO bersesuaian dengan peranan yang diperlukan. 3

4. Dari Pengasingan ke Penyatuan  Sebelum merdeka, Tanah Melayu telah melaksanakan dasar pecah dan perintah di bawah penjajahan British.  Dasar ini mewujudkan segregasi dalam kalangan etnik yang mengukuhkan kuasa politik dan ekonomi British di Tanah Melayu.  Justeru, bagi memupuk perpaduan di kalangan rakyat, Malaysia mengutamakan integrasi.  Tahap-tahap hubungan etnik dilihat dari segi darjah kedekatan bermula dengan hubungan terpisah, iaitu segrasi sehingga hubungan yang terbentuk sebati iaitu amalgamasi.  Hubungan yang rapat mampu mengurangkan konflik dan mengutamakan persefahaman serta mewujudkan perpaduan antara pelbagai etnik.  Sebelum merdeka, Tanah Melayu telah melaksanakan dasar pecah dan perintah di bawah penjajahan British.  Dasar ini mewujudkan segregasi dalam kalangan etnik yang mengukuhkan kuasa politik dan ekonomi British di Tanah Melayu.  Justeru, bagi memupuk perpaduan di kalangan rakyat, Malaysia mengutamakan integrasi.  Tahap-tahap hubungan etnik dilihat dari segi darjah kedekatan bermula dengan hubungan terpisah, iaitu segrasi sehingga hubungan yang terbentuk sebati iaitu amalgamasi.  Hubungan yang rapat mampu mengurangkan konflik dan mengutamakan persefahaman serta mewujudkan perpaduan antara pelbagai etnik. 4

5. Faktor-faktor Berlaku Konflik Masyarakat Prasangka Perkauman Diskriminasi Stereotaip Rasisme Etnosentrisme 5

6. Faktor Sosial Berlaku Konflik Masyarakat Budaya hidup yang sesetengahnya membatasi peluang mobiliti sosial mereka untuk keluar daripada golongan miskin. Taraf pendidikan dan kemahiran kerja dan pendapat. Kedudukan lokasi kelas masyarakat. Konflik antara kumpulan masyarakat. 6

7. Integrasi Hubungan Etnik: Pengalaman Malaysia  Negara lain menjadikan Malaysia sebagai contoh dari segi hubungan etnik kerana berjaya mewujudkan keharmonian dalam kalangan pelbagai etnik.  Ini adalah hasil usaha kerajaan yang bersifat “top-down” disokong oleh pihak swasta dan juga badan bukan kerajaan (NGO) serta rakyatnya yang bersifat “bottom-up”.  Tujuannya adalah untuk memupuk perpaduan dan memantapkan hubungan etnik dalam kalangan masyarakat Malaysia.  Negara lain menjadikan Malaysia sebagai contoh dari segi hubungan etnik kerana berjaya mewujudkan keharmonian dalam kalangan pelbagai etnik.  Ini adalah hasil usaha kerajaan yang bersifat “top-down” disokong oleh pihak swasta dan juga badan bukan kerajaan (NGO) serta rakyatnya yang bersifat “bottom-up”.  Tujuannya adalah untuk memupuk perpaduan dan memantapkan hubungan etnik dalam kalangan masyarakat Malaysia. 7

8. Peranan Kerajaan  Memupuk semangat hubungan etnik yang harmoni telah menjadi agenda utama kerajaan yang dilaksanakan melalui dasar-dasar tertentu.  Pelbagai agensi kerajaan yang dipertanggungjawabkan untuk memastikan usaha menyatupadukan masyarakat pelbagai etnik.  Memupuk semangat hubungan etnik yang harmoni telah menjadi agenda utama kerajaan yang dilaksanakan melalui dasar-dasar tertentu.  Pelbagai agensi kerajaan yang dipertanggungjawabkan untuk memastikan usaha menyatupadukan masyarakat pelbagai etnik. Antara usaha yang dirancang dan dilaksanakan ialah: Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional (JPIN) Dasar- dasar Kerajaan Strategi-strategi Terfokus Memperkasakan sekolah kebangsaan 8

9. Jabatan Perpaduan Negara Dan Integrasi Nasional Program utama JPNIN Rukun TetanggaSkim Ronda SukarelaTabika PerpaduanKelab Rukun NegaraSekretariat Rukun Negara Strategi Pelan Tindakan Perpaduan dan Integrasi Nasional 2006-2010. Matlamat Memupuk kesefahaman dan semangat muhibahMelalui jaringan dan interaksi sosial Ke arah pembentukan bangsa Malaysia yang bersatu padu dan beridentiti nasional Sejarah Bermula dengan MAGERAN Ditubuhkan bagi menangani isu-isu berhubung pembinaan semula perpaduan masyarakat di Malaysia yang rapuh pasca 13 Mei 1969 9

10. Jabatan Perpaduan Negara Dan Integrasi Nasional  Majlis Gerakan Negara Malaysia (MAGERAN)  Ditubuhkan sebagai usaha memulihkan hubungan antara kaum akibat daripada peristiwa 13 Mei 1969.  Mewujudkan Jabatan Perpaduan Negara pada 1 Julai 1969 untuk menangani isu berhubung pembinaan semula perpaduan kaum di negara ini.  Dibubarkan pada tahun 1971.  Majlis Penasihat Perpaduan Negara  Ditubuhkan pada 23 Februari 1971  Tujuannya adalah untuk memupuk dan memelihara perpaduan etnik.  Diletakkan dibawah tanggungjawab Jabatan Perpaduan Negara (JPN).  Majlis Gerakan Negara Malaysia (MAGERAN)  Ditubuhkan sebagai usaha memulihkan hubungan antara kaum akibat daripada peristiwa 13 Mei 1969.  Mewujudkan Jabatan Perpaduan Negara pada 1 Julai 1969 untuk menangani isu berhubung pembinaan semula perpaduan kaum di negara ini.  Dibubarkan pada tahun 1971.  Majlis Penasihat Perpaduan Negara  Ditubuhkan pada 23 Februari 1971  Tujuannya adalah untuk memupuk dan memelihara perpaduan etnik.  Diletakkan dibawah tanggungjawab Jabatan Perpaduan Negara (JPN). 10

