Presentation is loading. Please wait.

Presentation is loading. Please wait.

I боб. Delphi дастурлаш тили

Similar presentations


Presentation on theme: "I боб. Delphi дастурлаш тили"— Presentation transcript:

1 I боб. Delphi дастурлаш тили
1.1. Объектли дастурлаш тиллари ҳақида тушунча Бир неча йил илгари, бошловчи дастурчилар учун Windows операцион ти-зимида ишловчи дастурларни тузиш гўёки бир орзу сифатида туюлар эди. Бун-га сабаб, у вақтда фақатгина Borland C++ for Windows дастурлаш тилигина мав-жуд эди. Уни ўрганиш ва ундан фойдаланиш анча қийин эди. Ҳисоблаш техникасининг кескин ривожланиши, «тезда ишланиб чиқари-лувчи» дастурий таъминотларнинг яратилишига олиб келди. Булар қаторига Borland Delphi ва Microsoft Visual Basic дастурлаш тилларини мисол сифатида келтириш мумкин. Тезда ишланиб чиқарилувчи (RAD-тизим, Rapid Application Development - дастурларни тезда ишлаб чиқиш муҳити) муҳитнинг асосий вази фати дастурлашда ишлатиладиган мураккаб кодлар кетмакетлиги дастурчи то-монидан эмас, аксинча дастурнинг ўзи ишлаб чиқиши, фойдаланувчи фақат-гина объектларни ўзгартиришига мўлжалланган. Delphi дастурлаш тилининг асосида Pascal туради. Pascal тили 1969 йил Н.Вирт томонидан яратилган бўлиб, кейинчалик американинг Borland фирмаси томонидан кайта ишланди ва уни Turbo Pascal деб номланган. Turbo Pascal ни кайта ишлаш натижасида объектли дастурлаш йулга куйилди ва уни Object Pascal деб атала бошланди. Ҳисоблаш техникаси ва технологиясининг ривож-ланиши натижасида Borland фирмаси томонидан янги Delphi дастурлаш тили яратилди.

2 I боб. Delphi дастурлаш тили
Delphi 7 дастурлаш тили – бу дастурларни қайта ишлаш мухити бўлиб, 32-разрядли Windows операцион системасида ишлайди. Унда объектли дастур-лаш тили бўлган Object Pascal мужассамлашган. Delphi визуал проектлар, турли холат процедураларини кайта ишлаш ва дастурларни кайта ишлашда вақтдан ютиш ва бошқаларни ўз ичига олади.

3 I боб. Delphi дастурлаш тили
Object Pascal дастурлаш тилида маълумотларни кайта ишлаш учун турли типлар мавжув бўлиб, улар бутун ва хақиқий сонли, символли, сатрли ва ман-тиқий типлардир. Бутун тип Хақиқий тип Тип Чегара Формат Shortint Smallint Integer Byte Word 0..255 Белгили, 8 бит Белгили, 16 бит Белгили, 32 бит Белгисиз, 8 бит Белгисиз, 16 бит Тип Чегара Аниклик даражаси Байт Real Single Doble Extended 2,9* ,7*10+38 1,5* ,4*10+38 5, ,7*10+308 3,4* ,1* 11-12 7-8 15-16 19-20 6 4 8 10

4 I боб. Delphi дастурлаш тили
Символли тип Object Pascal дастурлаш тилида уч хил символли типлар мавжуд. Улар AnsiChar, WideChar ва Char. Символли типлар хам бутун типлар каби асосий ва умумий тоифаларга булинади. Сатрли тип Object Pascal дастурлаш тили уч хил сатрли типни уз ичига олган бўлиб, улар SortString, LongSting ва WideString лар. Мантиқий тип Object Pascal дастурлаш тилида Boolean мантиқий типи бўлиб, у True (рост) ва False (ёлгон) қийматларига эга.

5 I боб. Delphi дастурлаш тили
Ёзилиши Вазифаси Function Length(S):Integer S сатрли ўзгарувчидаги белги-лар сонини аниклайди Function Copy(S; Index, Count: Integer): string; S сатрли ўзгарувчидаги Index – белги Count та белгидан нусха олиш Function Concat(s1 [, s2,..., sn]: string): string; S1 дан sn тагача бўлган сатрли ўзгарувчиларни битта сатрли ўзгарувчига бирлаш-тириш function Pos(Substr: string; S: string): Integer; Substr сатри S сатридан изланади. Агарда изланган сатр топилмаса натижа нолга тенг бўлади procedure Delete(var S: string; Index, Count:Integer); S сатрдаги Index – белгидан Count та белгини учириб ташлайди procedure Insert(Source: string; var S: string; Index: Integer); S сатрига Index – белгидан бошлаб Source сатрини жойлаштиради

6 I боб. Delphi дастурлаш тили
1.5. Delphi нинг график имкониятлари, Delphi компонентлари Delphi дастурчига турли хилдаги схемалар, чизмалар ва иллюстрациялар билан ишлаш имкониятларини беради. Дастур графикани объект (форма ёки компонент Image) сиртида хосил қилади. Объект сирти Canvas хусусиятига мос келади. График элемент (тугри чизик, айлана, тугри туртбурчак ва х.к.)ларни объект юзасида хосил қилиш учун Canvas дан фойдаланилади. Х3 У3 (х1,у1) (x1,y1) (x2,y2) (x3,y3) (x4,y4) (x1,y1) (x2,y2) (x3,y3) (x4,y4) Салом х y

7 2.1. Функцияни тўла текширишда дастурий воситалардан фойдаланиш
Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.1. Функцияни тўла текширишда дастурий воситалардан фойдаланиш Mathcad Mathcad дастури MathSoft фирмаси томонидан ишлаб чиқилган бўлиб, у ўзининг соҳасидаги энг илғор дастурий воситалардан ҳисобланади. Mathcad дастури математика соҳасидаги деярли барча жабҳаларни ўз ичига қамраб олган. Бошқа дастурий воситалардан фарқли равишда, бу дастур бошқа дас-турларнинг файл кенгайтларини тушуниб, улар билан ишлаш имкониятига эга. MatLab MatLab дастури MatLab фирмаси томонидан ишлаб чиқарилган бўлиб, у ўзининг тенгдошлари ичида юқори баҳоланади. Бунга сабаб, унда барча амал-лар асосан массив сифатида қаралади. Бу эса масаланинг юқори аниқлик билан ишланишига олиб келади. Maple Maple дастури ўзининг тенгдошлари ичида энг биринчи ишлаб чиқарилган сифатида саналади. Шунга қармасдан, баъзи бир кўрилмаган сабабларга кўра, бу дастурнинг янги версиялари чиқарилми қўйилди.

8 Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш
II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.2. Функцияни тўла текширишда дастурий комплексини ишлаб чиқиш технологияси …Замонавий ахборот технологияларининг таълим тизимига катта тезликда кириб келишини таълим услубининг ўзгаришига олиб келмоқда. Компьютер имкониятларини инобатга олган ҳолда, уни ўқитувчининг ёрдамчиси бўлиши мумкин …

9 Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш
II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.3. Функцияни тўла текширишда дастурий комплексидан фойдаланиш методикаси

10 НИЗОМИЙ НОМИДАГИ ТДПУ «Ахборот технологиялари маркази»


Download ppt "I боб. Delphi дастурлаш тили"

Similar presentations


Ads by Google