Primena računara I godina Učenici sa posebnim sposobnostima za računarstvo i informatiku

Struktura i princip rada računara Naučili smo da je jedna od osnovnih podela kod računara na: Hardver – elektronski delovi koji izvršavaju sve akcije Softver – podaci i programi koji upravljaju hardverom Računar, sa stanovišta hardvera, čine tri osnovne celine: Centralna jedinica (kućište sa delovima) Monitor Miš i tastatura Na računar mogu biti priključeni i razni drugi uređaji poput: štampača, skenera, zvučnika, grafičke table, ...

Centralna jedinica Centralna jedinica računara sastoji se od kućišta u kom se nalaze: Osnovna (matična) ploča Procesor Memorija Hard disk Optičke jedinice (CD ili DVD) Jedinica disketa Grafička i druge kartice (zvučna, mrežna, ...) Napajanje

Centralna jedinica Centralna jedinica računara

Kućište Svi delovi računara, osim eksternih (monitor, miš, tastatura, štampač, ...) smeštaju se u kućište. Glavna funkcija mu je da sve komponente drži na jednom mestu zaštićene od fizičkog oštećenja i da nas zaštiti od buke koju stvaraju komponente. Sa prednje strane kućišta nalaze se optički uređaji, disketni uređaji (danas ređe), dugmići za uključivanje i resetovanje računara, signalne lampice i, na modernim kućištima, audio i USB prednji priključci. Sa zadnje strane se nalaze portovi matične ploče i kartica (grafičke, mrežne, ...) i priključak za napajanje računara. Najčešći materijali od kojih se izrađuju kućišta su čelik (u obliku tankog lima) i plastika, a moderna kućišta se sve više izrađuju i od aluminijuma, pleksiglasa i drugih materijala.

Kućište Prednja strana kućišta Zadnja strana kućišta Optičke jedinice Napajanje Portovi Audio i USB prednji portovi Optičke jedinice Čitači kartica (opciono)

Kućište Postoje dva osnovna tipa kućišta: Desktop – položeno kućište na koje se postavlja monitor i stoji na stolu (ređe se koristi danas) Tower – uspravna kućišta koja se dele na Micro Tower (SFF), Mini Tower, Mid Tower i Full (ili Big) Tower. Kućišta su prilagođena formatima matičnih ploča tako da se koriste i nazivi ATX kućišta, mATX kućišta, ...

Kućište Tower kućište obično stoji na podu ili na stolu pored monitora. Ova kućišta se međusobno razlikuju po veličini. Micro, Mini i Mid Tower su standardna kućišta i obično se koriste za kućnu upotrebu dok je Full Tower kućište koje se koristi za servere i profesionalnu upotrebu gde u računarskom sistemu postoji veći broj komponenata.

Kućište Specifikacije kućišta nisu standardizovane, ali se na većinu može odnositi sledeća tabela: SFF (Small Form Factor) Mini Tower Mid Tower Full Tower Matična ploča Mini-ITX MicroATX ATX EATX Optički uređaji 1 1-2 2-5 3-6 HDD 1-3 4-6 6-8 6-13 SSD i lap-top HDD 0-4 0-10 0-11 Slotovi za kartice 2 4 7-8 7-10 Grafičke kartice 2-3 3-4 Kuleri 2-4 3-9 5-10

Kućište Nije preporučljivo štedeti na kućištu jer je važno kao i ostale komponente. Mogući su problemi sa tankim limom koji prenosi vibracije, lošom zvučnom izolacijom, lošom cirkulacijom vazduha, slabim napajanjem, nedostatkom prostora, ... Najpoznatiji proizvođači kućišta kod nas su: Thermaltake, Silverstone, Chieftec, Codegen, Aopen, Cooler master, ...

Prenosivi računari Pored računara namenjenih za kućnu upotrebu postoje i prenosivi računari (lap-top računari) čije je kućište veličine knjige. To su računari koji mogu raditi i na bateriju do nekoliko sati. Ovi računari imaju malo slabije karakteristike u odnosu na stacionarne računare iste generacije.

Prenosivi računari Prenosivi računari se, na osnovu veličine, dele na (granice dijagonala ekrana nisu tačno definisane): Palmtop – 6-7 inča; Windows CE/XP; ne koristi se više Netbook – 9-10 inča; retko se nalaze sada u prodaji Ultrabook – 11-15 inča; tanki, brzi, laki, odlični računari, skupi Notebook i Laptop – 12-18 inča, najčešće 15 inča; različitih karakteristika, cena i performansi

Izvor za napajanje strujom U veliki broj kućišta je već ugrađeno napajanje, a u bolja kućišta i kuler. Napajanje (Power suply) je uređaj koji pretvara naizmenični napon u jednosmerni i snižava ga na potrebnu vrednost za rad računara. Obezbeđuje električnu energiju svim komponentama unutar kućišta i mora da ima dovoljnu snagu da bi one radile besprekorno, a i zbog eventualnih kasnijih proširenja. Danas su standardne snage za napajanja od 400W do 1kW (najčešće 500W). Na njemu se nalazi i ventilator za hlađenje komponenata.

Izvor za napajanje strujom

Izvor za napajanje strujom Kada nestane struja računar prestaje da radi pri čemu se isključuje po nepropisnoj proceduri. U tom slučaju može doći do oštećenja podataka na disku ili pojedinih komponenata računara. UPS (Uninterruptible Power Suply) je uređaj za neprekidno napajanje preko koga se računar priključuje na električnu mrežu. Ima ulogu da, u slučaju nestanka struje, računar radi još neko vreme, napajajući se iz baterije UPS-a (5 do 30 minuta), dovoljno da se završi rad na programima, a zatim da se isključi po proceduri. Takođe štiti i od drugih neželjenih promena mrežnog napona (pad napona, loša instalacija, ...).

Izvor za napajanje strujom