11. Dasar-dasar Kerajaan  Kerajaan telah merangka dan memberi penekanan kepada beberapa dasar dalam bidang sosioekonomi yang menyumbang ke arah perpaduan dan keharmonian masyarakat pelbagai etnik serta menjalin integrasi nasional.  Dasar yang dirangka bertujuan mewujudkan keharmonian dalam berpolitik dan memupuk perpaduan rakyat.  Dasar Pendidikan Kebangsaan  Dasar Kebudayaan Kebangsaan  Dasar Ekonomi Baru  Pengenalan Rukun Negara (ideologi kebangsaan)  Dasar yang dirangka dengan visi dan misi menjadikan Malaysia maju dalam semua aspek kehidupan  Dasar Pembangunan Negara  Dasar Wawasan Negara  Dasar Sosial Negara  Pengenalan Wawasan 2020  Kerajaan telah merangka dan memberi penekanan kepada beberapa dasar dalam bidang sosioekonomi yang menyumbang ke arah perpaduan dan keharmonian masyarakat pelbagai etnik serta menjalin integrasi nasional.  Dasar yang dirangka bertujuan mewujudkan keharmonian dalam berpolitik dan memupuk perpaduan rakyat.  Dasar Pendidikan Kebangsaan  Dasar Kebudayaan Kebangsaan  Dasar Ekonomi Baru  Pengenalan Rukun Negara (ideologi kebangsaan)  Dasar yang dirangka dengan visi dan misi menjadikan Malaysia maju dalam semua aspek kehidupan  Dasar Pembangunan Negara  Dasar Wawasan Negara  Dasar Sosial Negara  Pengenalan Wawasan 2020 11

12. Dasar Pendidikan Kebangsaan Dasar Pendidikan Kebangsaan diperkenalkan melalui Akta Pelajaran 1961 merupakan dasar kearah mewujudkan masyarakat yang harmonis. Program utama dibawah Dasar Pendidikan Kebangsaan: Sekolah Wawasan Menyediakan ruang sosial bagi pelajar dari pelbagai etnik berinteraksi seterusnya menjalin hubungan yang harmonis RIMUP Kerjasama antara sekolah pelbagai aliran dalam program pelajar dan guru bagi meningkatkan hubungan etnik dalam kalangan pelajar Bahasa Tamil & Mandarin Penawaran matapelajaran Tamil dan Mandari di sekolah aliran kebangsaan sebagai bahasa kedua sebagai pemangkin proses interaksi dan integrasi kaum Pelan Pembangunan Pendidikan Bertujuan mewujudkan masyarakat yang saksama melalui peningkatan taraf hidup serta mengurangkan jurang sosio ekonomi Program Bantuan Pelajar Program lain seperti Rancangan Makanan Tambahan, Program Susu Sekolah, Skim Baucar Tuisyen dan Skim Pinjaman Buku Teks 12

13. Dasar Kebudayaan Kebangsaan Dasar Kebudayaan Kebangsaan adalah penting bagi sesebuah negara membangun dan yang mempunyai penduduk berbilang kaum seperti Malaysia. Dasar ini menjadi garis panduan dalam membentuk, mewujud dan mengekalkan identiti negara di kalangan dunia antarabangsa. Teras Dasar Kebudayaan Kebangsaan Berteraskan kepada kebudayaan rakyat asal rantau ini. Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar diterima Islam menjadi unsur yang penting dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan 13

14. Dasar-dasar Pembangunan Negara Dasar Ekonomi Baru Bermatlamat mencapai perpaduan negara dengan: Memperbetulkan ketidakseimbangan sosioekonomi antara kaum dan wilayah Mempertingkatkan penglibatan bumiputera dalam bidang perniagaan dan perusahaan Dasar Pembangunan Nasional Bermatlamat mencapai pembangunan seimbang bagi mewujudkan masyarakat yang bersatu padu dan adil Mewujudkan masyarakat Perdagangan & Perindustrian Bumiputera Digerakakkan atas landasan kukuh membentuk pembangunan seimbang meliputi aspek keadilan sosial, nilai, etika, dan moral mengikut acuan tempatan. Dasar Wawasan Negara Penerusan dasar ke arah Wawasan 2020 Mewujudkan Bangsa Malaysia yang bersatu padu, progresif dan makmur Meningkatkan daya tahan dan daya saing ekonomi Malaysia. 14

15. Rukun Negara Dibentuk pada 31 Ogos 1970 Oleh Majlis Gerakan Malaysia (MAGERAN) Berdasarkan pindaan Draf Rukun Negara yang terbentuk melalui Majlis Perundangan Negara (MPN) Sejarah Ideologi nasional Malaysia Panduan untuk merencana program dan dasar negara Instrumen mengatasi garis pemisah antara etnik dalam membentuk dan membimbing masyarakat Malaysia ke arah mewujudkan perpaduan Peraturan dan norma hidup kepada masyarakat di Malaysia Dapat mewujudkan perpaduan antara etnik di negara ini Fungsi 15

16. Wawasan 2020 Diperkenalkan pada 28 Februari 1991 dengan matlamat Menjadikan Malaysia sebuah negara industri Pembentukan negara Malaysia yang maju menjelang 2020 Wawasan 2020 bertujuan mewujudkan masyarakat Bermoral dan beretika, kukuh dalam nilai agamaLiberal dan bertolak ansur Mempunyai daya perubahan tinggi dan memandang jauh kedepan Penyayang dan budaya menyayangiAdil dalam bidang ekonomi Mempunyai ekonomi yang boleh bersaing, dinamik, giat dan berdaya tahan 16

17. Strategi-strategi Terfokus Strategi Persefahaman Politik Strategi Keseimbangan Ekonomi Strategi Sistem Pendidikan Strategi Penggunaan Bahasa Kebangsaan Strategi Kepercayaan Agama Strategi Kebudayaan Strategi Integrasi Wilayah Strategi Keselamatan Strategi Pembangunan Kawasan Strategi Penggunaan Tenaga Manusia Strategi Media MassaStrategi Kesukanan Strategi Perpaduan dan Pertubuhan Sukarela Strategi Penyelidikan dan Penerbitan Bahan Bacaan Strategi Pemantauan isu-isu semasa dan konflik Strategi Program dan aktiviti Perpaduan 17

18. Strategi Persefahaman Politik  Peruntukan dalam perlembagaan merangkumi:  Sistem kerajaan persekutuan  Demokrasi berparlimen  Raja berperlembagaan  Kedudukan Raja-raja Melayu  Bahasa kebangsaan  Hak mengamalkan agama masing-masing  Hak asasi rakyat Malaysia  Kedudukan istimewa kaum bumiputera dan peribumi  Lambang-lambang negara  Pembahagian kuasa dan tanggungjawab antara kerajaan persekutuan dengan kerajaan negeri  Merupakan kerangka kepada usaha untuk memupuk identiti nasional, perpaduan antara kaum dan integrasi antara wilayah.  Mengawal dan mencegah pertubuhan yang memperjuangkan kepentingan sesuatu kaum atau agama daripada melakukan kegiatan yang dapat menjejaskan keharmonian antara kaum dan menggugat kestabilan negara.  Pendukung parti bersikap dan bertindak sederhana terhadap sesuatu isu untuk mengelakkan daripada berlaku ketegangan antara kaum.  Peruntukan dalam perlembagaan merangkumi:  Sistem kerajaan persekutuan  Demokrasi berparlimen  Raja berperlembagaan  Kedudukan Raja-raja Melayu  Bahasa kebangsaan  Hak mengamalkan agama masing-masing  Hak asasi rakyat Malaysia  Kedudukan istimewa kaum bumiputera dan peribumi  Lambang-lambang negara  Pembahagian kuasa dan tanggungjawab antara kerajaan persekutuan dengan kerajaan negeri  Merupakan kerangka kepada usaha untuk memupuk identiti nasional, perpaduan antara kaum dan integrasi antara wilayah.  Mengawal dan mencegah pertubuhan yang memperjuangkan kepentingan sesuatu kaum atau agama daripada melakukan kegiatan yang dapat menjejaskan keharmonian antara kaum dan menggugat kestabilan negara.  Pendukung parti bersikap dan bertindak sederhana terhadap sesuatu isu untuk mengelakkan daripada berlaku ketegangan antara kaum. 18

19. Strategi Ekonomi dan Guna Tenaga  Strategi Keseimbangan Ekonomi  Faktor yang menimbulkan ketegangan antara hubungan etnik:  Sentimen etnosentrisme, prejudis dan tanggapan dan kedudukan sosioekonomi antara etnik yang tidak seimbang.  Kumpulan etnik yang dikenali mengikut aktiviti ekonomi mereka.  Usaha-usaha kerajaan untuk mencapai perpaduan:  Mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara etnik dan wilayah.  Mengurangkan pengenalan etnik berdasarkan kegiatan ekonomi.  Meningkatkan taraf ekonomi tanpa merugikan mana- mana pihak.  Sektor swasta juga perlu memberi sokongan agar pengenalan etnik berdasarkan aktiviti ekonomi dapat dikurangkan.  Strategi Keseimbangan Ekonomi  Faktor yang menimbulkan ketegangan antara hubungan etnik:  Sentimen etnosentrisme, prejudis dan tanggapan dan kedudukan sosioekonomi antara etnik yang tidak seimbang.  Kumpulan etnik yang dikenali mengikut aktiviti ekonomi mereka.  Usaha-usaha kerajaan untuk mencapai perpaduan:  Mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara etnik dan wilayah.  Mengurangkan pengenalan etnik berdasarkan kegiatan ekonomi.  Meningkatkan taraf ekonomi tanpa merugikan mana- mana pihak.  Sektor swasta juga perlu memberi sokongan agar pengenalan etnik berdasarkan aktiviti ekonomi dapat dikurangkan.  Strategi Penggunaan Tenaga Manusia  Memastikan agar lantikan mengisi sesuatu jawatan tidak berdasarkan faktor kaum, agama dan budaya.  Pemilihan perlu dibuat secara adil berdasarkan kelayakan pemohon.  Menerapkan unsur perpaduan dalam kalangan pekerja.  Bertanggungjawab melaksanakan setiap dasar yang digubal oleh kerajaan. 19

20. Strategi Pendidikan dan Bahasa Kebangsaan  Strategi Sistem Pendidikan  Menyediakan persekitaran serta kemudahan yang kondusif bagi keperluan sosialisasi dalam sebilangan rakyat Malaysia.  Melahirkan kesedaran nasional, semangat cinta dan bangga kepada negara dan perpaduan antara kaum.  Menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa perantara.  Menyeragamkan kurikulum, kokurikulum, peperiksaan serta persijilan yang mempunyai pengiktirafan yang sama.  Membenarkan pengajaran dan pembelajaran menggunakan bahasa ibunda etnik tertentu. Contohnya: Bahasa Mandarin, Tamil, Iban dan Kadazan Dusun.  Menerapkan sikap dan nilai-nilai yang mendukung pencapaian perpaduan negara.  Program pendidikan yang dijalankan oleh pelbagai agensi dan pihak di luar sistem pendidikan formal dan tidak formal dapat memupuk perpaduan negara dan integrasi nasional.  Strategi Sistem Pendidikan  Menyediakan persekitaran serta kemudahan yang kondusif bagi keperluan sosialisasi dalam sebilangan rakyat Malaysia.  Melahirkan kesedaran nasional, semangat cinta dan bangga kepada negara dan perpaduan antara kaum.  Menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa perantara.  Menyeragamkan kurikulum, kokurikulum, peperiksaan serta persijilan yang mempunyai pengiktirafan yang sama.  Membenarkan pengajaran dan pembelajaran menggunakan bahasa ibunda etnik tertentu. Contohnya: Bahasa Mandarin, Tamil, Iban dan Kadazan Dusun.  Menerapkan sikap dan nilai-nilai yang mendukung pencapaian perpaduan negara.  Program pendidikan yang dijalankan oleh pelbagai agensi dan pihak di luar sistem pendidikan formal dan tidak formal dapat memupuk perpaduan negara dan integrasi nasional.  Strategi Penggunaan Bahasa Kebangsaan  Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara.  Membolehkan pelbagai etnik dan keturunan berkomunikasi antara satu sama lain dengan selesa.  Menginterpretasikan alam dan realiti dan mewujudkan satu ciri persamaan antara mereka.  Bahasa Melayu pernah menjadi lingua- franca ketika zaman pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka. 20

21. Strategi Kepercayaan Agama dan Kebudayaan  Strategi Kepercayaan Agama  Rakyat Malaysia bebas menganut dan mengamalkan agama dan kepercayaan masing-masing.  Tujuan adalah memelihara suasana harmoni antara rakyat berbilang kaum.  Walaupun agama Islam menjadi agama rasmi, agama lain turut dilindungi oleh perlembagaan.  Strategi Kepercayaan Agama  Rakyat Malaysia bebas menganut dan mengamalkan agama dan kepercayaan masing-masing.  Tujuan adalah memelihara suasana harmoni antara rakyat berbilang kaum.  Walaupun agama Islam menjadi agama rasmi, agama lain turut dilindungi oleh perlembagaan.  Strategi Kebudayaan  Kebudayaan nasional dibentuk berpandukan 3 prinsip:  Kebudayaan Kebangsaan Malaysia berteraskan kebudayaan rakyat asal rantau ini.  Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar diterima menjadi unsur Kebudayaan Kebangsaan.  Islam menjadi unsur penting dalam pembentukan Kebudayaan Kebangsaan. 21

22. Strategi Integrasi Wilayah dan Pembangunan Kawasan  Strategi Integrasi Wilayah  Penambahbaikan dalam sistem perhubungan kebangsaan dan pengangkutan perluasan sistem radio dan televisyen nasional.  Penubuhan pelbagai agensi kerajaan persekutuan.  Mengadakan program lawatan pemimpin masyarakat.  Tumpuan khusus diberi kepada usaha pemupukan integrasi wilayah dan hubungan antara Kuala Lumpur – Kuching – Kota Kinabalu.  Memberi penjelasan lebih mendalam tentang adat resam dan kebudayaan setiap etnik.  Mengikis salah tanggapan yang timbul dalam bidang sosioekonomi dan lain-lain.  Pengintegrasian antara kawasan bandar dan luar bandar.  Strategi Integrasi Wilayah  Penambahbaikan dalam sistem perhubungan kebangsaan dan pengangkutan perluasan sistem radio dan televisyen nasional.  Penubuhan pelbagai agensi kerajaan persekutuan.  Mengadakan program lawatan pemimpin masyarakat.  Tumpuan khusus diberi kepada usaha pemupukan integrasi wilayah dan hubungan antara Kuala Lumpur – Kuching – Kota Kinabalu.  Memberi penjelasan lebih mendalam tentang adat resam dan kebudayaan setiap etnik.  Mengikis salah tanggapan yang timbul dalam bidang sosioekonomi dan lain-lain.  Pengintegrasian antara kawasan bandar dan luar bandar.  Strategi Pembangunan Kawasan  Penempatan baharu seharusnya mempunyai penduduk terdiri daripada pelbagai kaum.  Perlu ditubuhkan jawatankuasa penduduk seperti Rukun Tetangga  Mengadakan aktiviti yang melibatkan semua golongan etnik.  Prasarana seperti dewan serba guna dan dewan komuniti perlu disediakan. 22

23. Strategi Keselamatan dan Pemantauan  Strategi Keselamatan  Aspek pencegahan:  Nyawa dan harta benda awam dan pembangunan negara dapat dipelihara dan tidak terancam.  Penguatkuasaan di sisi undang-undang ke atas kebebasan bercakap, berhimpun dan menubuhkan persatuan, tahanan preventif, penguatkuasaan peruntukan Akta Hasutan dan kawalan terhadap penerbitan melalui undang-undang yang berkaitan.  Aspek pemulihan:  Usaha untuk menenteramkan keadaan setelah berlakunya konflik.  Keselamatan dan ketenteraman awan yang melibatkan pihak polis.  Juga dibantu oleh pihak lain seperti angkatan tentera, Ikatan Relawan Rakyat (RELA), Rukun Tetangga dan jika keadaan tidak dapat dikawal, darurat diisytiharkan.  Strategi Keselamatan  Aspek pencegahan:  Nyawa dan harta benda awam dan pembangunan negara dapat dipelihara dan tidak terancam.  Penguatkuasaan di sisi undang-undang ke atas kebebasan bercakap, berhimpun dan menubuhkan persatuan, tahanan preventif, penguatkuasaan peruntukan Akta Hasutan dan kawalan terhadap penerbitan melalui undang-undang yang berkaitan.  Aspek pemulihan:  Usaha untuk menenteramkan keadaan setelah berlakunya konflik.  Keselamatan dan ketenteraman awan yang melibatkan pihak polis.  Juga dibantu oleh pihak lain seperti angkatan tentera, Ikatan Relawan Rakyat (RELA), Rukun Tetangga dan jika keadaan tidak dapat dikawal, darurat diisytiharkan.  Strategi Pemantauan Isu-isu Semasa dan Konflik  Mewujudkan mekanisme pemantauan tahap perpaduan dan integrasi nasional secara berterusan dan sistematik.  Langkah pengesanan awal terhadap isu- isu semasa dan konflik.  Sistem dalam talian membolehkan maklumat dapat dikesan dan diperoleh dengan segera.  Membantu pihak jabatan dan agensi lain untuk mengambil tindakan pencegahan awal. 23

24. Strategi Media Massa dan Penyelidikan  Strategi Media Massa  Membantu memupuk perpaduan negara.  Menyampaikan maklumat, pembentukan sikap dan pandangan rakyat dan penerapan nilai-nilai murni positif.  Media elektronik seperti internet dapat menghubungkan rakyat dari setiap pelusuk negara.  Stesen televisyen dapat memupuk perpaduan negara dan integrasi nasional.  Penerbitan akhbar dan majalah memberi sumbangan kepada usaha memantapkan perpaduan negara berdasarkan etika kewartawanan.  Pengamal media harus bertanggungjawab dan peka apabila menyentuh dan melaporkan perkara berkaitan kaum dan agama.  Mereka harus memastikan laporan tidak melanggar Akta Hasutan 1948 dan Akta Mesin Cetak dan Penerbitan 1948.  Strategi Media Massa  Membantu memupuk perpaduan negara.  Menyampaikan maklumat, pembentukan sikap dan pandangan rakyat dan penerapan nilai-nilai murni positif.  Media elektronik seperti internet dapat menghubungkan rakyat dari setiap pelusuk negara.  Stesen televisyen dapat memupuk perpaduan negara dan integrasi nasional.  Penerbitan akhbar dan majalah memberi sumbangan kepada usaha memantapkan perpaduan negara berdasarkan etika kewartawanan.  Pengamal media harus bertanggungjawab dan peka apabila menyentuh dan melaporkan perkara berkaitan kaum dan agama.  Mereka harus memastikan laporan tidak melanggar Akta Hasutan 1948 dan Akta Mesin Cetak dan Penerbitan 1948.  Strategi Penyelidikan dan Penerbitan Bahan Bacaan  Diperkenalkan untuk mengetahui pola hubungan etnik semasa.  Merangka strategi dan perancangan program yang berkesan.  Mewujudkan instrumen untuk mengukur tahap perpaduan.  Bertambah kukuh dengan adanya penerbitan bahan bacaan mengenai parpaduan dan integrasi serta adat resam masyarakat Malaysia. 24

25. Strategi Perpaduan dan Kesukanan  Strategi Perpaduan dan Pertubuhan Sukarela  Pada tahun 1998, konsep pemasyarakatan dan perpaduan diperkenalkan.  Menerapkan ciri-ciri identiti nasional  Membangunkan bangsa Malaysia berasakan semangat persaudaraan dan kewarganegaraan.  Menekankan kepentingan perpaduan dalam kalangan perlbagai etnik.  Menggunakan segala saluran dan prasarana yang sedia ada.  Rukun Tetangga dan persatuan penduduk diperkenalkan untuk menjayakan penerapan nilai-nilai murni, perpaduan dan integrasi nasional melalui aktiviti kemasyarakatan.  Strategi Perpaduan dan Pertubuhan Sukarela  Pada tahun 1998, konsep pemasyarakatan dan perpaduan diperkenalkan.  Menerapkan ciri-ciri identiti nasional  Membangunkan bangsa Malaysia berasakan semangat persaudaraan dan kewarganegaraan.  Menekankan kepentingan perpaduan dalam kalangan perlbagai etnik.  Menggunakan segala saluran dan prasarana yang sedia ada.  Rukun Tetangga dan persatuan penduduk diperkenalkan untuk menjayakan penerapan nilai-nilai murni, perpaduan dan integrasi nasional melalui aktiviti kemasyarakatan.  Strategi Kesukanan  Merupakan bidang yang ideal untuk membentuk perpaduan dan integrasi dalam kalangan rakyat Malaysia terutama bagi acara sukan yang popular.  Mewujudkan peluang dan persekitaran bagi pergaulan dan interaksi sosial.  Melahirkan suasana yang sangat sesuai untuk memupuk semangat persaudaraan dan solidariti tanpa mengira etnik dan keturunan.  Membantu menaikkan semangat patriotisme.  Mencairkan perasaan etnosentrisme, prejudis dan prasangka buruk. 25

26. Strategi Penubuhan Panel Penasihat Perpaduan Negara (PANEL) dan Jawatankuasa Penasihat Perpaduan Peringkat Negeri (JKPPN)  Bertujuan membincangkan isu perpaduan dan intergrasi nasional dan memainkan peranan lebih berkesan.  Bertindak sebagai penyelaras kepada agensi lain.  Bertanggungjawab menasihati, melapor dan mendapatkan persetujuan Jemaah Menteri dan Parlimen tentang isu perpaduan dan intergrasi nasional.  Bertujuan membincangkan isu perpaduan dan intergrasi nasional dan memainkan peranan lebih berkesan.  Bertindak sebagai penyelaras kepada agensi lain.  Bertanggungjawab menasihati, melapor dan mendapatkan persetujuan Jemaah Menteri dan Parlimen tentang isu perpaduan dan intergrasi nasional.  Meningkatkan Kesedaran Dan Penghayatan Kumpulan Sasaran Termasuk Kanak-kanak Prasekolah Sehingga Ke Peringkat Pengajian Tinggi.  Kakitangan Kerajaan Atau Swasta Serta Anggota Komuniti Seperti Belia, Wanita Dan Orang Kurang Upaya Serta Orang Ramai Juga Berperanan Membawa Perubahan Dari Aspek Pengetahuan, Sikap Dan Kemahiran Tentang Perpaduan Antara Etnik Di Peringkat  Peringkat Sekolah  Tempat Kerja  Peringkat Komuniti  Latihan Dalam Bidang Komunikasi Antara Budaya, Pengauditan Dasar Kerajaan Dan Mengasilkan Satu Etika Tentang Hak Dan Tanggungjawab Kemanusiaan Untuk Rakyat Malaysia Dapat Membantu Memantapkan Proses Perpaduan & Integrasi. 26

27. Memperkasakan Institusi Persekolahan  Sekolah kebangsaan:  Perlu diperkasakan bagi menerapkan semangat perpaduan dalam kalangan pelbagai etnik.  Merupakan institusi pendidikan jati diri nasional.  Perlu ditadbir sebaik-baiknya supaya boleh menarik pelbagai golongan etnik.  Ibu bapa diberi kebebasan menghantar anak mereka ke sekolah kebangsaan termasuk sekolah jenis kebangsaan Cina atau Tamil tanpa halangan.  Semangat perpaduan pelajar harus dipupuk bukan sahaja dari peringkat sekolah, malah harus diteruskan hingga di peringkat Institu Pengajian Tinggi.  Rancangan Malaysia Ke-10:  Kualiti pengajaran di peringkat sekolah kebangsaan dinaikkan sebanyak 100% guru di sekolah menengah dan 25% guru di sekolah rendah akan mempunyai kelayakan ijazah pertama menjelang tahun 2012.  Hal sedemikian adalah untuk menjadikan sekolah kebangsaan menjadi sekolah pilihan.  Sekolah kebangsaan:  Perlu diperkasakan bagi menerapkan semangat perpaduan dalam kalangan pelbagai etnik.  Merupakan institusi pendidikan jati diri nasional.  Perlu ditadbir sebaik-baiknya supaya boleh menarik pelbagai golongan etnik.  Ibu bapa diberi kebebasan menghantar anak mereka ke sekolah kebangsaan termasuk sekolah jenis kebangsaan Cina atau Tamil tanpa halangan.  Semangat perpaduan pelajar harus dipupuk bukan sahaja dari peringkat sekolah, malah harus diteruskan hingga di peringkat Institu Pengajian Tinggi.  Rancangan Malaysia Ke-10:  Kualiti pengajaran di peringkat sekolah kebangsaan dinaikkan sebanyak 100% guru di sekolah menengah dan 25% guru di sekolah rendah akan mempunyai kelayakan ijazah pertama menjelang tahun 2012.  Hal sedemikian adalah untuk menjadikan sekolah kebangsaan menjadi sekolah pilihan.  Memperkasakan Sekolah Wawasan  Pendekatan alternatif untuk memupuk nilai perpaduan etnik dan intergrasi nasional.  Mewujudkan dua atau tiga sekolah rendah yang berlainan bahasa pengantar.  Bertujuan memberikan peluang kepada para pelajar pelbagai etnik untuk bergaul dan berinteraksi melalui pelbagai aktiviti tanpa menjejaskan status dan perkembangan sekolahnya. 27

28. Memperkenalkan Program Latihan Khidmat Negara (PLKN) PLKN Khidmat Negara bertujuan bagi pembinaan sahsiah diri bermatlamatkan membina dan mengukuhkan semangat patriotisme dikalangan generasi muda, menyatukan golongan muda dari pelbagai kaum dan menyediakan mereka bagi menghadapi cabaran dari dalam dan luar negara Program kurus latihan yang mula dilaksanakan sejak 2004 Setiap tahun 18% daripada remaja berumur 18 tahun pada tahun latihan dipilih untuk menyertai PLKN. Objektif PLKN: Menanam semangat patriotisme dan cintakan negara Mempertingkat perpaduan kaum dan integrasi nasional Membentuk perwatakn positif melalui nilai-nilai murni Menanam semangat kesukarelaan PLKN 2.0 Mulai 2017, transformasi dilaksanakan melalui modul-baharu PLKN Untuk menyiapkan pelatih berdepan dengan cabaran masa depan Melalui pelaksanaan modul meliputi aspek kemahiran vokasional. 28

29. Strategi Ke Arah Integrasi PERANAN MASYARAKAT RUKUN TETANGGA SKIM RONDAAN SUKARELA RUMAH TERBUKA DIFUSI BUDAYA 29

30. Rukun Tetangga Aspek SosialPendidikanSukan dan RekreasiKesihatanEkonomiKeselamatan Pelaksanaan Rakyat mengawal keselamatan di kawasan kediaman masing-masing Diperluaskan dengan pendekatan pembangunan komuniti Penganjuran berbagai aktiviti di dalam komuniti Bermatlamat Memelihara, meningkat dan mengukuhkan perpaduan rakyat dan integrasi nasional Selaras dengan dasar-dasar kerajaan berlandaskan Perlembagaan Persekutuan dan Rukun Negara Sejarah Diperkenalkan pada 1975 30

31. Skim Rondaan Sukarela SRS dijalankan sebagai salah satu langkah untuk menjaga keselamatan dalam Kawasan Rukun Tetangga disamping mambantu pihak Polis mengurangkan kadar janayah. SRS mengesan dan melapor isu-isu perhubungan kaum dan menjadi perantara dalam penyelesaian konflik. Skim Rondaan Sukarela (SRS) adalah satu cabang di dalam Rukun Tetangga. 31

32. Ziarah-menziarahi & Rumah Terbuka Rumah Terbuka di Malaysia bermaksud sesuatu perayaan agama disambut oleh penganut pelbagai agama dengan tujuan memupuk persefahaman di kalangan rakyat Malaysia. Rumah terbuka tidaklah bertujuan mengembangkan agama kepada penganut agama lain. Amalan rumah terbuka memberi kefahaman kepada rakyat bukan Islam tentang nilai hidup ajaran Islam yang menganjurkan sifat berbaik- baik sesama manusia. Amalan rumah terbuka ini sesuatu yang unik bagi Malaysia, telah mendorong menyumbang kepada keamanan dan kebaikan keadaan dalam negara kita. 32

33. Difusi Budaya Proses-proses penyebaran unsur- unsur budaya dari individu kepada individu yang lain ataupun dari satu masyarakat ke masyarakat yang lain. Difusi penyerapan budaya kebiasaannya berlaku secara sukarela yang tidak disedari. Difusi budaya juga berlaku melalui unsur kesenian dan keagamaan. Kini proses difusi tersangat cepat berlaku kerana terdapat berbagai-bagai kemudahan sistem komunikasi yang tersebar luas, seperti radio, tv dan filem. 33

34. Program di Institusi Pengajian Tinggi (IPT)  Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) dianggotai oleh pelbagai etnik.  Aktiviti dan program yang dianjurkan oleh kelab dan persatuan dapat meningkatkan perpaduan etnik dalam kalangan mahasiswa.  Contohnya: Pesta Tanglung bukan sahaja disertai oleh mahasiswa Cina, malah mahasiswa Melayu dan India turut serta.  Sukatan kursus di semua IPT menitikberatkan aspek pendidikan yang harmoni dalam masyarakat pelbagai etnik.  Contoh subjek yang mengandungi nilai rohani dan budaya: Kenegaraan, Tamadun Islam dan Asia dan Hubungan Etnik.  Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) dianggotai oleh pelbagai etnik.  Aktiviti dan program yang dianjurkan oleh kelab dan persatuan dapat meningkatkan perpaduan etnik dalam kalangan mahasiswa.  Contohnya: Pesta Tanglung bukan sahaja disertai oleh mahasiswa Cina, malah mahasiswa Melayu dan India turut serta.  Sukatan kursus di semua IPT menitikberatkan aspek pendidikan yang harmoni dalam masyarakat pelbagai etnik.  Contoh subjek yang mengandungi nilai rohani dan budaya: Kenegaraan, Tamadun Islam dan Asia dan Hubungan Etnik. 34

35. Peranan NGO Dalam Konteks Hubungan Etnik  Pertubuhan induk di peringkat kebangsaan yang menaungi pertubuhan berasakan etnik seperti Pertubuhan Belia Malaysia dan Dewan Perniagaan dan Perusahaan Malaysia.  Pertubuhan NGO pula dapat memainkan peranan untuk mempercepatkan proses hubungan etnik di Malaysia.  Aspek kepimpinan:  Barisan kepimpinan (pemimpin persatuan) disertai daripada pelbagai etnik.  Contohnya: Majlis Belia Malaysia  Pelbagai dialog dan seminar diadakan oleh NGO dalam usaha memahami permasalahan dan jalan penyelesaian dapat memupuk hubungan antara etnik walaupun terdapat pembahagian pertubuhan mengikut etnik.  Contohnya: Pergerakan Belia 4B, Persatuan Belia Tamil, Dewan Perniagaan Melayu Malaysia, Dewan Perniagaan Cina dan Dewan Perniagaan India Malaysia.  Pertubuhan induk di peringkat kebangsaan yang menaungi pertubuhan berasakan etnik seperti Pertubuhan Belia Malaysia dan Dewan Perniagaan dan Perusahaan Malaysia.  Pertubuhan NGO pula dapat memainkan peranan untuk mempercepatkan proses hubungan etnik di Malaysia.  Aspek kepimpinan:  Barisan kepimpinan (pemimpin persatuan) disertai daripada pelbagai etnik.  Contohnya: Majlis Belia Malaysia  Pelbagai dialog dan seminar diadakan oleh NGO dalam usaha memahami permasalahan dan jalan penyelesaian dapat memupuk hubungan antara etnik walaupun terdapat pembahagian pertubuhan mengikut etnik.  Contohnya: Pergerakan Belia 4B, Persatuan Belia Tamil, Dewan Perniagaan Melayu Malaysia, Dewan Perniagaan Cina dan Dewan Perniagaan India Malaysia. 35

36. Peranan NGO Dalam Konteks Hubungan Etnik PERANAN NGOAspek Sosial Majlis Belia Malaysia Kelab RotaryKelab LION Aspek Keselamatan dan Hak Asasi RAKAN COPSUHAKAMALIRAN Aspek Pendidikan dan Keagamaan GAPENAABIM 36

37. Majlis Belia Malaysia MBM Majlis Belia Malaysia (MBM) ialah sebuah Pertubuhan Bukan Kerajaan yang bergerak sebagai badan induk menyelaraskan pertubuhan belia dan pelajar di negara ini Penubuhan rasmi MBM adalah pada 9 September 1950 Diiktiraf sebagai majlis belia peringkat kebangsaan bagi negara ini. Tujuan utama MBM ialah Mengukuhkan prinsip sukarela dan demokratik dalam pergerakan belia Mengemukakan pendapat kepada kerajaan, badan-badan berkanun atau badan-badan yang lain mengenai perkara berkaitan belia Menggalakkan penghormatan antarabangsa, persefahaman antara kaum, kerjasama dan kesejahteraan menerusi kegiatan belia 37

38. Rakan Cop Dilancarkan pada 9 Ogos 2004 oleh Kuala Lumpur. Maklumat boleh disalurkan kepada Pusat Kawalan Polis (CCC) yang beroperasi 24 jam (hotline, SMS, MMS e-mail dan website) Rakan Cop adalah bersifat ‘Community Oriented Policing’ dan ‘Smart Partnership’ Rakan Cop membolehkan polis dan masyarakat saling mengembeleng tenaga dengan lebih berkesan memerangi jenayah dan apa jua masalah keselamatan 38

39. SUHAKAM Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia(Suhakam) ditubuhkan pada tahun 1999 melalui Akta Suruhanjaya Hak Asasi Manusia 1999. Hak Asasi Manusia seperti yang terkandung dalam Perlembagaan Malaysia termasuklah : Hak untuk bersuara Hak untuk bergerak Hak untuk berhimpun Antara fungsi SUHAKAM: mempromosikan kesedaran dan pendidikan berkaitan hak asasi manusia menasihat dan membantu Kerajaan merumuskan undang- undang dan prosedur dan mengesyorkan langkah-langkah yang perlu diambil mengesyorkan kepada Kerajaan berhubung perjanjian dan dokumen antarabangsa dalam bidang hak asasi manusia; menyiasat aduan tentang pelanggaran hak asasi manusia. 39

40. ABIM Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM) ialah sebuah pertubuhan bukan kerajaan yang mewakili pergerakan belia Islam di Malaysia. Ditubuhkan pada 1971 Cita-cita utama ABIM ialah menyumbang secara proaktif pembinaan masyarakat Islam yang mampu menjadi teras terhadap proses pembinaan negara bangsa Malaysia yang utuh di dalam pelbagai aspek kehidupan ABIM sedia mendokong dan memperjuangkan usaha-usaha Mewujudkan perpaduan ummah Memperkukuhkan hubungan pelbagai kaum dalam rangka membina integrasi nasional, membina rupa budaya bangsa yang sihat. 40

41. Integrasi Menurut Perspektif Islam  Integrasi menurut Islam bukan hanya di kalangan masyarakat Islam bahkan di kalangan masyarakat bukan Islam  Islam menyarankan supaya kita menjalin hubungan baik dengan cara bertolak ansur, saling menghormati dan bantu membantu antara satu sama lain  Integrasi hanya akan berjaya sekiranya semua masyarakat bekerjasama serta memberi komitmen yang jitu  Integrasi menurut Islam bukan hanya di kalangan masyarakat Islam bahkan di kalangan masyarakat bukan Islam  Islam menyarankan supaya kita menjalin hubungan baik dengan cara bertolak ansur, saling menghormati dan bantu membantu antara satu sama lain  Integrasi hanya akan berjaya sekiranya semua masyarakat bekerjasama serta memberi komitmen yang jitu 41

42. Asas Integrasi Islam Asas Integrasi Agama Al-Quran Taqwa 42

43. Kepentingan Integrasi Keperluan hidup bermasyarakat Asas pembangunan ummah Menggerunkan musuh Islam Tanda kesempurnaan Aqidah Mencontohi Rasulullah SAW Berfikiran positif – bersedia & saling bantu-membantu Memastikan hak-hak sosioekonomi dipenuhi dengan adil 43

44. Kesan Perpecahan Mengurangkan kesempurnaan iman Dijajah dan ditindas oleh pihak musuh Mencemarkan Imej Islam Menghilangkan rahmat Allah Mendatangkan kemurkaan Allah Hilang kehebatan ummah Umat Islam akan mundur dan memberi kesan negatif kepada pembangunan umat dan negara 44

45. Strategi Integrasi Islam Kembali kepada ajaran Islam Membina kefahaman Memperkukuh hubungan ulama’ & umara’ Pendidikan Persekitaran yang baik Menjauhi punca persengketaan Menghargai nilai perpaduan Mempraktikkan amalan syura 45

46. Kesimpulan  Usaha ke arah meraikan kepelbagaian perlu di fahami oleh semua lapisan masyarakat  Usaha ke arah mewujudkan integrasi etnik di Malaysia perlu melibatkan pelbagai pihak  Pelbagai dasar yang dibuat oleh pihak kerajaan seharusnya disokong oleh masyarakat pelbagai lapisan kerana kejayaannya terletak atas kerjasama semua pihak.  Usaha ke arah meraikan kepelbagaian perlu di fahami oleh semua lapisan masyarakat  Usaha ke arah mewujudkan integrasi etnik di Malaysia perlu melibatkan pelbagai pihak  Pelbagai dasar yang dibuat oleh pihak kerajaan seharusnya disokong oleh masyarakat pelbagai lapisan kerana kejayaannya terletak atas kerjasama semua pihak. 46

47. Mahyuddin Khalid & Mohd Ashrof Zaki Yaakob Terima Kasih Dari Segregasi ke Integrasi 47